Transcript Bab 6 tg 3 - Blog Cikgu Mahfuzah

PERUBAHAN
PENTADBIRAN KE
ARAH BERKERAJAAN
SENDIRI DI SARAWAK
DAN SABAH
BAB 6 TINGKATAN 3
Sebelum kedatangan
Jepun
Charles
Vyner Brooke
telah memperkenalkan
Perlembagaan 1941
Selepas Jepun mengundur
diri
 British memperkenalkan
Pentadbiran Tentera British
pada 10 Sept. 1945

Tidak
dapat
dilaksanakan kerana
pendududkan Jepun di
Sarawak (1941 – 1945)
British mengambil inisiatif untuk
mengembalikan ketenteraman,
pemulihan ekonomi dan
mengemas kini pentadbiran
Sarawak
berada di bawah
pentadbiran Tentera British
sehingga 1 Julai 1946
Pertikaian keluarga
-Charles tidak
mampu mentadbir
dengan cekap
kerana tua
Masalah kewangan
-Sarawak banyak kemusnahan kerana
perang
-Charles tiada sumber wang
- Mengambil
keputusan bersara
-Tidak mempunyai
waris lalu
menyerahkan
pentadbiran kepada
anak saudaranya,
Anthony Brooke
FAKTOR
CHARLES
MENYERAHKAN
SARAWAK
Desakan kerajaan British
Supaya pelaburan mereka lebih
terjamin
Vyner Brooke
akhirnya
terpaksa
menyerahkan
Sarawak kepada
British yang
sentiasa
mendesak agar
Sarawak
diserahkan
kepada pihak
British.
Hasil rundingan Charles & Kerajaan British pada
Disember 1945
Charles menghantar wakilnya, Gerard T.MacBryan mendapatkan
tandatangan ketua-ketua bumiputera dan pemimpin tempatan dalam
Majlis Tertinggi Sarawak.
Gerard menggunakan tipu muslihat untuk mendapatkan tandatangan
pemimpin tempatan
Gerard berjaya mendapat persetujuan tersebut.
8 Februari 1946, Charles mengisytiharkan keputusan persetujuan Majlis
Tertinggi Sarawak untuk menyerahkan Sarawak kepada Kerajaan British
Reaksi?
Orang Melayu dan Orang Iban membantah penyerahan Sarawak
kepada Kerajaan British.
Pejabat Tanah jajahan meminta Charles mendapatkan persetujuan
penyerahan Sarawak secara perundangan dan demokrasi
Charles merujuk kepada Majlis Negeri
Setelah bersidang selama 3 hari…
Majlis Negeri meluluskan Rang Undang-Undang Penyerahan sarawak
atau Cession Bill dengan 18 undi menyokong dan 16 undi
menentang.
Penyokong:
Ahli bukan bumiputera
1Julai 1946
Kerajaan British mengisytiharkan Sarawak sebagai Jajahan mahkota
British
Sir Charles Arden Clarke – Gabenor Britis Pertama Sarawak
Perlembagaan
Tipu muslihat
1941
- Charles
membuat
keputusan
sendiri tanpa
berunding
- Menjanjikan
kemedekaan
FAKTOR
GERAKAN
ANTI
PENYERAHAN
Anthony Brooke tidak
dilantik menjadi Raja
Sarawak
- Memudahkan
penduduk menuntut
kemerdekaan
Gerakan Anti Penyerahan Sarawak
Orang Melayu dan Orang Iban membantah penyerahan
Sarawak kepada Kerajaan British.
Masyarakat Melayu diketuai oleh Datu patinggi Abang Haji
Abdillah bin Datu patinggi Haji Mohamad Kassim, ketua
datu-datu Masyarakat Melayu dan kaum melayu terpelajar.
Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS)
Barisan Pemuda Melayu Sibu (BPM)
Barisan Pemuda Sarawak ( BPS)
Persatuan Dayak Sarawak (PDS)
Kaum Wanita turut menentang:
Cikgu Lily Eberwein – Ketua PKMS ke kawasan pedalaman
meminta simpati dan sokongan orang Iban
Pn. Sharifah Hajah Sipah Tuanku Othman
Dayang fauziah
Cikgu Ajibah Abol
Mewakili kaum
ibu BPM
mengatur
demonstrasi
menentang
penyerahan
PKMS mengadakan tunjuk perasaan
menentang penyerahan Sarawak kepada
British
Penentangan dan Reaksi British

Golongan antipenyerahan telah menghantar surat
bantahan, kawat dan telegram


Tidak diendahkan oleh British
Poster –poster ditampal di merata tempat dan pelosok
kampung.


