Transcript X quang U phoi - WordPress.com

Traàn Quyeát Thaéng
Lôùp chuyeân khoa I, CÑHA
- Laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây töû vong haøng ñaàu
trong caùc loaïi ung thö ôû caû nam vaø nöõ.
- Soá töû vong haøng naêm treân theá giôùi öôùc tính 1,3 trieäu
ngöôøi (2005-WHO), chieám khoaûng 28% toång soá töû vong do taát
caû caùc loaïi ung thö.
- Phaàn lôùn laø U aùc tính (>95%) trong doù
- Nguyeân nhaân: huùt thuoác laù (chuû ñoäng, thuï ñoäng), beänh
nhieãm ñoäc amiaêng, caùc beäïnh phoåi maïn tính (lao, COPD…) tia
xaï, moät soá hoùa chaát nhö asen, nikel, chrome…
- Caùc U laønh tính (2-5%) thöôøng nguyeân nhaân khoâng roõ raøng
Phaân loaïi theo WHO
1. U bieåu moâ: U laønh, toån thöông tieàn xaâm laán, U aùc.
 2. Caùc U phaàn meàm: U sôïi, U suïn, U baïch maïch….
 3. Caùc U trung moâ: laønh tính, aùc tính
 4. caùc U khaùc: U moâ thöøa, U maïch maùu daïng xô…
 5. Beänh lyù taêng sinh lympho: taêng saûn lympho daïng noát
 6. Caùc U thöù phaùt
 7. Caùc U khoâng phaân loaïi.
 8. Nhöõng toån thöông gioáng U

Caùc phöông tieän CÑHA
 1.
X quang ngöïc.
 2. CT, HRCT.
 3. MRI coù theå söû duïng trong moät soá tröôøng hôïp:
xaùc ñònh toån thöông trung thaát, di caên coät soáng.
 4. Sieâu aâm: coù vai troø trong chaån ñoaùn di caên gan,
laùch, haïch, phaàn meàm thaønh ngöïc, traøn dòch maøng
phoåi…
Hình aûnh X quang K phoåi
X
quang coù vai troø ñònh höôùng chaån
ñoaùn.
 Theå thöôøng gaëp: hình aûnh boùng môø,
troøn, ñôn ñoäc, bôø coù muùi, coù tuûa gai,
khe nöùt, beân trong khoái U thuaàn nhaát.
Hình aûnh X quang K phoåi
Moät soá theå X quang khaùc:

Theå nhieàu u: coù thể gặp 2 - 3 u, kích thước gần bằng nhau, nằm
gần nhau.

Thể xẹp phổi: xẹp phổi thuỳ gặp nhiều hơn xẹp một phổi hoặc
xẹp phổi phân thuỳ.
Thể giống viêm phổi: khối u là một đám mờ thuần nhất chiếm
cả một thuỳ phổi.
 Thể tràn dịch màng phổi: thường gặp trong ung thư ngoại vi,
khối u xâm lấn ra màng phổi sớm, có khi khó xác định khối u
trong nhu mô phổi.
 Thể trung thất: ung thư di căn, xâm lấn vào trung thất rất sơm,
thậm chí trước khi nhìn thấy u nguyên phát trên phim xquang
phổi, gặp chủ yếu trong ung thư phế quản tế bào nhỏ

