Transcript Document

Overheidsinterventie 2
www.economielokaal.nl
Overheidsingrijpen bij een markt
van volkomen concurrentie:
producentenheffing als percentage op de prijs
www.economielokaal.nl
Volkomen concurrentie
Een korte herhaling:
 Evenwichtsprijs
 Consumentensurplus
 Producentensurplus
prijs
 Marktmodel:
Qv = -2P + 100
Qa = 2P - 20
50
Qv
Qa
40
evenwichtspunt
30
20
10
20
40
60
80
100
hoeveelheid × 1.000
www.economielokaal.nl
Heffing als percentage op prijs
Bijvoorbeeld BTW
Producenten moeten dan
bovenop hun prijs 20%
innen en aan de overheid
afdragen.
prijs
(we nemen voor het gemak 20%).
50
Qv
Qa
40
30
20
Hierdoor stijgen voor de
producent de kosten én dus
ook zijn leveringsbereidheid.
10
20
40
60
80
100
hoeveelheid × 1.000
Belasting als vast bedrag p.prod.
Stel dat de overheid een btwtarief van 20% invoert.
prijs
Voorheen waren bedrijven pas
bereid om vanaf €10 dit product te
leveren.
Nu willen ze minimaal €12
ontvangen (10 voor henzelf en
50
www.economielokaal.nl
Q’a
Qa
Qv
40
30
(20% van 10 =) 2 voor de overheid)
Voorheen waren bedrijven bereid
om 20.000 producten te leveren
voor een prijs van €20.
Nu willen ze daar minimaal
(20 x 1,2 =) €24 voor ontvangen.
Elke prijs die zij zélf willen
ontvangen, wordt dus met 20%
verhoogd!
20
10
20
40
60
80
100
hoeveelheid × 1.000
www.economielokaal.nl
Grafisch aflezen gevolgen
De heffing was 20% op de prijs
Door de heffing schuift de aanbodlijn
(leveringsbereidheid) overal 20% naar
boven.
prijs
Oude evenwichtsprijs: €30
50
Qa
Qv
40
Nieuwe evenwichtsprijs: ± €32
30
De consumenten betalen dus
± €2 méér dan voorheen
20
De producenten houden ± €27
over
10
Voor de exacte getallen
moeten we echter gaan
rekenen!
Q’a
nieuwe evenwicht
oude evenwicht
prijs
opbr. prod
20
40
60
80
100
hoeveelheid × 1.000
www.economielokaal.nl
Grafisch aflezen gevolgen - 2
50
prijs
Door de heffing:
• het consumentensuplus
neemt af
• het producentensuplus
neemt af
• de overheid ontvangt
belasting (en zal daarmee
welvaart creëren)
• verliezen we een stukje
welvaart
(Harberger-driehoek)
Q’a
Qa
Qv
40
30
20
10
20
40
60
80
100
hoeveelheid × 1.000
www.economielokaal.nl
Heffing in procenten - wiskundig
Door de heffing moet de
aanbodlijn 20% naar boven.
50
prijs
Marktmodel:
Qv = -2P + 100
Qa = 2P - 20
Q’a
Qa
Qv
40
30
Elke waarde van P in de
aanbodfunctie moet dus met 20%
worden verhoogd i.v.m. de
leveringsbereidheid.
Dan moeten we dus eerst weten
hoeveel P nú is bij elke
aangeboden hoeveelheid!
20
10
20
40
60
80
100
hoeveelheid × 1.000
www.economielokaal.nl
Heffing vast bedrag - wiskundig
Dan moeten we dus eerst weten hoeveel
P nú is bij elke aangeboden hoeveelheid!
