Transcript Werkkostenregeling

OR Spring
9 april 2013
Workshop
Last call voor de
werkkostenregeling ?
Presentatie:
Marjolijn C. van Deventer,
partner
Advocaat Arbeidsrecht
Wat gaan we doen ?
• Wat is de fiscale werkkostenregeling?
• Welke rol kan de OR in dat verband vervullen?
• Wijziging arbeidsvoorwaarden
• Vragen
Werkkostenregeling
Op basis van deze regeling kunnen
werkgevers onbelast vergoedingen
of andere voordelen aan werknemers
verstrekken.
Inwerkingtreding
• Ingangsdatum
• Overgangsperiode
• Recente ontwikkelingen
: 1 januari 2011
: tot uiterlijk 1 januari 2014
: uitstel tot 1 januari 2015
In “oude” situatie
Groot aantal vrijstellingen
voor vergoedingen en overige voordelen
die de werkgever onbelast aan
werknemer mag verstrekken:
“vrij vergoedingen” en “vrije verstrekkingen”.
“Vrije” vergoedingen en
verstrekkingen in “oude” situatie
Vergoedingen en verstrekkingen in verband met:
• kosten van werknemer ten behoeve van dienstbetrekking (bijv.
vakliteratuur, telefoon, internet, reiskosten)
• of andere voordelen voortvloeiende uit arbeidsovereenkomst
(bedrijfsuitje, kerstpakket, bedrijfsfitness, etc.)
“Oude” situatie
• Diverse voorwaarden
• Veel discussies en rechtszaken
• Lastig en tijdrovend qua controle
Nieuwe regeling WKR
Per 1 januari 2011
Beoogd:
• Vereenvoudiging
• Bepaald percentage van door werkgever betaalde loonsom kan
onbelast worden verstrekt (“vrije ruimte”)
Echter:
• Ook hier aantal vrijstellingen
Uitgangspunten
van de werkkostenregeling
• Bepaling “belastbaar loon” waarover loonbelasting moet worden
afgedragen
• “Intermediaire kosten” beloning in natura die geen invloed hebben op
hoogte belastbaar loon
• Waardebepaling van voordelen die een werknemer ontvangt in de vorm van
goederen (“verstrekkingen”)
• Gedeelte totale loonsom dat een werkgever onbelast mag uitbetalen aan
diens werknemer (“vrije ruimte”)
• Vrijstellingen voor vergoedingen die naast de vrije ruimte onbelast mogen
worden uitbetaald (“vrijstellingen”)
• Afdracht van loonheffing (“eindheffing”) door werkgever indien blijkt dat
onbelast uitbetaalde vergoedingen hoger zijn dan “vrije ruimte”
Eindheffing
Indien totale bedrag van vergoedingen en verstrekkingen
(na aftrek van vergoedingen op basis van gerichte vrijstelling)
hoger is dan de “vrije ruimte”
-> 80% eindheffing
WERKKOSTENREGELING
Intermediaire
kosten
Totaal van
vergoedingen en
verstrekkingen
geen loon
geen
eindheffing
Gerichte vrijstellingen
+
nihil waardering
Aangewezen werkkosten + bovenmatige
gericht vrijgestelde
vergoedingen
onbelast
Af: 1,6% fisc. loonsom
*
Belaste werkkosten
geen
eindheffing
eindheffing
80% Wg
onbelast bij
werknemer
* 2014: 2,1%
Overige
belast loon bij
werknemer
Voorbeeld
1,6% van € 6.000.000,00 =
Vergoedingen en verstrekkingen binnen de vrije ruimte:
Personeelsfeest
Kerstpakketten
Maaltijden op de werkplek (3.000)
(kosten) 2,90 – (eigen bijdrage) 1,50
Totaal aangewezen vergoedingen
Verschil waarover werkgever
Eindheffing
moet betalen (16.000 x 80%)
€
96.000,00
€
€
50.000,00
20.000,00
€
€
42.000,00
112.000,00
€
112.000,00
€
96.000,00
€
16.000,00
-----------------------€
12.800,00
eindheffing
Rol van Ondernemingsraad
in het kader van de WKR
Aanknopingspunten:
• overlegrecht
• initiatiefrecht
• instemmingsrecht
• extra toegekende bevoegdheden
• informatierecht
Overlegrecht
artikel 23 lid 2 WOR
• Ruime uitleg bepaling: alle sociale, financiële, economische en
organisatorische zaken die betrekking hebben op de
onderneming
• Biedt ruimte OR om te spreken over welke (mogelijke) gevolgen
de werkkostenregeling heeft voor eigen organisatie/personeel
• Overlegvergadering moet plaatsvinden binnen 2 weken nadat
de OR daarom gemotiveerd heeft verzocht (artikel 23 lid 1
WOR)
Inschakelen deskundige
artikel 16 WOR
• OR kan 1 of meerdere deskundigen inschakelen
• Ondersteuning fiscalist en/of arbeidsrecht jurist ?
