Transcript ZUURSTOF VOOR NEDERLANDS screenings

ZUURSTOF VOOR
NEDERLANDS
Taalscreenings en
taalontwikkeling
05-05-2014
Vanaf volgend schooljaar zullen scholen
het Nederlands onderzoeken van leerlingen die
pas gestart zijn in het lager en het secundair. Op
basis van het resultaat werken ze een taaltraject
of maatregelen uit op maat van de leerling,
bijvoorbeeld een taalbad (basisonderwijs) of extra
lessen Nederlands (secundair onderwijs).
(Klasse, 25 november 2013)
 Tekst
hierover in BREEDBEELD
 Visietekst op site met kijkwijzers en
voorbeeldmateriaal
 Zie ook: www.dpbbrugge.be/nederlands
 CTO (Centrum voor Taal en Onderwijs)
verzorgt een nascholing, zie ook
www.cteno.be
Met dit nascholingstraject reiken we scholen
handvatten aan om zoveel mogelijk de
taalontwikkeling Nederlands te bevorderen van
leerlingen die deze onvoldoende beheersen om
mee te kunnen op school. We willen scholen in de
eerste plaats ondersteunen bij het optimaal
inzetten op taalontwikkelend lesgeven in alle
vakken en bij het vormgeven van hun talenbeleid
hierrond . Daarnaast willen we samen met hen
nadenken over het opzetten van mogelijke extra
vormen van ondersteuning die aan leerlingen
effectieve mogelijkheden bieden tot het
opbouwen van de nodige taalvaardigheid
complementair aan de reguliere klascontext.
Visietekst VVKSO: aanleiding

teams denken na over


aanpak taalscreenings
acties in functie van taalvaardigheidsonderwijs
NIET ENKEL VOOR TAALVAKKEN!!!
Visietekst VVKSO: situering
TALIG onderwijs
Taalontwikkeling leerling in kaart brengen
info uit basisonderwijs
 eigen observaties

NIET ENKEL VOOR TAALVAKKEN!!!
taalbeleid
Visietekst VVKSO: regelgeving
 Art.
256/11: verplichte taalscreening leerling
die voor het eerst in het secundair onderwijs
instroomt.



nooit VÓÓR de inschrijving van de leerling
valide en betrouwbaar screeningsinstrument
taalzwakke leerling: maatregelen treffen die
aansluiten bij de specifieke beginsituatie van de
leerling
Visietekst VVKSO: regelgeving
bij taalactherstand

EXTRA TAALLESSEN NEDERLANDS
 maximaal
drie uren per week bovenop het
leerprogramma
 klassenraad beslist hierover
 school staat zelf in voor organisatie, samenwerking
tussen verschillende scholen kan
 looptijd: afhankelijk van wat de klassenraad beslist
Visietekst VVKSO: visie
 PROCES

is belangrijk
Beginsituatie in kaart brengen tijdens klassenraad
 September:
observatie door alle vakleraren
 Screenings (best eind september)




Hoe, waarom en waartoe?
Hoe communiceren over de resultaten tijdens
klassenraad, met leerling, met ouders?
Actieplan opstellen
Hoe kun je zicht krijgen op het resultaat van de acties?
= TAALBELEIDSPLAN
Visietekst VVKSO: visie
 GUN



JEZELF DE TIJD!!
nadenken over aanpak
van elkaars ervaringen en expertise leren
professionalisering waar dat nodig blijkt
Visietekst VVKSO
Informatie over taalontwikkeling en
taalbeheersing
 Secundair



via screenen en toetsen
via observaties en reflectiegesprek
via leerling
 uit


onderwijs
basisonderwijs
Welke info is belangrijk en wat wordt
doorgegeven?
Basofiche en rapporten
 niveauoverschrijdend
overleg op
basis van evaluatiegegevens
 uit onthaalonderwijs (OKAN)
Visie VVKSO
Taalscreening: keuze instrument

Toolkit Breed Evalueren vanaf p. 164 overzicht
screeningsinstrumenten




valide
betrouwbaar
transparant
Taalvaardigheid is niet concreet meetbaar


criteria vooraf vastleggen met klemtoon op
communicatieve aspect
praktische haalbaarheid
Visie VVKSO
Taalscreening: keuze instrument
 Toetsen





voorgesteld in toolkit
niet altijd valide, betrouwbaar
beperkt tot eerste graad – ex-OKAN?
te weinig instrumenten voor de productieve
taalvaardigheden
veel materiaal rond spelling en grammatica
Nederland heeft meer screeningsmateriaal
dan wij
Visie VVKSO
Taalscreening: keuze instrument
 Welke


toetsen komen in aanmerking?
breed kijken: resultaten via verschillende
instrumenten
screenen wat je nog niet weet met
bijvoorbeeld een deel van de TAS-toets of
DIATAAL
Visie VVKSO
Taalscreening: keuze instrument
 Taalscreening
als deel van het proces
Visie VVKSO
Na de screening?
 klassenraad
– overleg zorgteam en
klassenleraar: resultaten bespreken




gegevensverzameling
bespreken gegevens
bijkomende informatie raadplegen
bijsturing aanpak op school-, klas- en
leerlingenniveau
Visie VVKSO
Na de screening?
 Klassenraad



aanpak taalontwikkelend lesgeven
differentiatie, remediëring, verdieping
werken aan taalbeleid
 Alle

leraren
samenwerken aan taalgericht
vakonderwijs, uitwisseling, observatie …
Visie VVKSO
Na de screening?
Visie VVKSO
Na de screening?

Organisatie







klasgroep opsplitsen in niveaugroepen
twee leraren samen voor een klas: taalleraar
tijdens zaakvak
inhaallessen Nederlands
Nederlands in keuze- of complementair
gedeelte
flexibel leertraject: aangepast programma voor
leerlingen met taalachterstand
School mag leerling verplichten tot extra
taallessen Nederlands
Engagementsverklaring ouders, leerling,
school via schoolreglement
Visie VVKSO
Drie uur extra Nederlands
 Beslissing
door klassenraad (basisvorming,
niet enkel door de leraar Nederlands of
door zorgteam


voor wie 3 uur extra?
duur?
Effect?
Ondersteuning school en
leraar
 VVKSO
 pedagogische
begeleiding: werkgroep
talenbeleid
 bijlagen visietekst
 CTO