Transcript Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ Α΄ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ (527 – 565)

ΙΙ. ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΩΡΓΑΝΩΣΗ
ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
1. Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ Α΄
ΚΑΙ
ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
(527 – 565)
Το πλήρες όνομα του Ιουστινιανού
(Κων/πολη 521)
Ivoire Barberini
Αναπαριστά τον Ιουστινιανό
θριαμβευτή (πιθανόν 540-550).
Μουσείο Λούβρου
Α΄ ΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΤΗΣ
ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΟΥ
• ένα κράτος
• μία εκκλησία
• μία νομοθεσία
Χρυσό νόμισμα του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α' που έθεσε τις βάσεις της συγκεντρωτικής διοίκησης.
Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο. ΥΠΠΟ/ΤΑΠ.
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. Ζ', Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., Αθήνα 1978, σ. 155.
Β΄ Εσωτερική πολιτική
Στάση του Νίκα (532)
Πράσινοι + βένετοι (δήμοι)
καταστολή της εξέγερσης των δήμων
Ενίσχυση της αυτοκρατορικής δύναμης
Οι δήμοι ξεκίνησαν ως
κοινωνικές και
θρησκευτικές
οργανώσεις και μετά
τον 5ο αιώνα
απέκτησαν πολιτική
συγκρότηση. Στην
εικόνα, ανάγλυφη
παράσταση
θηριομαχιών στον
Ιππόδρομο.
Λεπτομέρεια από το
ελεφάντινο υπατικό
δίπτυχο του Αρεοβίνου
που χρονολογείται στα
506.
Zurich, Schweizerisches
Landesmuseum Inv.Nr.
129269
© Schweizerisches
Landesmuseum, Zurich
Ελεφαντοστέινο δίπτυχο
του γένους των
Λαμπαδίων, με
παράσταση από τον
ιππόδρομο της
Κωνσταντινούπολης.
Αρχές 5ου αιώνα.
Brescia, Diocesan
Museum α Religious
Art.
Ιστορία του Ελληνικού
Έθνους, τ. Ζ', Εκδοτική
Αθηνών Α.Ε., Αθήνα
1978, σ. 263.
© Diocesan Museum
of Religious Art,
Brescia
Περιορισμός της δύναμης των
μεγάλων γαιοκτημόνων
Προστασία των
ελεύθερων αγροτών
Απεικόνιση έπαυλης (villa), της κατοικίας της ανώτατης κοινωνικής τάξης
(honestiores). Ψηφιδωτή παράσταση από δάπεδο στην Tabarka. 4ος αιώνας.
Tunis, Musee National du Bardo.
Ο αγροτικός πληθυσμός αποτελεί μεγάλη ομάδα της Πρώιμης Βυζαντινής κοινωνίας,
χωρισμένη σε διαβαθμίσεις ανάλογα με το εισόδημα. Στην εικόνα, αγροτική σκηνή.
Λεπτομέρεια ψηφιδωτής παράστασης από το ναό της Santa Constanza στη Ρώμη. Αρχές 4ου
αιώνα.
Soprintenza Archeologica di Roma
Crippa, M., Zibawi, M., L' art paleochretien: Des Origines a Byzance, Editions Zodiaque
Desclee de Brouwer, Paris 1998, πίν. 47.
© Ministero Per I Beni E Le Attivita Culturali
Η βασικότερη πηγή πλούτου
για τη βυζαντινή
αυτοκρατορία υπήρξε η
αγροτική οικονομία.
Στην εικόνα, αγροτική
σκηνή, λεπτομέρεια
ψηφιδωτής παράστασης από
την πόλη Tabarka στην
Tυνησία. 4ος αιώνας.
Tunis, Musee National du
Bardo.
Fantar, M., H., Picard, G.,
Ch., Mansour, S., B., Jeddi,
N., Slim, H., Khanoussi, M.,
Yacoub, M., Foucher, L.,
Bejaoui, F., Ghedini, F., La
Mosaique en Tunis, Les
Editions de la Mediterranee,
Tunis 1994, σ. 108.
