Transcript fişekler - WordPress.com

SİLAH BİLGİSİ VE ATIŞ
FİŞEKLER
FİŞEKLERİN SINIFLANDIRILMASI
1- Çekirdekli Fişekler
A- Normal Fişekler
B- Gömleksiz Fişekler
C- Gömlekli Fişekler
D- İzli Fişekler
2- Gaz Fişekleri
A- 12 cal Gaz Fişekleri
B- 37/38 Gaz Fişekleri
3- Çekirdeksiz Fişekler
4- Av Fişekleri
A- Sevk Fişekleri
B- Manevra Fişekleri
C- Aydınlatma Fişekleri
D- İşaret Fişekleri
A- Şavrotin
B- Tek Kurşun
C- Saçma
FİŞEK ÇEŞİTLERİ
• SEVK FİŞEGİ: İçi Barut Dolu özel çekirdeksiz bir fişek
türüdür Daha Çok Tüfek Bombalarının atılması için itici
bir güç olarak kullanılır. Ağzı büzgülüdür.
• MANEVRA FİŞEĞİ: Genellikle eğitim ve tatbikatlarda
kullanılan ses itibari ile gerçeği ile aynı ölçüde ses
çıkaran çekirdeksiz bir fişek türüdür.
• EGİTİM FİŞEĞİ: Silahın çalışmasını öğrenmek ve silah
eğitimi yapmak için kullanılan fişek türüdür. Bu tür
fişeklerde sevk barutu yoktur ve kapsül faal değildir.
Genellikle gömlek üzeri delik veya olukludur.
• ŞAVROTİN: İçerisinde 9 adet yuvarlak bilye bulanan ve
barut gazının itmesi sonucunda çalışan avcılıkta
kullanılan bir tür av fişeğidir.
FİŞEGİN TANIMI VE PARÇALARI
•
•
•
•
FİŞEKLER : Ateşli silahlarda kullanılan, canlı ve cansız hedefler üzerinde tahribat
yapan, itici madde (barut), çekirdek, kovan ve kapsülden oluşan malzemeye fişek
(mermi) denir.
İTİCİ MADDE Fişeğin içerisindeki itici madde (barut) kapsül tarafından
ateşlendiğinde, hacmi genişleyerek çekirdeğin fırlamasını ve hedefe gönderilmesini
sağlar. İtici madde miktarının artırılıp azaltılmasıyla çekirdeğin hızı ayarlanır.
ÇEKİRDEK Genel olarak kurşundan yapılan, ateşlemeyle birlikte namludan çıkarak
hedefi tahrip eden parçadır. Kesik uçlu, küt, sivri, metal gömlekli çeşitleri vardır.
KOVAN Fişeğin diğer parçalarını bir arada tutmaya yarayan itici madde, çekirdek ve
kapsülü dış etkilerden koruyan ve fişeğin dış çevresini oluşturan parçadır. Genellikle
pirinçten yapılır. Dip tablasının ortası, kapsül takılması için deliktir. Otomatik
tabancaların fişeklerinde dip tablasının kenarında girinti vardır. Toplu tabanca
fişeklerinde dip tablasının kenarı çıkıntılıdır. Bu girinti ve çıkıntılar tırnağın takılmasına
yarar.
KAPSÜL Kovan dip tablasına yerleştirilen ve ateşlendiğinde itici maddeyi ateşleyen
parçadır. Kapsül; dış kabı, örs ve yanıcı maddeden oluşur. Kapsüle darbe
yapıldığında örs yanıcı maddeyi sıkıştırır ve sıkışan yanıcı madde ateşlenir.
İTİCİ MADDE ( BARUT )
ÇEŞİTLERİ
• 1- Sevk Barutu: Yanma ısısı ve hızının kontrolü
için bir takım kimyasal maddeler ilave edilmiş
nitroselülozdan oluşur.
• 2- Dumansız Barut: Yandığında is çıkarmayan
ve hacmi 900 katına kadar büyüyebilen hafif
silah fişeklerinde kullanılan barut türüdür.
• 3- Kara Barut: Çok ince toz haline getirilmiş
maddelerin karışımı isle oluşan barut türüdür
yandığında alev ve yoğun bir is çıkarır.
ÇEKİRDEK ÇEŞİTLERİ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1- Sert Kurşun Çekirdek: genellikle toplu tabancalarda kullanılır çekirdeğin yapısı normal
fişeklere göre daha serttir.
2- Metal Gömlekli Çekirdekler: dip kısımları hariç diğer yerleri sert bir metal tabaka ile
kaplanmış çekirdeklerdir.
