Transcript prezentacja multimedialna

Przydomki
królów
i
książąt
polskich
Przydomki w Polsce były nadawane:
- od cech wyglądu;
- od charakteru;
- od nazwy ziem, którymi rządzili.
Konrad Mazowiecki-rządził nie tylko
na Mazowszu, ale i w Małopolsce
i na Kujawach.
Henryk Sandomierski- rządził
w księstwie dzielnicowym ze stolicą
w Sandomierzu.
Władysław Opolczyk – rządził
niewielkim księstwem opolskim.
Henryk III Głogowski – książę
głogowski.
Bolesław I Chrobry
Bolesław I Chrobry, pierwszy
król Polski, był niezwykle
odważnym, walecznym, ale
również rozsądnym politykiem.
Przydomek „Chrobry”, który
po raz pierwszy pojawia się na
epitafium zmarłego monarchy
(datowane na czasy syna
Bolesława – Mieszka II),
pochodzi od słowiańskiego
słowa hrabri, które odpowiada
polskim przymiotnikom
„odważny”, „mężny”,
„dzielny”.
Kazimierz I Odnowiciel
Mając zaledwie 22 lata, Kazimierz, syn
Mieszka II, objął rządy w Polsce.
Młody władca doskonale spełniał rolę
polskiego monarchy, podnosząc swoją
ojczyznę ze zniszczeń, szczególnie tych
będących konsekwencją najazdu Czech
na ziemie polskie.
To właśnie Kazimierz przeniósł stolicę
z Gniezna do Krakowa, a jego polityka
rządzenia i przeprowadzone w Polsce
reformy zainspirowały Galla Anonima
do nadania mu przydomka
„Odnowiciel”. Kazimierz zadbał też o
odpowiednią administrację swojego
państwa - podzielił Polskę na
prowincje oraz kasztelania, którymi
zarządzali urzędnicy.
Bolesław II Szczodry
Gall Anonim, pierwszy kronikarz
działający na terenach polskich,
określał Bolesława II, syna
Kazimierza Odnowiciela,
przydomkiem „Szczodry”
(łac. largus). Monarcha sfinansował
założenie oraz rozbudowanie wielu
klasztorów w Polsce. Uważa się, że
„Szczodry” jest jedynym
właściwym przydomkiem
Bolesława (pojawia się też
przydomek Śmiały) i tym samym
najczęściej używa się go w
literaturze naukowej.
Bolesław III Krzywousty
Przydomek, który zyskał w trakcie
swojego życia Bolesław III
Krzywousty był tłumaczony na
wiele sposobów. Jedna teoria głosi,
że książę nie stronił od
krzywoprzysięstwa, inna, że na jego
twarzy utrwalił się grymas w
wyniku zgorszenia polityką
ówczesnych Czech i Niemiec.
Najbardziej prawdopodobne jest
jednak to, że w istocie miał
specyficzną budowę żuchwy i warg.
W XV wieku Jan Długosz napisał,
że miał niesymetryczne usta, co
jednak nie szpeciło władcy, a wręcz
przeciwnie – czyniło go bardziej
atrakcyjnym.
Władysław II Wygnaniec
Władysław II Wygnaniec, wstępując na
tron Polski po Bolesławie Krzywoustym,
miał niezwykle silną pozycję
(zapewnioną mu przez ojca), a także
znaczną przewagę nad swoimi
młodszymi braćmi (drugi syn
Krzywoustego był młodszy od
Władysława aż o 20 lat). Mimo to
władcy zabrakło charyzmy w rządzeniu
podzielonym państwem .
Został on pokonany podczas
jednego ze starć pod Poznaniem, a
następnie wygnany z kraju. Uciekł
wraz z żoną i dziećmi do Niemiec,
na dwór cesarza Konrada z dynastii
Hohenstaufów.
Mieszko III Stary
Przydomek tego władcy
wziął się stąd, gdyż
zmarł w sędziwym już
wieku. Według innych
źródeł przydomek ten
otrzymał , aby odróżnić
go od syna – również
Mieszka.
Leszek Biały i Leszek Czarny
Wielu monarchów
zawdzięcza swoje
przydomki szczególnym
cechom włosów, które
dumnie prezentowali
sprawując władzę.
Leszek Czarny
Polski książę, wnuk Konrada
Mazowieckiego, zyskał swój
przydomek (łac.niger) ze względu na
kolor włosów, lecz przede wszystkim w
celu odróżnienia go od niewiele
starszego krewnego - Leszka Białego.
On z kolei najprawdopodobniej miał
jasne włosy, co jednak nie było to
rzadkością w rodzie piastowskim.
Historycy podejrzewają więc, że
przydomek „Biały” związany jest z
chorobą, na którą prawdopodobnie
cierpiał ten polski książę z dynastii
Piastów. Chorobą tą miałaby być
fenyloketonuria, którą, obok innych
objawów, charakteryzuje również
niedobór barwnika skóry – melaniny.