Setiap kampung dikerah membuat poster dan
sepanduk “Kami membantah sekeras-kerasnya atas
tindakan Brooke menyerahkan Sarawak kepada
Kolonial Inggeris”
“Sarawak adalah hak kami, Leburkan koloni”

Golongan antipenyerahan terdiri daripada Kakitangan
kerajaan khususnya guru Melayu
Disember 1946 – British mengeluarkan notis ‘Pekeliling No. 9 yang memberi
amaran kepada kakitangan kerajaan agar tidak terlibat dalam gerakan
tersebut.
Menambahkan kemarahan mereka terhadap British
2 April 1947, 388 kakitangan kerajaan meletakkan jawatan. ( khususnya Guru
Melayu)
22 buah sekolah kerajaan terpaksa ditutup
3 April 1947 – 56 pelajar Maktab Perguruan Melayu sarawak meninggalkan
pengajian mereka kerana membantah pekeliling tersebut.
Tunjuk Perasaan – di Kuching
Guru-guru sekolah Melayu meletakkan
jawatan kerana menentang Pekeliling No.9

Golongan antipenyerahan terdiri daripada Kakitangan
kerajaan khususnya guru Melayu
Disember 1946 – British mengeluarkan notis ‘Pekeliling No. 9’yang memberi
amaran kepada kakitangan kerajaan agar tidak terlibat dalam gerakan
tersebut.
Menambahkan kemarahan mereka terhadap British
2 April 1947, 388 kakitangan kerajaan meletakkan jawatan. ( khususnya Guru
Melayu)
22 buah sekolah kerajaan terpaksa ditutup
3 April 1947 – 56 pelajar Maktab Perguruan Melayu sarawak meninggalkan
pengajian mereka kerana membantah pekeliling tersebut.
Tunjuk Perasaan – di Kuching
Tunjuk Perasaan di Kuching
1 Julai 1947


Disertai PKMS, BPM dan PDS
Membantah pelantikan Gabenor Sarawak
PERHIMPUNAN BPM SIBU

Dihadiri 250 perwakilan bumiputera dari
seluruh cawangan BPM
REAKSI BRITISH

Mengeluarkan Pekeliling No. 9
yang memberi amaran kepada kakitangan kerajaan agar tidak
terlibat dalam gerakan tersebut.


Menggiatkan usaha untuk memecahbelahkan perpaduan kaum
Penubuhan Young malay Association ((YMA)



YMA menyokong penyerahan Sarawak kepada kerajaan
British
Mengancam golongan antipenyerahan dengan mengatakan
anak-anak mereka tidak dapat belajar di sekolah kerajaan dan
tidak boleh berkhidmat dalam perkhidmatan awam jika tidak
menyokong YMA
Mengadu domba antara orang melayu dengan orang dayak supaya
bergaduh

Memburukkan pejuang gerakan antipenyerahan

Menuduh perjuangan mereka hanya untuk orang
Melayu Sarawak
•
Mempersenda, menghina dan mencemuh
golongan antipenyerahan dalam majlis-majlis
formal
•
Mengharamkan Persatuan Melayu sarawak dan
menggantung 4 anggota PMS sampai mati
kEsAn TiNdAkAn BrItIsH


Gerakan
antipenyerahan
lemah
British terus kekal
berkuasa dan
Sarawak menjadi
tanah jajahan
sehinga tahun 1963




Menjelang akhir 1947, gerakan
antipenyerahan semakin lemah akibat
propaganda British.
Keadaan ini menyebabkan golongan muda
dalam BPM Sibu bertemu secara sulit
dan menubuhkan RUKUN 13
Kumpulan ini dianggotai oleh ahli BPM
yang radikal
Mereka bersumpah untuk menghapuskan
pegawai Eropah dan pemimpin Melayu
yang bersubahat menyokong penyerahan
Sarawak kepada kerajaan British.
Rosli Dhobi ditugaskan membunuh Sir
Duncan Stewart ( Gabenor Sarawak
kedua) di Sibu.
 Rosli Dhobi merupakan anggota Rukun 13
yang sanggup mengorbankan diri untuk
membebaskan tanah air daripada
pejajahan British.
 Beliau telah menulis sajak dalam Utusan
Sarawak menggunakan nama Lidros

Semangat
menentang
penjajah
menyebabkan
Roslie Dhobie
membunuh
Gabenor
Duncan Steward
Pada 3 Disember 1949, Gabenor Sarawak kedua,
Sir Duncan Stewart mengadakan lawatan rasmi ke Sibu
Sebaik beliau tiba, Rosli Dhobi telah
menikamnya dengan sebilah pisau
Seminggu kemudian, Sir Duncan Stewart meninggal
dunia di hospital Singapura
Hal ini digunakan British untuk menggunakan kekerasan
bagi menumpaskan gerakan antipenyerahan
Rosli Dhobi, Morshidi Sidek, Awang rambli dan Bujang Suntong
didapati bersalah dan dihukum gantung sampai mati
Anggotanya yang lain di penjara .
Persatuan Melayu Sarawak diharamkan.
LANGKAH KE ARAH BERKERAJAAN SENDIRI
DI SARAWAK
1941
Perlembagaan 1941 dibentuk
1946
☻Sarawak dibahagi kepada 5 bahagian
☻ Setiap bahagian diketuai oleh Residen
☻ Setiap bahagian dibahagikan kepada beberapa daerah
☻ Setiap daerah diketuai oleh Pegawai Daerah
1947
- Membentuk Majlis Tempatan
-Fungsi:
☺ menguruskan pelajaran rendah
☺Menguruskan kemudahan awam seperti bekalan air, jalan raya dan
kesihatan
☺Mengawal perbelanjaan
☺Mengutip cukai kepala dan cukai-cukai lain
1956
 Meminda jumlah keahlian Majlis Negeri dana hli Majlis
Tertinggi
 Pindaan berkuat kuasa pada bulan April 1957
 Ahli majlis Negeri dan ahli Malis Tertinggi ditambah
menjadi 10 orang
 Mengadakan Pilihan Raya Majlis Perbandaran