Transcript Powerpoint Design

Executive summary
Doelstelling van het project: Ontwerpen van een
disruptieve dienstverlening om sociaal isolement bij
senioren te voorkomen, te detecteren en te
remediëren
Nieuw kader: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat
senioren blijvend of opnieuw een doel vinden in hun
leven, en op die manier zinvolle contacten beleven ?
1
2
Match met beleid
Tussen individuen: we betekenen iets voor elkaar

Binnen de dienstencentra: we zijn mee
verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de
dienstencentra.

Binnen de maatschappij: we zetten onze talenten
in om de buurt beter te maken
Care 2.0: we betekenen
iets voor het zorgcentrum
Community 2.0: we
betekenen iets voor de
maatschappij
IMPACT OP BELEIDSKADER

Life 2.0: we betekenen
iets voor elkaar
FYSIEKE EN MENTALE MOGELIJKHEDEN
3 ‘betekenislagen’
Match met beleid
De doelgroep

Beleid is inclusief, voor iedereen. Hoofddoelgroep blijven de ouderen maar ook
andere generaties moeten betrokken kunnen worden.

Het cliënteel zou een spiegel moeten zijn van de maatschappij.

De noden/verwachtingen van de volgende generatie ouderen ‘Babyboomers’ zijn
verschillend van de huidige ouderen.
3
Volgende stappen
Co-design workshops


Co-design workshop met gebruikers (mix babyboomers en ouderen van vandaag)
>
Wat kan dit concept voor hen betekenen, hoe zien zij de uitwerking?
>
Hoe gelijklopend of verschillend zijn de verwachtingen van de
huidige generatie en de babyboomers?
co-design workshop met medewerkers en lokale partners
>
Op welke manier zou de huidige werking moeten worden aangepast
om dit concept mogelijk te maken?
4
"Sociale inclusie van ouderen op stedelijk wijkniveau”
Co-thinking workshop 01/03/2013
Project voor Zorgbedrijf Antwerpen i.s.m. Design Vlaanderen
Inleiding
Resultaat analysefase
Voorstel design uitdaging
Match met visie en doelstellingen
Inleiding
Resultaat analysefase
Voorstel design uitdaging
Match met visie en doelstellingen
Inleiding: wie zijn wij?
Namahn en Yellow Window zijn twee ontwerpbureaus

We hebben een strategische samenwerking voor service design projecten

Samen voerden we ondertussen een tiental service design projecten uit,
o.a. in de sector voor senioren
8
Inleiding: wat is service design?
Service design is een werkwijze om diensten te innoveren via principes en
technieken uit de design praktijk

We werken ‘user-centered’: de echte noden en wensen van de gebruikers
(senioren en zorgverleners) zijn ons uitgangspunt.

Co-creatie is fundamenteel: om zo goed mogelijk aan te sluiten op de behoeften
van toekomstige gebruikers worden de concepten samen met de gebruikers
bedacht.

Onze benadering is holistisch: we bekijken het volledige traject van de
dienstverlening, over alle ‘contactpunten’ heen.

We werken visueel en iteratief: we maken zo snel mogelijk de ideeën concreet
via tekeningen en prototypes zodat deze kunnen worden besproken, getest en
verbeterd.
9
Inleiding: doelstelling van dit project
Ontwerpen van een disruptieve
dienstverlening om sociaal isolement bij
senioren te voorkomen, te detecteren en te
remediëren

Sleutelwoorden zijn promotie van actief burgerschap, actief ouder
worden en solidariteit.

We moeten rekening houden met de veranderende noden en
verwachtingen van de aankomende ‘babyboom’ generatie.

De oplossing moet de rol van de dienstencentra van het
Zorgbedrijf versterken.

De oplossing mag geen bijkomend personeel vergen.
10
Inleiding: doelstelling van deze workshop
We willen graag van jullie horen
1.
Wat jullie visie is op ons voorstel voor
de designuitdaging
2.
Wat het kader is waarbinnen we de
oplossing kunnen uitwerken
11
Inleiding
Resultaat analysefase
Voorstel design uitdaging
Match met visie en doelstellingen
Wat hebben we tot nu toe gedaan?

Benchmark



Goede voorbeelden uit binnen en buitenland
Literatuurstudie

Oorzaken en aanpak van eenzaamheid bij senioren

Veranderende wensen en noden van de babyboomers
Veldstudie

‘Cultural probe’: We hebben 7 senioren een aantal oefeningen gegeven om inzicht te
krijgen in hun situatie vandaag, hun achtergrond en hun noden met betrekking tot
sociale inclusie.
13
Besluiten benchmark
De meeste projecten focussen op het versterken van de sociale contacten via:



