Dziecko z zaburzeniami tikowymi w szkole i przedszkolu
Download
Report
Transcript Dziecko z zaburzeniami tikowymi w szkole i przedszkolu
Dziecko z zaburzeniami tikowymi w
szkole i przedszkolu
Opracowanie na podstawie
„One są wśród nas” A. Bryńska, T. Wolańczyk
Edyta Krajewska-Cyrwus
Wirginia Krzemińska
Tiki
Tiki to najczęstsza postać ruchów mimowolnych występujących u
dzieci. Polegają one na mimowolnych czyli niezależnych od woli,
szybkich, nagłych, krótkotrwałych, skoordynowanych i nierytmicznych
skurczach mięśni jednej lub więcej części ciała, występujących na
podłożu prawidłowej czynności ruchowej (tzw. tiki ruchowe) lub
mimowolnym, szybkim, nagłym, krótkotrwałym wydawaniu dźwięków
lub słów (tzw. tiki wokalne).
Tiki powtarzają się w jednolitych seriach, występują często, chociaż w
nieregularnych odstępach czasu. Zazwyczaj nasilają się w stanach
pobudzenia emocjonalnego – zdenerwowania, napięcia, zmęczenia,
radości, wzruszenia czy podekscytowania.
Tiki traktowane są przez rodziców z dużym niepokojem lub jako
zjawisko przemijające i niegroźne.
Tiki ruchowe
Tiki proste: najczęściej dotyczą twarzy, głowy i szyi. Mogą
zmieniać lokalizację u tej samej osoby. Możliwe jest
występowanie kilku tików ruchowych jednocześnie.
Najczęstsze to: marszczenie czoła, mruganie oczami,
otwieranie ust, wytrzeszczanie oczu, unoszenie brwi, ruchy
żucia, wysuwanie języka z ust, potrząsanie głową,
wzruszanie ramionami, zaciskanie pięści.
Tiki złożone: dotykanie nosa, innych ludzi, wąchanie
przedmiotów lub rąk, zagryzanie warg, kopanie,
podskakiwanie, powtarzanie gestów lub ruchów
wykonywanych przez inne osoby.
Tiki wokalne
Tiki proste: głośne wdechy lub wydechy, chrząkanie,
pogwizdywanie, wąchanie, mlaskanie, cmokanie, szczekanie,
czkawka, krztuszenie się, mruczenie, jęczenie.
Tiki złożone: złożone sekwencje tików prostych, echolalia
(powtarzanie zasłyszanych sylab, słów), powtarzanie
wypowiadanych przez siebie sylab, słów, wypowiadanie treści
wulgarnych.
Tiki czuciowe
Występują rzadko w postaci krótkotrwałych i
powtarzających się doznań somatycznych, odczuwanych na
skórze lub blisko niej, wyraźnie zlokalizowanych w
konkretnej części ciała.
Przykłady: uczucie mrowienia skóry, swędzenie, łaskotanie,
uczucie napięcia, drętwienie, uczucie gorąca, pobolewanie,
odczucie „nie do opisania”
Rodzaje zaburzeń tikowych
Tiki przejściowe – są najczęstszą postacią zaburzeń tikowych.
Występują u 4-24% dzieci w wieku szkolnym. Ustępują
samoistnie, bez leczenia, zazwyczaj przed upływem roku.
Tiki przewlekłe – charakteryzują się większym nasileniem
objawów niż tiki przejściowe. Występują od 0,1-0,3% dzieci w
wieku szkolnym. Tiki te są rozpoznawane, jeżeli utrzymują się
dłużej niż rok.
Choroba tikowa (Gilles de la Tourette’a) – jej początek przypada
na okres między 2 a 15 r.ż. Objawy tikowe narastają od prostych
po wieloogniskowe. U mniej niż połowy osób objawy ustępują
przed 18r.ż, niestety u części pacjentów utrzymują się przez całe
życie.
Przyczyny zaburzeń tikowych
Badacze wskazują na neurologiczne uwarunkowania
pojawiania się tików czyli związane z budową i sposobem
funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, a także na
podłoże genetyczne. W części przypadków objawy zespołu
Gilles de la Tourette’a mogą być następstwem reakcji
organizmu dziecka na przebytą infekcję bakteryjną.
Zaburzenia współistniejące
Specyficzne trudności w uczeniu się – u około 50% dzieci
stwierdza się zaburzenia tikowe
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej i zaburzenia
koncentracji uwagi – około 24-62% dzieci z zespołem
Tourette’a
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne – występują u ok. 2868% osób z zespołem Tourette’a
Leczenie:
Psychoedukacja
Terapia psychologiczna
- Psychoterapia indywidualna
- Psychoterapia grupowa
Farmakoterapia
Funkcjonowanie dziecka w szkole i
przedszkolu
Ustalenie przez nauczyciela rodzaju objawów
Określenie w jakich sytuacjach występują
Wnikliwe obserwowanie i ignorowanie objawów przez
nauczyciela i innych uczniów
Obiektywne ocenianie wiedzy ucznia
Dopilnowywanie, aby nie nagradzać objawów tikowych
(wzmożona uwaga nauczyciela, zwalnianie z zadań)
Monitorowanie efektów leczenia farmakologicznego i terapii
psychologicznej
Tworzenie przyjaznego środowiska szkolnego