MI-counseling
Download
Report
Transcript MI-counseling
Motivational Interviewing
การพูดคุยให้การปรึกษาเพื่อสร้างแรงจูงใจ
ให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
พ.อ.น.พ.พิชัย แสงชาญชัย จิตแพทย์
กองจิตเวชและประสาทวิทยา
โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า
เรียบเรียงโดย คณะวิทยากรฝึกปฏิบัติ
หลักการพูดคุยให้การปรึกษา
(Motivational Interviewing for change)
พูดคุยแบบ “ให้การปรึกษา(Counseling)”
ให้ความสาคัญที่ผู้รับการปรึกษา(Client-centered)
ทราบขั้นตอนของการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม (Stage of Change, Prochaska
& DiClemente) และมีท่าทีที่เหมาะสม
ทฤษฎีการรับรู้ตนเอง(Self Perception Theory)
ทักษะ & กลยุทธ์ ( Skills :OARS & Strategies)
การจัดการแรงต้าน (Handling Resistance)
ขั้นตอนการให้การปรึกษา
ขั้นตอนที่
ขั้นตอนที่
ขั้นตอนที่
ขั้นตอนที่
1
2
3
4
การสร้างสัมพันธภาพ
การทาความเข้าใจและหาสาเหตุของปัญหา
การหาวิธีแก้ไขปัญหา
การสรุปสิ่งที่พูดคุย
*** มีทิศทาง ไปสู่เป้าหมายชัดเจน (Goal-directed)
ทักษะการพูดคุยแบบ
ผู้รับการปรึกษาเป็นศูนย์กลาง(Client centered)
ตัวอย่าง
การฟังอย่างตั้งใจ(Active listening)
การสื่อสารทางบวก ทั้งภาษาพูดและภาษากาย(Positive Verbal &
nonverbal communication )
กรณีศึกษา
เด็กชายบอย วัย15 ปี มาด้วยคดีลักทรัพย์ตามห้างสรรพสินค้า มี
ท่าทางหงุดหงิด ก้าวร้าว ไม่เป็นมิตร มีประวัติการใช้ยาบ้าเป็นครั้ง
คราว มองว่าการใช้ยาบ้าเป็นเรื่องทั่วไปที่ทุกคนในกลุ่มใช้ ใช้แล้วรู้สึก
มั่นใจ ล่าสุดใช้ยาบ้าก่อนกระทาเหตุ หลังจากนั้นถูกตารวจจับมา
ดาเนินคดี
ขั้นตอนของการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม
Stage of Change (Prochaska & DiClemente)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
ขั้นเมินเฉยปัญหา (Pre-contemplation)
ขั้นลังเลใจ (Contemplation)
ขั้นตัดสินใจหรือเตรียมการ (Determination or preparation)
ขั้นลงมือแก้ไข (Action)
ขั้นกระทาต่อเนื่อง (Maintenance)
ขั้นกลับไปติดซ้า (Relapse)
ท่าทีที่เหมาะสมต่อขั้นต่างๆของแรงจูงใจ
Pre-contemplation
Information, feedback
Contemplation
Pros & Cons
Determination
Menu, freedom of choice
responsibility, self-efficacy
Action
Compliance
Maintenance
Relapse prevention
Relapse
Hope, support,
self-efficacy
ทฤษฎีการรับรู้ตนเอง (Self Perception theory)
“As I hear myself talk, I learn what I believe”
“หากฉันได้ยินสิ่งที่ฉันคุยกับตนเอง ฉันก็ได้เรียนรู้ในสิ่งที่ฉันเชื่อ”
กระตุ้นให้ผู้ป่วยพูดข้อความจูงใจตนเอง (Self-Motivational
Statement, SMS)
ทักษะการให้การปรึกษาแบบเสริมสร้างแรงจูงใจ
(OARS)
การถามคาถามปลายเปิด (Open-ended questioning)
การชื่นชมยืนยันรับรอง (Affirmation)