Initiatiefrecht
artikel 23 lid 2 WOR
• Geeft OR de mogelijkheid in overlegvergadering voorstellen te
doen over ondernemingsaangelegenheden
• Voorstel kan zien op voorstellen samenstelling pakket aan
vergoedingen, verstrekkingen of bijvoorbeeld plan van aanpak
invoering WKR
Instemmingsrecht
artikel 27 WOR
• OR heeft instemmingsrecht op elk voorgenomen besluit met
betrekking tot vaststelling, wijziging of intrekking van
beloningssysteem of regeling
(hierover straks meer)
Extra bevoegdheden
Bijvoorbeeld:
• toepasselijke CAO of
• arbeidsvoorwaardenregeling of
• ondernemingsovereenkomst of convenant
Informatierecht
artikel 31 lid 1 WOR
Ondernemer dient alle inlichtingen en gegevens te verstrekken die
de OR redelijkerwijs nodig heeft voor uitoefening van haar taken.
Relevante vragen van de OR aan de ondernemer:
•
•
•
welke regeling omtrent vergoedingen, verstrekkingen en ter beschikkingstelling bestaan er
momenteel binnen de organisatie?
op grond waarvan gelden deze: CAO, personeelsreglement, arbeidsovereenkomst,
anders?
Voor welke functies of (groepen) werknemers gelden deze regelingen?
• Wat zijn de kosten voor de organisatie, rekening houdend met huidige
fiscale regels?
• Wat is voor de organisatie de omvang in Euro’s van het 1,6% forfait (vrije
ruimte)?
• Waar vallen de huidige vergoedingen en verstrekkingen onder de
werkkostenregeling onder: nihil waardering, gerichte vrijstelling,
intermediaire kosten, vrije ruimte of geen (belast) loon?
• Welke kosten zijn voor de organisatie verbonden aan de WKR-regeling en de
mogelijke eindheffing van 80%?
Implementatie werkkostenregeling
Noodzaak tot aanpassing in:
• financiële administratie en organisatie
• wijziging arbeidsvoorwaarden
Mogelijke invloed op
arbeidsvoorwaarden
(relatie met artikel 27 WOR)
Onderscheid arbeidsvoorwaarden
• Onderscheid: Materiële en Immateriële arbeidsvoorwaarden
• Materiële arbeidsvoorwaarden:
• Primaire arbeidsvoorwaarden (loon + functie)
• Secundaire arbeidsvoorwaarden (vakantiedagen, auto, etc.)
• Tertiaire arbeidsvoorwaarden (scholing, studie, etc.)
Juridische grondslag
Juridische grondslag voor wijziging arbeidsvoorwaarden:
•
•
•
•
artikel 7:613 BW: eenzijdig wijzigingsbeding
artikel 7:611 BW: goed werknemerschap
artikel 6:248 lid 2 BW: redelijkheid en billijkheid
artikel 6:258 BW: onvoorziene omstandigheden
Vereisten voor wijziging
• Is er een zwaarwegend belang/gewijzigde omstandigheden?
• Is de procedure goed gevolgd?
• Is het wijzigingsvoorstel redelijk?
Wet op de Ondernemingsraden
artikel 27 lid 1
De ondernemer behoeft de instemming van de Ondernemingsraad voor elk door
hem voorgenomen besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van:
a.
b.
c.
d.
e.
een regeling met betrekking tot de pensioenverzekering, een
winstdelingsregeling of een spaarregeling
een arbeids-/plustijdenregeling of een vakantieregeling
een belonings- of functiewaarderingssysteem
een regeling op het gebied van de arbeidsomstandigheden, het
ziekteverzuim of het re-integratiebeleid
een regeling op het gebied van aanstelling-, ontslag- of bevorderingsbeleid
“… Een en ander betrekking hebbende op alle of een groep van in de
onderneming werkzame personen.”
Wet op de Ondernemingsraden
artikel 27 lid 2
“… De ondernemer legt het te nemen besluit:
• schriftelijk aan de Ondernemingsraad voor
• verstrekt daarbij een overzicht van de beweegredenen van het
besluit
• verstrekt daarbij een overzicht van de gevolgen die het besluit
naar te verwachten valt, voor de in de onderneming werkzame
personen zal helpen.
Maar werknemers hebben toch ook een individuele
arbeidsovereenkomst waarin de arbeidsvoorwaarden
zijn vastgelegd?
Wat is dan de waarde hiervan?
• Waar het gaat om primaire arbeidsvoorwaarden: hierop ziet het
instemmingsrecht van de OR niet.
• Werknemers zijn slechts aan de wijziging van de (secundaire of tertiaire)
arbeidsvoorwaarden zoals bedoeld in artikel 27 lid 1 WOR gebonden, indien
zij zich ermee akkoord verklaren en/of zich erbij neerleggen.
• Bij een aantal arbeidsvoorwaarden kan de werkgever in overleg met de OR
wijzigingen doorvoeren, zonder dat de instemming van de werknemer
vereist is, mits daartoe bepalingen zijn opgenomen in de CAO/Sociaal Plan
(bijvoorbeeld kantonrechter Utrecht, 23 maart 2011, werknemer/FNV Bondgenoten, LJNBP
7701; Hoge Raad, 19 maart 2011, ex-VNU werknemers cs/Wegener cs, LJN BO 9570).
