Transcript SİVAS NUMUNE HASTANESİ Hemşire Gülseren APAK Organ ve

ORGAN VE DOKU
NAKLİ
ORGAN NAKLİ
Vücutta görev
yapamayacak derecede
hasar gören organların
yerine, canlı veya ölüden
alınan yeni, sağlam
organın cerrahi yöntemle
nakledilmesi işlemine
organ nakli denir.
Organ Nakli ileri bir tedavi
yöntemidir.
ORGAN NAKLİNİN
AMACI
• -Tek umudu organ nakli hastalarımızın
hayata bağlanması,
• -Ülkenin ekonomisine ek katkı sağlamak,
• -Toplumun huzurlu ve mutlu yaşamasına
katkıda bulunmak.
ÜLKEMİZDE HANGİ ORGANLARIN ve
DOKULARIN NAKLİ YAPILMAKTADIR
?
• Nakil yapılan
organlar:
-Böbrek
-Karaciğer
-Kalp
-Akciğer
-Pankreas
-İnce barsak
•
Nakil yapılan
dokular:
-Kalp kapağı
-Kornea
-Kemik
-Kemik iliği
-Tendon
-Deri
ORGAN NAKLİ KİMDEN
YAPILIR?
• Canlı
• Kadavra (Beyin Ölümü gerçekleşmiş kişi)
CANLI DONÖR (VERİCİ)
• İhtiyacı olan hastaya organını veren
yaşayan kişi
• Böbrek ve Karaciğer canlıdan nakil
yapılabilen organlardır
• Kemik İliği canlıdan nakil yapılabilen
dokudur
CANLIDAN ORGAN NAKLİ
• Alıcının dördüncü dereceye kadar
• (4. derece dahil) akrabalarından
yapılabilmektedir.
• Akraba dışı organ nakilleri:
•
Organ nakli merkezindeki Yerel Etik
Kurul değerlendirilmesi sonucunda
yapılmaktadır.
ORGAN KAYNAKLARI
• 2- KADAVRA DONÖR
Trafik kazası, kurşunlanma, beyin kanaması
vs. gibi nedenlerle yoğun bakımda tedavisi
devam ederken beyin ölümü gerçekleşen
kişilerden alınan organlarla yapılır
(Böbrek, karaciğer, pankreas, kalp, kalp
kapakları, ince barsak, kornea, vs).
•Kadavra Organ nakli;
Tıbbi olarak beyin
ölümü gerçekleşmiş
kişilerden yapılır.
ORGAN NAKLİ KİMLERE YAPILIR?
• İlerlemiş karaciğer, böbrek, kalp ve akciğer
hastalıklarında,
• İncebarsakları önemli ölçüde alınmış veya işlev
kaybı gelişmiş hastalarda,
• Kornea hastalıklarına bağlı olarak
görme kaybı gelişmiş hastalarda,
• Böbrek yetmezliği gelişmiş diabet hastalarında,
• Bazı kan , kalp ve akciğer hastalıklarında,
• Cildinin önemli bir bölümünü kaybetmiş hastalarda,
• Yüzünün çoğunu kozmetik ve fonksiyonel
olarak kaybetmiş hastalarda,
• Kemik dokuda ve tendonlarında önemli hasar
gelişmiş hastalarda uygulanabilir.
BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR?
• Tüm beyin ve beyin sapı işlevlerinin tam ve
geri dönüşümsüz kaybıdır.
• Yaşamsal Merkezler Artık İşlev Göremez.
• Bitkisel Hayatla Karıştırılmamalıdır.
• Artmış kafa içi basınç veya kalp durması
nedeniyle beyne kan ve oksijen sunumunun
8 dakikadan fazla durması sonucu gelişir
BEYİN ÖLÜMÜ BİTKİSEL HAYAT DEĞİLDİR
• Bitkisel hayatta;
• Hastanın
solunumu
devam eder.
• Bu hastalar
aylarca,yıllarca
yaşayabilirler.
• Bazı durumlarda
iyileşme
şansları vardır.
•Beyin ölümünde;
•Solunum
cihazına bağlıdır.
•Ortalama 24-36
saat içinde
hayatını
kaybeder.
•Hayata dönmesi
mümkün değildir.
KOMADAKİ DURUM
BEYİN ÖLÜMÜ
ORGAN BAĞIŞI AŞAMALARI
KLİNİK BEYİN ÖLÜMÜ
(Yoğun Bakım)
YASAL BEYİN ÖLÜMÜ
(4 Uzman tarafından)
ORGAN BAĞIŞI
BEYİN ÖLÜMÜ KURULU
Nöroloji Uzmanı
Anestezi Uzmanı
Beyin Cerrahi
Uzmanı
Kardiyoloji Uzmanı
AİLEDEN İZİN ALINMASI
(2238 sayılı kanun madde 14)
• Bir kimse sağlığında vücudunun tamamını
veya dokularını, tedavi, teşhis ve bilimsel
amaçlar için bıraktığını resmi veya yazılı bir
vasiyetle belirtmemiş veya bu konuda
isteğini iki tanık huzurunda açıklamamış ise
sırasıyla eşi, reşit çocukları, ana veya babası
veya kardeşlerinden birisinin, bunlar yoksa
yanında bulunan herhangi bir yakınının
muvafakatiyle ölüden organ ve doku
alınabilir.
