Hoofdstuk 19: Financiële markten

Transcript Hoofdstuk 19: Financiële markten

Economie, een Inleiding

Hoofdstuk 19: Financiële markten

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten

 Waarom willen economische agenten ontlenen en krediet opnemen? En waarom zijn er anderen die sparen?

 Intertemporeel karakter  Sparen verschuift koopkracht naar later, ontlenen doet omgekeerde  Financiële intermediairs

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten - Inhoudstafel

1. Het basismodel voor de intertemporele beslissing 2. Financiële markten en intertemporele beslissingen 3. Het financiële systeem in de praktijk 4. Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen Het financiële systeem in de praktijk Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1. Het basismodel voor de intertemporele beslissing

 Temporele dimensie  Sparen  Huidig inkomen niet consumeren en doorschuiven naar later tijdstip  Ontlenen  Toekomstig inkomen voorafnemen en consumeren, daartegenover staat minder consumptie in toekomst  Model met twee goederen   Consumptie nu Consumptie later  Voorkeurordening en budgetbeperking

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing 1. De intertemporele budgetbeperking 2.

Tijdsvoorkeur De spaarbeslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen Het financiële systeem in de praktijk Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. De intertemporele budgetbeperking

 Twee perioden  Homogeen consumptiegoed  Intertemporele beslissing in reële termen  Veronderstelling: prijzen veranderen niet van periode tot periode  Figuur 19.1.:   Huidige consumptie: horizontale as Toekomstige consumptie: verticale as

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. De intertemporele budgetbeperking

 Consumptiemogelijkheden zonder sparen of ontlenen  Grijsblauwe oppervlakte  Consumptiemogelijkheden met sparen of ontlenen  Grijsblauwe + oranje oppervlakte

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. De intertemporele budgetbeperking

 Veronderstel   Consument geeft in periode 1 minder uit (bijvoorbeeld OL) dan wat hij aan inkomen ontvangt Hij spaart bedrag FS  Dit bedrag + intrestvergoeding kan worden aangewend in periode 2 voor consumptie

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. De intertemporele budgetbeperking

 Veronderstel   Consument geeft in periode 1 meer uit (bijvoorbeeld OM) dan wat hij aan inkomen ontvangt Hij ontleent bedrag SJ  Dit bedrag + intrestvergoeding moet terug worden betaald in periode 2

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. De intertemporele budgetbeperking

 Intertemporele budgetbeperking: grafisch  Rechte AB, bepaald door  Inkomens  scharnierpunt S  Relatieve prijs van toekomstige versus huidige con sumptie  hangt af van intrestvoet

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. De intertemporele budgetbeperking

 Intertemporele budgetbeperking: algebraïsch  Na herschrijving  Intercept met verticale as: A    Term tussen vierkante haakjes Slotwaarde van inkomensstroom over twee perioden ‘Bij maximaal sparen’:  Maximale consumptie in periode 2

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. De intertemporele budgetbeperking

 Intercept met horizontale as: B  ‘Bij maximaal ontlenen’:  Maximale consumptie in periode 1  Dit is geactualiseerde waarde van inkomensstroom

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. De intertemporele budgetbeperking

 Conclusie:  Voor gegeven inkomen in twee perioden, verruimt mogelijkheid om te sparen of te ontlenen consumptie mogelijkheden  Beperking slaat op inkomen over beide perioden samen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.1. De intertemporele budgetbeperking

 Intertemporele budgetrechte verschuift  Wanneer inkomen in één der twee perioden verandert  Helling van budgetrechte verandert   Wanneer intrestvoet wijzigt Bij stijging:  Gespaarde bedragen uit periode 1 brengen meer op  Consumptie periode 1 wordt relatief duurder  Consumptie periode 2 wordt relatief goedkoper

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing 1.

De intertemporele budgetbeperking 2. Tijdsvoorkeur 3.

De spaarbeslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen Het financiële systeem in de praktijk Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.2. Tijdsvoorkeur

 Voorkeurordening met subjectieve tijdsvoorkeur  Voorkeuren met betrekking tot  Huidige consumptie  Toekomstige consumptie  Grafisch: indifferentiekaart (Figuur 19.2.)