To wyjaśniałoby szczególnie jasną
karnację Leszka.
Władysław Laskonogi
Władysław z przydomkiem
"Laskonogi" występuje po
raz pierwszy w Kronice
Wielkopolskiej. Za
kronikarzem Janem
Długoszem przyjmuje się,
że przydomek ten odnosił
się do niezwykle długich,
cienkich nóg Władysława.
Bolesław II Rogatka –Łysy
Bolesław II nie pozostawił po sobie zbyt
dobrej pamięci. Nazywany był najbardziej
bezmyślnym Piastem. Ciągłe konflikty z
braćmi, porwania przeciwników
politycznych, otaczanie się kryminalistami
(chodzi o niemieckich najemników, którzy
nie mogąc doczekać się na wypłatę
zaległych pieniędzy od księcia łupili
niemiłosiernie całą okolicę) to tylko
niektóre przewiny, jakimi obarczano księcia
legnickiego.
Najczęściej spotykanym był „Łysy”,
odnoszący się do jego wyglądu
zewnętrznego, lub „Rogatka”, oznaczający
– jak wyjaśniał kronikarz Jan Długosz –
„człeka zuchwałego i jakby bodącego
rogami”. Kronikarze określają go także
przydomkiem „Cudaczny”, a niekiedy
„Srogi”, co też jednoznacznie oddaje cechy
jego charakteru.
Bolesław V Wstydliwy
Prawnuk Bolesława Krzywoustego –
Bolesław V Wstydliwy, książę
krakowski i sandomierski, swój
intrygujący przydomek zyskał jeszcze
za życia. Poddani określili go
mianem pudicus, co w łacinie oznacza
„skromny”, „wstydliwy”. Książę
zasłużył sobie na takie miano z
powodu złożenia ślubów czystości
wraz ze swoją żoną Kingą. Według
zapewnień pary małżeńskiej, ich
związek nigdy nie został
skonsumowany. Kinga została
beatyfikowana cztery stulecia po
swojej śmierci, stając się patronką,
m.in. ubogich.
Przemysław I Noszak
Po 1378 książę coraz mocniej
zaczął się uskarżać na
doskwierającą mu podagrę.
Choroba w końcu
doprowadziła energicznego
księcia do całkowitego
niedowładu nóg, tak że
Przemysław był zmuszony
korzystać z pomocy lektyki.
Stąd też wziął się przydomek
księcia cieszyńskiego: Noszak.
Postępująca choroba zmusiła
Przemysława w 1396 do
rezygnacji z wpływu na
politykę królestwa czeskiego.
Władysław I Łokietek
Niektóre z opisów
dotyczących Władysława I
Łokietka już we współczesnych
mu kronikach zwracają uwagę na
wyjątkowo niski wzrost tego
monarchy. Nim wyewoluował
epitet „Łokietek”, nazywano go
także „Łokciem” lub
„Łoktkiem”.
Łokieć był jednostką długości. W
różnych regionach miał jednak
różną wartość, jednak najczęściej
było to ok. 60 cm. Część źródeł
podaje, że Władysław mierzył nie
więcej niż 150 cm wzrostu, a więc
nie więcej niż ok. 2,5 łokcia.
Kazimierz Wielki
Był ostatnim królem z dynastii
Piastów, synem Łokietka. Jako
jedyny ze wszystkich władców
otrzymał niezwykle prestiżowy
przydomek „wielki”. Dlaczego?
Spowodowane było to licznymi
podbojami, jakie prowadził, oraz
wieloma reformami, jakie
przeprowadził w państwie. Dzięki
niemu znacznie poprawiła się
urbanizacja miast, pojawiły się
drogi i trwałe budowle, zachowane
w doskonałym stanie do dzisiaj.
Władysław III Warneńczyk
Otrzymał ten przydomek po bitwie
z wojskami tureckimi, w której
poniósł klęskę i zginął. Niestety
ciała nie odnaleziono. Legenda
portugalska głosi, iż król przeżył
bitwę pod Warną, by następnie pod
mianem Henrique Alemao −
rycerza św. Katarzyny z góry Synaj
− osiąść w posiadłości Madalena
do Mar na portugalskiej Maderze,
którą miał mu podarować
książę Henryk Żeglarz. Tam miał
się ożenić, doczekać syna i zginąć
na morzu w wieku ponad 40 lat.
August II Mocny
Swój przydomek zawdzięczał
August Mocny atletycznej
budowie i wręcz herkulesowej
sile. Bez problemu łamał
podkowy i wyginał żelazo.
Czynił to najczęściej podczas
suto zakrapianych biesiad. Po
jednej z takich uczt zmarł w
straszliwych cierpieniach.
Dziękujemy za uwagę 
Przygotowały:
Ewelina Król
Justyna Matacz