3- Yumuşak Uçlu Çekirdek: Uç kısmı hariç diğer yerleri sert metal bir gömlekle kaplanan
fişek türüdür.
4- Ucu Çapraz Yarık Çekirdek: Metal gömlekli çekirdeklerin değişik bir türüdür. Uç
kısmındaki çapraz yarık veya yarıklar çarpma anında uç kısmın genişlemesini ve
parçalanmasını arttırır.
5- Yandan Yarıklı Çekirdekler: Çizgi halindeki yarıklar çekirdeğin yan tarafında bulunur.
Çarpma anında kontrollü bir parçalanma sağlar.
6- Metal Gömlekli Ve Oyuk Uçlu Çekirdekler: Metal gömleğin uç kısmı açıktır ve nüvenin
bu kısmında küçük bir oyuk bulunur. Çapma anında çekirdeğin dağılmaksızın azami
genişlemesini sağlar.
7- Çok parçalı Çekirdek: iki veya daha fazla parçanın bir araya getirilmesi ile gömlekli
veya gömleksiz olarak yapılabilen namluyu terk ettikten sonra hedef mesafesine göre
birbirinden ayrılabilen çekirdeklerdir.
8- Zırh Delici Çekirdek: bu tip çekirdeklerin üzerlerinde metal gömlekler olduğu gibi
içerisinde delicilik gücünü arttıran çelik veya titanyum nüveler bulunmaktadır. Çarpma
anında nüveyi saran yumuşak kurşun parçalanmakta nüvedeki sert metal ise zırhı
delmektedir.
9- İzli Çekirdek: Kurşun Nüvenin gerisinde ve içerisinde havada gittiği zaman gittiği yeri
gösterir iz çıkarmasını sağlayan kimyasal bir madde bulunan çekirdeklerdir.
• 1- Merkez Vuruşlu Fişekler: Kapsül ve yanıcı maddenin
fişeğin dip tablasının tam ortasında bulunduğu fişeklerdir.
Günümüzde en yaygın kullanılan fişek türüdür.
• 2- Kenar Vuruşlu Fişekler: Ateşlemeyi sağlayan kapsülün
fişeğin dip tablasının kenar bölgesinde bulunduğu fişek
türüdür.
• Toplu Tabanca Fişekleri: Kovan dip tablalarının geniş
veya girintili oluşuna göre sınıflandırılır. Kovan dip
tablaları geniş ise toplu tabanca fişeği kovan dip tablaları
girintili ise otomatik tabanca fişeğidir.
• Browning veya parebellum Tipi Fişekler: Çekirdeğin uç
kısmının kütlüğüne veya sivriliğine göre ayrılır. Eğer bir
fişek çekirdeğinin ucu küt veya yuvarlak ise browning tipi
fişek, çekirdeğin ucu sivri ise buna da parebellum veya
Luger tipi fişek denir.
FİŞEK TÜRLERİ ( BOYUTLARINA
GÖRE )
• Bir fişeğin boyutu çekirdeğin çapı ve kovan boyutunun rakamsal
değerleri ile anlaşılır. Yani ilk rakam çekirdeğin çapını ikinci rakam
ise kovan boyutunu gösterir.
• Fişek türleri:
• 1- 5.45X18
8- 9x18
• 2- 7.63X25
9- 9x19
• 3- 7.65x21
10- 6.35x15.5
• 4- 7.65x17
11- 7.62x39 ( AK47-AKM Uzun namlulu)
• 5- 7.65x19.5
12- 7.62x51 ( G3-MG3 Uzun Namlulu )
• 6- 9x17
13- 56X45 (M16-FN-HK23-G41 Uzun namlulu)
• 7- 9x20
14- 7.62X25
• Hafif ateşli silahlarda en yaygın 9x19, 7.62X25, 9X17 mm. lik fişekler
kullanılmaktadır.
FİŞEKLERDE MEYDANA GELEN
ARIZALAR
• 1- Atış Sırasında Kovanın Yarılması: atıştan önce
kovanın üzerinde çizgiler bulunması veya kovanın hatalı
imal edilmesi, atış sırasında oluşan basınç nedeni ile
fişek yatağı içerisinde şişer ve sıkışan kovan
mekanizmanın hareketini engelleyeceğinden tutukluğa
da neden olur. Yarılmış kovan gövdesi barut gazının
kaçmasına , dolayısıyla ilk hızın düşmesine neden olur.
Kovan gövdesi çatlama anında dışarıya doğru
açılacağından fişek yatağını çizerek zamanla
aşınmasına neden olur.
