Nastavne metode učenja na daljinu i kreiranje onlajn kurseva

Dragana Bjekić

Univerzitet u Kragujevcu, Fakultet tehničkih nauka u Čačku

13-14. juni 2013..

Pomorski fakultet, Kotor, Crna Gora

Struktura poglavlja u Priručniku

Uvod 1.

Od individualnog do grupnog oblika i metoda e-učenja/e-nastave Autor: Dragana Bjekić 1.

2.

Metode e-učenja i obrazovanja na daljinu kao metode komunikacije Kako stimulisati diskusiju u e-nastavi/e-učenju?

3.

4.

Kooperacija i kolaboraciija u e-učenju/e-nastavi E-nastava i razvoj e-odeljenja 2.

3.

Struktura i kreiranje onlajn kurseva Autori: Laura Fedeli i Pjer Đuzepe Rosi, Univeritet Macerata, Italija 1.

Struktura online kurseva 2.

Kreiranje online kurseva: vrste dispozitiva 3.

Alati za kreiranje kurseva Proces razvoja e-kursevaa Autor: Dragana Bjekić 1.

2.

Instrukcioni dizajn ADDIE model instrukcionog dizajna

Uvod

Sadržaji e-Didaktike Zašto pojmovi e-nastava i e-učenje, e-nastavnik, e-učenik?

Uticaj teorija nastave na razvoj e-nastave Zašto: nastava je komunikacija?

Razvoj e-kurseva

I Od individualnog do grupnog oblika i metoda e učenja/e-nastave

Didaktičke metode u e-nastavi: alati

Metode e učenja i obrazovanja na daljinu kao metode komunikacije Prvobitno e-učenje razvijano prema transmisivnim modelima komunikacije (Šenon-Viverov model) Danas e-učenje zasnovano na ritualnim modelima komunikacije – naglašena socijalna interakcija Značajna uloga komunikacije u oblikovanju uspešnih scenarija e-učenja/e-nastave – većina softvera koji upravljaju e-učenjem ima značajnu komunikacionu podršku.

Komunikacioni proces u e-nastavi       Analiza primalaca: utvrđivanje karakteristika e-učenika u e nastavi.

Priprema: selektovanje sadržaja ili informacija, integracija informacija i stvaranje nastavnih celina, oblikovanje strategije uvođenja sadržaja, razvoj, planiranje i organizovanje neophodnih komunikacionih medija i tehnologije.

Primena i isprobavanje e-nastavnog procesa.

Prenos/distribuiranje nastavnog sadržaja.

Fidbek obuhvata nastavnikovo praćenje situacije, ili programibilne komponente u E-nastavi (u okviru LMS-a) koje simuliraju nastavnikovo praćenje situacije. Formativni fidbek, sumativni fidbek. Individualizovani fidbek u okviru LMS.

Refleksija predstavlja analizu efikasnosti planiranja i realizacije e-nastavnog procesa koju obavlja e-nastavnik (nastavnik osposobljen za kreiranje i primenu ovakvog nastavnog sistema).

Osnovni komunikacioni modaliteti onlajn učenja, e-učenja/e-nastave Tabela 1. Kognitivne i personalne dimenzije asinhronog-sinhronog e-učenja (Hrastinski) Asinhrono e-učenje Sinhrono e-učenje Kognitivna participacija Povećanje refleksije i sposobnosti za obradu informacija Personalna participacija Povećanje uzbuđenja, motivacije i konvergentnosti značenja

Kada?

Zašto?

Kako?

Primeri Tabela 2. Upotreba asinhronog i sinhronog e-učenja (adaptirano prema: Hrastinski, 2008) Asinhrono e-učenje Potrebna je refleksija o složenim sadržajima.

Sinhrono e-učenje Diskusija o manje složenim (jednostavnijim) temama.

Sinhroni sastanci ne mogu da se održavaju zbog posla, porodičnih i drugih obaveza.

Studenti imaju više vremena da se izraze pošto pošiljalac ne očekuje odmah odgovor.

Koriste se asinhrona sredstva kao: e-pošta, blog, forum...

Planiranje zadataka.

Student postaje ažurniji i motivisaniji pošto se očekuje brz odgovor.

Student očekuje da se izrazi individualno o temi kursa, može biti pozvan da koristi blog.

Očekuje se da studenti razmišljaju o temi i kritički procene ideje članova svoje grupe. Mogu da budu pozvani da učestvuju u onlajn diskusiji na diskusionom savetu.

Koriste se sinhrona sredstva kao što su videokonferencije, kratke poruke, pričaonice, direktni sastanci licem u lice, sastanci.

Student očekuje da rad u grupi može da bude koristan jer poruke obezbeđuju prenošenje znanja, razmenu ideja i planiranje zadataka.

