Transcript National Seminar and Nutrition CARD 21

សិក្ខាសាលាជាតិ សតីពីសន្តិសុខសសបៀង ន្ិងអាហារូបតថម្ភ
ក្រុម្ក្បរឹ ាសាត រ ន្ិងអភិវឌ្ឍន្៍វសិ យ័ រសិរម្ម
សក្ក្ខម្ក្បធាន្បទ អាហារូបតថម្ភ របស់មាតា ន្ិង រុមារ
ក្បធាន្បទ ក្ខរបញ្ចូលម្ីក្រូសារជាតិរនុងចាំណអាី ហារ
សោយសលារ ម្៉ម្ បូរ៉ាត់ អន្ុក្បធាន្នាយរោា ន្ខែន្ក្ខរសងគម្រិចច ក្រសួងខែន្ក្ខរ ន្ិងជាអន្ុក្បធាន្អចិថ្ក្ន្យៃ ៏ ថ្ន្ អជម្អ
ថ្ងៃទី ២១-២២ ខខឧសភា ឆ្នាំ២០១២
មាតិក្ខ
1.
រចនាសម្ព័ន្ធ សសចរតសី ែតម្ើ /សារបាន្ ថ្ន្ក្ខរស្វឲ្ើ យក្បសសើរស ងើ ន្ូវសាថ ន្ភាពអាហារូបតថម្សភ ករម្ពជាុ
2.
បញ្ហា ន្ិងក្ខរក្បឈម្
3.
ដាំស ោះក្សាយ
4.
សសចរតសី ន្និោាន្ ន្ិងក្ខរងារក្តវូ ស្វើបន្ត
rcnasm<½n RkumRbwkSaCatisþIBIGaharUbtßmÖCati
NGOs & IOs
- WHO
- UNICEF
- USAID
- WFP
- FAO
- World Vision
- GTZ
- A2Z
- ILSI
- CARE
- RACHA
- IRD
- RHAC
- HKI
- Others
- UNICEF
- WHO
- HKI
-
RbFankitiþys semþcGKÁmhaesnabtIeteCa h‘un Esn naykrdæm®nþI
énRBHraCrdæaPi)alkm<úCa
RbFanRkumRbwkSaCatisIþBIGaharUbtßmÖCati
- MOP
- MOWA
Ék]tþm qay fn eTsrdæm®nþI
- MOAFF
- MOSLV
rdæm®nþIRksYgEpnkar
- MORD
- MOC
- MOEYS
- MOEF
- MOH
- MOIF
- MOIME
- CM
elxaFikardæan
KN³kmµkarbec©keTsGnþrRksYg
RbFan Ék]tþm G‘U »hat
rdæelxaFikarRksYgEpnkar
- RACHA/Gain
GnuKN³kmµ - MOIME
GnuKN³kmµka
- ILSI
- MOH
karCatibBa©
- WFP
- MOC
rCati
- MOIME
- UNICEF
- MOP
ÚlmIRkUsarC
- MOH
- WHO
- MORD
lubbM)at;bBaða
- MOC
- GIZ
- MOWA
ati
- MOP
kgVH
- HKI
- MOYES
- MORD
kñúgcMNIGa - MOIF
- IRD
CatiGIuyU:d
(M
- MOWA
- PATH
har
(MoP)
- MOYES
- Others
OP)
- MOIF
1-Rkumplitkmµ
1Nutritional Programme Committees of
2Rkumplitkmµ
KN³kmµaFikarsRmbsRmYlkargarGaharUbtßm
NGOs & IOs
RkumRtYtBinit
2Ö raCFanI-extþ
