Transcript Slide 1

nk:{ot?fde ftGkr
tb'A
;tkrs
(4H9H2009 )
;[o{nks

gfNnkbk fonk;s ftu ;kb 1912 ftu wjkokik G[fgzdo f;zx B/ gzfvs okw gq;kd
B{z oki: t?d pDk e/ fJ; dh ;[o[nks ehsh .
 pkeh fonk;sk ftu th nk:{ot?d d/ :{fBN ;Ekfgs ;B .
 g?g;{ pDB T[gozs ;kb 1954 ftu t?d: eKsh BkokfJD fw;ok ftGkr d/ gfjb/
vkfJo?eNo pD/ , T[; ;w/ fv;g?;ohnK dh frDsh 182 ;h .
 ;kb 1966 ftu w'i{dk gzikp j'd ftu nkT[D s/ nk:{ot?fde fv;g?;ohnK dh frDsh
427 ;h I' fJ; ;w/ 507 j? .
nk:{ot?fde w?vheb f;fynk dk ftGkr s' tZy j'Dk
gzikp ;oeko tZb' w?vheb f;fynk ns/ y'i dk tZyok ftGkr pDB s/
j/m fbfynk ;z;EKtk ;kb 1997 ftu ftGkr s' tZy j' rJhnK
1H ;oekoh nk:{ot?fde ekbi gfNnkbk .
2H ;oekoh nk:{ot?fde j;gskb gfNnkbk .
w'i{dk ;z;EktK
1H 10 fp;sok nk:{ot?fde j;gskb
2H ;tk;E e/do
3H nk:{ot?fde ns/ :{BKBh fv;g?;ohnK
( fJjBk ftu' 444 g/v{ y/so ftu jB )
4H ;oekoh nk:{ot?fde ckow/;h
5H :'rk ns/ B?u'o'g?Eh :{fBN
6H gzueowk :{fBN
7H fibQk gZXo j;gskbK ftu ISM ftzr
8H w[ZYb/ f;js e/doK ftZu nk:{; vkeNo
(B?;Bb o{ob j?bE fw;B)
507
1
13
121
5
17
1
1
;Nkc dh ;fEsh
wBi{o
GohnK
ykbh
1 vkfJo?eNo
1 1
2 ;z:{es vkfJo?eNo
1 1
3 fibQk nk:{ot?fde ns/ :{BKBh nc;o 14 12 2
4 ;hBhno fcih;B
17 - 17
5 nk:{ot?fde w?vheb nc;o
502 326 176
6 :{BKBh w?vheb nc;o
37 7 30
7 T[gt?d
559 330 229
8 No/v dkJhnK
530 280 250
9 doik uko
190 159 31
HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH
HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH
e[b
1851 1116 735
HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH
HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH
;oekoh nk:{ot?fde ns/ ckow/;h ns/ ;N'o

fJj ;kb 1952 ftu ;Ekfgs j'Jh ;h .
 T[Zso Gkos ftu e/tb fJe j'o ckow/;h I'frzdo Bro (fjwkub gqd/;) ftu
j? .
 fJE/ iVhnK p{NhnK s' nk:{ot?fde dtkJhnK fsnko ehshnK iKdhnK
jB I' oki dhnK fv;g?;ohnK ftu toshnK iKdhnK jB.
 Gkos ;oeko s' fwb/ czvK Bkb wkvoB w;hBoh brk fdZsh rJh j? .
;oekoh nk:{ot?fde ns/ ckow/;h ns/ ;N'o

iVhnK p{NhnK bJh e/tb ;bkBk 30 bZy o{g? oki ;oeko s' fwbd/
jB, fi; Bkb brGr fJZe eo'V o[g? dhnK dtkJhnK fsnko j[zdhnK jB
.
 brGr 8 wjhB/ ;Nkc ftjbk ofjzdk j? .
 i/eo 50 bZy o[g? j'o fwb ikD sK ;Nkc dh g{oh tos' j' ;edh j? ns/
fsnko dtkJhnk Bkb d/ okik ftu t/uh ik ;edh j? .
vZor N?;fNzr b?pkoNoh



