Transcript Angst & Dwang - ab4intern.nl

Angst & Dwang
Angst & Dwang
15 november 2010
Yvonne Bijl
Angst & Dwang
Agenda
Angst & Dwang
Angst & Dwang
Mijn eigen dwang
Angst & Dwang
Dwang
Machtsuitoefening waardoor men iemand
tot iets noodzaakt
Bron: Van Dale
Angst & Dwang
Angst & Dwang
Dwangstoornis
DSM-IV
1. Er zijn dwanggedachten en/of dwanghandelingen
2. De klachten veroorzaken veel spanning en angst. Zij
kosten de betrokkene > 1 uur p/dag of verstoren het
dagelijks leven in ernstige mate
3. Als er een andere as-1- stoornis aanwezig is, bijv. een
eetstoornis, dan zijn dwanghandelingen en
dwanggedachten niet daartoe beperkt
4. De klachten zijn geen direct gevolg van medicijnen,
drugs of een lichamelijke ziekte
Angst & Dwang
Uitingsvormen
Dwanghandelingen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Vaak of lang handen wassen
Overdreven schoonmaken
Controleren schoolspullen, sloten, gas
Dingen controleren zodat kind niets overkomt
Stoeptegels, allen op randen lopen
Dingen aanraken, tikken
Dingen bewaren die een kind eigenlijk niet nodig heeft omdat ‘t kind het
moeilijk ivndt het weg te gooien
Doorblijven gaan met dingen tot het goed voelt
Dingen ‘gelijk’ maken
Dingen recht zetten
Dingen moeten vertellen
Angst & Dwang
Uitingsvormen
Dwanggedachten
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Bepaalde getallen, kleuren of woorden brengen geluk
Zorgen maken over kleverige etensresten
Bang om anderen ziek te maken
Bang zijn om rare dingen tegen anderen te zeggen
Beelden van iets geweldadigs of verschrikkelijks
Vervelende gedachten over seksualiteit
Zorgen maken over je uiterlijk
Het voelt allemaal vies
Zorgen maken over bacterieën en virussen
Bang zijn dat je toe zal geven aan impulsen die binnenkomen (iemand
doden of stelen)
Angst & Dwang
Diagnostiek
• Geen specifieke methoden voor handen
• Kinderpsychiatrisch onderoek
- Gestructureerd klinisch interview (ADIS)
-
Kinderpsychiatrisch onderzoek
Gesprek(ken) met patiënt
Gesprek ouders
Meetinstrumenten om ernst van de dwangstoornis vast te stellen
Meeste kinderen hebben dwanghandelingen ipv dwanggedachten
Angst & Dwang
Comorbiditeit
•
•
•
•
•
•
60-97 % heeft comorbiditeit
Angststoornissen (50-60 %)
Depressieve stoornissen (10-26 %)
Ticstoornissen
ADHD
Gedragsstoornissen
Combinatie dwang & tics komt veel voor
- Klachten ontstaan meestal al op jonge leeftijd
- Zorg om de nieuwe zorglijnen
Angst & Dwang
Etiologie
•
•
•
•
Veel is nog onbekend
Erfelijkheid (vooral als ‘t op jonge leeftijd ontstaat)
Omgeving
Biologisch
Men vermoedt dat aanleg of kwetsbaarheid geerfd wordt, waarbij
omgevingsfactoren tenslotte doorslaggevend zijn
Angst & Dwang
Behandeling
Hoe zit het?
• Gewone dwang
• Oorzaak & gevolg
- Denken-Doen-Voelen-
• Angst
• Vermijding
• Dwang is vaak doorgeschoten positieve
eigenschap
Angst & Dwang
Behandeling
Doen
• Wat is ook alweer normaal?
• Inoefenen
Angst & Dwang
Behandeling
Denken
• De manier waarop je naar een situatie kijkt en wat je hierbij
denkt, bepaalt hoe je je voelt en wat je doet
• Donderwolken: vaak negatieve dingen!
• Hoe je je voelt, wordt beïnvloed door wat je denkt
• Nare gedachte-helpende gedachte
-
Tegenargumenten
Afwegen voors en tegens
Onderzoeken
Risicoprofiel
Verstandig-onnodig
Experiment
Angst & Dwang
Opdracht
Nobody is perfect…
Angst & Dwang
Angst & Dwang
Had je niet gedacht
hè?…
Angst & Dwang
Aanpak
pedagogisch
•
•
•
•
•
Relatie
Eigen inbreng van het kind
Veel positieve ervaringen
Gedrag bespreekbaar maken
Wees je bewust van het manipulatieve
gedrag van het kind
Angst & Dwang
Aanpak
didactisch
•
•
•
•
Succeservaringen
Lat laag leggen
Wees op je hoede voor gekke fouten
Ga nooit mee in de dwang
Angst & Dwang
Dwang & Tics
Dwang = angst
Tics = geen angst (drang)
Angst & Dwang
Filmpje
Angst & Dwang
Angst
‘Onplezierig gevoel van beklemming of spanning,
gepaard gaand met motorische en fysiologische
verschijnselen als reactie op gewaarwording
van gevaar’
(F.C. Verhulst, 1996)
Angst & Dwang
Trailer
Angst & Dwang
Angststoornis
‘Een psychische aandoening die zich kenmerkt
door de aanwezigheid van een pathologische
angst. Als een angst geen reële grond heeft en
de betrokken persoon er sociale problemen
door ondervindt, is er sprake van een stoornis’
(Wikipedia)
Angst & Dwang
Angststoornissen DSM-IV
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Paniekstoornis
Agorafobie
Enkelvoudige fobie
Sociale fobie
Obsessieve-compulsieve stoornis
Posttraumatische stress-stoornis
Accute stress-stoornis
Gegeneraliseerde angststoornis
Angststoornis NAO
Angst & Dwang
DSM-IV GAS
A.
B.
C.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Buitensporige angst > 6 mnd
Moeite om de zorg te baas te blijven
Angst/bezorgdheid met min. 3 syptomen:
Rusteloosheid of opgejaagd gevoel
Snel vermoeid zijn
Concentratie problemen of leeg gevoel in ‘t hoofd
Prikkelbaarheid
Gespannen spieren
Slaapstoornissen
D. Bezorgdheid beperkt zich niet tot een AS I stoornis
E. Angst/zorg geeft lijden
F. Niet gevolg van psychoactieve middelen of andere stoornis
Angst & Dwang
Etiologie
•
•
•
•
•
Genetische factoren
Biologische factoren
Omgevingsfactoren
Psychologische factoren
Life events
Angst & Dwang
Prognose & voorspellers
• > kans op een andere angststoornis of
depressieve stoornis
• VTO
• Betrokkenheid van het systeem
• Intelligentie
• Aanwezigheid van psychopathologie
• Aanleg, o.a. temperament
Angst & Dwang
Aanpak in de klas
•
•
•
•
•
Erkenning & Acceptatie
Veiligheid bieden
Beschermen & weerbaar maken
Andere kijk op problemen ontwikkelen
Gedragsveranderende technieken
Angst & Dwang
Filmpje