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI
TEDAVİ HİZMETLERİ GENEL
MÜDÜRLÜĞÜ
(ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ
DAİRE BAŞKANLIĞI)
UKM
ULUSAL KOORDİNASYON
MERKEZİ
 24 SAAT HİZMET VERİR
 TÜRKİYE’DE ACİL ORGAN DAĞITIMI
(KALP, KARACİĞER ve BÖBREK)
 9 TANE BÖLGE KOOR.MERKEZİ BAĞLIDIR
Ulusal Organ ve Doku Nakli
Koordinasyon Sisteminin Amacı
-Ülke genelinde organ ve doku nakli hizmetleri
alanında çalışan kurum ve kuruluşlar arasında
gerekli koordinasyonu sağlamak,
bağışlanan organ ve dokuların, bilimsel kurallara
ve tıbbi etik anlayışa uygun olarak,
adaletli bir dağıtımla,
en uygun hastalara,
cins,ırk,din,zengin-fakir ayrımı yapılmadan
en kısa süre içerisinde naklini sağlamaktır.
ORGANLARIN ÇIKARILMASI
• Nakil merkezlerinde görevli ekipler tarafından,
ameliyathane koşullarında ve yaşayan hastalara
gösterilen özenle yapılır ve kapatılır.
• Cenaze genellikle ertesi gün aileye teslim edilir
• Aile isterse cenaze yıkanması ve kefenlenmesi de
sağlanır.
Organların
İhtiyaç Sahiplerine Ulaşması için
Zamana Karşı Yarış Başlar
Kalp
Karaciğer
Böbrek
Akciğer
Pankreas
İncebağırsak
4 - 6 saat
12 saat
24 saat
4 - 6 saat
8 saat
7 - 8 saat
• TÜRKİYE GENELİ ORGAN BEKLEYEN
HASTA SAYISI 2011 YILI İLK 9 AY
BÖBREK
KARACİĞER
KALP
AKCİĞER
PANKREAS
17682
1577
229
5
196
• TÜRKİYE GENELİ YAPILAN NAKİL
SAYISI 2011 YILI İLK 9 AY
BÖBREK
2014
KARACİĞER
526
KALP
60
AKCİĞER
3
PANKREAS
18
TÜRKİYE GENELİ BEYİN ÖLÜMÜ
SAYISI 2011 İLK 9 AY
BEYİN ÖLÜMÜ
948
DONÖR
249
AİLE ONAYI OLMAYAN
699
ORGAN BAĞIŞI NEDİR?
• Organ bağışı, kişinin
sağlığında, kendisi öldükten
sonra organlarının kronik
organ hastası olan kişilere
nakledilmesi için
bağışlamasıdır.
• Organ bağışlamak tam
anlamıyla kişinin iradesiyle
ve gönüllü biçimde yapılan
insani bir davranıştır.
KİMLER
ORGAN BAĞIŞINDA BULUNABİLİR?
• 2238 sayılı yasaya göre 18
yaşından büyük ve akli dengesi
yerinde olan herkes organlarının
tamamını veya bir bölümünü
bağışlayabilir.
1)T.C Sağlık Bakanlığı
Organ Bağışı Senedi’ni
doldurun.
 İl Sağlık Müdürlüğünde,
Hastanelerde,
Emniyet Müdürlüklerinde
(Ehliyet alımı sırasında),
Organ nakli yapan
merkezlerde,
Organ nakli ile ilgilenen
Vakıf, Dernek vb.
kuruluşlarda bu yapılabilir.
Organ bağışında bulunabilmek
için; organ bağış senedini iki
tanık huzurunda doldurup
imzalamak yeterlidir.
Senedinizde sizinle beraber 2
şahit kişinin de imzaları yer
almaktadır.
Ayrıca bu belgede naklini
istediğiniz organlarınızı da
seçebilmektesiniz.
2)Kartınızı Alın
Organ bağış senedi imzalandıktan sonra organ
bağış kartı doldurulur ve bağış yapan kişiye
verilir.
KİMLER ORGAN BAĞIŞINDA
BULUNAMAZ?
•
•
•
•
•
Hepatit (A,B,C)
Ağır Enfeksiyon Hastalıkları
Kanser
Şeker Hastalığı
AIDS
ORGAN BAĞIŞI DİNİMİZCE
UYGUN MUDUR?
• DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI DİN İŞLERİ YÜKSEK
KURULU 6.3.1980 tarih ve 396 sayılı kararı ile organ
naklinin caiz olduğunu açıklamıştır.
• Kuran-ı Kerim’de ;
“Kim bir insana hayat verirse onun tüm insanlara hayat
vermişçesine sevap kazanacağı “beyan
olunmaktadır.
(Maide suresi, ayet 32)
-HD-