Transcript Преузми
GEOLOGIJA - nauka o Zemlji - sastav - struktura - dinamički razvoj Zemlje Fizičke osobine planete Zemlje Oblik Zemlje lopta rotacioni elipsoid Dimenzije Zemlje - Poluosa na ekvatoru 6377km, - Poluosa na polovima 6356km. - Razlika iznosi 21km. geoid Građa Zemlje Zemljina kora kontinentalna okeanska Mantl (omotač) gornji deo litosfera čvrsti deo astenosfera donji deo mezosfera Jezgro spoljašnje jezgro unutrašnje jezgro KORA Kontinentalna kora (granitna kora, sial –Si,Al) - gornji deo litosfere - pretežno granitni sastav, malo sedimenata - nedostaje na dnu okeana - relativna gustina 2,7 g/cm3 Okeanska kora (bazaltna kora, sima – Si,Mg) - ispod kontinentalne kore - pretežno bazaltni sastav - izgrađuje dno okeana - relativna gustina -2,95 g/cm3 kontinentalna kora leži na gušćoj okeanskoj kori – njeno spuštanje na jednoj strani izaziva podizanje na drugoj; ravnoteža plutanja različitih blokova – IZOSTAZIJA OMOTAČ (MANTL) unutrašnji deo Zemlje, od granice s litosferom do dubine 2900 km, relativna gustina 2,3 g/cm3 i 6,5 g/cm3 JEZGRO središnji deo Zemlje od 2900 km do samog centra, a sastoji se od slobodnih teških metala, Fe i Ni, s visokom relativnom gustinom, oko 11 g/cm3 unutrašnje jezgro je u čvrstom stanju, a periferni deo predstavlja metalnu masu u specifičnom tečnom stanju Gravitaciono polje Zemlje Sila Zemljine teže je rezultanta između sile privlačenja (gravitacione sile svih masa Zemlje) i centrifugalne sile. Ubrzanje Zemljine teže nije isto na svim geografskim širinama – najveće je na polovima, a najmanje na ekvatoru. Geoelektrično polje Zemlje Zemlja ne poseduje sopstveno električno polje Geomagnetno polje Zemlje - paleomagmatizam - pomeranje magnetnih polova - inverzija magnetnog polja Zemlja se ponaša kao relativno slab magnet (dipol) geografski i magnetni polovi Zemlje se ne podudaraju UGAO MAGNETNE DEKLINACIJE - ugao između geografskog i magnetnog pola UGAO MAGNETNE INKLINACIJE - ugao izmedju magnetnog meridijana i horizontalne ravni TEMPERATURA (T) Zemlje je rezultat djelovanja dva izvora, Sunca i stalnih radioaktivnih procesa u Zemljinoj unutrašnjosti - toplotna energija Sunca deluje na površinu litosfere - ispod površine zona u kojoj je T =const. i uglavnom odgovara sred. god. temperaturi promatranog područa (neutralni temperaturni sloj) - od neutralnog sloja temp. Zemlje raste sa povećanjem dubine - geotermski stupanj - dubinski razmak u m potreban radi povećanja temperature za 1 C; u proseku za Europu 32,3 m Hemijski sastav planete Zemlje Srednji hemijski sastav Zemlje određen je na osnovu: - geofizičkih podataka o njenoj građi, - sastava meteorita - geohemijskog karaktera hemijskih elemenata. O, Si, Al, Fe, Ca, Na, K, Mg - 99% litosfere u omotaču je skoncentrisana silikatna faza u jezgru je metalna faza, a između njih je raspoređena sulfidna faza. Atmosfera Vazdušni omotač planete Zemlje Izdvajaju se četiri sloja: troposfera stratosfera mezosfera termosfera (jonosfera) Na visini 13-25km nalazi se ozonski sloj. Glavni sastojci atmosfere su: azot (78%), kiseonik (20.95%), argon (0.93%), ugljen-dioksid (0.038%)