Transcript Masterplan hervorming SO - versie januari 2014

Hervorming secundair onderwijs
4 juni 2013
WAAROM?
27 VERBETERPUNTEN
STERKTES BEHOUDEN
HOE?
DOELSTELLINGEN &
MAATREGELEN
Tijdlijn
9 thema’s
•
•
•
•
•
•
•
•
•
basisonderwijs
inhoudelijke aanpak secundair onderwijs
structuur secundair onderwijs
aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt
evaluatie en attesteringsbeleid
leerlingenbegeleiding
databeheer en meten
personeel en bestuur
budget en omkadering
Maar eerst…
OLB doelstellingen &
Studiekeuze in de sterkte – zwakte
analyse
School- en
Studiekeuze
•
Verbeterpunt 2.18:
•
•
•
Vandaag is de studie- en beroepskeuzebegeleiding geen continu proces. Zij blijft beperkt tot enkele
scharniermomenten.
Een belangrijk scharniermoment is de overgang van het basisonderwijs naar het secundair
onderwijs.
De leraar van het zesde leerjaar en de klassenraad spelen hier een belangrijke rol. Zij houden hierbij
vandaag vooral rekening met de cognitieve ontwikkeling van leerlingen op het vlak van taal en
wiskunde, maar hebben veel minder aandacht voor andere ontwikkelingsdomeinen zoals techniek.
Op het ogenblik dat de leerlingen 12 jaar zijn, beschikken ouders en leerlingen over te weinig
informatie en hebben ze onvoldoende zicht op alle capaciteiten van de leerling om een goede keuze
te maken.
Ook doorheen het secundair onderwijs krijgen leerlingen weinig steun bij de ontwikkeling van hun
keuzebekwaamheid. Leerkrachten zijn onvoldoende voorbereid om die rol op te nemen. De sociaal
economische achtergrond van leerlingen heeft een grote invloed op wat zij verwachten van
leerlingen en op de adviezen die zij hen geven. De onduidelijke profielen van de studierichtingen in
het secundair onderwijs bieden ook weinig houvast voor een goede studie- en
beroepskeuzebegeleiding.
Ouders reageren verschillend op adviezen. Ouders met een sterke sociaal economische achtergrond
zullen hun kinderen eerder overschatten. Ouders met een zwakkere sociaal economische
achtergrond zullen minder risico’s nemen en hun kind eren eerder onderschatten
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Studie- en beroepskeuzebegeleiding is niet altijd adequaat
School- en
Studiekeuze
Doelstelling 4
Alle leerlingen en ouders keuzevaardiger maken
door ze meer inzicht te geven:
- in de eigen mogelijkheden
- in de studiemogelijkheden en
- de mogelijkheden op de arbeidsmarkt.
School- en
Studiekeuze
Doelstelling 5
Ouders en leerlingen vanaf 12-jarige leeftijd
- mogelijkheden tot een gefaseerde, bewuste en
positieve studiekeuze bieden
- met als doel op 12-jarige leeftijd onherroepelijke
en op foute gronden gebaseerde keuzes te
vermijden.
School- en
Studiekeuze
Doelstelling 6
Een positieve school- en studiekeuze op basis van
- inzicht, interesse en capaciteiten van de
leerling …..en dus….
- onafhankelijk van sociaal-economische en sociaalculturele status.
School- en
Studiekeuze
Specifiek voor basisonderwijs:
Doelstelling 23
De leerlingen en ouders keuzevaardiger maken door
ze meer inzicht te geven
- in de eigen mogelijkheden van de jongeren
- en de studiemogelijkheden.
2. Sterker basisonderwijs
• Het getuigschrift basisonderwijs !
• versterking curriculum
• Geleidelijkere overgang BaO - S.O.:
- Techniek en wetenschap als een apart leergebied
- vakleraren in derde graad (vb. techniek en wetenschap)
• differentiatie consolideren/versterken
• toetsen op het einde van het basisonderwijs (IKZ)
• persoonlijk leerlingendossier
• Taal: screening + taalbad (OD XXIII)
2. Sterker basisonderwijs
• Het getuigschrift basisonderwijs !
A-stroom
B-stroom ( schakeltraject )
Getuigschrift BO
Geen getuigschrift BO
• Toetsen .