© Musee National du
Bardo, Tunis
Θρησκευτική πολιτική
• Διωγμός των εθνικών + οπαδών των
αιρέσεων
• Αναστολή λειτουργίας της Νεοπλατωνικής
Σχολής στην Αθήνα (529)
• Διάδοση του Χριστιανισμού (Καύκασος,
Ανατολική Αφρική)
Νόμισμα με τη μορφή του
Ιουστινιανού
(πηγή Βικιπαίδεια)
Νομοθεσία
• Αναθεώρηση & κωδικοποίηση Ρωμαϊκού
Δικαίου
• Νέες συνθήκες (κυρίως επίδραση
χριστιανισμού)
• Πολλοί νόμοι + αταξία ρωμαϊκού δικαίου
• Δυσκολία στην απονομή δικαιοσύνης
• Ιουστινιάνειος Κώδικας:
οι πριν τον Ιουστινιανό αυτοκρατορικοί νόμοι
• Πανδέκτης:
γνώμες Ρωμαίων νομικών
• Εισηγήσεις:
εγχειρίδιο για αρχάριους φοιτητές νομικής
• Νεαραί:
νέοι νόμοι (στα ελληνικά)
Εισηγήσεις
Νεαραί
Η νομοθεσία του
Ιουστινιανού συντέλεσε
στη βελτίωση της
κατάστασης των
ενυπόγραφων γεωργών.
Στην εικόνα, τμήμα του
παλαιότερου και
σπουδαιότερου
χειρογράφου της
ιουστινιάνειας
νομοθεσίας. 6ος αιώνας.
Firenze, Biblioteca
Medicea Laurenziana.
Ιστορία του Ελληνικού
Έθνους, τ. Ζ', Εκδοτική
Αθηνών Α.Ε., Αθήνα
1978, σ. 321.
© Biblioteca Medicea
Laurenziana, Firenze
Γ΄ Εξωτερική πολιτική
ΣΤΟΧΟΣ: Η αποκατάσταση της ρωμαϊκής οικουμένης
Δύση:
Επιχειρήσεις κατά ΒΑΝΔΑΛΩΝ
ΟΣΤΡΟΓΟΤΘΩΝ
ΒΗΣΙΓΟΤΘΩΝ
Ανατολή: Χοσρόης Α΄ (Πέρσης) κατάληψη εκτεταμένων περιοχών
562 Συνθήκη – Αποκατάσταση ισορροπίας
Δούναβης: Οχυρωματικά έργα
Χερσόνησος Αίμου: Δαπάνες για εξαγορά ειρήνης
Αδυναμία αναχαίτισης Σλάβων και άλλων λαών
Χάρτης των "βαρβαρικών" εισβολών στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, που δείχνει
τις κυριότερες μετακινήσεις από το 100 έως το 500 μ.Χ
.
Ο Βελισσάριος ήταν βυζαντινός στρατηγός επί
Ιουστινιανού Α΄. Θεωρείται από τους
σπουδαιότερους στρατιωτικούς της βυζαντινής και
μεσαιωνικής περιόδου και ένας από τους
επιφανέστερους στρατιωτικούς ηγέτες όλων των
εποχών. Διακρίθηκε σε όλα τα μέτωπα του
Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους εκείνης της
εποχής (Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική, Ιταλία,
Βαλκάνια) με την εξαίρεση της Ισπανίας. Επίσης
εισήγαγε πολλές καινοτομίες στην εκπαίδευση και
οργάνωση του ρωμαϊκού στρατού της εποχής,
καθώς και στην τακτική των επιχειρήσεων. Υπήρξε
ένας από τους στενούς συνεργάτες του
Ιουστινιανού, στην προσπάθεια του τελευταίου να
ανασυστήσει την αρχαία ρωμαϊκή αυτοκρατορία.
Η ζωή και η σταδιοδρομία του παρουσιάζουν
εντονότατες εναλλαγές της τύχης, από τον θρίαμβο
και τη δόξα στον παραμερισμό και την απώλεια
κάθε εύνοιας, αξιωμάτων και περιουσίας και
αντιστρόφως. Ο βίος και τα κατορθώματά του
τροφοδότησαν πολλές λαϊκές αφηγήσεις αλλά και
λογίους και καλλιτέχνες από τη βυζαντινή μέχρι
την νεότερη εποχή, καθώς ο Βελισάριος έγινε
παράδειγμα τραγικού ήρωα.
