Transcript ppt Activerende werkvormen

Pedagogische sessie
Activerende werkvormen
www.syntra-ab.be
I. Leren met Kolb
• Leercyclus
• Leer- en onderwijsstijlen
www.syntra-ab.be
I. Leren met Kolb
Iedereen leert anders!
U koopt een nieuwe
smartphone. Hoe start u?
1. Gaat u zelf wat prutsen tot u
de belangrijkste dingen hebt ontdekt?
2. Gaat u in de inhoudsopgave de belangrijkste dingen
opzoeken om die snel te proberen?
3. Ziet u een aantal knopjes die u herkent van oude
apparaten en ontdekt u zo verder?
4. Of leest u uitgebreid de hele handleiding uit?
www.syntra-ab.be
I. Leren met Kolb
Kolb onderscheidt 4 stappen in leren:
1. De vergadering leiden, liep niet goed.
= concrete ervaring
2. Er nadien over nadenken en op anderen letten.
= observatie en reflectie
3. Erover klagen bij een collega? En tips vragen?
= verkennen van de theorie
4. Zelf beter doen volgende keer!
= actief experimenteren
www.syntra-ab.be
I. Leren met Kolb
Concreet
ervaren
Actief
experimenteren
Reflectief
observeren
Abstracte
theorie
verkennen
www.syntra-ab.be
I. Leren met Kolb: Leer- en onderwijsstijlen
OPDRACHT: Zelfreflectie
• Maak de leerstijlentest
OPDRACHT: Praktijkopdracht
• Ga nu in hoeverre dit klopt voor jou(w leven).
www.syntra-ab.be
I. Leren met Kolb: Leercyclus
www.syntra-ab.be
I. Leren met Kolb: Leer- en onderwijsstijlen
OPDRACHT: Leg de typische kenmerken van jouw
leerstijl uit aan de rest van de klas.
1. Dromer: Speel een rollenspel.
2. Denker: Maak een samenvatting met vijf
voorbeelden.
3. Beslisser: Stel een quiz op.
4. Doener: Zoek enkele afbeeldingen en leg uit
waarom deze jou symboliseren.
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen
per leerstijl
1. Dromer
2. Denker
3. Beslisser
4. Doener
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen
per leerstijl
3 à 4 per werkvorm
Gebruik, voor- en nadelen
Sommige uitproberen
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
DROMER
• Centraal: emotie, verbeelding, zintuigen,
fantasie, nieuwe ideeën genereren.
• Voorwaarden:
–
–
–
–
Expressie en sfeer
Persoonlijke feedback
Reflectie op ervaring
Leren door inleving
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
Werkvormen
1. Groepsgesprek
2. Binnen een thema werken in groep
3. Brainstormen
4. Mindmap maken
5. Rollenspel spelen
6. Collages, ontwerpen of vormgeven
7. Reflecteren op elkaars materiaal
8. …
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
Werkvormen
1. Groepsgesprek
2. Groepswerk
3. Brainstormen
4. Mindmap maken
5. Rollenspel spelen
6. Collages, ontwerpen of vormgeven
7. Reflecteren op elkaars materiaal
8. …
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
2. Groepswerk
• Soort: parallel, complementair of gemengd
• Geschikt voor
–
–
–
–
uitwisselen informatie;
problemen oplossen;
nieuwe leerstof verwerken;
onduidelijkheden onder woorden brengen
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
2. Groepswerk
VOOR
TIJDENS
• Relevantie &
doelstelling
• Planning en
verdeling
• Verwachting
eindproduct
• Bewaken
leerproces
• Bewaken
welbevinden
NA
• Feedback
op proces
• Feedback
op product
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
2. Groepswerk
Voordelen
Nadelen
• Hogere productiviteit
en leerwinst
• Nauwe band
• Zich krijgen op
onduidelijkheden
• Hogere betrokkenheid
en motivatie
• Voorbereiding docent
• Tijdsinvestering
• Individueel aandeel is
moeilijk terug te
vinden
• Rumoer
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
3. Brainstormen
• = in beweging brengen van de hersenen
• Geschikt voor
–
–
–
–
–
Nieuwe ideeën;
Kennismaking in onderwerp;
Peilen van voorkennis en ervaringen;
Koppeling met andere onderwerpen;
Synthese
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
3. Brainstormen
Fruit
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
3. Brainstormen
Voordelen
Nadelen
•
•
•
•
•
•
•
•
Creatief
Betrokkenheid
Eigen inbreng
Grote oogst van
ideeën
• Vertrekt vanuit cursist
Dominante sprekers
Trage denkers
Angstige cursisten
Noteren is moeilijk
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
4. Mindmap maken
= Individuele associaties maken.
