Transcript h5-ppt_3havo_WW (1)

Hoofdstuk 5 Aardrijkskunde, natuur en
gezondheid
Paragraaf 2 Hoe ontstond het leven?
De oude tijd van het leven
- Paleozoïcum begon 570 miljoen jaar geleden.
- Daarvoor: Précambrium. Hierin ontstond leven.
- Uitgestorven levensvormen lieten (gids)fossielen achter.
Bijvoorbeeld: - trilobieten (Cambrium)
- varens (Carboon)
Het Paleozoïcum
Tijdens het Perm werd het
supercontinent Pangea gevormd.
Tijdens het drijven van kleinere
continenten ontstonden de oude
schilden in de Caledonische orogenese.
Bij de botsing ontstonden gebergten
tijdens de Hercynische orogenese.
In Nederland vind je drie delfstoffen uit
het Paleozoïcum:
- steenkool en aardgas (Carboon)
- zout (Perm)
Het Mesozoïcum
230 miljoen jaar geleden stierven veel
dieren uit. Waarschijnlijk door
vulkaanuitbarstingen.
Daarna ontwikkelden zich zeer grote
levensvormen: dinosaurussen.
In de Krijtzee werd onze aardolie en
aardgas gevormd.
Aan het einde van het Mesozoïcum
dreven de continenten uit elkaar
en botsten weer tijdens de Alpiene
orogenese.
Het Kenozoïcum
Zo’n 67 miljoen jaar geleden stierven
alle dinosaurussen en 90% van alle
andere dieren uit. Waarschijnlijk door
een meteorietinslag.
De Alpiene orogenese is nog niet eens
voorbij.
In het Kenozoïcum worden in
Nederland zand, grind en veen
afgezet/gevormd.
Paragraaf 3 De talrijkste diersoort?
Demografie bestudeert verandering in bevolkingsaantal en
bevolkingssamenstelling.
Demografen maken gebruik van:
- gestandaardiseerde geboorte- en sterftecijfers
- vruchtbaarheidscijfers
Plotselinge onregelmatigheden in een leeftijdsgrafiek kunnen
veroorzaakt worden door:
1 natuurrampen
2 humanitaire rampen, zoals:
- hongersnoden, epidemieën, pandemieën
- oorlogen
Paragraaf 4 Te weinig of te veel voedsel?
Vroeger waren mensen jagers en verzamelaars.
Door domesticatie schakelde men over op akkerbouw
en veeteelt.
Men verbeterde de productiviteit door:
- kruising en selectie
- verbetering van de productieomstandigheden
- technische ontwikkelingen
Ondanks dat er genoeg geproduceerd wordt, hebben
veel mensen dagelijks honger: het wereldvoedselvraagstuk.
Vanaf 1950: de groene revolutie.
Voordeel:
- verdubbeling voedselproductie
Nadelen:
- kleine boeren werden weggeconcurreerd
- erg slecht voor het milieu
Vanaf 2006: nieuwe voedselcrisis. Dat komt door:
- stijgende vraag naar voedsel
- afname voedselproductie verwacht
- stijgende voedselprijzen
Oplossingen:
- gentechnologie
- duurzame landbouw
De landbouwdriehoek in de voormalige USSR
Paragraaf 5 Gezondheid voor iedereen?
- Gezondheid wordt als recht van iedere wereldburger gezien.
Daarom gaan vijf van de acht millenniumdoelen daarover.
- De EU heeft een lijst met gezondheidsindicatoren
vastgesteld.
- Directe indicatoren: levensverwachting enzovoort.
- Indirecte indicatoren: overheidsbeleid enzovoort.
- Bijna elke overheid streeft naar een goed gezondheidsbeleid.
Paragraaf 6 Hype of wereldramp?
Het IPCC is het erover eens dat de mens de
veroorzaker is van het versterkt broeikaseffect.
Zij constateren veranderingen in flora en fauna die op
klimaatverandering duiden.
Ook zien zij dat de permafrost in Rusland smelt.
Hierbij komt het broeikasgas methaan vrij.
Klimaatsceptici twijfelen eraan of de mens de
belangrijkste oorzaak is van de opwarming van de aarde.
Zij wijzen vooral op het bestaan van cycli in zonneactiviteit.
Het aantal zonnevlekken kan de temperatuur op aarde
beïnvloeden.
Geofysicus Milankovic: drie kosmische gegevens.
1. De excentriciteit van de aardbaan.
Die varieert van cirkel- tot
ellipsvormig in een cyclus van
zo’n 100 000 jaar.
2. De stand van de aardas. Die
varieert tussen 22,5° en 24,5°
in een cyclus van zo’n 41 000 jaar.
3. De precessie. De aardas maakt
een soort tolbeweging in een
cyclus van zo’n 26 000 jaar.
Deze drie cycli bepalen samen de
verdeling van de zonnestraling.
Gecombineerd zorgen ze voor een
regelmatige afwisseling van koude
en warme perioden: glacialen en
interglacialen.
De cyclus van de glacialen is zo’n
20000 jaar. De laatste eindigde
zo’n 10000 jaar geleden...