• 2- Fişeğin Ateşlenmemesi: Atış sırasında fişek
ateşlenmediği takdirde panik yapmadan sürgüyü geri
çekip arızalı fişeğin dışarı çıkmasını ve fişek yatağına
yeni fişek sürülmesini sağlamalıyız.
• 3- Fişeğin ateş almamasının nedenleri:
• A- iğne kapsüle istenilen sertlikte vurmuş ve buna
rağmen ateşleme gerçekleşmemişse; fişek fazla nemli
ortamda bırakılmıştı, kapsülde alev kanalı yoktur,
kapsülde örs yoktur, kapsülün içinde barut yoktur veya
kapsül yüksüğünün dip kısmı fazla kalındır.
• B- İğne kapsüle çok hafif vurmuşsa veya hiç
çarpmamışsa; tabancada mekanik bir hata vardır iğne
kısa, kırık, iğnenin metali zayıf, mekanizma tam
kilitlenmemiş, veya iğne yuvası içinde yağ veya pislik
birikmiş olabilir.
• 4- İğnenin kapsüle kuvvetli çarpması: Tetiğin
düşürülmesi esnasında iğnenin kapsüle çok şiddetli
çarpması sonucunda kapsül delinebilir, hatta kapsül
iğneye takılı kalarak tabancanın tutukluk yapmasına
neden olabilir. Bunun nedenleri kapsülün yuvasının
yüksekte bulunması iğnenin standartlardan uzun olması
ve horoz mesnet yayının sert olması ile horozun iğneyi
çok kuvvetli itmesi sayılabilir.
• 5- Sevk Barutunun Kısmen Yanması: Ateşleme
sonucunda sevk barutunun normal yanmaması
sebebiyle oluşan gaz basıncı mermi çekirdeğini
namludan dışarıya fırlatmaya yeterli gelmez. Bu
olay hemen fark edilemezse namludaki bu
tıkanıklıktan dolayı bir sonraki latışta oluşan
basınç ve ikinci merminin etkisi ile namlunun
şişmesine veya parçalanmasına neden olur.
Sevk barutunun kısmen yanmasının nedenleri
ise; kapsül içindeki barutun az oluşu ve sevk
barutunun nemlenmesidir. Böyle bir durumda
tabanca emniyete alınır şarjör çıkartılır fişek
yatağındaki fişek çıkartılır toplu tabanca ise top
yuvaları boşaltılır. Namlu ucundan bir harbi le
bastırılarak namlu içinde kalmış olan mermi
çekirdeği çıkartılarak namluda kalan barut
artıkları temizlenir.
• 6- Fişeğin Geç Ateş Alması: Bu arıza
rutubetli baruttan, tabancadaki bir arıza
veya iğnenin hafif vuruşundan ileri gelir.
Bu arızanın ateş almadan ayırt edilmesi
zordur. Bu nedenle fişeğin ateş
almamasından daha tehlikelidir. Bu
durumda silah kesinlikle nişan hattından
en az 25-30 sn. ayrılmamalı daha sonra
kontrollü bir şekilde şarjör çıkarılarak
sürgü geriye çekilip fişek yatağı
boşaltılmalıdır. Bu işlemler yapılırken silah
ölü noktaya çevrilmeli kesinlikle namludan
içeriye bakılmamalıdır.
• 7- Kapsülün Gaz Kaçırması: Ateşleme
sonucunda oluşan barut gazı kapsül
yüksüğü ile yuvası arasından kaçar. Bu
sırada kapsül etrafında bir kararma
meydana gelir. Kararmanın fazla olması
gaz kaçağının fazla olduğunu gösterir. Bu
arızanın nedenleri; Kapsül yuvası çapının
kapsül yüksüğü çapından büyük olması,
barut gazı basıncının fazla olması ve
kapsülün hatalı imal edilmesidir.
• 8- Kovanın Geri Çekilmemesi: Fişek çekirdeği
namlu ağzını terk ettikten sonra boş kovan geri
çekilmediği takdirde ikinci fişeğin namluya
sürülmesine engel olur. Bunun neden ise;
tırnağın arızalı olması, kovan dip tablasının
çekmeğe müsait olmaması, fişek yatağındaki
barut artıkları ve tozun bakımsızlıktan dolayı
yapışkan etkisi yaparak kovanı bırakmamasıdır.
• 9- Kovanın Deforme Olması: Atıştan sonra
kovan deforme olabilir yani boyu uzayabilir,
boğaz kısmı kısalabilir, kovanda dışa doğru bir
şişkinlik olabilir. Bunların nedenleri haznenin
arızalı olması ve ayarsızlıktır. Kovandaki şişkinlik
ise yüksek basınçtan ileri gelir.