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.2. Tijdsvoorkeur

 ‘beter dan’-richting: naar rechtsboven  Helling van indifferentiekromme reflecteert substitutievoet  marginale Verhouding tussen hoeveelheid toekomstige consumptie die consument bereid is op te offeren en additionele eenheid huidige consumptie   Negatief Afnemend in absolute waarde

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.2. Tijdsvoorkeur

 Relatie tussen tijdsvoorkeur en marginale substitutie voet is als volgt:  Tijdsvoorkeur: Om in periode 1 over één extra brood te beschikken, hoeveel meer dan één brood is consument bereid op te geven in periode 2  In relatieve termen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.2. Tijdsvoorkeur

 Tijdsvoorkeur  Iemand die zeer weinig consumptie heeft in periode 1, en zeer veel in periode 2 is wellicht bereid grote hoeveelheid toekomstige  consumptie af te staan Verwachte erfenis  Iemand die zeer veel consumptie heeft in periode 1, en zeer weinig in periode 2 is wellicht bereid grote hoeveelheid  huidige consumptie af te staan Landbouwer met bederfbare producten  Voorkeuren zelf kunnen verschillen (Figuur 19.2.)   Linkerpaneel: zeer geduldig iemand, lage tijdsvoorkeur Rechterpaneel: hoge tijdsvoorkeur

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing 1.

De intertemporele budgetbeperking 2.

Tijdsvoorkeur 3. De spaarbeslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen Het financiële systeem in de praktijk Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.3. De spaarbeslissing

 Intertemporeel evenwicht   Combinatie van consumptie in periode 1 en periode 2 die budgettair haalbaar is En op zo hoog mogelijke indifferentiecurve ligt  Figuur 19.2.

  Evenwichtspunt E Raakpunt indifferentiecurve aan intertemporele budget rechte

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

1.3. De spaarbeslissing

 Intertemporeel evenwicht: voorwaarde: of  Zo leidt eenzelfde intertemporele budgetrechte   Tot sparen voor de ene consument  ‘Geduldige’ voorkeurordening Tot ontleven voor de andere consument  ‘Ongeduldige’ voorkeurordening

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen Het financiële systeem in de praktijk Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2. Financiële markten en intertemporele beslissingen

 Financiële markten zorgen ervoor dat wensen van economische agenten gerealiseerd kunnen worden door verschillende intertemporele beslissingen van mensen in contact te brengen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen 1. De slot- of eindwaarde 2.

De actuele waarde De markt voor financiële middelen Verband tussen financiële markten en de geldmarkt Het financiële systeem in de praktijk Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.1. De slot- of eindwaarde

 Belangrijk concept uit financiële economie  Slot- of eindwaarde = eindwaarde van hoofdsom die gedurende bepaalde periode wordt belegd tegen bepaalde intrestvoet  Voorbeeld:   Hoofdsom van 100 euro Intrestvoet van 5% per jaar

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.1. De slot- of eindwaarde

 Voorbeeld: na één jaar  Algemeen:

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.1. De slot- of eindwaarde

 Voorbeeld: na twee jaar  Algemeen:

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.1. De slot- of eindwaarde

 Algemeen:  Slotwaarde van hoofdsom A   Gedurende n jaar belegd Tegen intrestvoet i

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen 1.

De slot- of eindwaarde 2. De actuele waarde 3.

De markt voor financiële middelen Verband tussen financiële markten en de geldmarkt Het financiële systeem in de praktijk Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.2. De actuele waarde

 Heel belangrijk concept uit financiële economie  Actuele waarde = bedrag dat iemand nu dient te betalen om in toekomst bepaald bedrag te ontvangen  Voorbeeld:  Om binnen 5 jaar 100 euro te ontvangen (i = 0,05)

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.2. De actuele waarde

 Link tussen actuele waarde en slotwaarde  Berekenen van actuele waarde van in toekomst te verwerven bedrag = actualiseren = verdisconteren

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.2. De actuele waarde

 Actuele waarde van geldsom  Kleiner naarmate ontvangst geldsom verder in toekomst  Kleiner naarmate discontovoet groter is  Kostenbatenanalyse

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen 1.

De slot- of eindwaarde 2.

De actuele waarde 3. De markt voor financiële middelen Verband tussen financiële markten en de geldmarkt Het financiële systeem in de praktijk Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.3. De markt voor financiële middelen

 Financiële markten en financiële instellingen brengen spaarders en ontleners samen  Coördinatie van beslissingen tot sparen en ontlenen  Aanbod van financiële middelen  Spaarders  Rechtstreeks  Onrechtstreeks (via bank)  Vraag naar financiële middelen  Particulieren, overheid en ondernemingen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.3. De markt voor financiële middelen

 Beschouw Figuur 19.3.