2. Sterker basisonderwijs
Persoonlijk leerlingendossier
3. Inhoudelijke aanpak SO
• Competenties
(Kennis expliciet)
versus competentiegericht onderwijs
• Onderscheid ET- VOET vervalt
• sleutelcompetenties per graad (basis = ESC)
• algemene vorming voor iedereen
- voldoende breed/ruim
- voldoende ambitieus
• werkplekleren in arbeidsmarktgerichte studierichtingen
in de derde graad
Structuur eerste graad
A-stroom
1ste lj.
27u. basisv.
1 set comp.
5 u. differentiatie
A-stroom
2de lj.
25 u. basisv.
1 set comp.
B-stroom
1ste lj.
27 u. basisv.
1 set comp.
7 u.:
-Herwerkte basisoptie
-differentiatie
5 u. differentiatie
B-stroom
2de
20 u. basisv.
(en 3de) lj. 1 set comp.
12 u. differentiatie
Structuur eerste graad
Principe
• De Raad Secundair Onderwijs gaat ervan uit dat alle scholen in de eerste graad
A een aanbod zouden moeten doen op alle abstractieniveaus van de
basisvorming (zowel de uitdagende als de remediërende pakketten).
• De school behoudt wel een vrijheidsgraad om te kiezen uit de inhoudelijke
pakketten (techniek, wiskunde/wetenschappen, kunst, economie, Nederlands,
moderne vreemde talen en klassieke talen).
Met andere woorden: binnen een inhoudelijk domein dat ze kiest, biedt elke
school in de eerste graad A een continuüm aan abstractieniveaus aan die een
optimale studiekeuze voorbereidt.
• Deze basisopties / differentiatiepakketten zijn, in de interpretatie van de Raad
Secundair Onderwijs, niet langer gedetermineerd door de verschillende
abstractiegraden waarbinnen de eerste graad wordt georganiseerd.
• Die interpretatie garandeert het best de observerende en oriënterende functie
van de eerste graad.
Structuur eerste graad
concrete schoolstructuur
Twee strekkingen:
• ACOD, de gezinsbond, directeurs van het officieel onderwijs,
GO!, GO! ouders, het netwerk tegen armoede en VSK, VSOA
vinden dat scholen die de eerste graad organiseren,
alle inhoudelijke pakketten moeten aanbieden, en dit zowel
uitdagend als remediërend.
Alleen zo kan een brede eerste graad worden uitgebouwd en
kan een onderwijs op verschillende snelheden worden
vermeden.
• OKO, OVSG, POV en VSKO zijn van oordeel dat de beleidsruimte
die het masterplan biedt voor scholen positief is gelet op de
organiseerbaarheid van een verplichte verbreding.
Bredere eerste graad
P. Yperman
• behoud A-stroom en schakeltraject (voormalige B-stroom)
• enkel zonder getuigschrift basisonderwijs naar
schakeltraject
• eerste twee jaren oriënterend
• basisvorming volgens Europese sleutelcompetenties
- dus ook economie, techniek en cultuur
- kan in verschillende abstractiegraden
• aanvulling met differentiatiemogelijkheden
- extra leerstof + extra ondersteuning op alle scholen
- Latijn, techniek, wiskunde/wetenschappen, kunst, economie,
Nederlands, Frans en Engels
• scholen krijgen vrijheid om dit uit te werken
nieuwe indeling
in 2de en 3de graad
• reductie studierichtingen na screening van de bestaande
richtingen (relevantie & uniciteit) - VKS
• ordening volgens doel/finaliteit
• doorstroming hoger onderwijs (theoretisch-abstract)
• arbeidsmarktgericht (praktisch)
• beide finaliteiten
• indeling volgens domeininhoud
• schotten aso/bso/kso/tso weg
• Kwaliteitstoets matrix o.b.v. ET-en (uiterlijk 2016)
De matrix
DOORSTROOM
ARBEIDSMARKTGERICHT
DOORSTROOM
ARBEIDSMARKTGERICHT
kunst en creatie
…
…
…
wetenschap en
techniek
…
…
…
economie en
organisatie
…
…
…
taal en cultuur
…
…
…
welzijn en maatschappij
…
…
…
Domein- en campusscholen
• Domeinschool: Elk inhoudelijk domein dat aangeboden
wordt, wordt in de verschillende finaliteiten
aangeboden.
• Campusschool: Bevat studierichtingen van verschillende
finaliteiten, maar niet in hetzelfde domein.
• domein- en campusscholen worden via incentives
aangemoedigd
Aansluiting
onderwijs - arbeidsmarkt
• Diploma SO ? --- 7BSO ----- Sense ----- HBO5
• Vlaamse kwalificatiestructuur
- O 1-8 versus B 1-8
- Elke behaalde afgeronde beroepskwalificatie
wordt gecertificeerd.
