Transcript SUBSTANCJE_CHEMICZNE_I_ICH_PRZEMIANY

PODZIAŁ MATERII
MATERIA
SUBSTANCJE
PROSTE
PIERWIASTKI
ZŁOŻONE
MIESZANINY
JEDNORODNE
ZWIĄZKI CHEMICZNE
NIEJEDNORODNE
WŁAŚCIWOŚCI METALI
• Ciała stałe (wyjątek Hg – ciecz)
•Srebrzysta lub szara barwa (wyjątki:
Au – barwa żółta, Cu – barwa
czerwonobrązowa, Cs – barwa
złocista)
•Metaliczny połysk
•Kowalność
•Ciągliwość
•Dobre przewodnictwo cieplne i
elektryczne
•Wysokie temperatury wrzenia i
topnienia
•Niektóre metale oddziałują z
magnesem (Fe, Co, Ni)
WŁAŚCIWOŚCI NIEMETALI
•Różne stany skupienia
•Różne barwy
•Zwykle brak połysku
•Nie są kowalne
•Zwykle nie przewodzą prądu
elektrycznego i ciepła
•Maja niskie temperatury wrzenia i
topnienia
•Nie oddziałują z magnesem
ZJAWISKO FIZYCZNE, A REAKCJA CHEMICZNA
ZJAWISKO FIZYCZNE
Przemiana, w której nie
zmienia się rodzaj materii, a
tylko pewne właściwości (np.
stan skupienia, kształt, barwa)
•Powstawanie szronu, mgły
•Sublimacja jodu
•Topienie parafiny, lodu
•Parowanie wody
•Mielenie kawy
REAKCJA CHEMICZNA
Przemiana, w wyniku której
powstają nowe substancje o
innych właściwościach.
•Spalanie magnezu, siarki,
sodu itp.
•Ogrzewanie cukru
•Rdzewienie żelaza
•Kwaśnienie mleka
•Zobojętnianie kwasu zasadą
METODY ROZDZIELANIA MIESZANIN
1.Sączenie ( filtracja)
Proces przepuszczania mieszaniny niejednorodnej przez sączek z bibuły
umieszczony na lejku. Na sączku (filtrze pozostaje ciało stałe, a klarowna
(przezroczysta) ciecz (przesącz) spływa do zlewki. (np. woda + piasek, filtracja
wody wodociągowej)
2.Dekantacja
Proces polegający na oddzieleniu ciała stałego od cieczy przez zlanie klarownej
cieczy znad osadu. ( np. woda + kreda)
Sedymentacja – opadanie na dno naczynia cząsteczek ciała stałego w cieczy pod
wpływem siły ciężkości.
3.Destylacja
Proces polegający na rozdzieleniu składników mieszaniny ciekłej jednorodnej.
Wykorzystuje się tu różnice temperatur wrzenia poszczególnych składników
mieszaniny. Ciekłą mieszaninę jednorodną umieszcza się w kolbie destylacyjnej
podłączonej do chłodnicy. Mieszaninę ogrzewa się, kontrolując na termometrze jej
temperaturę. Składniki mieszaniny kolejno – w miarę wzrostu temperatury –
zostają odparowane, a ich pary skraplają się w chłodnicy i ściekają do
podstawionego naczynia (odbieralnika). (np. etanol + woda)
4. Zastosowanie rozdzielacza
Użycie rozdzielacza jest możliwe, gdy dwie ciecze nie mieszają się ze
sobą, tworząc mieszaninę ciekłą niejednorodną o wyraźnej granicy
pomiędzy nimi (różne gęstości składników mieszaniny). (np. woda + olej)
5. Odparowanie do sucha
Polega na ogrzewaniu mieszaniny, w wyniku którego ciecz odparowuje, a
w naczyniu pozostaje ciało stałe. (np. woda + sól)
6. Metody mechaniczne
Polegają na mechanicznym rozdzieleniu składników mieszanin
niejednorodnych, np. przy użyciu sita, magnesu. (np. siarka + żelazo)
7. Krystalizacja
Polega na wydzielaniu się z roztworu nasyconego substancji w postaci
kryształków wskutek np. odparowania wody (lub innego rozpuszczalnika).