 Vraag en aanbod    Aggregatie van alle individuele beslissingnemers  Figuur 19.2.

Horizontale as: bedrag aan financiële middelen Verticale as: intrestvoet, prijs van financiële middelen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.3. De markt voor financiële middelen

 Markt voor financiële middelen in evenwicht  Vraag = Aanbod  Bij intrestvoet i*  Factoren die vraag en aanbod bepalen     Intrestvoet Investeringsopportuniteiten Belastingsvoordelen Tijdsvoorkeur

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen 1.

De slot- of eindwaarde De actuele waarde De markt voor financiële middelen 4. Verband tussen financiële markten en de geldmarkt Het financiële systeem in de praktijk Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.4. Verband tussen financiële markten en de geldmarkt

 Vermogen kan aangehouden worden in verschillende vormen    Aandelen, obligaties, onroerend goed, kunstwerken of geld (vermogensfunctie) Portfoliobeslissing:  Keuze hoe we vermogen verdelen of alloceren over verschillende vermogensvormen Nauwe band tussen geldmarkt en financiële markten

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.4. Verband tussen financiële markten en de geldmarkt

 Beschouw markt met twee mogelijke vormen van belegging   Geld  Liquide Financieel actief: obligaties  Intrestvergoeding  Vermogen W kan verdeeld worden over obligaties en geld (M voor ‘Money’ en B voor ‘Bonds’)  Evenwicht

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

2.4. Verband tussen financiële markten en de geldmarkt

 Vraagoverschot op ene markt impliceert aanbodover schot op andere markt  Intrestvoet waarbij geldmarkt in evenwicht is  Verzekert ook gelijkheid van vraag en aanbod op markt van obligaties  In realiteit   Meerdere beleggingsvormen Daarnaast ook beleggingen op langere termijn

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen Het financiële systeem in de praktijk Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3. Het financiële systeem in de praktijk

 Toegevoegde waarde van financiële instellingen:  Zoekkosten reduceren  Onderhandeling, afsluiten en nakomen overeenkomsten vergemakkelijken  Intermediatie tussen spaarders en investeerders verloopt in dit geval dus indirect  Financiële instellingen = financiële intermediairs

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen Het financiële systeem in de praktijk 1. De obligatiemarkt 2.

De aandelenmarkt De waarde van een onroerend goed en een hypotheeklening Financiële intermediairs Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.1. De obligatiemarkt

 Obligaties   Schuldcertificaten die recht garanderen op jaarlijkse intrestvergoeding en op terugbetaling van hoofdsom op einde looptijd Overheidsobligaties  Staatsbons  OLO’s  Primaire versus secundaire markt   Primaire of emissiemarkt: daar waar obligaties worden uitgegeven: overheveling van fondsen Secundaire markt: verhandeling van obligaties

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.1. De obligatiemarkt

 Nominale waarde van obligatie: hoofdsom  Coupon: jaarlijkse intrestopbrengst  Nominale waarde * couponintrestvoet  Intrest neemt doorgaans toe met looptijd en risico  Intrest op overheidsobligaties: risicovrije referentie intrestvoet (in praktijk: vooral Duits overheidspapier beschouwd als risicovrij)  Als overheden van andere landen leningen plaatsen moeten ze hogere intrestvoet aanbieden naarmate beleggers risico voor dit land hoger inschatten  Verschil tussen deze rentevoet en Duitse intrestvoet wordt ‘spread’ genoemd (Figuur 19.4.)

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.1. De obligatiemarkt

 Er bestaat nauw verband tussen  Geldende marktintrestvoet  Prijs van obligaties op secundaire markt  Bereidheid tot betalen voor obligatie hangt af van rendement van alternatieve beleggingen

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 19 – FINANCIËLE MARKTEN © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN

3.1. De obligatiemarkt

 Stel: secundaire markt, obligatie beschikbaar met  Nominale waarde = €100   Couponintrestvoet = 5% Stel dat men obligatie kan kopen voor €90,  Dan is rendement op deze belegging €5/€90 of 5,55% > 5%  Maar is dit rendement voldoende?   Afhankelijk van marktintrestvoet  Stel marktrentevoet = 6%  aantrekkelijk Obligatie blijkt minder Obligatie wordt aantrekkelijker naarmate prijs zo ver daalt tot coupon van €5 leidt tot rendement van 6%

