Transcript Slide 1 - HEKASI 1-7

PAMAHALAAN
 barangay- karaniwang yunit ng pamahalaan
 galing sa salitang Balangay (ginamit ng
sinaunang tao sa paglalayag)
 binubuo ng 30-100 pamilya
 pinuno ng barangay: Pang-ulo; datu; raha;
sultan
 tungkulin ng pinuno:
-tagapagpaganap
-tagapagbatas/
-tagapaghukom
Katulong sa pamumuno
tumutulong sa pinuno ang konseho na
karaniwang binubuo ng matatanda na
tinatawag na agorang.
umalohokan- ikinakalat sa mga tao ang
binuong batas (kampanilya o isinisigaw)
babaylan/catalonan- sa kanila sumasangguni
ang pinuno upang masiguro ang tagumpay
sa mga balakin niyang digmaan, paglalakbay
o simula ng pagtatanim o pangingisda
Tungkulin ng Pinuno:
 Hukom- kung may naganap na krimen sa
loob ng barangay




Tagapayo at agorang-tumutulong sa pinuno
“nawa’y tamaan ako ng kidlat kung ako ay
nagsisinungaling”
Isinasagawa rin ang paglilitis sa pamamagitan
ng pagsubok o trial by ordeal
Isinasagawa ito dahil sa paniniwalang laging
kumakampi ang diyos sa panig ng
katotohanan at sa kabutihan
ANG MGA ANTAS NG LIPUNAN
 Nahahati sa tatlong antas
 Mahadlika o Maharlika




Lalaki – Gat o Lakan
Babae – Dayang o Dayang-dayang
Malalayang mamamayan o timawa
Alipin





Bihag
Naparusahan dahil sa krimen
Hindi nakapagbayad ng utang
Ibenenta o pagkaalipin
Ipinanganak o namana ang pagkaalipin
ANG MGA ANTAS NG LIPUNAN
2 uri ng Alipin
 Namamahay
 Saguiguilid
Paano nakalalaya ang mga alipin?
 nakapagbayad na ng utang
 pinalaya ng amo
 nakagawa ng kabayanihan
ANG KULTURA
 Sistema ng Pagsulat

Baybayin





17 titik – 3 patinig at 14 na katinig
a, e/i, o/u
ba, ka, da/ra, ga, ha, la, ma, na, nga, p, sa, ta,
wa at ya
Balat ng kahoy, dahon at kawayan
Matulis na kahoy
Panitikan
 Naipasa nang pasalita o oral tradition
 Salawikain/Sawikain (maxim)-karunungang
napag-aralan ng tao, hindi sa mga kasulatan
at aklat kundi sa bibig ng matatanda







Ang hindi lumingon sa pinanggalingan ay hindi
makararating sa paroroonan
Pag ang tubig ay magalaw, ang ilog ay mababaw
Ang sakit ng kalingkingan, damdamin ng buong
katawan
Kung ano ang puno siya ring bunga
Ang tunay na bakal, sa apoy nasusubukan
Habang maigsi ang kumot, magtiis mamaluktot
Aanhin pa ang damo, kung patay na ang kabayo
Bugtong-isang pahayag na may
paglalarawan sa isang bagay
1. Baston ni Adan, hindi mabilang-bilang (ulan)
2. May puno walang bunga, may dahon walang
3.
4.
5.
6.
sanga (sandok)
Nagtago si Periko, nakalitaw ang ulo (pako)
Nagsisira lamang, akin pang minamahal
(ngipin)
Heto, heto na, hindi nakikita (hangin)
Isang bayabas, pito ang butas (mukha)
Mga awit- mga tulang pasalaysay subalit
paawit kung basahin
Halimbawa ng awit:
Awit sa tagumpay
 Ihiman o awit sa kasal
 Tigpasin o awit sa pagsagwan
 Indulanin o awit sa paglalakbay
 Uyayi o hele sa pagpapatulog ng mga bata
 Sinasaliwan ng sayaw at musika

Uyayi o Panghele-awit sa batang
umiiyak
 Ale, ale namamangka
 Isakay mo yaring bata
 Pagdating sa Maynila
 Ipagpalit ng maruya
 Ale, ale namamayong
 Isukob na yaring sanggol
 Pagdating sa Malabon
 Ipagpalit ng bagoong
MUSIKA
 Mga instrumentong pangmusika


Kudyapi, kalelang o plawta (gamit ng
Tingguian), kulintang, bansic (gamit ng mga
aeta), subing o Jew’s harp
Gong (impluwensya ng mga Tsino at Indian)at
tambol
 Gumamit din sila ng kawayan
PANINIRAHAN, PALAMUTI AT
PAMUMUHAY
 Bahay-gawa sa kahoy at kawayan
(bahay kubo)
-bubong-yari sa nipa o cogon
-dingding-yari sa nipa, sawali, pinaghabing
piraso ng kawayan at kahoy.
 Inukit na disenyo- sinasalamin nito ang
pamumuhay ng nagmamay-ari nito
 Maranao-maharlika ay nakatira sa isang bahay
na tinatawag na torogan.
Torogan ay may marangyang ukit na may motif
ng okir o serpent.
Tawi-Tawi- ang bahay ng Sama ay nasa
ibabaw ng dagat.
Pamumuhay
-mahusay ang mga ninuno sa paghahabi ng
tela
PANINIRAHAN, PALAMUTI AT
PAMUMUHAY
 Paglalagay ng tattoo- naging gawi ng mga
ninuno.
Paraan ng pagpapaganda
 Pagpapakita ng katapangan lalo na sa mga
lalaki
Paggawa ng patalim at espada


 Paggawa ng sasakyang pandagat
 Caracoa – digmaan
 Temper – pangkarga
 Vinta, paraw, baroto at bangka – pagdadala ng
kalakal at pangingisda
 Pinakamahusay na pagpapakita ng
teknolohiya: paggawa ng payew
 RELIHIYON
 Animismo

Paniniwala sa maraming diyos
 Anito o diwata

Espiritu ng mga yumao
PANGANGANAK
 Anito-pinaniniwalang may kinalaman sa
pagkakaroon ng anak
 Ritwal at pag-aalay-ginagawa upang
magkaroon ng malusog na anak.
 Mga pamahiin




Pag-iwas sa pagkain ng pagong
Isdang walang kaliskis
Kambal na saging
Bawal magpagupit ang mag-asawa
 Mga gawain habang lumalaki
-sinasanay ang mga lalaki sa
pangingisda, pagsasaka, at pangangaso
-sinasanay din sila sa digmaan
-sinasanay ang mga kababaihan sa mga
gawaing bahay, paghahabi at pananahi
 Pag-aasawa
-kung nais ng isang lalaki na magpakasal,
kailangan niyang maglingkod sa tahanan
ng babae
 Dowry o bigay-kaya- ipagkakaloob ng lalaki
sakaling tinanggap na siya ng magulang ng
babae
 Paglilibing
-may marangyang ritwal lalo na sa mga
maharlika
-nagsusuot ng itim o puting damit habang
nagluluksa