Transcript FILIPINO
FILIPINO Lesson 1 Nilalaman • Panlapi • Salitang-Ugat • Pagbubuod • Tagubilin • Mga Uri ng Pangungusap ayon sa Gamit Panlapi • Ang mga katagang inilalagay sa unahan, gitna o hulihan ng salitang-ugat. Salitang-ugat • Mga batayang salita na maaaring maging salita o maging iba-ibang salita kapag nakabitan ng mga panlapi. Panlapi - Halimbawa Salita Salitang-ugat Panlapi magkapatid kapatid mag mapagmahal mahal mapag kabayan bayan ka kaugalian ugali ka at an iakyat akyat i ibabad babad i ikatuwa tuwa i inabot abot in ipaalam alam ipa ipagbalot balot ipag ipagpaalam alam ipagpa ipamalita balita ipam Panlapi - Halimbawa Salita Salitang-ugat Panlapi ipamunas punas ipam ipamahagi bahagi ipam ipandilig dilig ipan ipinagbawal bawal ipinag kaakbay akbay ka kasimbagal bagal kasim kasingkapal kapal kasing kasing-alerto alerto kasing maalat alat ma maghapon hapon mag magmadali dali magma magpaalipin alipin magpa magpakaabala abala magpaka Panlapi - Halimbawa Salita Salitang-ugat Panlapi maiabot abot mai maipaalala alala maipa maipagbayad bayad maipag makapag-aral aral makapag makiagaw agaw maki malabuhok buhok mala mamaos paos mam mamulot pulot mam manabik sabik man manuyo suyo man mang-abala abala mang mangabayo kabayo mang mapaakyat akyat mapa Panlapi - Halimbawa Salita Salitang-ugat Panlapi mapamigyan bigyan mapam mapandigma digma mapan mapang-abuso auso mapang mapasaakin akin mapasa may-akda akda may naasar asar na nag-aral aral nag nakababad babad naka nakiagaw agaw naki napakaaga aga napaka Pagbubuod • Pinaikling salaysay o kuwento. Dalawang Paraan ng Pagbubuod • Pagpili sa pangunahing paksa ng akda at mga pansuportang detalye. • Pagpili at paghihiwalay ng mahahalaga at dimahahalagang detalye. Tagubilin • Mga paalaala upang maging ligtas ka sa iyong mga ginagawa. Mga Uri ng Pangungusap ayon sa Gamit • Paturol o Pasalysay • Patanong • Pautos o Pakiusap • Padamdam Paturol o Pasalysay • Pangungusap na nagsasabi ng isang pangyayari o katotohanan. • Ginagamit na panapos ang tuldok (.) • Halimbawa: • Tumatawid ang bata sa tamang tawiran. Patanong • Pangungusap na nagtatanong ng impormasyon. • Nagtatapos sa tandang pananong (?) • Halimbawa: • Ano ang bilin ko sa iyo? Pautos o Pakiusap • Pangungusap na magsasabing gawin mo ang isang bagay. • Halimbawa: • Huwag kang maki-usap sa hindi mo kilala. • Maari bang huwag mo siyang kausapin? Padamdam • Pangungusap na magpapahayag ng matinding damdamin. • Tinatapos sa tandang padamdam (!) • Halimbawa: • Takbo, nakakatakot ang mama! Pagsasanay - PATUROL, PATANONG, PAUTOS/PAKIUSAP, PADAMDAM 1. Pakiayos sa mga aklat na nagkalat sa mesa PAKIUSAP – (.) 2. Sino ang nawawala sa klase PATANONG – (?) 3. Umuulan na sa labas PASALAYSAY – (.) 4. Maraming mga mamamayan ngayon ang naghihirap PASALAYSAY – (.) • Paano ba gagamitin ang aparatos na iyan • • • • • PATANONG – (?) Maaari bang dito muna ako titira sa inyo PAKIUSAP – (?) Minsan na akong nakapunta sa Disneyland PASALAYSAY – (.) Ang galing mo talaga PADAMDAM – (!) Sa panahon ngayon bawal ang magkasakit PASALAYSAY – (.) Saan ba dito ang sa inyo PATANONG – (?) Pagsasanay - ANG PITONG SUWAIL NA MAGKAKAPATID 1. Pangunahing tauhan sa alamat: ANG PITONG SUWAIL NA MAGKAKAPATID 2. Tagpuan: Tabing-ilog 3. Aral na mapupulot: Dapat nating sundin ang anumang tagubilin ng ating mga magulang sapagkat ito ay para sa ating sariling kapakanan. Pagsasanay - Pagpapaliwanag 1. Gaano ba kalahaga ang isang tagubilin? Mahalaga ang tagubilin upang maiwasan ang anumang kapahamakan at mayroon tayong gabay na susundin. 2. Bakit kailangan pang sundin ang isang tagubilin kung marunong ka namang mag-ingat? Dahil ang tagubilin ay ng-iiwas sa ating sa kapahamakan.