3.1. De obligatiemarkt

 Dit heet arbitrageconditie  Oplossen naar P leidt tot beurskoers = €83,33

3.1. De obligatiemarkt

 Invers verband tussen  Prijs van obligatie  Marktrente  Voorbeeld: expansief monetair beleid: geldaanbod neemt toe: marktrente daalt: beurskoersen obligaties stijgen  Bovenstaand idee kan veralgemeend worden  Beleggingen met langere looptijd

3.1. De obligatiemarkt

 Waarde obligatie = actuele waarde van toekomstige te ontvangen bedragen  Beschouw obligatie met nominale waarde = €100  Couponintrestvoet = 5%  Marktrente = 6%  Houder recht op 4 intrestbetalingen en hoofdsom  Berekening waarde obligatie:

3.1. De obligatiemarkt

 Veralgemening tot oneindig aantal perioden  Kenmerken perpetuïteit   Hoofdsom nooit terugbetaald Obligatie blijft elk jaar recht geven op coupon

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen Het financiële systeem in de praktijk 1.

De obligatiemarkt 2. De aandelenmarkt 3.

De waarde van een onroerend goed en een hypotheeklening Financiële intermediairs Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

3.2. De aandelenmarkt

 Aandelen  Deelbewijzen in kapitaal van onderneming   Vertegenwoordigen fractie van eigendom en geven recht op deelname in winst = dividend Deze opbrengst is variabel (in tegenstelling tot intresten)  New York Stock Exchange, London Stock Exchange en Euronext: grote ondernemingen NASDAQ: gespecialiseerde bedrijven  Primaire versus secundaire markt   Primaire markt: Spaarders verschaffen fondsen wanneer nieuwe aandelen worden uitgegeven Secundaire markt: Aandelen worden verhandeld

3.2. De aandelenmarkt

 Prijs van aandeel = beurskoers  Toekomstige ontvangsten (dividenden) actualiseren   Herinner: rendement van beleggingsinstrument kan ook geschreven worden als gebruikte discontovoet bij actualisatie van toekomstige opbrengsten Aandelen:  discontovoet = marktintrestvoet + risicopremie

3.2. De aandelenmarkt

 Bepaling van beurskoersen   Op basis van onderliggende toekomstige dividenden stroom  prijsbepaling op basis van ‘fundamentals’ Invloed van  Conjunctuur  Herstructurering  Beursindex     Algemene evolutie van aandelenkoersen, samengevat Gewogen gemiddelde van aandelenkoersen Voor Wall Street: Dow Jones Voor Euronext: Bel-20

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen Het financiële systeem in de praktijk 1.

De obligatiemarkt 2.

De aandelenmarkt 3. De waarde van een onroerend goed en een hypotheeklening Financiële intermediairs Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

3.3. De waarde van een onroerend goed en een hypotheeklening

 Langetermijnbelegging   Hoeveel moet je bereid zijn te betalen voor aankoop van woning?

Ook hier arbitrageredenering  Aankoop huis, huuropbrengst (of uitgespaarde huur) bedraagt €800 per maand, marktintrestvoet 4%  Gegeven huuropbrengsten ligt rendement hoger dan 4% naarmate je minder dan €240000 betaalt

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen Het financiële systeem in de praktijk 1.

De obligatiemarkt De aandelenmarkt De waarde van een onroerend goed en een hypotheeklening 4. Financiële intermediairs Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

3.4. Financiële intermediairs

 Banken  Trekken financiële middelen ‘fondsen’ van spaarders aan   Plaatsen die op depositorekening Gebruiken deze om leningen toe te staan  Banken rekenen hogere intrestvoet op leningen aan dan intrest die ze betalen op deposito’s

3.4. Financiële intermediairs

 Beleggingsfondsen  Spaarders kunnen deelbewijzen in fondsen verwerven  Beleggingsfondsen kopen met spaarfondsen verschillende types hun toevertrouwde van aandelen of obligaties, of van beide  Pensioenfondsen  Verzekeringsmaatschappijen

3.4. Financiële intermediairs

 Termijncontracten  Contracten om binnen bepaalde termijn actief te kopen of te verkopen tegen prijs die nu overeengekomen is  Optiecontracten   Optie geeft belegger uitoefenprijs) recht tegen betaling van premie in toekomst aandelen te kopen (putoptie) (calloptie) of te verkopen tegen een contractueel vastgelegde koers (de Uitoefenen is dus niet verplicht