១. សសចរតសី ែតម្ើ /សារបាន្ ថ្ន្ក្ខរស្វើឲ្យក្បសសើរស ងើ ន្ូវសាថ ន្ភាពអាហារូបតថម្សភ ករម្ពជាុ
សោងៈ
 សោលសៅអភិវឌ្ឍន្៍សហសវតសរ៍រម្ពុជា
 យុទធសាស្តសតចតុសក្ខណដាំ រ់ក្ខលទី២
 ខែន្ក្ខរយុទធសាក្សៃអភិវឌ្ឍន្៍ជាតិបចចុបបន្នរម្ម ឆ្នាំ
២០០៩-២០១៣
 របាយក្ខរណ៍ពារ់រ ត លអាណតតិ ថ្ន្ក្ខរអន្ុវតត
ខែន្ក្ខរយុទធសាក្សៃអភិវឌ្ឍន្៍ ជាតិបចចុបបន្នរម្ម ឆ្នាំ
២០០៩-២០១៣
សោលន្សោបាយពហុវសិ យ័
 យុទធសាក្សៃជាតិសតីពីអាហារូបតថម្ភ ក្រសួងសុខាភិបាលឆ្នាំ២០០៩-២០១៥
 ក្របខ័ណឌយុទធសាក្សៃសតីពីសន្តិសុខសសបៀង ន្ិង
អាហារូបតថម្ភឆ្នាំ២០០៨-២០១២
 ក្រុម្ក្បឹរាជាតិសតីពីអាហារូបតថម្ភជាតិគណៈរម្មក្ខរបសចចរសទសអន្តរក្រសួង អន្ុគណៈរម្មក្ខរជាតិលុបបាំបាត់បញ្ហារងវោះ
ជាតិអុីយ៉ូដ ន្ិងអន្ុគណៈរម្មក្ខរជាតិបញ្ចូលម្ីក្រូសារជាតិរនុងចាំណីអាហារ ។
១. សសចរតសី ែតម្ើ /សារបាន្ ថ្ន្ក្ខរស្វឲ្ើ យក្បសសើរស ងើ ន្ូវសាថ ន្ភាពអាហារូបតថម្សភ ករម្ពុជា (ត)
វិធាន្ក្ខរោាំក្ទ ន្ិងក្ខរបសងកតើ យុទសា
ធ ក្សសៃ ក្មាប់រចិ អច ន្តរគម្ន្៍វសិ យ័ ម្ីក្រសា
ូ រជាតិ
ក្ខរបសងកើតរចនាសម្ព័ន្ធក្រុម្ក្បឹរាជាតិ សតីពីអាហារូបតថម្ភជាតិ
រជអជ
ក្ខរទទួលបាន្ន្ូវជាំនាញ ចាំសណោះដឹង ន្ិងក្ខរសក្ម្បតាម្បសចចរវិជាា
តាម្ម្ូលោា ន្/ខែនរឯរជន្/រោា ភិបាល
ក្ខរោាំក្ទខែនរចាប់/បទបញ្ហា/ អន្ុក្រឹតយ/ក្បក្ខស/សោលក្ខរណ៍ខណនាាំ
បសចចរសទស ។ល។
ក្ខរោាំក្ទខែនរបសចចរសទស ន្ិងហិរញ្ញវតថុ សោយថ្ដគូអភិវឌ្ឍន្៍
ក្ខរស្វើឲ្យក្បសសើរស ើងន្ូវ
សាថ ន្ភាពអាហារូបតថម្ភ
សករម្ពុជា
ោាំក្ទយុទធសាក្សៃក្បាក្ស័យទារ់ទង/ក្ខរខសវងររទីែារ/សិក្ខាសាលា/ប
ណតុ ោះប ត ល/ផ្លាស់បតូរបទពិសសា្ន្៍/ែសពវែាយព័តនមាន្
ក្ខរចូលរួម្របស់ែលិតររ/ខែនរឯរជន្
ក្ខរែគត់ែគងសក្គឿងបរិក្ខាមា៉សុីន្ ន្ិងវតថុធាតុសដើម្ឲ្យសៅែលិតររ
សក្មាប់លាយ
ក្តតួ ពិន្តិ យគុណភាព ក្ខរធានាគុណភាព ន្ិង ក្ខរស្វើសតសត ន្ិង
វិភាគ
ក្ខរក្សាវក្ជាវ ន្ិង អភិវឌ្ឍន្៍/ ពិន្ិតយតាម្ោន្ ក្ខរវាយតថ្ម្ា ន្ិង
ក្ខរឃ្ា ាំសម្ើលជាក្បចាំ
2- បញ្ហា ន្ិងក្ខរក្បឈម្
រ-ដាំ រ់ក្ខលវាយតថ្ម្ាៈ

