Transcript WYMIAROWANIE

Temat nr 10 :
WYMIAROWANIE
( PN-ISO 129 : 1996)
Rodzaje wymiarów :
wymiar funkcjonalny „F”– niezbędny na rysunku
wymiar niefunkcjonalny „NF” – jest nieistotny
wymiar pomocniczy „AUX” – skrót od słowa
AUXILATAR (pomocniczy) - tylko dla celów
informacyjnych ( podaje się w nawiasach)
Zasady ogólne
każdy element należy wymiarować na rysunku tylko
jeden raz
wymiary należy podawać na tym widoku lub
przekroju, na którym elementy przedstawiono
najwyraźniej
nie należy podawać więcej wymiarów niż to jest niezbędne
zaleca się podawanie wymiarów funkcjonalnych
bezpośrednio na rysunku
wymiary niefunkcjonalne zaleca się umieszczać w sposób
dogodny dla produkcji lub kontroli
Elementy wymiarowania :
•
•
•
•
•
•
pomocnicza linia wymiarowa
linia wymiarowa
linia odniesienia
ograniczenie linii wymiarowej
oznaczenie początku linii wymiarowej
liczba wymiarowa
1620
pomocnicza linia wymiarowa
liczba wymiarowa
linia wymiarowa
ograniczenie linii wymiarowej
• linia wymiarowa powinna być ciągła
• należy unikać wzajemnego przecinania się
linii wymiarowych i pomocniczych linii
wymiarowych
• zarys elementu lub osie symetrii można
wykorzystywać tylko zamiast pomocniczej
linii wymiarowej
• gdy zarys elementu kreśli się linią cienką ,
to pomocniczych linii wymiarowych nie
należy doprowadzać do tego zarysu
Oznaczenie ograniczenia linii wymiarowej
a) groty ( 15o do 90o )
– wielkość dobrać proporcjonalnie
– na jednym rysunku można stosować
tylko jeden rodzaj grotu
– gdy brak miejsca można grot zastąpić
ukośną kreską lub kropką
– groty ograniczające linie wymiarową
powinny znajdować się wewnątrz granic
– gdy brak miejsca – groty rysuje się na
zewnątrz granic linii
– wymiarowanie promienia R
• stosuje się tylko jeden grot z ostrzem
• skierowanym do łuku ( wewnątrz lub
• na zewnątrz elementu )
• w przypadku kreślenia kilku promieni zbieżnych
w jednym punkcie, można nie doprowadzać ich do
tego punktu, z wyjątkiem skrajnych promieni
b) kreska ukośna ( 45o )
c) oznaczenie początku linii wymiarowej
( d = 3 mm )
Umieszczanie liczb wymiarowych
• nie mogą być przecięte lub oddzielone żadnymi
liniami
• liczby wymiarowe należy podawać wg jednej
z dwóch metod
• na jednym rysunku stosuje się tylko jedną metodę
METODA 1
125
• Liczby wymiarowe należy podawać tak, aby
można je było czytać od dołu lub od prawej
strony.
Przykład :
2500
METODA 2
• Liczby wymiarowe należy podawać tak, aby
można je było czytać od dołu arkusza.
Przykład :
75
3750
SPOSOBY ROZMIESZCZANIA LICZB
WYMIAROWYCH
a) w pobliżu znaku ograniczenia linii (dopuszcza się
rysowanie linii wymiarowej tylko częściowe – jest to
wyjątek)
f 420
b) nad przedłużeniem linii wymiarowej
25
c) przy końcu linii wskazującej
120
115
8
e) liczby wymiarowe podawane niezgodne z podziałką
należy podkreślić prostą, grubą linią
180
Znaki ( symbole ) wymiarowe stosowane w celu
większej czytelności rysunku :
Ø średnica
R promień
kwadrat
SR promień kuli
SØ średnica kuli
pochylenie powierzchni
długość rozwinięcia
X grubość (długość) przedmiotu
przedstawianego w jednym rzucie
METODY WYMIAROWANIA
A. wymiarowanie szeregowe
120
600
uwaga: sumują się tolerancje
900
150
300
B) wymiarowanie od jednej bazy wymiarowej
Dwa sposoby :
a) wymiarowanie równoległe
200
350
750
b) nakładające się wymiarowanie narastające
liczby wymiarowe umieszcza się :
750
350
200
w pobliżu grotu za pomocniczą linią wymiarową
w pobliżu grotu nad linią wymiarową
200
350
750
•można ten sposób wymiarowania stosować
na dwóch kierunkach
c) wymiarowanie za pomocą współrzędnych
d) wymiarowanie mieszane
OZNACZENIA SPECJALNE
• przedstawianie równo oddalonych
powtarzających się elementów
15
4x20 (=80)
• przedstawianie powtarzających się
elementów
• stosowanie odsyłaczy literowych
OZNACZANIE POZIOMÓW
Poziomy na rzutach i przekrojach
pionowych
a) poziom zero ( poziom odniesienia)
– grot o kącie 90o skierowany do linii poziomej
( w połowie zaczerniony )
b) inne poziomy
Poziomy na rzutach i przekrojach
poziomych
a) znak X
b) znak X zastępuje się kółkiem, gdy położenie
+ 15,675
punktu wyznaczone jest przez dwie przecinające
się linie zarysu ( linia odniesienia jest kreślona
po stronie płaszczyzny do której nawiązuje
rzędna )
+15,675
c) podaje się tylko rzędne
+1,575
+1,005