Transcript Mating System

Mating System
Asst.Dr.Wuttigrai Boonkum
Department of Animal Science
Faculty of Agriculture, KKU
Mating System
Mating system หรือ ระบบการผสมพันธุ ์สัตว ์ หมายถึง
:: กระบวนการหรือวิธก
ี ารเลือกคู ผ
่ สมพันธุ ์ของสัตว ์โดยม
่ ัดเจน
สินใจทีช
:: วัตถุประสงค ์ของการวางระบบการผสมพันธุ ์สัตว ์ คือ
่ ักษาความเป็ นธรรมชาติดงเดิ
้ั ม (uniform, wild a
1.) เพือร
่
2.) เพือสร
้างสัตว ์สายพันธุ ์ใหม่ (New Animal, ล่อ liger)
่ ักษาความเป็ นพันธุ ์แท้ (Pure breed, native animal)
3.) เพือร
่
่
4.) เพือเพิ
มระดั
บเลือดของพันธุ ์ (Up grading)
่
่
5.) เพือหลี
กเลียงเลื
อดชิด (Avoidable Inbreeding)
่ องการความดีเด่นเหนื อพ่อแม่ (Heterosis)
6.) เพือต้
Mating System
Mating System
Non-random
mating
Inbreeding
Selfing
Sibling
Sire-offspring
Outcrossing
Random
mating
Outbreeding
Linebreeding
Linecrossing
Grading Up
Species crossing
Crossbreeding
Synthetic
crossing
2-Breed
crossing
3-Breed
crossing
Sequence
crossing
2-Breed
Rotational crossing
Backcross
3-Breed
Rotational crossing
Random mating vs Non-random mating
Random mating
้ วผู แ
่ ตว ์ทังตั
้ ละตัวเมียมีโอกาส
คือ การผสมพันธุ ์ทีสั
ผสมพันธุ ์กับสัตว ์ตัวใดก็ได้ โดยเป็ นไปอย่างสุม
่
Non - random mating
่ ตว ์ทังตั
้ วผู แ
คือ การผสมพันธุ ์ทีสั
้ ละตัวเมียไม่มโี อกาส
ผสมพันธุ ์กับสัตว ์ตัวใดก็ได้ อาจเกิดจากหลาย
สาเหตุ เช่น
Non - random mating
มีคนเข้าไปจัดการ เช่น การผสมเทียม
คัดเลือก
โรค
ระบาด
การ
Non - random mating
Non – random mating สามารถแบ่งได้เป็ น 2 ประเภท
ใหญ่คอ
ื
Inbreeding
Outbreeding
Inbreeding
่ ความสัมพันธ ์ทางสาย
Inbreeding คือ การผสมพันธุ ์สัตว ์ทีมี
ข้อดี
่
 เพิมความเหมื
อนทางพันธุกรรม (homozygous)
ข้อเสีย
่
กษณะ (Inbreeding depression)
เกิดความเสือมของลั
่
่
หมายถึง เพิมโอกาสของการแสดงลั
กษณะด้อยทีควบ
่ ดปกติตา
ยีนมรณะหรือ ยีนทีผิ
่ งๆ
Inbreeding
Inbreeding สามารถแบ่งเป็ นระบบการผสมพันธุ ์ย่อยได้ดงั น
Selfing หรือ Self-fertilization
Cloning
Sibling
Sire – offspring
Linebreeding
Human cloning
อะมีบา
Fullsib
Halfsib
Dolly sheep
Inbreeding
Inbreeding สามารถแบ่งเป็ นระบบการผสมพันธุ ์ย่อยได้ดงั น
Sire – offspring
Linebreeding
Sire-daughter mating (frozen semen)
Dam
Line1
Line2
Daughter
Grand
Daughter
Great-Grand
Daughter
Outbreeding
่ มค
Outbreeding คือ การผสมพันธุ ์สัตว ์ทีไม่
ี วามสัมพันธ ์ทาง
ไม่เป็ นเครือญาติก ัน ไม่มบ
ี รรพบุรุษร่วมก
ข้อดี
่
 เพิมความแตกต่
างทางพันธุกรรม (heterozygous)
่ ลก
ั ษณะดีเด่นเหนื อกว่าพ่อแม่ (heterosis or h
สร ้างสัตว ์ทีมี
ข้อเสีย
้ มสู ญหายไป (genetic loss; AA, aa)
พันธุกรรมดังเดิ
Outbreeding
Outbreeding สามารถแบ่งเป็ นระบบการผสมพันธุ ์ย่อยได้ด
Unknown > 4 ancestor
Outcrossing
Crossbreeding**
Linecrossing
Grading up
Species cross (hybridization)
Seedstock breeders
or
Pure breed
Outbreeding
Outbreeding สามารถแบ่งเป็ นระบบการผสมพันธุ ์ย่อยได้ด
InBreedLine1 InBreedLine2
Outcrossing
Crossbreeding
Linecrossing
Grading up
Species cross (hybridization)
่
เป็ นระบบการผสมพันธุ ์แบบเพิมเลื
อดชิดภายในสาย
้
่ นการ
จากนันจะน
าแต่ละสายมาผสมพันธุ ์กันเพือเป็
่ heterosis
เพิม
่ ัดแปลงมาจากการผสมพันธุ ์ข้าวโพด
เป็ นระบบทีด
่
ใช้หลักการของ G = A + D + I เข้ามาเกียวข้
อง
Outbreeding
Outbreeding สามารถแบ่งเป็ นระบบการผสมพันธุ ์ย่อยได้ด
A: Sire 100%
Outcrossing
Crossbreeding
Linecrossing
Grading up
Species cross (hybridization)