ក្តូវក្ខរសពលសវលាសដើម្បីអន្ុម្័តសលើ
អន្តរគម្ន្៍នានា


លិខិតបទោា ន្សក្មាប់ ោាំក្ទដល់រិចច
រងវោះខាតក្ខរោាំក្ទ ន្ិងក្ខរចូលរួម្ពីភាគី ពារ់ព័ន្ធ ជាពិសសសខែនរឯរជន្
ក្ខរក្បម្ូលទិន្នន្័យ ព័តនមាន្ ន្ិងក្ខរ
សកមាន្រក្ម្ិត
ខចររំខលរបទពិសសា្ពីខែនរពារ់ពន្័ ធ

ក្ខរសក្ម្បសក្ម្ួល ន្ិងសហក្ខរជាម្ួយ ភាគីពារ់ព័ន្ធមាន្ក្ខរយឺតោ៉ វ

ភាគសក្ចើន្ពឹងខែែរសៅសលើក្ខរោាំក្ទពី
ពិសសា្) ។
ខាងសក្ៅ (ទីក្បឹរាបសចចរសទស ន្ិងបទ
2- បញ្ហា ន្ិងក្ខរក្បឈម្ (ត)
ខ- ដាំ រ់ក្ខលអន្ុវតតៈ

សមាភរៈ/បរិក្ខារសក្មាប់បញ្ចលូ ម្ួយចាំន្ន្ួ
ពុាំ
អាចររបាន្សកតាម្ទីែាររនុង
ក្សុរ
គុណភាពែលិតែលរនុងក្សរុ ពុទា
ាំ ន្់សម្
ក្សបតាម្សតងោ់ របញ្ចូលម្ីក្រសា
ូ រជាតិ

សពលសវលាសដើម្បីអន្ុម្័តលិខតិ បទោា ន្នានា

ក្ខរផ្លាស់បរតូ ទមាាប់របស់ែលិតររ

ងវិក្ខសក្មាប់អន្ុវតត ន្ិងរិចចអន្តរគម្ន្៍ពងឹ
ខែែរសៅសលើថ្ដគូអភិវឌ្ឍន្៍
ទីភានរ់ងារសហរដាអាសម្រិរសដើម្បីរចិ អច ភិវឌ្ឍន្៍
អន្តរជាតិ/អងគក្ខរ យូន្សី សហវ
ន្ិង អងគក្ខរម្ិន្ខម្ន្រោា ភិបាល ម្ួយចាំន្ួន្ ។
ែតល់ជន្ាំ យួ ដូចជា
រ៉ាឆ្ សហគន្
2- បញ្ហា ន្ិងក្ខរក្បឈម្ (ត)
 ក្ខរនាាំចូលន្ូវអាហារម្ិន្សម្ក្សបម្ួយចាំន្ួន្ ខដលម្ិន្បាន្បញ្ចូលម្ីក្រូសារ
ជាតិ ដូចជា អាំបិលោម ន្ជាតិអុីយ៉ូដ ន្ិងទឹរក្តី ទឹរសុីអុីវោម ន្ជាតិខដរ សោយមាន្ក្ខរ
ក្បរួតក្បខជង (តថ្ម្ាសោរជាងែលិតែលរនុងក្សុរ)

ចាំ យងវិក្ខសក្ចើន្
ន្ិងសពលសវលាយូរអខងវងសដើម្បីសរៀបចាំយុទធសាក្សៃសលើរ
រម្ពស់ទីែារ ន្ិងក្ខរក្បាក្ស័យទារ់ទងរនុងក្ខរផ្លាស់បតូរឥរិោបងរបស់អនរ សក្បើ
ក្បាស់ អនរលរ់ ន្ិង ែលិតររ។

