Transcript File

Reactieschema’s maken
• Reactieschema in woorden
• Reactieschema in symbolen
(kommaformules)
pijl rechts verder; pijl links terug
Reactieschema in woorden
•
•
•
•
Voorbeeld 1: ongebluste kalk maken
Voorbeeld 2: ijzer maken
Voorbeeld 3: alcohol stoken
Voorbeeld 4: magnesium verbranden
Terug naar begin
pijl rechts verder; pijl links terug
Hoe maak je een reactieschema in
woorden?
• Je gaat steeds op dezelfde manier te
werk:
•
•
•
•
Zoek de namen van alle beginstoffen
Zoek de namen van alle reactieproducten
Zet de beginstoffen voor de pijl
Zet de reactieproducten achter de pijl
pijl rechts verder; pijl links terug
kalkoven
• Lees de vraag
• Vroeger werd
ongebluste kalk
gemaakt in
kalkovens. In de
kalkovens werden
schelpen gedaan, die
werden verhit. Daarbij
ontstaat behalve
ongebluste kalk ook
koolzuurgas.
pijl rechts verder; pijl links terug
kalkoven
• Onderstreep (al dan
niet in gedachten) de
kernwoorden
• Vroeger werd
ongebluste kalk
gemaakt in
kalkovens. In de
kalkovens werden
schelpen gedaan, die
werden verhit. Daarbij
ONTSTAAT behalve
ongebluste kalk ook
koolzuurgas.
pijl rechts verder; pijl links terug
kalkoven
• Maak een lijstje van
de beginstoffen en de
reactieproducten
• Beginstoffen:
schelpen
• Reactieproducten:
ongebluste kalk en
koolzuurgas
pijl rechts verder; pijl links terug
kalkoven
• Zet de
beginstoffen
voor de pijl en de
reactieproducten
na de pijl
•
Schelpen  ongebluste kalk + koolzuur
(foto: Zandvoortse
schelpenvisser)
•Terug naar begin
pijl rechts verder; pijl links terug
IJzer maken
• Lees de vraag
• Bij Corus maken ze
ijzer. Dat doen ze
door ijzererts en
cokes heel heet te
maken. Behalve het
ijzer ontstaat ook
koolsotfdioxide.
pijl rechts verder; pijl links terug
IJzer maken
• Onderstreep (al dan
niet in gedachten) de
kernwoorden
• Bij Corus MAKEN ze
ijzer. Dat doen ze
door ijzererts en
cokes heel heet te
maken. Behalve het
ijzer ONTSTAAT ook
koolstofdioxide.
pijl rechts verder; pijl links terug
IJzer maken
• Maak een lijstje van
de beginstoffen en de
reactieproducten
• Beginstoffen: ijzererts
en cokes
• Reactieproducten:
ijzer en
koolstofdioxide
pijl rechts verder; pijl links terug
IJzer maken
• Zet de beginstoffen
voor de pijl en de
reactieproducten na
de pijl
• IJzererts + cokes 
ijzer + koolstofdioxide
•Terug naar begin
pijl rechts verder; pijl links terug
Alcohol stoken
• Lees de vraag
• Alcohol kun je
bereiden door een
oplossing waarin
suiker zit, te laten
vergisten. Je ziet ook
bubbels ontstaan. Dat
is koolzuurgas.
pijl rechts verder; pijl links terug
Alcohol stoken
• Onderstreep (al dan
niet in gedachten) de
kernwoorden
• Alcohol kun je
BEREIDEN door een
oplossing waarin
suiker zit te laten
vergisten. Je ziet ook
bubbels ONTSTAAN.
Dat is koolzuurgas.
pijl rechts verder; pijl links terug
Alcohol stoken
• Maak een lijstje van
de beginstoffen en de
reactieproducten
• Beginstof: suiker
• Reactieproducten:
alcohol en suiker
pijl rechts verder; pijl links terug
Alcohol stoken
• Zet de beginstoffen
voor de pijl en de
reactieproducten na
de pijl
• Suiker  alcohol + koolzuur
•Terug naar begin
pijl rechts verder; pijl links terug
Magnesium verbranden
• Lees de vraag
• Kees verbrandt een
stukje magnesium.
Daarbij ontstaat een
fel wit licht en een wit
poeder.
pijl rechts verder; pijl links terug
Magnesium verbranden
• Onderstreep (al dan
niet in gedachten) de
kernwoorden
• Kees verbrandt een
stukje magnesium.
Daarbij ontstaat een
fel wit licht en een wit
poeder.
pijl rechts verder; pijl links terug
Magnesium verbranden
• Maak een lijstje van de
beginstoffen en de
reactieproducten
• Beginstoffen: magnesium
EN ZUURSTOF (dat is
altijd nodig bij een
verbranding!)
• Reactieproduct: wit
poeder (dit is
magnesiumoxide, want
de verbinding tussen een
niet-ontleedbare stof en
zuurstof heet een
OXIDE). Licht is geen stof
(net zoals warmte) en
komt dus niet in het
reactieschema.
pijl rechts verder; pijl links terug
Magnesium verbranden
• Zet de
beginstoffen
voor de pijl
en de
reactieproducten na
de pijl
•
Magnesium + zuurstof  wit poeder
•
of mooier:
•
Magnesium + zuurstof  magnesiumoxide
•Terug naar begin
pijl rechts verder; pijl links terug
Hoe maak je een reactieschema in
symbolen?