Hình aûnh X quang K phoåi
Moät soá theå X quang khaùc:
- Tổn thương phối hợp: hạch rốn phổi, trung
thất (cùng bên hoặc bên đối diện) , viêm bạch
mạch ung thư, phá huỷ xương sườn, liệt
hoành, vòm hoành nâng cao bất thường…
- Ung thư phế quản sớm : dưới 2 cm với u
ngoại vi, dưới 1,5 cm với u trung tâm, Xquang
phổi có thể bình thường ( ung thư thể ẩn ),
nhưng soi phế quản hoặc làm tế bào đờm tìm
thấy tế bào ung thư.
Hình aûnh X quang K phoåi
Moät soá ñaëc ñieåm khaùc treân hình aûnh X quang
- Taïo hang: khoaûng 5-15% caùc loaïi U phoåi, phaàn lôùn laø Carcinoma teá
baøo vaûy
- Vieâm phoåi vaø xeïp phoåi taéc ngheõn.
- Thay ñoåi theå tích vaø tuaàn hoaøn phoåi.
- Pheá quaûn öù nhaày.
- Daøy thaønh pheá quaûn.
- Daïng khoaûng khí: daáu pheá quaûn hôi.
- Lôùn roán phoåi.
- Lieân quan trung thaát, maøng phoåi, thaønh ngöïc.
Moät soá hình aûnh X quang
Ung thö bieåu moâ tuyeán
(Adenocarcinoma)
 Hay gaëp nhaát (30-35%)
 Thöôøng ñôn ñoäc ôû ngoaïi
bieân, thuøy treân.
 Phaùt taùn theo ñöôøng
maùu vaø baïch maïch sôùm.
Moät soá hình aûnh X quang
Ung thö teá baøo vaûy
(squamous cell carcinoma)
 Lieân quan ñeán thuoác laù
 2/3 naèm ôû trung taâm,
thöôøng phaùt sinh trong
loøng pheá quaûn.
 Taïo hang (20%)
Moät soá hình aûnh X quang
Ung thö teá baøo nhoû (small
cell carcinoma)
 Lieân quan vôùi thuoác laù
 Thöôøng naèm ôû trung
taâm.
 Sôùm di caên haïch trung
thaát.
 Tieân löôïng xaáu.
Moät soá hình aûnh X quang
Ung thö teá baøo lôùn (large cell
carcinoma)
 Ít gaëp nhaát
 Thöôøng ôû ngoaïi bieân.
 Kích thöôùc lôùn khi phaùt
hieän.
Moät soá hình aûnh X quang


U phoåi gaây xeïp phoåi haï
phaân thuøy cuûa thuøy treân.
Daáu hieäu S-Golden
Moät soá hình aûnh X quang
U phoåi gaây xeïp phoåi haï
phaân thuøy cuûa thuøy
treân.
 Daáu hieäu S-Golden