gzikp ftu nk:{ot?fde dtkJhnK bJh e'Jh vZor N?;fNzr b?pkoNoh Bjh j? .
fJ; ;w/ fJj ezw gzue[bk fty/ ;fEs gqkJht/N b?pkoNoh s' eotkfJnk ik fojk j? .
gfNnkbk fty/ Bth vZor N/?;fNzr b?pkoNoh ;Ekfgs ehsh ik ojh j? , fi; bJh
Gkos ;oeko s' fJe eo'V o{g? dh roKN gqkgs j' u[Zeh j? ns/ 50 bZy o[g? j'o
wzi{o jB .
 e/tb w;hBoh yohdD dk ezw ofjzdk j? ,
 nrb/ 3^4 wjhB/ ftu fJj b?pkoNoh ukb{ j'D dh ;GktBk j? .
gqkJht/N ckow/;hnK dk eb;No ;Ekfgs eoBk

Gkos ;oeko dh ;ehw nXhB gqkJht/N ckow/;hnK dk eb;No ;Ekfgs
eoB bJh iBtoh 2009 ftu 10 eo'V o[g? wzi{o j'J/ jB.
 gqkJht/N ;[;kfJNh ( 29 w?po ) B/ nzfwqs;o s' okw shoE o'v s/
brGr 5 J/eV irk b? bJh j? ns/ 2 eo'V o{g? obhi j' u[[Ze/ jB .
 brGr fJe ;kb ftu ezw w[zewb j'D dh nk; j?, fi; ftu fJe vZor
N/?;fNzr b?pkoNoh ;Ekfgs eoBk th ;kfwb j? .
gqkJht/N ckow/;hnK dk eb;No ;Ekfgs eoBk

w[zewb j'D s/ brGr 500 ftneshnK B{z o'irko fwb/rk.
 fJ; dk bkG nk:{ot?fde gq?eNh;BoK s' fJbktk iVh p{Nh T[rkT[D
tkb/ fe;kBk ns/ vhboK B{z th j't/rk .
 Gkos ;oeko dh ;ehw nB{{;ko fJ; dk bkFG nk:{ot?fde ftfdnkoEhnK
ns/ fJ; ft;/ Bkb i[V/ j'o ftneshnK B{z th j't/rk .
ftGkrh YKuk
gqw[Zy ;eZso f;js
1
efw;Bo nk:{;
1
vkfJo?eNo nk:{ot?dk
1
fibQk nk:{ot?fde ns/ :{BKBh nc;o
nk:{ot?fde $ :{BKBh w?vheb nc;o
piN 2009^10 (oki ;oeko )
BkB gbkB
gbkB
3582H47 bZy o[gJ/
10H00 bZy o[gJ/
( fJ; ftZu'A 3439H82 bZy o[gJ/ sBykjK d/ jh jB )
e//Adoh gq:'fis ;ehwK dk piN
;kb
gqkgsh
( bZy o[)
youk
(bZy o)
pekfJnk
(bZy o[)
;ehw dk Bkw
2001-02
70H39
68H87
(2008-09)
1H52 ckow/;h fpbfvzr o?B't/;B
ns/ w;hBoh
2002-03
20H57
17H41
(2008-09)
3H16 nfs io{oh dtkJhnK ns/ j'w
feZN
2003-04
5H25
4H25 (2008-09)
1H00 fJzBc'o;w?N w?ekfBiw
2004-05
24H61
-
24H61 ckow/;h w;hBoh nkfd
2005-06
100H00
25H00
(2008-09)
75H00 vZor N?;fNzr b?pkoNoh
bJh
e//Adoh gq:'fis ;ehwK dk piN
;kb
gqkgsh
( bZy o[)
youk
(bZy o)
pekfJnk
(bZy o[)
;ehw dk Bkw
2006-07
476H75
222H38
(2008-09)
254H37
f';tb j;gskbk ftu nk:{ot?fde ftzr
;Ekfgs eoBk ns/
12 ft;/; fJbki
2007-08
42.00
30.54
(2009-10)
11.46
2008-09
112.85
104.12
( 2009-10)
8.73
Qqgzueowk e/Ado,
voZr fJzBc'o;w?N ns/ ;?whBko
eoB bJh
nfs io{oh dtkJhnK ns/ voZr
fJzBc'o;w?N bJh
ftZs ftGkr e'b g?fvzr e/;
( Gkos ;oeko s' nkJ/ czv obhi eoB pko/)
;ehw
;kb ( fi; d'okB e/Ado s' czv oew ( bZy o{ )
nkJ/)
12 ft;/; fJbki e/Ado ;Ekfgs eoBk
2006^07
120H00
vZor N?;fNzr b?pkoNoh ;Ekfgs eoBk
2005^06
10H00
j'w o?wvhi feZN
2002^03
3H16
vZor fJzBc'o;w?N bJh
2003^04
1H00
I'V
134H16
/
nk:{ot?d oKjh ;cb fJbki
1H
2H
3H
4H
5H
oeskbgsk
:feqs o'r
tksi o'r
r[dk o'r
T[do o'r
( nBhwhnK )
( firo ;pzXh )
( i'VK d/ dod )
( ppk;ho ns/ Gzrdo )
( g/N dh fpwkohnK )
12th gbkB bJh wfjew/ dk ftiB