ក្ខរក្តួតពិន្ិតយគុណភាព ន្ិងធានាគុណភាពែលិតែល ម្ិន្ទាន្់ អន្ុវតតបាន្

បាយគឺជាអាហារម្ូលោា ន្សករម្ពុជា

ក្ខរបញ្ចូលម្ីក្រូសារជាតិរនងអងករជាបសចចរសទសងមី

មា៉សុីន្រិន្ក្សូវមាន្លរាណៈម្ិន្ទាន្់ក្បម្ូលែតុាំ
ទូលាំទូលាយសកស ើយ។
2- បញ្ហា ន្ិងក្ខរក្បឈម្ (ត)
គ- ដាំ រ់ក្ខលពិន្ិតយតាម្ោន្ ក្ខរវាយតថ្ម្ា ន្ិងក្ខរឃ្ា ាំសម្ើលៈ

ចាំ យងវិក្ខ ន្ិងសពលសវលាសក្មាប់ក្ខរងារពិន្ិតយ
តាម្ោន្
ពុាំទាន្់មាន្ម្ន្ទីរពិសសា្ន្៍សករនុងក្បសទសខដលក្តូវបាន្ទទួល
សតសតវិភាគសាំ រជារ់លារ់ម្ួយចាំន្ួន្ (ឧ.រក្ម្ិតជាតិអុីយ៉ូដ

ក្ខរអន្ុវតតខាឹម្សារអន្ុក្រឹតយ សកមាន្រក្ម្ិត។
ក្ខរវាយតថ្ម្ា ន្ិង ក្ខរឃ្ា ាំសម្ើលទូទាាំងក្បសទស
សាគ ល់ជាែាូវក្ខរតាម្សតង់ោរអន្តរជាតិ ( ISO 17025) សក្មាប់ស្វើ
រនុងទឹរសនាម្ ន្ិង រក្ម្ិតជាតិខដររនុងឈាម្ …)
3- ដាំស ោះក្សាយ
 ពក្ងឹងក្ខរអន្ុវតតចាប់ លិខិតបទោា ន្គតិយុតត ន្ិង បសចចរសទស ខដលមាន្

បសងកើតសោលក្ខរណ៏ខណនាាំ សោលន្សោបាយ ចាប់
ក្សាប់ឲ្យមាន្ក្បសិទធភាព
លិខិតបទោា ន្គតិយុតត ន្ិងបសចចរសទសម្ួយចាំន្ួន្
ខដលជាតក្ម្ូវក្ខចាំបាច់

ពក្ងឹង ន្ិងពក្ងីររិចចសហក្បតិបតតិក្ខរជាម្ួយថ្ដគូ អភិវឌ្ឍន្៍នានាសដើម្បីបសងកើតយន្តក្ខរក្ខរងារក្បរប
សោយ
ន្ិរន្តរភាព

តក្ម្ូវឲ្យមាន្បដិភាគងវិក្ខជាតិម្ួយចាំន្ួន្ សដើម្បីចូល
រួម្ជាម្ួយថ្ដគូអភិវឌ្ឍន្៍រនុងក្ខរអន្ុវតតរម្មវិ្ី

សលើររម្ពស់ក្ខរសក្បើក្បាស់អាហារ ខដលមាន្បញ្ចូល
ម្ីក្រូសារជាតិតាម្ រយៈក្ខរែសពវែាយឲ្យបាន្ទូលាំទូលាយ
3- ដាំស ោះក្សាយ (ត)

តក្ម្ូវក្ខរយុទធសាក្សៃ ន្ិងសោលន្សោបាយ រួម្ បនាទប់ពីក្ខរស្វើអសងកតសតីពីម្ីក្រូសារជាតិ
ន្ិងក្ខរបរិសភាគចាំណីអាហារ