Moät soá hình aûnh X quang

U vuøng roán phoåi gaây
traøn dòch maøng phoåi
phaûi
Moät soá hình aûnh X quang

U thuøy treân phoåi phaûi
keøm haïch vuøng roán
phoåi phaûi.
U phoåi ít gaëp
Hamartoma
 Phoå bieán nhaát
trong caùc loaïi U
phoåi laønh tính
 Hay gaëp ôû ngöôøi
lôùn
 Thöôøng ôû ngoaïi
bieân
 Ñoùng voâi to, thoâ,
daïng baép rang
 Coù ñaäm doä môõ
beân trong
U phoåi ít gaëp
U daïng carcinoid
 Ñoä aùc tính thaáp,
thuoäc nhoùm U tuyeán
pheá quaûn.
 Thöôøng ôû trung taâm.
 Coù theå di caên vaøo
haïch, gan tuyeán thöôïng
thaän
U phoåi ít gaëp
U trung moâ
 Boùng môø thuaàn
nhaát, lieân quan maøng
phoåi, chaân roäng, giôùi
haïn roõ.
 ¾ aùc tính
 Thöôøng lieân quan ñeán
phôi nhieãm buïi
amiaêng
Di caên phoåi
Laø moät trong nhöõng loaïi U thöôøng gaëp ôû phoåi,
tæ leä 20-54% toång soá caùc ca töû vong do ung thö
 Thöôøng theo TM heä thoáng roài qua ÑM phoåi
 Ñöôøng baïch maïch.
 Tröïc tieáp theo pheá quaûn, khoang maøng phoåi.
Di caên phoåi
Nguoàn goác, ñaëc ñieåm:
 Vuù (22%), Thaän (11%), Ñaàu maët coå, (10%),
Ñaïi tröïc traøng (9%), Gan, Töû cung, Tuïy,
Buoàng tröùng, Tuyeán tieàn lieät, Daï daøy…
 Hay gaëp ôû ngoaïi bieân, gaàn maøng phoåi (90%)
 Öu theá thuøy döôùi (66%)
Di caên phoåi
Hình aûnh X quang:
 Daïng noát nhu moâ (hay gaëp): nhieàu noát hoaëc
ñôn ñoäc.
 Daïng thaâm nhieãm moâ keõ, baïch huyeát.
 Daïng huyeát khoái do U.
 Di caên theo khí pheá quaûn.
Di caên phoåi
Di caên töø Ung thö phoåi:
 Thöôøng gaëp ôû caùc U phoåi khoâng bieät hoùa hoaëc
keùm bieät hoùa
 Bieåu hieän daïng nhieàu noát phoåi
 Hai theå ñaëc bieät
- U phoåi teá baøo nhoû: di caên sang phoåi ñoái dieän.
- U phoåi daïng pheá quaûn pheá nang: phaùt trieån ôû 2
beân phoåi.
Di caên phoåi
Di caên daïng nhieàu noát
lôùn nhoû
- Öu theá ñaùy phoåi do
doøng maùu chaûy
lieân quan ñeán troïng
löïc
- Kích thöôùc khaùc
nhau
- Hay gaëp töø: thaän,
vuù, tuyeán giaùp,
tuyeán tieàn lieät…
Di caên phoåi
-
Di caên daïng noát ñôn
ñoäc töø U nguyeân
baøo thaän (Wilm)
Di caên phoåi
- Di caên daïng nhieàu noát
nhoû lan toûa töø K
thaän teá baøo saùng
Di caên phoåi
Di caên theå thaâm nhieãm
theo ñöôøng baïch huyeát
- Daøy, thoâ, khoâng ñeàu
boù maïch pheá quaûn,
gioáng phuø moâ keõ
- Coù caùc ñöôøng môø,
noát môø do thaâm
nhieãm ra nhu moâ.
- Hay gaëp töø: vuù, daï
daøy, tuïy, tuyeán tieàn
lieät…
Noát phoåi ñôn ñoäc
(Solitary Pulmonary Nodule - SPN)
Ñònh nghóa:
 Laø toån thöông daïng noát ñôn ñoäc ôû phoåi
 KT < 3cm
 Hình troøn hay baàu duïc, bao quanh bôûi nhu moâ phoåi
laønh
 Khoâng keøm haïch lôùn, xeïp phoåi, traøn dòch maøng phoåi
SPN
Ñaëc ñieåm
Thöôøng phaùt hieän tình côø, xuaát hieän ôû 0,10,2% treân toång soá caùc phim ngöïc quy öôùc.
Tæ leä aùc tính laø 20-40%, cao hôùn ôû ngöôøi
>40 tuoåi, huùt thuoác laù…
SPN
Nguyeân nhaân
 U aùc tính.
 U laønh tính.
 Caùc vieâm nhieãm: U haït (granuloma), abscess, sarcoidosis…
 Nang phoåi.
 Dò daïng maïch maùu phoåi.
 Xeïp phoåi troøn.
 Nhoài maùu phoåi.
 Nguyeân nhaân khaùc.
SPN
Nhöõng daáu hieäu gôïi yù aùc tính
 Tuoåi cao, huùt thuoác, phôi nhieãm beänh ngheà nghieäp, coù beänh
aùc tính keøm theo
 KT 2-3cm
 Bôø khoâng ñeàu, hình tuûa gai.
 Caáu truùc
 Ñoùng voâi daïng laám taám, leäch taâm khoâng ñeàu.
 Neáu coù hoaïi töû thaønh hang: hang coù thaønh daøy, khoâng
nhaün.
 Thôøi gian taêng gaáp ñoâi KT (double time) < 2 naêm
SPN
 SPN
bôø nhaün,
nhieàu thuøy
 Dò daïng ñoäng tónh
maïch.
SPN
 SPN
troøn, bôø nhaün,
coù noát ñoùng voâi
nhoû, ranh giôùi roõ.
 Hamartoma
SPN
 SPN
bôø nhaün, taïo
hang leäch taâm, thaønh
daøy
 Squamuos cell
carcinoma
Khoái choaùn choã ñôn ñoäc
 Toån
thöông coù KT
>3cm (ñeå phaân bieät
vôùi SPN)
 Khaû naêng aùc tính
cao
 Hieám khi ngaám voâi
vaø thöôøng coù bôø
khoâng roõ.
Ung thö teá baøo vaûy
bieät hoùa vöøa
XIN CAÛM ÔN!