Artikel 7:613 BW
Schriftelijke wijzigingsbeding in individuele arbeidsovereenkomst
Hiermee heeft de werkgever zich de bevoegdheid voorbehouden:
• ongeacht de omstandigheden die daartoe aanleiding geven
• eenzijdig een wijziging in de arbeidsvoorwaarden aan te
brengen
• die niet slechts ten opzicht van individuele werknemers, maar
ten opzichte van verscheidene werknemers gelden
• in welk geval ter bescherming van de werknemers beperkingen
worden gesteld aan de bevoegdheid dit beding toe te passen
Toetsingsgrond artikel 7:613 BW
• Getoetst dient te worden of het belang van de werknemer naar
maatstaven van redelijkheid en billijkheid moet wijken voor een
zwaarwegend belang van werkgever.
• Het feit dat de OR instemt met wijziging van de arbeidsvoorwaarden,
kan duiden op een zwaarwegend belang in het kader van artikel
7:613 BW.
• Geen zwaarwegend belang: wens tot harmonisatie, wens tot gelijke
behandeling.
• Wel zwaarwegend belang: noodzaak tot het treffen financiële
maatregelen.
• WKR ?
Artikel 7:611 BW
Goed werkgeverschap/werknemerschap
“Indien er geen wijzigingsbeding in de individuele
arbeidsovereenkomst is opgenomen, toetst de rechter de
beoordeling van een wijziging van de arbeidsvoorwaarden aan
artikel 7:611 BW (goed werkgeverschap/goed werknemerschap).”
Toetsingsgrond artikel 7:611 BW
• Getoetst dient te worden of de werkgever in de gewijzigde
omstandigheden als goed werkgever aanleiding heeft kunnen
vinden tot het doen van een voorstel tot wijziging, waarbij alle
omstandigheden van het geval in aanmerking worden
genomen.
• Als daarvan sprake is, dient vervolgens te worden onderzocht of
de aanvaarding van het voorstel van het door de werkgever
gedane redelijke voorstel in redelijkheid van de werknemer
gevergd kan worden.
• Indien dat het geval is, kan de werknemer het voorstel tot
wijziging niet zonder consequenties weigeren.
WKR-scan door werkgever
• Huidige pakket van onkosten en vergoedingen toetsen aan
fiscale werkkostenregeling.
Scan kan leiden tot:
• Geen probleem: alles kan bij het oude blijven.
• Bedrag aan vergoedingen/onkosten overstijgt de vrije ruimte:
wellicht kunnen arbeidsvoorwaarden anders vormgegeven
worden, waardoor per saldo niets verandert.
• Onkostenvergoedingen overstijgen vrije ruimte: alternatief is
niet mogelijk.
-> daadwerkelijke wijziging arbeidsvoorwaarden
Rol als Ondernemingsraad
• Inzage in scan: is er daadwerkelijk een probleem?
• Is het mogelijk arbeidsvoorwaarden anders vorm te geven,
zodat werknemers er per saldo niet op achteruit gaan?
• Indien daadwerkelijk een wijziging van arbeidsvoorwaarden
gezien WKR doorgang moet vinden, hoe wordt dit dan voor
werknemers gecompenseerd?
Waarom als Ondernemingsraad überhaupt meewerken
aan wijziging van de arbeidsvoorwaarden?
• Omdat werkgever op basis van fiscale werkkostenregeling
daadwerkelijk (waarschijnlijk) wijziging in onkostenverstrekkingen moet doorvoeren.
• Omdat van wijziging individuele werknemers niet slechter
hoeven te worden.
• Omdat handhaving van het huidige arbeidsvoorwaardenpakket
onder de fiscale werkkostenregeling binnen het bedrijf grote
financiële problemen kunnen gaan ontstaan.
• Omdat er een overgangsregeling is c.q. op andere fronten
compensatie plaatsvindt.
• Geven en nemen.
• Omdat wijziging alleen voor nieuwe werknemers geldt.
• Omdat …
Nietigheid van instemmingsplichtig
besluit
Stemt de OR niet in met een voorgenomen besluit tot wijziging
van arbeidsvoorwaarden.
Dan kan de ondernemer toestemming aan de kantonrechter
vragen om zijn besluit alsnog te mogen nemen.
Wordt het voorgenomen besluit bedoeld in artikel 27 lid 1 WOR
genomen zonder instemming van de OR of toestemming van de
kantonrechter, dan is het desbetreffende besluit nietig indien de
OR daar een beroep op doet.
Heeft u vragen ?
Neem gerust contact op:
Marjolijn C. van Deventer
Euclideslaan 201
3584 BS Utrecht
tel: 030 - 263 50 82
fax: 030 - 263 50 95
e-mail: [email protected]
website: vanvanriet.nl
Het gaat om de inhoud.