សារលបងក្ខរែតល់អាហារខដលមាន្បញ្ចូល ម្ីក្រូសារជាតិតាម្សាលាសរៀន្ ន្ិតាម្រយៈ
ខចរចយសសបៀងតាម្ក្បព័ន្ធរោា ភិបាល
4- សសចរតីសន្និោាន្ ន្ិងជាំហាន្បន្ត
4.1- សសចរតីសន្និោាន្ៈ
ែលិតរម្ម
ន្ិងក្ខរខចរចយអាំបលិ អុយី ដ៉ូ
បាន្លែក្បសសើរ រ៏បខ៉ុ ន្ត ក្តវូ ក្ខរខរលាំអគុណ
ភាពអាំបិល
100
80
ក្ខរសក្បអើ បាំ ល
ិ អុយី ដ៉ូ តាម្ក្គសា
ួ រទូទាាំង
ឈាន្
120
ក្បសទសបាន្ ៨៣%
ដល់សោលសៅរាំណត់ ៩០% (២០១៥)
ប៉ខុ ន្តសកពុទាាំ ន្់
60
Urban
40
20
Rural
National
0
CDHS 2005 CAS 2008 CSES 2009 CDHS 2010
4- សសចរតីសន្និោាន្ ន្ិងជាំហាន្បន្ត (ត)
អន្ុគណៈរម្មក្ខរជាតិបាន្សរៀបចាំលិខតិ
បទោា ន្ក្បតិបតតក្ខិ រសោយន្ិរន្តរភាព
ខដលសលើរទឹរចិតឲ្យែលិ
ត តររ (ទឹរក្តី
ទឹរសុីអុីវ) មាន្ឳក្ខសចូលរួម្តាម្
លទធភាព ន្ិងស្វបើ ដិភាគជាជាំហាន្ៗ ។
ដូសចនោះសយើងមាន្សងឃឹម្ោ៉ ងម្ុតមាាំោ
សករនុងឆ្នាំទី២
តាម្សោលសៅរាំណត់
ថ្ន្គសក្មាងខែន្ក្ខរែលិត
(៥,៥៦៧ សតាន្)។
ន្ឹងបាន្សសក្ម្ច
4- សសចរតសី ន្និោាន្ ន្ិងជាំហាន្បន្ត (ត)
4.2- ជាំហាន្បន្តៈ
ពិន្ិតយតាម្ោន្ឲ្យបាន្សទៀងទាត់ន្ូវវឌ្ឍន្ភាពរបស់រម្មវិ្ីតាម្សោលសៅ ខដល
ជក្ម្ុញក្ខរអន្ុវតតតាម្ខាឹម្សារចាប់/លិខិតបទោា ន្ឲ្យមាន្ក្បសិទធ
ភាព ។
ពក្ងឹង
សទៀតខដល
ន្ិងពក្ងីរក្ខរបញ្ចូលម្ីក្រូសារជាតិរនុងចាំណីអាហារសែសងៗ
បាន្រាំណត់។
ពារ់ព័ន្ធតាម្លទធភាពអាចស្វើបាន្ ។

តក្ម្ូវក្ខរចាំបាច់វិភាគទិន្នន្័យសតីពីក្ខរបរិសភាគចាំណីអាហារតាម្ក្បសភទសោយ
ខ រៗ

បសងកើតឲ្យមាន្សោលក្ខរណ៍ខណនាាំ ន្ិងសោលន្សោបាយជាតិដ៏ទូលាំទូលាយ
សតីពីក្ខរបញ្ចូលម្ីក្រូសារជាតិរនុងចាំណីអាហារ
សូម្ខងាងអាំណរគុណ ចាំសពាោះក្ខរយរចិតទត រុ ោរ់ តាម្ោន្ន្ូវបទបងាាញ
GaharbBa©ÚlCatiEdk
CatiEdkCYykarBar nig kat;bnßyPaBesøksøaMg
eFVI»ümankmøaMgmaMmYn suxPaBl¥