Programma’s:
• Prezi
• Microsoft Visio
• Mindjet
• Emindmaps
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
4. Mindmap
Voordelen
Nadelen
• Creatief
• Vereist duiding
van cursist
• Samenvattend
• Kan thuis gemaakt • Ingewikkeld
worden
• Niet quoteerbaar
• Geeft beeld van
inzicht
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Dromer
7. Reflecteren op elkaars materiaal
OPDRACHT: Beoordeel de brainstorming.
Geschikt voor:
- Opleidingen met stage
- Mensen die praktijkervaring hebben
- Analyse van onduidelijkheden
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Denker
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Denker
DENKER
• Centraal: intellectueel uitdagen, analyseren
van ingewikkelde informatie naar
veralgemeningen met feiten en begrippen.
• Voorwaarden:
–
–
–
–
Informatie en structuur
Observeren en schrijven
Mening van expert
Leren door onderzoek
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Denker
Werkvormen
1. Visies en meningen vergelijken of ordenen
2. Theoretische modellen analyseren en
samenhang achterhalen
3. Mogelijkheid om vragen te stellen
4. Cases analyseren en veralgemenen
5. Verbanden zoeken en samenvatting maken
6. Voting of debatteren met argumenten
7. Eigen mening vormen
8. …
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Denker
Werkvormen
1. Visies en meningen vergelijken of ordenen
2. Theoretische modellen analyseren en
samenhang achterhalen
3. Mogelijkheid om vragen te stellen
4. Cases analyseren en veralgemenen
5. Verbanden zoeken en samenvatting maken
6. Voting of debatteren met argumenten
7. Eigen mening vormen
8. …
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Denker
3. Vragen stellen
OPDRACHT: Bekijk de theorie. Geef daarna twee
voorbeelden van vragen die je tijdens jouw les
kan stellen.
1. …
2. …
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Denker
3. Vragen stellen
Voordelen
Nadelen
• Zetten aan tot
nadenken,
redeneren
• Verhoogt
aandacht
• Niet eenvoudig
• Vraagt
voorbereiding
• Angst voor
fouten
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Denker
4. Casestudy
OPDRACHT: Één situatie gestructureerd
bespreken en van daaruit tips/conclusies geven.
• Wat is het probleem?
• Hoe zou je dat oplossen?
• Formuleer twee tips.
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Denker
4. Casestudy
Voordelen
Nadelen
• Stimuleert hogere
cognitieve
vaardigheden
• Illustreert
praktijkervaring
• Link tussen theorie
en praktijk
• Tijdsinvestering
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Denker
6. Voting
= Stellingenstel (of twitter?)
Geschikt voor:
- Peilen naar voorkennis
- Peilen naar misvattingen
- Peiling naar meningen
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Denker
6. Voting
Voordelen
Nadelen
• Fouten maken • Tijdsinvestering
mag
• Remmingen
• Leuk en actief
van cursisten
• Inzicht in elkaar
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Denker
6. Voting
OPDRACHT:
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Beslisser
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Beslisser
BESLISSER
• Centraal: praktische, geldige en toepasbare
kennis, probleemoplossend denken en
uitproberen van theorie in de praktijk.
• Voorwaarden:
–
–
–
–
Stappenplannen, schema’s en checklists
Slecht 1 juist antwoord
Docent-gestuurd
Leren door informatie
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Beslisser
Werkvormen
1. Vanuit probleemstelling
2. Methodes uitproberen in de praktijk
3. Gestructureerde opdrachten met resultaat
4. Een quiz maken om feiten te checken
5. Planningen opstellen en analyseren
6. Inventariseren en uitproberen van keuzes
7. Schema’s maken
8. Demonstraties
9. ….
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Beslisser
Werkvormen
1. Vanuit probleemstelling
2. Methodes uitproberen in de praktijk
3. Gestructureerde opdrachten met resultaat
4. Een quiz maken om feiten te checken
5. Planningen opstellen en analyseren
6. Inventariseren en uitproberen van keuzes
7. Schema’s maken
8. Demonstraties
9. ….