jo fib/ ftZu nk:{ot?fde j;gskb$ ;g?;fbNh
ebhfBe y'bDK .

fv;g?A;ohnK dh frDsh xZN' xZN 1000 gjz[ukT[Dk.
 iVhnK p{NhnK dh tZX s' tZX ek;s eotkT[Dk .

jo fJbke/ ftZu jopb rkovB ;Ekgs eoBk.

:{BKBh fufes;k gqDkbh B{z j'o gqufbs eoBk.

nkw b'eK ftu xo/b{ B[;fynK dk gquko eoBk .
gfjb d/ nXko s/ fXnkB d/D tkb/ :'r w[Zd/



oki ftu 5 d; fp;sok j;gskb ub oj/ jB go e/tb pfmzvk dh fJwkos mhe j? .
pkeh 4 dhnK fpbfvzrk pj[s y;sk jkbs ftu jB fiBQk dh w[V T[;koh io{oh j?.
brGr ;kohnK 507 nk:{ot?fde$ :{BKBh fv;g?;ohnK dhnK fpbfvzrK dh jkbs th y;sk
j? .
 Bt/ pD/ 6 fifbQnK ftu ftGkr d/ dcso ;Ekfgs eoB/ io{oh jB .
 206 nk:{ot?fde ns/ :{BKBh w?vheb nc;o ns/ 244 T[gt?dK dhnK ykbh nk;kwhnK
GoD dh io{os j? .
B?;Bb o{ob j?bE fw;B

n?BHnkoHn?uHn?w nXhB ;kb 2008-09 se brGr 98H00 bZy
o[g? dhnK ;ehwk bJhnK rJhnK jB .
 fJ; nXhB 121 nk:{ot?fde vkeNoK dh Gosh ehsh rJh j?.
 ;kb 2009-10 bJh 13H75 eo'V o{g? dh :'iBk Gkos ;oeko B{z xZbh
j? .
fJbki ehs/ wohiK dh frDsh
2004-05
2005-06
2006-07
2007-08
2008-09
18H90 bZy
21H52 bZy
25H42 bZy
25H38 bZy
24H49 bZy
;N/N w?vh;Bb gbKN p'ov





Gkos ;oeko dh ;ehw nXhB fJj p'ov ;kb 2004^05 ftu ;Ekfgs ehsk frnk .
fJ; dk wzst nkw iBsk B{z w?vh;Bb gbKN T[rkT[D bJh T[s;kfjs eoBk j? .
iVhnK p{NhnK T[rkT[D tkb/ fe;kBk B{z ;pf;vh fdsh iKdh j? .
j[D se brGr 180 fe;kBK B{z brGr 3 eo'V o[g? tzv/ ik u[Ze/ jB .
brGr ;kY/ ;Zs J/eV ftu fdnkbg{ok ( w'jkbh) fty/ jopb rkovB ;Ekfgs ehsk
frnk j?.
;N/N w?vh;Bb gbKN p'ov
B?;Bb p'ov tZb' gqkgs czv
(bZy o[g? )
gqkgsh
2004-05
2005-06
2006-07
2007-08
2007-08
15H00
10H00
8H40
5H00
14H95
youk
10H00
-
7H37
3H21 2007-08
XzBtkd