Individuele benadering

Uitbouwen van wijknetwerking

De buitenwereld naar binnen brengen via technologie

Aanbieden van informele zorg (klusjesdienst, boodschappen…)
Groepsbenadering

Organiseren van groepsactiviteiten

Opzetten buurtnetwerken om cohesie te versterken

Organiseren van activiteiten om elkaar te leren kennen

Verschillende generaties met elkaar in contact brengen
Logistiek

Voorzieningen in de buurt: winkels, plekken voorzien om samen te zijn, …

Aanbieden van mobiliteitsoplossingen
14
Besluiten literatuurstudie: eenzaamheid

Er is een verschil tussen sociale eenzaamheid en emotionele eenzaamheid

Sociaal eenzaam: minder sociale contacten dan gewenst

Emotioneel eenzaam: voldoende contacten maar geen aansluiting vinden


Uit onderzoek komt naar voren dat emotionele eenzaamheid als ernstiger beleefd wordt dan
sociale eenzaamheid. Mensen die zowel sociaal als emotioneel eenzaam zijn, ervaren de
ernstigste vorm van eenzaamheid.
De meeste eenzaamheid interventieprojecten focussen op het tegengaan van
sociale eenzaamheid via sociale participatie. Deze zijn echter niet altijd effectief.
“Helaas worden er weinig interventies goed onderzocht en waar ze wel goed worden onderzocht blijkt dat ze lang niet altijd effectief zijn. Een van
de redenen die hiervoor aangedragen wordt, in een groot Nederlands onderzoek van Fokkema en Van Tilburg uit 2005, is dat er vaak gekozen wordt
voor een standaardoplossing, zoals sociale participatie (waaronder het deelnemen aan activiteiten valt). Vaak wordt gedacht dat het deelnemen aan
activiteiten dé oplossing is. Bij lang niet alle mensen en bij lang niet alle typen eenzaamheid is dit echter een adequate oplossing.”
15
Besluiten literatuurstudie: babyboomers
Opmerkelijke verschillen met huidige generatie

Meer hooggeschoolden, ook vrouwen hebben gewerkt

Vrijetijdsbesteding is belangrijk, luxe en comfort is belangrijk.

Eerste ‘personal computer’ generatie

Willen actief (blijven) meedoen in de maatschappij (cultuur, politiek,…)


Hechten belang aan solidariteit, emancipatie, duurzaamheid, het terug naar de natuur, bewust werken
en een betere samenleving.

Deze generatie is sterk waardengedreven: respect, vertrouwen, betrouwbaarheid en sociale betrokkenheid
staan hoog in het vaandel.

Het is een generatie die niet in het ouderen hoekje wil ‘geparkeerd’ worden. Ze willen, zoals in hun volwassen
leven, contact houden met de verschillende generaties.
Willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen, zelfstandigheid en zelfbeschikking is belangrijk.


Ze willen zeker niet betutteld worden.
Ouder worden ≠ zich terugtrekken maar eindelijk de tijd hebben om te doen wat je altijd wou doen.
16
Veldstudie: opzet
We wilden achterhalen wat de onderliggende oorzaken zijn van eenzaamheid

Is er werkelijk een tekort aan sociale contacten?

Welke factoren dragen bij tot eenzaamheid?

Welke waarden en drijfveren zijn belangrijk?

Vandaag t.o.v. vroeger

Is er een verband tussen de verschuiving van
deze waarden en drijfveren én eenzaamheid?
17
Veldstudie: resultaten (1/2)
7 senioren: 2 mannen, 5 vrouwen
Is er werkelijk een tekort aan sociale contacten?
 Sociale contacten zijn inderdaad beperkt (gemiddeld 10 op 5 dagen)
 Vooral contact met familie, dienstverleners en buren/andere senioren in
dienstencentra
Welke factoren dragen bij tot eenzaamheid?
 Het veldonderzoek bevestigt de triggers uit de literatuur: laaggeschooldheid,
sterven van naaste of goede viend(in), langdurige ziekte
 Opvallend is dat alle deelnemers een problematisch leven achter de rug hebben
(partner met alcoholisme, als kind misbruik of verwaarlozing, scheidingen, breuk
met kinderen…)
18
Veldstudie: resultaten (2/2)
Welke waarden en drijfveren zijn belangrijk?

19
“ik doe en laat
wat ik wil”
Zichzelf kunnen zijn en zelf kunnen beslissen
“ik ben nu
zelfstandig”
is essentieel

Vrouwen geven aan dat dit nu positiever is dan
vroeger.

Mannen geven aan dat ze hierin geremd
worden door hun beperkingen.

De grootste verschuiving ligt in het vandaag
ontbreken van een doel in het leven

Weinig betekenen voor anderen.

Gemis aan prikkels (≠ uitdagingen).

Gemis om goed te zijn in iets.
“Had niets te doen
vandaag. Een
vervelende dag
vandaag.”
“Ik denk niet dat ik
iets beteken voor
iemand, het is ieder
voor zichzelf”
Inleiding
Resultaat analysefase
Voorstel design uitdaging
Match met visie en doelstellingen
Voorstel design uitdaging
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat senioren
blijvend of opnieuw een doel vinden in hun
leven, en op die manier zinvolle contacten
beleven ?

Zelforganiserend en zelfbeslissend, gefaciliteerd door Zorgbedrijf Antwerpen

Ingebed in het maatschappelijk weefsel, binnen en rond de dienstencentra

Preventief, detecterend, activerend en remediërend

Rekening houdend met mentale en fysieke beperkingen
22
23
Voorstel design uitdaging
Tussen individuen: we betekenen iets voor elkaar

Binnen de dienstencentra: we zijn mee
verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de
dienstencentra

Binnen de maatschappij: we zetten onze talenten
in om de buurt/maatschappij beter te maken
Care 2.0: we betekenen
iets voor het zorgcentrum
Community 2.0: we
betekenen iets voor de
maatschappij
IMPACT OP BELEIDSKADER

Life 2.0: we betekenen
iets voor elkaar
FYSIEKE EN MENTALE MOGELIJKHEDEN
3 ‘zingevings’lagen
Inleiding
Resultaat analysefase
Voorstel design uitdaging
Match met visie en doelstellingen?
Match met visie en doelstellingen?

Uitbreiding van Zorgmakelaar naar ‘Zin’makelaar?

Voorstel t.o.v. inkomstenmodel/kernopdracht?

Doelgroep, vandaag en morgen? Verschuiving?

Mogelijkheid om medeorganisatie toe te laten?

Mogelijkheid samenwerkingen met lokale organisaties?

Mogelijkheden informatietechnologie?
25