Transcript Wat betekent de huidige crisis voor de arbeidsmarkt?

Arbeidsverhoudingen onder druk
KVS Preadviezen 2013
Paul de Beer
Jaarvergadering KVS, 13 december 2013
Wetenschappelijk Bureau voor de
Vakbeweging
Arbeidsverhoudingen onder druk
• Paul de Beer
30 jaar na Wassenaar: de Nederlandse
arbeidsverhoudingen in perspectief
• Arjo Klamer, Erwin Dekker & Sander
Geenen
Nederland als corporatistische samenleving: tijd
voor een herwaardering?
• Jelle Visser
De krimp van de collectieve arbeidsverhoudingen
in Europa
2
Hoge en stabiele dekkingsgraad
cao’s
3
30 jaar loonmatiging
Akkoord van
Wassenaar
4
Geen decentralisatie in
onderhandelingsniveau
5
Geen loondifferentiatie tussen
sectoren
6
Geen toename loondrift
7
Steeds minder werknemers
vakbondslid
8
Lonen verliezen terrein
Akkoord van
Wassenaar
9
Nederlandse prestaties zakken
weg
1982-2002
2002-2012
Nederland
Nederland
België
België
Frankrijk
Frankrijk
bbp per capita
Duitsland
Duitsland
productiviteit per gewerkt uur
Denemarken
werkgelegenheid
Denemarken
loonkosten per uur
Zweden
Zweden
Verenigd Koninkrijk
Verenigd Koninkrijk
Verenigde Staten
Verenigde Staten
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
-1,0
-0,5
0,0
0,5
1,0
1,5
10
2,0
Jelle Visser
De krimp van de collectieve
arbeidsverhoudingen in Europa
11
Drie decentralisatietrends
• Lager niveau van onderhandelingen
– Centraal  bedrijfstak  onderneming
• Articulatie
– Onderhandelingen op verschillende niveaus
• Openingsclausules
– Afwijkingen van bedrijfstak-cao ten nadele van
werknemers
12
Onderhandelingen op lager
niveau
Ca. 1980
Ca. 2010
Centraal
8
4
(DK, SE, NO, FI, NL, BE, GR, ES) (BE, FI, GR, ES)
Bedrijfstak
9
(DE, AU, CH, FR, IT, UK, PT, AS,
NZ)
10
(DE, AU, CH, IT, PT, DK, SE, NO,
NL, SI)
Gemengd
1
(LU)
4
(LU, FR, SK, AS)
Onderneming
4
(EI, JP, US, CN)
12
(EI, JP, US, CN, UK, NZ, CEE)
Totaal
22
30
13