การฟังอย่างเข้าใจและสะท้อนความ (Reflective listening)
Simple reflection (การสะท้อนความแบบธรรมดา)
Repeating - ทวนความ
Rephrasing – ทวนวลี
Paraphrasing – ถ่ายทอดความ
การสรุปความ (Summarization)
กลยุทธ์
ในการให้การปรึกษาแบบเสริมสร้างแรงจูงใจ
ถามรายละเอียด (Elaboration)
ถามเพื่อให้ได้รายละเอียดมากๆ
ถามเพื่อกระตุ้นเร้า (Evocative Questions)
ถามตรงๆเพื่อได้ข้อมูลที่เป็นปัญหา
จินตนาการ (Imagining)
สมมติสิ่งที่เลวร้ายที่สุดที่อาจเกิดขึ้น
สมมติสิ่งที่ดีที่สุดที่อาจเกิดขึ้น
มองไปข้างหน้า (Looking Forward)
มองไปในอนาคต ชีวิตจะเป็นอย่างไร
มองย้อนกลับไป (Looking Back)
ชีวิตก่อนหน้านี้ คุณเป็นอย่างไร
ค้นหาเป้าหมายและคุณค่าชีวิต (Exploring Goals or Values)
อะไรคือสิ่งที่สาคัญมากที่สุดในชีวิต
อะไรคือเป้าหมายของชีวิตคุณ
ไม้บรรทัดของความพร้อม (Readiness ruler)
: ให้ผู้ป่วยลองให้คะแนน 0-10 สาหรับความสาคัญ ความมั่นใจ
และความพร้อมของการเปลี่ยนแปลง
: ถามผู้ป่วยว่า เพราะอะไรถึงไม่ให้คะแนน 0 หรือ ตัวเลขที่ต่ากว่า
จานวนที่เลือก
ขัดเพื่อให้แย้ง Paradoxical Challenge
พูดคุยเข้าข้างจิตใจที่ไม่อยากเปลี่ยนแปลง เพื่อกระตุ้นให้ผู้ป่วย
โต้แย้ง เช่น
“ดูแล้วคุณยังติดใจสุรายาเสพติดอยู่มาก คงจะเลิกยาก”
“พี่คิดว่า การเล่นเกมส์น่าจะมีประโยชน์กับหนูมากกว่าการเรียน”
การจัดการกับแรงต้าน
Handling Resistance
ข้อความที่แสดงถึงแรงต้าน
Resistance Talk
ข้อความของแรงต้าน(Non-SMS or Resistance Talk)
หมายถึง ข้อความที่ตรงข้ามกับ “ข้อความที่ดีงาม” (SMS) เช่น
ข้อความที่พูดถึง ข้อดีของการเสพยา
ข้อความที่พูดถึง ข้อเสียของการเลิก
ข้อความที่แสดงถึงการไม่คิดตั้งใจที่จะเปลี่ยนแปลง
ข้อความที่แสดงถึงการมองการเปลี่ยนแปลงว่าน่าจะเป็นไปในทางลบ
ผู้ให้การปรึกษาควรระลึกว่าแรงต้านเป็นเรื่องปกติ
แท้จริงผู้รับการปรึกษากาลังรู้สึกสองจิตสองใจ
แรงต้านที่เกิดขึ้น เตือนใจให้ผู้ให้การปรึกษา ปรับเปลี่ยนกลยุทธ์เสียใหม่
ทักษะการจัดการกับแรงต้าน
Handling Resistance
ตัวอย่าง
Reflective listening
Simple reflection
Complex reflection เช่น
Amplified reflection – ซ้าเติมให้หนักขึ้น
Metaphor – อุปมาอุปไมย
Shifting focus – การเปลี่ยนจุดเน้น เปลี่ยนเรื่องคุย
Responsibility – ความรับผิดชอบ หรือการตัดสินใจอยู่ที่คุณ
Reframing – yes…but – การมองเชิงบวก ใช่....แต่... ในขณะเดียวกัน..
Paradoxical challenge - การขัดเพื่อให้แย้ง
ปิดการสนทนา
•
สรุปการพูดคุยในวันนี้ ปัญหาที่นามาพูดคุย
•
พูดถึงแนวทางการเปลี่ยนแปลง(Change plan)
เป้าหมายในชีวิตของคุณ คือ .......
สิ่งที่ต้องทาเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย คือ .......
อุปสรรคที่ทาให้ไม่บรรลุเป้าหมาย คือ ............
•
ให้กาลังใจในการนา “สิ่งที่ต้องทา”ไปปฏิบัติ
และนัดพบครั้งต่อไปในรายที่จาเป็น