Transcript TAOIZM
Pochodzenie nazwy
Nazwa „ TAOIZM” pochodzi od ideogramu i słowa
tao ( dao). Najpospolitszym jego znaczeniem jest<
droga>. Może ono oznaczać także: ścieżkę, zasadę,
metodę, doktrynę, system uporządkowania, formę,
strukturę, rzeczywistość samego wszechświata.
Powstanie religii
Taoizm jako religia zaczął rozwijać się na
przełomie II i III w n.e., z połączenia
wcześniejszej myśli filozoficznej z ludowymi
wierzeniami i praktykami medycznymi,
obejmującymi m.in. Opartą na dualistycznej
koncepcji yin-yang alchemię, dążącą do
znalezienia eliksiru długowieczności, różnego
rodzaju praktyki lecznicze i wróżbiarskie oraz
wiarę w bóstwa, duchy i demony.
Za twórcę taoizmu jako religii
uchodzi
Zhan
Daoling,
który
zbudował wiele klasztorów i świątyń
taoistycznych.
Symbol tao
• Taijitu (wym. taj-dźi-tchu) - diagram będący symbolicznym
wyobrażeniem taiji, fundamentalnego pojęcia chińskiej filozofii, w
szczególności taoistycznej.
• Koncepcja Yin i Yang pochodzi z antycznej filozofii chińskiej i metafizyki.
Opisuje ona dwie pierwotne i przeciwne, lecz uzupełniające się siły, które
odnaleźć można w całym wszechświecie.
• Yang (dosłownie rozumiane jako "nasłonecznione miejsce, południowe
zbocze (wzgórza), północny brzeg (rzeki), światło słoneczne")
reprezentowana przez biel i Słońce oznacza siłę, aktywność, radość,
ciepło i lato, symbolizuje męski aspekt natury, ekstrawersję oraz liczby
nieparzyste; odpowiada jej dzień, niebo oraz dusza hun. Yang symbolizuje
ogień lub wiatr. Wszyscy urodzeni w parzystych latach.
• Yin dosłownie rozumiane jako "zacienione miejsce, północne zbocze
(wzgórza), południowy brzeg (rzeki), zachmurzenie, zaciemnienie")
reprezentowana przez czerń i Księżyc oznacza bierność, uległość,
smutek, chłód i zimę, symbolizuje żeński aspekt natury, introwersję oraz
liczby parzyste; odpowiada jej noc oraz dusza po. Yin symbolizuje woda
lub ziemia. Wszyscy urodzeni w nieparzystych latach.
1.
2.
3.
4.
5.
Wzajemne oddziaływanie Yin i Yang jest przyczyną
powstawania i zmiany wszystkich rzeczy. Z nich powstaje 5
pierwiastków :
ogień,
woda,
ziemia,
metal,
drewno
Święte księgi
Daodejing, pełna nazwa Laozi Daodejing, w skrócie Laozi (typowa
starochińska maniera nazywania dzieła nazwiskiem autora), najczęściej
tłumaczona jako Księga Drogi i Cnoty, uznawana niekiedy za pierwszą
filozoficzną księgę w języku chińskim. Jest częścią podstawowego kanonu
taoizmu, systemu religijno-filozoficznego, który narodził się w Chinach
za panowania dynastii Zhou.
Zhuangzi – starożytny chiński traktat filozoficzny, obok Daodejing
zasadnicze dzieło filozofii taoistycznej, cenione także za walory literackie.
Liezi, czyli Mistrz Lie (typowa starochińska maniera nazywania dzieła
nazwiskiem autora) – taoistyczny traktat filozoficzny, spisany na
przełomie III i IV wieku
Daozang – zbiór ksiąg stanowiących kanon taoizmu.
Zbiór ten ukształtował się w IV-V wieku. W skład obecnego kanonu
Daozang, ustalonego w 1436 roku, wchodzi 1120 tomów. Wcześniejsze
redakcje były o wiele obszerniejsze, jednak wiele ksiąg zaginęło na skutek
rozkazu Kubilaj-chana, który w 1281 roku nakazał spalić Daozang.
Religia taoizmu opiera się na kulcie bardzo licznych bogów.
Na czele panteonu stała TRÓJCA TRZECH JEDYNYCH, wśród
której najwyższym bogiem był Juan Szich Tien TsunPierwotny Istniejący Uczony Przez Niebo.
Drugą pozycję zajmował Tao Chun- Czcigodne Tao.
Zamieszkiwał jedno z najwyższych niebios( w taoizmie jest
ich wiele), skąd rządził harmonią jin i jang.
Władcą piekieł był Tai Szan.
W religii taoistycznej dużą rolę odgrywa ośmiu mędrców,
którzy za życia posiedli nadprzyrodzone zdolności, a po
śmierci dostąpili nieśmiertelności i boskiej czci. Za
mieszkanie Ośmiu Nieśmiertelnych uważa się góry Kunlun
bądź rajską wyspę na wschodzie.