Financiële markten - Inhoudstafel

Het basismodel voor de intertemporele beslissing Financiële markten en intertemporele beslissingen Het financiële systeem in de praktijk Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

4. Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

 Beurskoersen afhankelijk van verschillende factoren  Verwachte winsten   Intrestvoetevolutie  Hoge intresten  Lage aandelenkoersen Risicoperceptie  Bovenstaande factoren noemen we fundamentals

4. Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

 Figuur 19.5., observaties:  Zeepbel en crash periode 2003-2008   In januari 2008 stond Euro Stoxx index nog op 184 (= stijging van 84% ten opzichte van januari 2003), maar in maart 2009 was die teruggevallen tot 76 Spectaculaire dagelijkse fluctuaties

4. Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

 Verklaring op basis van fundamentals?

 Vaak ontoereikend  Belangrijke factor      Koersveranderingen op zich worden vaak beschouwd als relevante informatie Speculeren  Anticiperen op verwachte prijsveranderingen Koersstijgingen geïnterpreteerd als goed nieuws Zelfvoedend proces Speculatieve zeepbel  Individuele rationaliteit ≠ Collectieve rationaliteit

4. Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

 ‘Efficiënte Markt Hypothese’   Prijzen reflecteren altijd alle beschikbare informatie op gegeven moment ‘Random walk’  Prijzen zullen enkel veranderen ten gevolge van onverwachte en toevallige nieuwe informatie

4. Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

 Daarnaast kan ook individueel irrationeel gedrag voorkomen    Kuddegedrag  ‘behavioural economics’ Men koopt of verkoopt aandelen omdat ook anderen dat doen Mogelijke oorzaak van zeepbellen

Hoofdstuk 19: Financiële markten

Transcript Hoofdstuk 19: Financiële markten

Hoofdstuk 19: Financiële markten

Financiële markten

Financiële markten - Inhoudstafel

Financiële markten - Inhoudstafel

1. Het basismodel voor de intertemporele beslissing

Financiële markten - Inhoudstafel

1.1. De intertemporele budgetbeperking

1.1. De intertemporele budgetbeperking

1.1. De intertemporele budgetbeperking

1.1. De intertemporele budgetbeperking

1.1. De intertemporele budgetbeperking

1.1. De intertemporele budgetbeperking

1.1. De intertemporele budgetbeperking

1.1. De intertemporele budgetbeperking

1.1. De intertemporele budgetbeperking

Financiële markten - Inhoudstafel

1.2. Tijdsvoorkeur

1.2. Tijdsvoorkeur

1.2. Tijdsvoorkeur

1.2. Tijdsvoorkeur

Financiële markten - Inhoudstafel

1.3. De spaarbeslissing

1.3. De spaarbeslissing

Financiële markten - Inhoudstafel

2. Financiële markten en intertemporele beslissingen

Financiële markten - Inhoudstafel

2.1. De slot- of eindwaarde

2.1. De slot- of eindwaarde

2.1. De slot- of eindwaarde

2.1. De slot- of eindwaarde

Financiële markten - Inhoudstafel

2.2. De actuele waarde

2.2. De actuele waarde

2.2. De actuele waarde

Financiële markten - Inhoudstafel

2.3. De markt voor financiële middelen

2.3. De markt voor financiële middelen

2.3. De markt voor financiële middelen

Financiële markten - Inhoudstafel

2.4. Verband tussen financiële markten en de geldmarkt

2.4. Verband tussen financiële markten en de geldmarkt

2.4. Verband tussen financiële markten en de geldmarkt

Financiële markten - Inhoudstafel

3. Het financiële systeem in de praktijk

Financiële markten - Inhoudstafel

3.1. De obligatiemarkt

3.1. De obligatiemarkt

3.1. De obligatiemarkt

3.1. De obligatiemarkt

3.1. De obligatiemarkt

3.1. De obligatiemarkt

3.1. De obligatiemarkt

3.1. De obligatiemarkt

Financiële markten - Inhoudstafel

3.2. De aandelenmarkt

3.2. De aandelenmarkt

3.2. De aandelenmarkt

Financiële markten - Inhoudstafel

3.3. De waarde van een onroerend goed en een hypotheeklening

Financiële markten - Inhoudstafel

3.4. Financiële intermediairs

3.4. Financiële intermediairs

3.4. Financiële intermediairs

Financiële markten - Inhoudstafel

4. Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

4. Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

4. Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

4. Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

4. Speculatie en het ontstaan van zeepbellen

Directory