• Je doet eigenlijk hetzelfde als bij het maken van een
reactieschema in woorden:
•
•
•
•
Zoek de beginstoffen + hun kommaformules
Zoek de reactieproducten + hun kommaformules
Zet de beginstoffen voor de pijl
Zet de reactieproducten achter de pijl
pijl rechts verder; pijl links terug
Reactieschema in symbolen
•
•
•
•
Voorbeeld 1: ongebluste kalk maken
Voorbeeld 2: ijzer maken
Voorbeeld 3: alcohol stoken
Voorbeeld 4: magnesium verbranden
Terug naar begin
pijl rechts verder; pijl links terug
kalkoven
• Lees de vraag
• Vroeger werd ongebluste
kalk gemaakt in kalkovens.
In de kalkovens werden
schelpen gedaan, die
werden verhit. Daarbij
ontstaat behalve ongebluste
kalk (Ca,O) ook koolzuurgas
(C,O).
pijl rechts verder; pijl links terug
kalkoven
• Onderstreep (al dan
niet in gedachten) de
kernwoorden
• Vroeger werd
ongebluste kalk
gemaakt in
kalkovens. In de
kalkovens werden
schelpen gedaan, die
werden verhit. Daarbij
ONTSTAAT behalve
ongebluste kalk
(Ca,O) ook
koolzuurgas (C,O).
pijl rechts verder; pijl links terug
kalkoven
• Maak een lijstje van
de beginstoffen en de
reactieproducten met
de formules erbij
• Beginstoffen:
Ongebluste kalk
(….?)
• Reactieproducten:
ongebluste kalk
(Ca,O) ook
koolzuurgas (C,O)
pijl rechts verder; pijl links terug
kalkoven
• Maak het
reactieschema
• ……….  Ca,O + C,O
pijl rechts verder; pijl links terug
kalkoven
• Wat hoort op
de puntjes?
• De enige beginstof was
schelpen. De atomen in Ca,O
en in C,O komen uit de
schelpen. De kommaformule
voor schelpen is dus Ca,O,C
pijl rechts verder; pijl links terug
kalkoven
• Het volledige
schema is
dus:
• Ca,O,C  Ca,O + C,O
pijl rechts verder; pijl links terug
Terug naar begin
IJzer maken
• Lees de vraag
• Bij Corus maken ze
ijzer. Dat doen ze
door ijzererts (Fe,O)
en cokes (C) heel
heet te maken.
Behalve het ijzer
ontstaat ook
koolstofdioxide.
pijl rechts verder; pijl links terug
IJzer maken
• Onderstreep (al dan
niet in gedachten) de
kernwoorden
• Bij Corus MAKEN ze
ijzer. Dat doen ze
door ijzererts (Fe,O)
en cokes (C) heel
heet te maken.
Behalve het ijzer
ONTSTAAT ook
koolstofdioxide.
pijl rechts verder; pijl links terug
IJzer maken
• Maak een lijstje van
de beginstoffen en de
reactieproducten met
de formules erbij
• Beginstoffen: ijzererts
(Fe,O) en cokes (C)
• Reactieproducten:
ijzer (Fe) en
koolstofdioxide (C,O)
(deze formule kan je
uit de naam van de
stof halen:
koolstofoxide: een
verbinding van
koolstof met zuurstof)
pijl rechts verder; pijl links terug
IJzer maken
• Zet de
beginstoffen voor
de pijl en de
reactieproducten
na de pijl
• Fe,O + C  Fe + C,O
Terug naar begin
pijl rechts verder; pijl links terug
Alcohol stoken
• Lees de vraag
• Alcohol kun je
bereiden door een
oplossing waarin
suiker zit te laten
vergisten. Je ziet ook
bubbels ontstaan. Dat
is koolzuurgas.
pijl rechts verder; pijl links terug
Alcohol stoken
• Onderstreep (al dan
niet in gedachten) de
kernwoorden
• Alcohol (C,H,O) kun
je BEREIDEN door
een oplossing waarin
suiker zit te laten
vergisten. Je ziet ook
bubbels ONTSTAAN.
Dat is koolzuurgas.
pijl rechts verder; pijl links terug
Alcohol stoken
• Maak een lijstje van
de beginstoffen en de
reactieproducten
• Beginstof: suiker
(…..?)
• Reactieproducten:
alcohol (C,H,O)en
koolzuurgas (C,O) (Je
moet weten dat
koolzuurgas en
koolstofdioxide
hetzelfde zijn)
pijl rechts verder; pijl links terug
Alcohol stoken
• Zet de
• Suiker (……?)  C,H,O + C,O
beginstoffen voor
de pijl en de
reactieproducten
na de pijl
pijl rechts verder; pijl links terug
Alcohol stoken
• Wat hoort op de
puntjes?
• Suiker is dus C,H,O want
deze 3 niet-ontleedbare
stoffen komen in de
reactieproducten voor.
Eerst zaten de C, H en O in
de beginstof. De enige
beginstof was suiker. Dus
suiker is C,H,O.
pijl rechts verder; pijl links terug
Alcohol stoken
• Het reactieschema in
symbolen
wordt dus:
• C,H,O  C,H,O + C,O
pijl rechts verder; pijl links terug
Terug naar begin
Magnesium verbranden
• Lees de vraag
• Magnesium wordt
verbrand. Geef het
reactieschema
pijl rechts verder; pijl links terug
Magnesium verbranden
• Zoek de kernwoorden
• Magnesium wordt
verbrand. Geef het
reactieschema
pijl rechts verder; pijl links terug
Magnesium verbranden
• Maak een lijstje van
de beginstoffen en de
reactieproducten
• Beginstoffen:
• Magnesium = Mg
• Verbranden is
reageren met zuurstof
(O), dus O is ook een
beginstof
• Het reactieproduct is
het oxide van
magnesium (Mg,O)
pijl rechts verder; pijl links terug
Magnesium verbranden
• Het reactieschema in
symbolen is dus
• Mg + O  Mg,O
pijl rechts verder; pijl links terug
Terug naar begin