• Structureel overleg over kwal. & kwant.
afstemming studieaanbod - arbeidsmarkt
Aansluiting
onderwijs - hoger onderwijs
Het invoeren van een niet-bindende oriënteringsproef, die
naast kennis ook attitudes bevraagt. Deze proef wordt ruim
voorafgaand aan de instap in het hoger onderwijs afgenomen
(bv. eind 5de jaar) als onderdeel van een globaal
begeleidingstraject.
Oriënteringsproeven:
• Verplicht versus vrijwillig
• Bindend versus niet-bindend
• Generiek versus studiegebied/-richting gebonden
• Losstaand versus ingebed in een OLB-traject
attesteringsbeleid
• Motivering attesten
• na het eerste jaar van de eerste graad
• geen B-attesten mogelijk
• C-attesten enkel uitzonderlijk, op basis van uitdrukkelijke
motivatie
• nieuwe mogelijkheid:
• A-attest met verplichte remediëring in het daaropvolgende jaar
• overzitten met B-attest kan slechts mits expliciet advies
klassenraad
Leerlingenbegeleiding
Leerlingenbegeleiding in de
sterkte-zwakte-analyse
&
Doelstellingen
Sterkte
Veel secundaire scholen doen inspanningen om hun
leerlingenbegeleiding uit te bouwen en hun zorg
voor leerlingen met leer- of andere problemen te
verbeteren.
Zij zetten hiervoor op eigen initiatief middelen in uit
hun puntenenveloppe en/of hun urenpakket.
Sommige scholen werken met vertrouwensleraren en
leerlingenbegeleiders die ze helemaal of gedeeltelijk
vrijstellen van lesopdracht.
Verbeterpunt…
Leerlingen hebben meer zorg en begeleiding nodig
Ondanks de vele inspanningen van scholen om hun
leerlingen goed te begeleiden, doen steeds meer
leerlingen een beroep op schoolexterne diensten voor
begeleiding en telt het buitengewoon onderwijs steeds
meer leerlingen.
Niet alle scholen beschikken over de expertise die nodig is
om een integraal zorgbeleid te voeren en hun leerlingen de
zorg en begeleiding te bieden die ze nodig hebben.
Hun zorgbeleid is ook niet altijd goed ingebed in hun
schoolbeleid.
Doel & Maatregelen
Doelstelling:
• Verbeteren van het integraal zorgbeleid van de scholen
Maatregelen leerlingenbegeleiding:
• Individueel leerlingendossier
• Garanderen van een actieve en permanente
leerlingenbegeleiding en studie- en beroepskeuzebegeleiding
die verder gaat dan alleen toewerken naar de keuzemomenten.
• Meetinstrumenten – screenen – leerwinst
• Audit CLB
• Leerrecht
Databeheer & meten
Niet
• Kenniscentrum
• Meetmomenten:
- eind BaO
- in S.O. : taal, wiskunde en wetenschappen
• Doelstelling: interne kwaliteitscontrole en info
op systeemniveau
Personeel en bestuur
Niet
• Bestuurlijke schaalvergroting: scholengroepen
• Professional en professionalisering
• Veranderingsmanagement:
- pedagogische begeleidingsdiensten
- begeleiding van directeurs en schoolbesturen
• Lerarenopleidingen
Budget & omkadering
Niet
• Nieuw omkaderingssysteem
- geïntegreerd
- transparant en onderbouwd
- degressiviteit en vrije keuze
• Alle middelen toekennen aan bestuurlijk
geheel
• Macro budgetneutraliteit
VOLGENDE STAPPEN
• advies VLOR en SERV
• Bespreking in commissie onderwijs
• maatregelen nog tijdens deze legislatuur te nemen
• stapsgewijze uitrol ----- Draaiboek !!!
Wat vertellen we aan onze
leerlingen en ouders ?
• Voor onze huidige zesdeleerjaars verandert er niets.
• Voor onze huidige vijfdeleerjaars ook niets.
• De start is mogelijk voor onze huidige vierdeleerjaars
1/09 2016
1. Nieuwe normen voor getuigschrift vanaf 1/09/2015
dus eerste nieuwe getuigschriften 30/06/2016.
2. Eén op één – toegang tot A of B 1/09/2015 of 2016 na M3
3. Implementatie basisopties 1/09/2017
4. Implementatie matrix 1/09/2017
Ook de leerkrachten zijn er
helemaal klaar voor….