Լարային նվագարաններ

Ջութակ

Ջութակ ( իտալ .

-violino)` լարային աղեղնավոր երաժշտական գործիք է , ջութակների ընտանիքում ( ալտ , թավջութակ , կոնտրաբաս ) ՝ ռեգիստրով ամենացածրը : Ամենատարածված մենակատարային գործիքներից է : Ունի չորս լար : Լարվածքը կվինտային է ( փոքր օկտավայի սոլ , առաջին օկտավայի ռե , լյա , երկրորդ օկտավայի մի ): Ձայնատարբերման հիմնական միջոցը լարերի վրայով աղեղը սահեցնելն է (arco), նվագելու հատուկ միջոցներից է պիցցիկատոն : Չափսը չի գերացանցում 600 մմ : Ուսուցման ժամանակ օգտագործվում են 1/16, 1/8, 1/4, 1/2 տարեկանից : չափերը պահում են ուսի վրա : , քանի որ երեխաները սկսում են պարապել երեք Նվագելուց գործիքը

Ալտ

Թավջութակ Կոնտրաբաս

Կոնտրաբաս ( իտալ .

-contrabasso ) լարային աղեղնավոր երաժշտական գործիք է , ջութակների ընտանիքում ( ջութակ , ալտ , թավջութակ ) ՝ ռեգիստրով ամենաբարձրը : Ունի չորս լար կվարտային է : Լարվածքը, ի տարբերություն մյուս աղեղնավոր նվագարանների, : Նվագում են կանգնած , կամ նստած բարձր աթոռի վրա : Հիմնականում օգտագործվում է սիմֆոնիկ նվագախմբում : Երբեմն օգտագործվում է կամերային անսամբլներում և ջազում : Թավջութակ ( իտալ .

violoncello) ջութակի ընտանիքի բասա տենորային ռեգիստրի աղեղնավոր երաժշտական , մենակատարող անսամբլային և նվագախմբային գործիք է : Ունի չորս լար , լարվածքը կվինտային է ( մեծ օկտավայի դո և սոլ , փոքր օկտավայի ռե և լյա ): Ստեղծվել է դարի սկզբին : Դասական նմուշները պատրաստել են իտալացի վարպետներ՝ Ամատիները , Ջ . Գվառներին , Ա . Ստրադիվարին են սյուիտներ , սոնատներ , կոնցերտներ : XV դարի վերջին Անդրեա և Նիկոլո . XVI XVII - XVIII դարերում : Թավջութակի համար գրվել

Քնար

Կիթառ

Քնարը եռանկյունաձև է, կազմված է` ա. ռեզոնանսային կմախք-արկղից` մոտ մեկ մետր երկարությամբ, որը լայնանում է ներքևում. բ. լարերից, որոնք ձգված են ռեզոնանսային կմախք-արկղի երկարությամբ. գ. սեղմակներ: Լարային կսմիթավոր նվագարան է: Ունենում է չորսից տասնչորս լար: Օգտագործվում է ինչպես դասական, այնպես էլ տարբեր ոճի` ֆլամենգո, քանթրի, բլյուզ և այլ ստեղծագործություններ կատարելու համար: Լինում են` էլեկտրոնային, ակուստիկ, բաս կիթառ, կիսաակուստիկ, ռեզոնատորային, էլեկտրոակուստիկ, սինթեզատորային: Շատ է օգտագործվում նվագակցության համար:

Փայտյա փողային նվագարաններ

Հոբոյ Ֆլեյտա

Փայտյա փողային երաժշտական նվագարան: Փայտյա փողային նվագարան: Ունի երեք օկտավա դիապազոն` սկսած փոքր օկտավայի սիից: Գոյություն ունեն ֆլեյտայի տարբեր տեսակներ. բլոկֆլեյտա, պանֆլեյտա, բասֆլեյտա, պիկոլոֆլեյտա:

Կլարնետ

Կլարնետը ստեղծվել է 1700 թվականին Նյուրնբերգում: Օգտագործվում է ինչպես մենակատար գործիք, այնպես սիմֆոնիկ, էլ կամերային, փողային նվագախմբերում: Հնչում է ժողովրդական, էստրադային և ջազային երաժշտություն կատարելիս:

Ֆագոտ

Ստեղծվել է տասնվեցերերոդ դարի առաջին կեսին Իտալիայում: Նրա նախահայրը եղել է հնագույն փողային նվագարան <<բոմբարդան>>: Կարևոր դեր է խաղում սիմֆոնիկ նվագախմբում:

Վալտհորն

Շեփոր Վալտհորն (անտառային փող ¦, իտալ. corno, անգլ. French horn, ֆրանս. cor) պղնձյա փողային նվագարան է` բասա – տենորային ձայնածավալում (գերմ. Walthorn § : Ծագել է որսորդական ազդանշանային փողից, նվագախմբի կազմի մեջ է մտել տասնյոթերորդ դարի կեսին: Օգտագործվում է սիմֆոնիկ և փողային նվագախմբերում, ինչպես նաև որպես խմբային և առանձին գործիք: Ձայնածավալը` կոնտրօկտավայի սիից մինչև երկրորդ օկտավայի ֆա: Շեփորը (իտալ. tromba, ֆր. trompette, գերմ.