Nastavnik koji želi da izloži pojmove iz literature na pojednostavljen način može dati onlajn lekciju preko videokonferencijskog sistema.

Kako stimulisati diskusiju u e učenju/e-nastavi?

Priručnik!

Kooperacija i kolaboracija u onlajn učenju Sociokonstruktivizam u osnovi   Kolaboracija - filozofija interakcije Kooperacija – operacionalizovana struktura interakcije  U kolaborativnom okruženju veličina e-studijske grupe 24, očekivana interakcija svih međusobno

Taksonomija e-kolaboracije     

Dijalog Horizontalna kol.

Paralelna kol.

Sekvencijalna kol.

Sinergijska kol.

Efekti kolaborativnosti u e-učenju Pozitivna međuzavisnost Individualna odgovornost ……..

Osnaživanje grupnih procesa

Koji tip e odeljenja želimo formirati u okviru e-kursa?

 Povezivanje e-učenika sadržajem  Povezivanje e-učenika zadacima  Socijalna podrška Aktivnosti formiranja e-odeljenja:

Piše u Priručniku!

II Struktura i kreiranje online kurseva

Fedeli i Rosi Tri glavne strukture kurseva:  transmisivni kursevi koji obuhvataju nastavni sadržaj i podršku:   Transmisija od nastavnika ka učeniku Model orijentisan ka nastavniku  sveobuhvatni individualizovani kursevi    Samoregulacija Model orijentisan ka učeniku Nastavnik tutor  integrisani ili kolaborativni kursevi    Aktivnost e-odeljenja kao grupe Model orijentisan ka timskom radu Vršnjaci tutori

Kreiranje online kurseva

Dispozitiv - kreiranje prostorno-vremenske strukture kursa: Vrste dispozitiva:  nastavnikov pedagoški projekat;  struktura kursa u formi modula u okviru koga se odvijaju zadaci i aktivnosti;  praćenje i evaluacija modaliteta.

 Instrukcioni;  Kolaborativno regulativni;  Refleksivno samoevaluativni.

Didaktički e-alati

 alati koje obezbeđuje Sistem za upravljanje učenjem i koji su direktno dostupni u okviru LMS;  alati koji se koriste direktno sa svetske mreže (na primer, Web 2.0 alati);  alati koji su integrisani u Sistem za upravljanje učenjem (LMS) kako bi se povezala dva prostora za učenje (institucionalni i zatvoreni prostor sa društvenim i otvorenim prostorom za učenje).

Fedeli i Rosi naglašavaju socijalnu dimenziju e-učenja i alate koji to omogućavaju!

.

III Proces razvoja e-kursa

Razlozi korišćenja modela za kreiranje kurseva!

 Model kreiranja nastavnih (e)kurseva = operacionalizovani didaktički okvir zasnovan na teorijama nastave.  Model instrukcionog dizajna.

Instrukcioni dizajn

Instrukcioni dizajn je proces u okviru koga se primenjuju teorije učenja i teorije nastave, kao i različiti principi, metode i tehnike izvođenja nastave, a kojim se planiraju i razvijaju materijali za učenje i oblikuju procesi poučavanja i učenja u konkretnim nastavnim predmetima i nastavnim jedinicama (CARNet).

ADDIE model instrukcionog dizajna

Slika 1. ADDIE model (adaptirano prema McGriff, 2000)

Izabrani izvori Hrastinski, S. (2008). Asynchronous and Synchronous E-learning,

EDUCASE Quarterly

, 31(4), dostupno na http://connect.educause.edu/Library/EDUCAUSE+Quarterly/Asynchronousan dSynchronou/47683?time=1232750437 Magnoler, P. (2009), “I dispositivi didattici e l’on line”, in Pg. Rossi, Tecnologia e costruzione di mondi. Post-costruttivismo, linguaggi e ambienti di apprendimento, Armando Editore, Roma, pp. 206-254.

Piskurich, G. M. (2006).

Rapid Instructional Design: Learning ID Fast and Right

, San Francisco, CA: Pfeiffer.

Salmons, J. E. (2008). Taxonomy of online collaboration: Theory and practice in e learning, Vision2Lead, Hershey: IGI Global, preuzeto decembra 2008. godine sa http://www.vision2lead.com/Taxonomy.pdf

Schertler, M. (2006) E-teaching scenarios. In: Carteli A. (ed)

Teaching in the Knowledge Society - New Skills and Instruments for Teachers

, Hershey – London – Melbourne - Singapore: Information Science Publishing, str. 221-240

Prof. Dr Dragana Bjekić Fakultet tehničkih nauka u Čačku, Univerzitet u Kragujevcu, Srbija http://www.ftn.kg.ac.rs/dragana.bjekic

e-mail: [email protected]

Хвала!

σας ευχαριστώ