Η μετανάστευση των Βανδάλων
(400 – 430)
Χάρτης του πολέμου εναντίον των Βανδάλων
Το βασίλειο των Οστρογότθων
Χάρτης επιχειρήσεων εναντίον των Οστρογότθων
Χάρτης των βυζαντινοπερσικών συνόρων
Αποτίμηση εξωτερικής πολιτικής
• Φιλόδοξη
• Απογύμνωση ευρωπαϊκών επαρχιών από
στρατεύματα
• Οικονομική αιμορραγία
• Εξασθένιση διεθνούς κύρους της
αυτοκρατορίας
• Επιπτώσεις στην εδαφική ακεραιότητα του
κράτους επί διαδόχων
Χάρτης με τα σύνορα της βυζαντινής αυτοκρατορίας στο τέλος της βασιλείας
του Ιουστινιανού.
© ΙΜΕ
Δ΄ Κτίσματα και Αγία Σοφία
Οικοδομικό πρόγραμμα
Άμυνα: φρούρια – τείχη
Θρησκεία: 32 ναοί
Έργα υποδομής - Έργα κοινής ωφέλειας:
δρόμοι, γέφυρες, υδραγωγεία, αποθήκες
Ο λαός κατά την Πρώιμη
Βυζαντινή περίοδο ήταν
υποχρεωμένος να καταβάλλει
προσωπική εργασία για τη
συντήρηση των δημοσίων
έργων (επισκευή δρόμων,
υδραγωγείων). Στην εικόνα,
τμήμα του ρωμαϊκού
υδραγωγείου στη Νικόπολη,
το οποίο ανακατασκεύαστηκε
στα χρόνια του Ιουλιανού, το
362.
Ιωάννινα, 8η Εφορεία
Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
YΠΠO/TAΠ.
Σακελλαρίου, Μ., Ήπειρος
4000 Χρόνια Ελληνικής
Ιστορίας και Πολιτισμού,
Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.,
Αθήνα 1997, σ. 159, εικ. 126.
© YΠΠO
Στο πλαίσιο της
κοινωνικής πρόνοιας
κατά την Πρώιμη
Βυζαντινή περίοδο
ιδρύθηκαν αρκετά
φιλανθρωπικά ιδρύματα
(όπως νοσοκομεία,
ξενώνες κ.ά.). Στην
εικόνα εξωτερική άποψη
ξενώνα από την περιοχή
Qurqanya της Συρίας.
Syrian Arab Republic,
Ministry of Culture,
Directorate-General of
Antiquities and
Museums.
Pena, I., The Christian
Art of Byzantine Syria,
Garnet Publishing
Ltd., Spain 1997, σ.
154-155.
© Syrian Arab
Republic, Ministry of
Culture, DirectorateGeneral of Antiquities
and Museums
Αγία Σοφία
• Δημιουργοί: Ανθέμιος (Τράλλεις)
Ισίδωρος (Μίλητος)
αρχιτέκτονες
• Διάρκεια εργασιών: 532 - 537
Η Αγία Σοφία σήμερα
Title: Exterior, Hagia Sophia, Istanbul
Source/ Museum: n/a
Artist: n/a
Medium: n/a
Date: n/a
Size: n/a
Βασιλική με τρούλο
• κτίριο σχεδόν τετράγωνο
(76*71)
• τέσσερις πεσσοί
συνδέονται με τόξα που
σχηματίζουν ημισφαιρικά
τρίγωνα
• Ο τρούλος (διάμετρος
30 μ.) εδράζεται στο
στεφάνι που δημιουργούν
τα ημισφαιρικά τρίγωνα
Στη βάση του 40
παράθυρα
(άπλετο φως)
Ο τρούλος
Η αυτοκρατορική
είσοδος
Μαρμάρινη πόρτα
Τα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας
Title: Empress Theodora and Her Attendants
Source/ Museum: n/a
Artist: n/a
Medium: n/a
Date: n/a
Size: n/a
Title: Emperor Justinian and His Attendants, San Vitale, Ravenna
Source/ Museum: n/a
Artist: n/a
Medium: mosaic
Date: ca. 547 CE
Size: n/a
Πηγές:
•
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%BF%CF%85%CF%83%CF%84
%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CF%82_%C
E%91
•
http://www.ime.gr/chronos/08/gr/gallery/main/people/frame/p6p1.html
•
http://byzantin-history.blogspot.com/2009/12/blog-post.html
•
http://www.thais.it/architettura/Bizantina/indici/IND_SUB.htm