Trompete, անգլ.

trumpet) պղնձյա փողային նվագարան է: Այն ամենաբարձր հնչողություն ունեցող նվագարանն է պղնձյա փողայինների մեջ: Որպես ազդանշանային գործիք օգտագործվել է վաղ ժամանակներից, մոտավորապես տասնյոթերորդ դարից մտել է նվագախմբի կազմի մեջ: Հետագայում կատարելագործվել է և սեղմակների ավելացման շնորհիվ խրոմատիկ հնչյունաշարը նվագելու հնարավորություն ստացել: Տասնիններորդ դարի կեսից որպես լիարժեք նվագարան օգտագործվել է դասական երաժշտության մեջ: Ունի պայծառ, փայլուն տեմբր: Հնչում է ինչպես առանձին, այնպես էլ սիմֆոնիկ և փողային նվագախմբերում, ինչպես նաև ջազում և այլ ժանրերում:

Կորնետ Սաքսհորներ Կորնետը (իտալ. Cornetto-փող) պղնձյա փողային նվագարան է, որը հիշեցնում է շեփորին: Այն ստեղծվել է Ֆրանսիայում 1830թվականին: ձայնածավալը, ինչ Ունի շեփորը` նույն փոքր օկտավայի միից երրորդ օկտավայի դո: Շեփորի փայլուն կատարումները հետագայում դուրս մղեցին կորնետին սիմֆոնիկ նվագախմբից: Այժմ այդ նվագարանի կատարում համար են գրված շեփորով հազվադեպ` այդ նվագարանով: և գործերը շատ Ձախից աջ. Ալտ, բարիտոն,էուֆոնիում Սաքսհորներ պղնձյա – լայն փողաբերանով փողային մի խումբ նվագարանների ընդհանուր անվանումը, որոնք տասնիններերդ դարի երկրորդ քառորդին ստեղծել է Ալֆրեդ Սաքսը: Դրանք կազմում են <ընտանիք>, որի մեջ մտնում են ալտը, տենորը, բարիտոնը, բասը, այդ թվում նաև էուֆոնիումը: Նրանց հարազատ է նաև տուբան :

Տրոմբոն Տրոմբոնը (իտալ. trombone`<մեծ փող>, անգլ. և ֆր. Trombone, գերմ. Posaune) պղնձյա փողային նվագարան է` բասա-տենորային ձայնածավալում: Այն հայտնի է տասնհինգերորդ դարից: Դիապազոնը Սիմֆոնիկ – կոնտրօկտավայի սոլից երկրորդ օկտավայի ֆա: նվագախմբում սովորաբար օգտագործվում են երեք տրոմբոն (երկու տենորա և մեկ բաս): Օգտագործվում է նաև ա. որպես անհատ նվագարան, բ.փողային նվագախմբերում, գ.ջազում և այլ երաժշտական ժանրերում: Ֆլյուգելհորն Տուբա Ֆլյուգելհորն ( գերմ. Flugelhorn, Flugel – <թև> և Horn-<փող>, անգլ.

flugelhorn)-պղնձյա ձողային նվագարանէ: հիշեցնում է Արտաքնապես շեփորին կորնետ-ա-պիստոնին: կամ Օգտագործվում է ջազային, երբեմն` սիմֆոնիկ, հազվադեպ` փողային նվագախմբերում: Տուբան (իտալ. լատիներեն tuba-<փող>, անգլ. tuba, գերմ. Tuba, ֆր.tube) պղնձյա փողային նվագարան է` ամենացածրը ձայնածավալով: ժամանակակից մոդելը Նվագարանի ստեղծվել է տասնիններորդ Օգտագործվում դարի երկրորդ քառորդին` Ալֆրեդ Սաքսի կողմից: է սիմֆոնիկ նվագախմբում: Ակտիվ օգտագործվում է փողային, համեմատաբար քիչ` ջազային և էստրադային նվագախմբերում և խմբերում: Որպես առանձին նվագարան հազվադեպ է օգտագործվում:

Ստեղնավոր նվագարաններ

Դաշնամուր Կլավեսին

Կա դաշնամուրի համերգային դիրքում են) և (լարերը երկու սովորական տեսակ` ուղղահայաց (լարերը հորիզոնական արտաբերվում դիրքում է լարին են): Ձայնը հարվածող մուրճիկի շնորհիվ: Ունի 2-3, երբեմն 4 ոտնակ: Օգտագործվում է ինչպես մենակատար գործիք, այնպես էլ սիմֆոնիկ, ջազային, էստրադային նվագախմբերում: և դիապազոնը լինում է մոտ 7 օկտավա: այլ Մեծամասամբ Ամենայն հավանականությամբ կլավեսինը հայտնագործվել է Իտալիայում տասնհինգերորդ դարում: Դաշնամուրի նախատիպն է: Լարերը դասավորված են հորիզոնական: Լինում են ինչպես մեկ, այնպես էլ երկու ստեղնաշարով կլավեսիններ: Հնչյունը արտաբերվում է լարին փետուրի հարվածով: Ձայնի ուժգնության սահուն անցում հնարավոր չէ: Դիապազոնը երեքից չորս օկտավա է:

Երգեհոն Ակորդեոն

Ստեղնա-փողային նվագարան է: Աշխարհում ամենամեծ նվագարանն է: Իր չափի, լայն դիապազոնի, տեմբրային բազմազանության հնարավորություններով գրավում է առաջին տեղը նվագարանների մեջ: Նրան իրավամբ համարում են <<Նվագարանների թագավոր>>: Ստեղնավոր փողային նվագարան է: Հնչյունը արտաբերվում է օդը մղելու շնորհիվ: Ունի մի քանի ռեգիստոր: Աջ կողմում տեղադրված է ստեղնաշարը, իսկ ձախ կողմում` բասերի ստեղնաշարը: Նրա ազգակից գործիքն է բայանը, որի ստեղները սևեռակաձև են:

Հարվածային նվագարաններ Թմբուկ

Հարվածային երաժշտական նվագարան է : Հնչում է փայտերի հարվածով , որոնք ունեն փափուկ գլուխ , ինչպես նաև ձեռքի հարվածով :

Լիտավր

Ճշգրիտ բարձրություն ունեցող հարվածային նվագարան է : Ունի շատ հին ծագում , Եվրոպայում հայտնի է եղել տասնհինգերորդ դարից նվագախմբի կազմի մեջ : , իսկ տասնյոթերորդ դարից մտել է սիմֆոնիկ

Դափ

Դափ , կիսաթմբուկ նվագում են թաթի կամ մատների հարվածով : Հաճախ ունենում է շրջանակի ներսի կողմից կախված փոքրիկ ծնծղաներ , որոնք հարվածների ժամանակ մեղմ չխկչխկոց են արձակում :

Եռանկյունի

Ոչ կոնկրետ բարձրություն ունեցող հարվածային նվագարան է` պատրաստաված պողպատից կամ ալյումինից, ձևը եռանկյունի է, որի անկյուններից մեկը բաց է թողնված: Կախված է լինում բարակ լարից կամ ժապավենից, որից բռնում է կատարողը: Ձայինը ստանում են մետաղյա ձողի հարվածով: Օգտագործվում է սիմֆոնիկ նվագախմբում:

Քսիլոֆոն

Քսիլոֆոնը ունի հնագույն ծագում : Ճշգրիտ բարձրություն ունեցող հարվածային նվագարան է : Կազմված է տարբեր երկարության փայտիկներից , որոնցից յուրաքանչյուրն ունի համապատասխան նոտայի հնչողություն :

Ափսեներ

/

Ծնծղա

/

•

Ոչ ճշգրիտ բարձրություն ունեցող հարվածային նվագարան է ` նման ափսեի : Նվագում են . Իրար խփելով

•

Հարվածային փայտերով Օգտագործվում է սիմֆոնիկ և էստրադային նվագախմբերում :

Զանգակներ

Հարվածային ճշգրիտ բարձրություն ունեցող նվագարան է, որը նմանակում է իսկական զանգերի հնչողությունը: Նվագարանն ունի պողպատե փողեր, որոնց հնչողությունն ապահովում է տակառաձև գլխիկ ունեցող մուրճիկը: Լինում են.

 Դասական  Եկեղեցական Եկեղեցական զանգերը ձուլվում են բրոնզից: Զանգը ներսի կողմում ունի լեզվակ, որը հարվածելով պատերին ապահովում է հնչողություն:

 

Դասավանդողներ

`

Սոֆյա Գրիգորյան Մարինե Մկրտչյան