Transcript Bitwa pod Łukawicą

Lukawica.pl
www.historiastarachowic.republika.pl
Podczas powstania styczniowego w latach
1863-1864 na terenie gminy Poświętne
stoczono kilkadziesiąt mniejszych i większych
potyczek z wojskami rosyjskimi. Wielce
znaczącym etapem była bitwa pod Łukawicą.
Została ona stoczona w dniach 17-19 września
1863 roku. Po stronie polskiej stanął pułkownik
Ejtminowicz z partią powstańczą liczącą
między blisko500 ludzi.
Kresy24.pl
Za współpracę z powstańcami Łukawicka wieś
musiała zapłacić największą cenę. Łukawica w
dniach 2-5 października została otoczona przez
wojska rosyjskie, które składały się z czterech rot
piechoty, szwadronu ułanów i stu kozaków. Na czele
oddziału rosyjskiego stał naczelnik wojskowy Ignacy
Borejsza z Bielska.
Lukawica.pl
Każdy dom we wsi został obstawiony przez
żołdaków carskich , którzy kolejno wyganiali na
pobliskie pole wszystkich mieszkańców bez
względu na wiek czy chorobę. Przez trzy dni
wywożono z dworu w Pietkowie całkowity
majątek mieszkańców, który został najpierw
zgrabiony. Był to pierwszy etap wykonywania
kary na mieszkańcach.
Muzeumwp.pl
Ostatniego dnia siedzący na koniu i
obserwujący cały spektakl Borejsza odczytał
dekret generała Michała Murawiewa
„Wieszatiela”. Głosił on między innymi, że cała
szlachta z Łukawicy ma być zesłana na Syberię,
cały majątek ruchomy i nieruchomy miał być
skonfiskowany, a wieś spalona.
Ro.com.pl
Na komendę „zażigat” carscy żołnierze
podpalili jednocześnie całą wieś. Ludność zaś
pognano etapami na zesłanie na Wschód na
„Sybir”. Dopiero po upływie 12 lat po
ułaskawieniu pozwolono mieszkańcom wrócić
do Królestwa, niestety nie wszyscy mieszkańcy
nie doczekali tego momentu.
Lukawica.pl
Na pamiątkę bitwy pod Łukawicą został
wzniesiony tam pomnik. Opisuje on historię
Łukawicy i łączy w sobie wiele symboli.
Wszystkie kamienie leżące w bruku krzyża
pochodzą z różnych regionów miejscowości i
okolic. Kilka z nich pochodzi z dworku tej
miejscowości, a także z posesji budynków.
Lukawica.pl
Fundament tego pomnika ma głębokość 2000
mm, co symbolizuje 2000 lat chrześcijaństwa.
Na cokole znajdują się napisy. Cokół
symbolizuje Jana Pawła ll. Cokół pokryty jest
marmurem włoskim, który symbolizuje z racji
przenikających się kolorów: szarego i białego
prozę życia ludzkiego- szarość, a biel - wielkość
pontyfikatu. Na cokole od frontu wyryte są
słowa: „Chwała zwyciężonym Gloria Victis
Łukawiczanom, powstańcom tym, co walczyli,
ginęli za ojczyznę w powstaniu styczniowym
1863 roku.”
Niżej widnieją słowa „Wracaliśmy, wracamy i
wracać będziemy do ciebie Polsko matko
nasza, bo wyszliśmy z tej ziemi”. Jest to
odniesienie do powrotów człowieka do
ojczyzny. Słowa nadziei, chwała tym którzy się
nie poddali, zwyciężyli, chwała tym, którzy się
nie poddają w dążeniu do dobra, prawdy, nie
wyrzekają się samych siebie i najbliższych.
Lukawica.pl
Bitwa pod Łukawicą
(zachowana oryginalna pisownia)
„Pozostając dłuższy czas w obozie pod Skrobacianką.
Ejtminowicz Julian powiększał swoje szeregi bądź
ochotnikami zbieranymi na miejscu, bądź
doprowadzanymi mu oddziałami, jak Waszkiewicza i
Tołkina, lub ochotnikami zebranymi przez
Barancewicza, a doprowadzonymi przez
Kiersnowskiego. Niebawem przybył do oddziału
Bogusław Ejtminowicz brat Juliana, również b. oficer
mosk. I obiął dowództwo nad całym oddziałem,
podczas gdy Julian wyruszał w powiat, by
organizować nowe oddziały, stykając się bądź z
Kiersnowskim, bądź z Barancewiczem i wracał znowu
do obozu.
Ostatecznie wszystkie siły ruszyły na południe. Dążąc
do połączenia się z Barancewiczem Eitminowicze na
stanowisku pod wsią Łukawica zaatakowani zostali
przez nieprzyjaciela. Na prawym brzegu brzeźniaka,
w którym strudzeni wypoczywali, a który nie
nadawał się do obrony, ze strony Łukawicy zajął
pozycyę pluton H u w a l d a, z przeciwnej strony
pluton Waszkiewicza, środek zaś zajmował T o ł k i n.
Kozacy wyminąwszy Hu-walda, wpadli na Tołkina,
który ich przyjął ogniem. Nadbiegła wnet piechota z
dwóch stron przeciwnych, a wtedy Waszkieicz i
Huwald przymknęli się do Tołkina i rociągnięta linia
bojowa powstańców poczęła się cofać,
odstrzehwając się, ale niebawem rozerwała się z
kilkoma ludźmi w jedną stronę Ejt-m i n o w i c z
Bogusław, z całą zaś masą Julian w drugą stronę.
Bój trwał od godz. 2 w południe do 5. 'Zginął w nim
Tołkin ugodzony kulą a następnie do-kłuty piką oraz 4
innych, ranionych zaś ciężko było pięciu. Następnego
dnia wymknął się Julian z zasadzki, w którą go chcieli
wprowadzić moskale pod Lępicą i przeszedł w Mniu
rzeką Nurzec, a we wieluńskim lesie połączył się z
nim Bogusław. W kila dni potem mimo pościgu
moskali zeszli się z Barancewiczem i niebawem pod
Mielnikiem wkroczyli na Podlasie a pod Kolanem
połączyli się Z Krysińskim”
Źródło: Bitwy i potyczki 1863-1854, Rapperswil,
1913
Skorzystałyśmy z takich źródeł, jak:
-lukawica.pl
- gimpos.neostrada.pl
•Monika Dąbrowska
•Paulina Czaczkowska