Do Ośmiu Nieśmiertelnych zaliczani są:
• He Xiangu
• Cao Guojiu
• Li Tieguai
• Lan Caihe
• Lü Dongbin
• Han Xiangzi
• Zhang Guolao
• Zhongli Quan
• Cześć Ośmiu Nieśmiertelnym oddaje się w ludowych
świątyniach. Tradycyjnie przedstawia ich się jako
składających życzenia, płynących po morzu do bogini
Xiwangmu, lub stojących na tarasie bądź w pawilonie.
Podstawą taoizmu są rozważania o naturze Tao, który rozumie się
jako nieosobowy Absolut. Natura jego jest jednak nie poznawalna
dla człowieka. Wszystko, co się da powiedzieć bowiem o nim, w
istocie nim nie jest.
Bogactwo Tao jednak jest niewyczerpane i stanowi największą
istnienie na świecie. Taoizm odszedł jednak od koncepcji jednego
bóstwa i rozbudował cały panteon bóstw, bohaterów i świętych.
Ich ilość była tak duża, że zaczęto je w końcu klasyfikować. Tao
jednak uznawano za największe bóstwo, które jest praprzyczyną
wszystkiego i z którego wszystko się wynurza.
Wszechświat i człowiek są zorganizowanym mechanizmem. Jeden
stanowi makrokosmos, drugi mikrokosmos. Poszczególne części
człowieka odpowiadają wszechświatowi. Człowiek posiada pięć
otworów, które odpowiadają pięciu kierunkom świata: wschodowi,
zachodowi, północy, południu oraz środkowi.
Człowieka zamieszkują te same bóstwa, które funkcjonują w
świecie. Taoiści uważają, że kto zna prawa funkcjonowania
człowieka, zna również prawa funkcjonowania świata.
Rytuały taoistyczne
• Taoistyczne rytuały wywodzą się bezpośrednio z tradycji szamańskiej sprzed
kilku tysięcy lat, choć z biegiem czasu uległy wielu zmianom. Obecnie
najważniejszym obrzędem jest tzw. jiao, czyli ofiara sprawowana dla
pozyskania pomyślności. Może to być ofiara z jedzenia lub alkoholu
składana na domowym ołtarzyku. Zazwyczaj jednak jest to bardziej złożona
ceremonia. Wielkie jiao łączy się przeważnie z festynem. W obrzędach
uczestniczą tylko kapłani i przywódcy lokalnej grupy wyznaniowej. Pozostali
wierni biorą natomiast udział w festynie i składają ofiary, np. paląc specjalne
pieniądze ofiarne, emitowane przez "Bank Piekielny". Złe duchy odgania się
potwornym hukiem fajerwerków.
• Kapłani przygotowują się, poszcząc i przechodząc zabiegi oczyszczające,
przedmioty używane w rytuałach oczyszcza się w ogniu. Podczas obrzędów
odbywają się procesje, składane są ofiary z kadzidła, żywności i kwiatów.
Mnisi tańczą i śpiewają, oddając cześć bogom. W określonym czasie ( jiao
mogą trwać kilka dni) wywiesza się chorągwie, na których umieszczane są
napisy zapraszające bogów i nieśmiertelnych do wizyty, przyjęcia ofiar i
obdarzenia pomyślnością gminy.
• Domowe obrzędy to przede wszystkim ceremonie ku czci przodków. Kult
przodków jest filarem chińskiej kultury, jest starszy nawet od taoizmu i
wykracza poza ramy religii taoistycznej. Ze względu na jego znaczącą
pozycję, taoiści włączyli wiele elementów i obrzędów do swej religii. Kapłani
często sprawują nadzór nad pogrzebami i uroczystościami żałobnymi.
Z taoizmem religijnym związane są też:
• medycyna chińska,
• nauka,
• wewnętrzne style walki,
• medytacje w ruchu,
• techniki dywinacyjne,
• poszukiwanie sposobów na długowieczność,
• poszukiwania naturalnej równowagi energetycznej
w otoczeniu człowieka (Feng Shui).
Rozmieszczenie wyznawców
To rdzenna religia Chin. Wieki temu taoizm był niezwykle
popularną religią. Cieszył się powodzeniem w Chinach, a nawet
był religią państwową. Jednakże napływ ludności zagranicznej,
przemiany społeczne, gospodarcze i kulturowe spowodowały, że
jego popularność drastycznie zmalała. W Chinach na masową
skalę wyznawcy taoizmu są prześladowani przez narodowych
socjalistów. Religia ta jest szczególnie popularna wśród
urzędników, którzy w tajemnicy przed innymi często udają się po
pracy w miejsca zielone, aby praktykować naukę oraz życie w
zgodzie z naturą. Jej obserwację i naukę od niej.
Współcześnie taoizm religijny istnieje w Hongkongu, Wietnamie,
Korei i na Tajwanie.
Wudang Shan- święte miejsce taoizmu
Kamienny kalendarz taoistyczny
Obrzędy taoistyczne
Świątynia taoistyczna w Pekinie