(np. woda + sól)
PORÓWNANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH I MIESZANIN
ZWIĄZEK CHEMICZNY
MIESZANINA
SKŁAD
Stały, ściśle określony
skład jakościowy i
ilościowy
Zmienny skład jakościowy i
ilościowy
WŁAŚCIWOŚCI
Składniki nie zachowują Składniki zachowują pewne
swoich właściwości
swoje właściwości
OTRZYMYWANIE Otrzymuje się go w
wyniku reakcji
chemicznej
Otrzymuje się ją w wyniku
procesów fizycznych
ROZKŁAD
Można ją rozdzielić w
wyniku procesów fizycznych
Można go rozłożyć w
wyniku reakcji
chemicznej
POWIETRZE
SKŁADNIKI
POWIETRZA
ZMIENNE
STAŁE
AZOT – 78%,
TLEN – 21%,
PARA WODNA, OZON,
INNE GAZY – 1%
TLENEK WĘGLA (IV),
(GAZY SZLACHETNE,
WODÓR)
PYŁY, DYMY
CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH GAZÓW
AZOT
TLEN
TLENEK WĘGLA
(IV)
WODÓR
ZAPACH
bezwonny
bezwonny
bezwonny
bezwonny
BARWA
bezbarwna
bezbarwna
bezbarwna
bezbarwna
mniejsza
większa
większa
mniejsza
słaba
słaba
dobra
słaba
----------
------------
-------------
palny
zapalone
łuczywko gaśnie,
woda wapienna
mętnieje
zapala się z
charakterystycznym
dźwiękiem, a
zmieszany z
powietrzem lub
tlenem spala się
wybuchowo
GESTOŚĆ
WZGLĘDEM
POWIETRZA
ROZPUSZCZALNOŚĆ
W WODZIE
PALNOŚĆ
WYKRYWANIE
zapalone
łuczywko
gaśnie
żarzące
łuczywko
zapala się
OTRZYMYWANIE
TLEN
• Reakcja rozkładu termicznego tlenku rtęci (II)
2HgO → 2Hg + O2↑
• Ogrzewanie manganianu (VII) potasu
KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2 ↑
WODÓR
• Reakcja metalu aktywnego z kwasem
Mg + 2HCl → MgCl2 + H2 ↑
2Na + H2SO4 → Na2SO4 + H2 ↑
TLENEK WĘGLA (IV) (DWUTLENEK WĘGLA)
• Spalanie węgla
C + O2 → CO2
• Utlenianie tlenku węgla (II)
2CO + O2 → 2CO2
• Rozkład termiczny węglanów
CaCO3 → CaO + CO2
GAZY SZLACHETNE
HEL
• Napełnianie balonów, sterowców
• Butle do nurkowania głębinowego (mieszanina z tlenem)
• Lasery
• Energetyka jądrowa – chłodziwo prętów paliwowych
• Na powłoce walencyjnej dublet elektronowy
NEON
• Lampy neonowe np. w latarniach morskich ponieważ przechodzą przez
mgłę
• lasery
ARGON
• Wypełniacz przestrzeni między szybami w nowoczesnych oknach
• Lasery
• Gaz ochronny przy spawaniu i cięciu metali
GAZY SZLACHETNE
KRYPTON
• Lampy żarowe,
• lampy do oświetlania domów
• reflektory samochodowe
• Wypełniacz przestrzeni między szybami w nowoczesnych oknach
KSENON
• Telewizory plazmowe
• Lasery
• W silnikach pojazdów kosmicznych
RADON
• W medycynie
EFEKT
CIEPLARNIANY
tlenek węgla (IV),
metan
SMOG
KWAŚNE
DESZCZE
tlenki siarki,
tlenki azotu
ZANIECZYSZCZENIA
ATMOSFERY
DZIURA
OZONOWA
freony
spaliny
samochodów
(tlenki siarki,
tlenki azotu,
tlenki węgla,
sadza, pyły