B: Dam 100%
A: Sire 100%
A: 50%B: 50%
A: Sire 100%
A: 75%B: 25%
่
่
เป็ นระบบการผสมพันธุ ์เพือเพิ
มระด
บ
ั สายเลือด
่
้ จนกลายเป็ นพันธุ ์แท้ได้
สัตว ์ลู กผสมจะมีระด ับเลือดเพิมมากขึ
น
่ั น
ใช้พ่อพันธุ ์เข้าผสมเลือด 100% ในแต่ละชวรุ
่
Outbreeding
Outbreeding สามารถแบ่งเป็ นระบบการผสมพันธุ ์ย่อยได้ด
Outcrossing
Crossbreeding
Linecrossing
Grading up
Species cross (hybridization)
ass
horse
mule
เป็ นระบบการผสมพันธุ ์สัตว ์ต่าง species กัน
สัตว ์แต่ละ species จะผสมพันธุ ์กันได้ตอ
้ งมีจานวนโครโมโซมเท่ากัน
มีสรีรวิทยาใกล้เคียงกัน
จะได้สต
ั ว ์ลู กผสมสายพันธุ ์ใหม่ แต่จะเป็ นหมันไม่สามารถสืบพันธ
Outbreeding
Outbreeding สามารถแบ่งเป็ นระบบการผสมพันธุ ์ย่อยได้ด
Outcrossing
Crossbreeding**
Linecrossing
Grading up
Species cross (hybridization)
่ ยมมากระบบหนึ่ ง
เป็ นระบบการผสมพันธุ ์ทีนิ
่
่ ความดีเด่นกว่าพ่อแม่
เป็ นระบบทีเหมาะส
าหร ับสร ้างสัตว ์ทีมี
่ องมีสต
่
เป็ นระบบทีต้
ั ว ์อย่างน้อย 2 สายพันธุ ์เข้ามาเกียวข้
อง
่ ด ในลู กรุน
หากต้องการพันธุกรรมของสัตว ์พันธุ ์ใดมากทีสุ
่ สุดท้า
้
ควรจ ัดสัตว ์พันธุ ์นันเป็
นสายพ่อพันธุ ์
้ กว่า เพร
ควรพิจารณาถึง maternal effect และใช้เพศผู เ้ ป็ นน้ าเชือดี
Outbreeding
Crossbreeding สามารถแบ่งเป็ นระบบการผสมพันธุ ์ย่อยได
2-way crossing or 2-breed crossing
3-way crossing or 3-breed crossing
Backcross
Criss crossing or 2-breed rotational crossing
3-breed rotational crossing
่ สต
เป็ นระบบการผสมพันธุ ์ทีใช้
ั ว ์ 2 สายพันธุ ์มาผสมกัน
่ ความดีเด่นเหนื อพ่อ
เป็ นระบบการผสมพันธุ ์สาหร ับใช้ผลิตสัตว ์ทีมี
Outbreeding
Crossbreeding สามารถแบ่งเป็ นระบบการผสมพันธุ ์ย่อยได
A
B
2-way crossing or 2-breed crossing
3-way crossing or 3-breed crossing
Backcross
Criss crossing or 2-breed rotational crossing
3-breed rotational crossing
C
AB
ABC
่ สต
เป็ นระบบการผสมพันธุ ์ทีใช้
ั ว ์ 3 สายพันธุ ์มาผสมกัน
่ ความดีเด่นเหนื อพ่อ
เป็ นระบบการผสมพันธุ ์สาหร ับใช้ผลิตสัตว ์ทีมี
Outbreeding
Crossbreeding สามารถแบ่งเป็ นระบบการผสมพันธุ ์ย่อยได
A
B
2-way crossing or 2-breed crossing
3-way crossing or 3-breed crossing
Backcross
Criss crossing or 2-breed rotational crossing
3-breed rotational crossing
A
่ ลูกผสมชวแรกเพศเมี
่ั
เป็ นระบบการผสมพันธุ ์ทีใช้
ย
ผสมกลับไปยังพ่อพันธุ ์ตัวเดิม
่ นขายเป็ นการค้า
ใช้ผลิตสัตว ์เพือขุ
AB
¾A½B
Outbreeding
Crossbreeding สามารถแบ่งเป็ นระบบการผสมพันธุ ์ย่อยได
A
B
2-way crossing or 2-breed crossing
3-way crossing or 3-breed crossing
Backcross
Criss crossing or 2-breed rotational crossing
3-breed rotational crossing
A
½A½B
B
¾A½B
เป็ นระบบการผสมข้ามสลับระหว่างสัตว ์ 2 สายพันธุ ์
สลับพ่อพันธุ ์ทัง้ 2 สายพันธุ ์
3/8 A 5/8
B
Outbreeding
Crossbreeding สามารถแบ่งเป็ นระบบการผสมพันธุ ์ย่อยได
A
B
2-way crossing or 2-breed crossing
3-way crossing or 3-breed crossing
Backcross
Criss crossing or 2-breed rotational crossing
3-breed rotational crossing
C
½A½B
A
¼A¼B½C
เป็ นระบบการผสมข้ามสลับระหว่างสัตว ์ 3 สายพันธุ ์
ABC
สลับพ่อพันธุ ์ทัง้ 3 สายพันธุ ์
Heterosis
Crossbreeding system
1.
2.
3.
4.
5.
Merit of components ต้องการความดีเด่นอะไร จากสัตว ์พันธุ ์อะไร
่
Heterosis
ระดับ heterosis ทีจะได้
มากน้อยแค่ไหน
่
่ น
Breed complementary ผสมพันธุ ์สัตว ์เพือเสริ
มความดีเด่นซึงก
ั แล
Replacement
การหาสัตว ์ทดแทนฝู งยากหรือง่ าย
Accuracy
ความแม่นยาในการคัดเลือก
สวัสดี