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Beslisser
1. Probleemstelling
= Levensecht probleem oplossen.
Geschikt voor:
- Praktijkproblemen
- Contextgebonden theorie
- Zelfgestuurd leren
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Beslisser
1. Probleemstelling
Probleem
construeren
Instructie
geven
Verhelderen
termen en
begrippen
Analyse
probleem
Informatie
verzamelen
Rapporteren
Evaluatie
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Beslisser
1. Probleemstelling
Voordelen
Nadelen
• Cursist’ leren staat
centraal
• Docent als coach
• Probleemoplossende
vaardigheden
•
•
•
•
Werkbelasting
Tijdsintensief
Voorbereiding
Voldoende
informatiebronnen
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Beslisser
6. Inventariseren en uitproberen van keuzes
= Trial & error: Zelf voor- en nadelen, sterkten
zwakten, voorbeelden, enz. geven van bepaalde
methodes.
Geschikt voor:
- Korte delen theorie
- Zelfstandige verwerking
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Beslisser
6. Inventariseren en uitproberen van keuzes
OPDRACHT: Lees de tekst. Geef twee voor- en
twee nadelen van afwisselen in werkvormen.
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Beslisser
8. Demonstraties
= Voordoen.
Geschikt voor:
- Stappenplannen
- Methodes
- Procedures
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Beslisser
8. Demonstratie
Voordelen
Nadelen
• Visueel
• Passieve cursist
• Mechanisme en
• Intensief voor
automatisme
docent
worden duidelijker • Materiaal vinden
• Aanschouwelijk
is moeilijk
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Doener
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Doener
Doener
• Centraal: veel afwisseling, spanning, crisis en
competitie. In beweging blijven.
• Voorwaarden:
–
–
–
–
Veel, kort en bondig materiaal.
Toepassen van kennis in vaardigheden
Levensechte situaties
Leren door doen
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Doener
Werkvormen
1. Speculeren over de toekomst
2. Gesprekken en/of interview afnemen
3. Informatie verzamelen door anderen
4. Spelvorm: jigsaw
5. Risico’s in oefeningen, competitie
6. Maken: presentaties, werkstukken, video’s…
7. Nieuwe ervaringen opdoen
8. Al doende: werkbezoeken, stages…
9. …
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Doener
Werkvormen
1. Speculeren over de toekomst
2. Gesprekken en/of interview afnemen
3. Informatie verzamelen door anderen
4. Spelvorm: jigsaw
5. Risico’s in oefeningen, competitie
6. Maken: presentaties, werkstukken, video’s…
7. Nieuwe ervaringen opdoen
8. Al doende: werkbezoeken, stages…
9. …
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Doener
4. Spelvorm: jigsaw
= Groepswerk
Geschikt voor:
- Complexe opdrachten
- Meerdere oplossingen
- Taakgerichte groepswerken
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Doener
4. Spelvorm: jigsaw
Construeer
een
opdracht
Instructie
Eerste
deelgroep =
onderzoeksgroep
Tweede
deelgroep =
leergroep
Evaluatie &
bespreking
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Doener
4. Spelvorm: jigsaw
A1 A2
A3 A4
A1 B1
C1 D1
B1 B2
B3 B4
A2 B2
C2 D2
C1 C2
C3 C4
A3 B3
C3 D3
D1 D2
D3 D4
A4 B4
C4 D4
www.syntra-ab.be
II. Werkvormen: Doener
6. Maken: presentaties, werkstukken, video’s…
OPDRACHT: Lees de tekst.
- Bepaal zelf de essentie.
- Maak van de gekregen informatie een visuele
voorstelling.
www.syntra-ab.be
III. Conclusie?
www.syntra-ab.be
III. Conclusie
Leereffect van werkvormen…
Uitleggen aan elkaar 90%
Zelf doen 75%
Discussiëren 50%
Demonstreren 30 %
Adiovisueel 20%
Lezen 10 %
Doceren
(rendement bij studenten na +/- 3 weken) 5 %
Daarom afwisselen in werkvormen!
www.syntra-ab.be
III. Conclusie
www.syntra-ab.be
Nog vragen?
[email protected]
www.syntra-ab.be