50
prijs
Marktmodel:
Qv = -2P + 100
Qa = 2P – 20
Q’a
Qa
Qv
40
 Qa en P wisselen van plek in de formule
Qa = 2P – 20
-2P = -Q – 20
P = ½Q + 10
 bij elke P komt nu 20% erbij (naar boven
schuiven i.v.m. de leveringsbereidheid)
P = (½Q + 10) x 1,20
P = 0,6Q + 12
30
20
10
 Qa en P wisselen weer van plek om er weer
een aanbodfunctie van te maken
P = 0,6Q + 12
-0,6Q = -P + 12
Q’a = 1,67P – 20
20
40
60
80
100
hoeveelheid × 1.000
www.economielokaal.nl
Heffing vast bedrag - wiskundig
50
prijs
Marktmodel:
Qv = -2P + 100
Qa = 2P – 20
Q’a = 1,67P – 20
Q’a
Qa
Qv
40
de oude evenwichtsprijs = 30
de nieuwe evenwichtsprijs = 32,73
consumenten betalen
32,73 inclusief 20% btw:
32,73 = 120% (cons.prijs)
32,73/
120 = 1%
32,73/
120 x 100 = 27,27 (prod.opbr)
of: 32,73/120 x 20 = 5,45 (heffing)
De consumenten betalen dus 50,1%
van de totale heffing (ongeveer 2,73/5,45)
= het afwentelingspercentage.
32,73
30
27,27
20
10
20
40
60
80
100
hoeveelheid × 1.000
www.economielokaal.nl
Verwerkingsopgave
Invoerheffing van 40% per stuk
Bereken:
 De nieuwe aanbodfunctie
 De oude en nieuwe
evenwichtsprijs
 Het afwentelingspercentage
 Het verlies aan welvaart
(Harberger-driehoek)
1000
prijs
Marktmodel in de uitgangssituatie:
Qv = -¼P + 250
Qa = ½P – 100
Qv
800
Qa
600
400
200
50
100
150
200
250
hoeveelheid × 1.000
www.economielokaal.nl
Verwerkingsopgave
Er komt een heffing van 40% op de prijs
 Qa en P wisselen van plek in de formule
Qa = ½P – 100
- ½P = -Q – 100
P = 2Q + 200
 bij elke P komt nu 40% erbij (naar boven
schuiven i.v.m. de leveringsbereidheid)
P = (2Q + 200) x 1,40
P = 2,8Q + 280
1000
prijs
Marktmodel in de uitgangssituatie:
Qv = -¼P + 250
Qa = ½P – 100
Qv
Q’a
800
Qa
600
400
200
 Qa en P wisselen weer van plek om er weer
een aanbodfunctie van te maken
P = 2,8Q + 280
-2,8Q = -P + 280
Q’a = 5/14P – 100
50
100
150
200
250
hoeveelheid × 1.000
www.economielokaal.nl
Verwerkingsopgave
 de oude evenwichtsprijs
Qa = Q v
½P – 100 = -¼P + 250
3/ P = 350
4
P = 466,67
 de nieuwe evenwichtsprijs
Qa = Q v
5/ P – 100 = -¼P + 250
14
0,61P = 350
P = 576,47
1000
prijs
Marktmodel in de uitgangssituatie:
Qv = -¼P + 250
Qa = ½P – 100
Q’a = 5/14P – 100 (incl. heffing)
Qv
Q’a
800
Qa
600
576,47
466,67
400
200
50
100
150
200
250
hoeveelheid × 1.000
www.economielokaal.nl
Verwerkingsopgave
1000
prijs
Marktmodel in de uitgangssituatie:
Qv = -¼P + 250
Qa = ½P – 100
Q’a = 5/14P – 100 (incl. heffing)
Qv
Q’a
800
de oude evenwichtsprijs = 466,67
de nieuwe evenwichtsprijs = 576,47
consumenten betalen
576,47 inclusief 40% heffing:
576,47 = 140% (cons.prijs)
576,47/
140 = 1%
576,47/
140 x 100 = 411,76 (prod.opbr)
of:
576,47/
140
Qa
600
576,47
466,67
400
411,76
200
x 40 = 164,71 (heffing)
De consumenten betalen dus 66,67%
van de totale heffing (ongeveer 110/165).
= het afwentelingspercentage.
50
100
150
200
250
hoeveelheid × 1.000
www.economielokaal.nl
Verwerkingsopgave
Opp. = ½ x Basis X Hoogte
1000
prijs
Marktmodel in de uitgangssituatie:
Qv = -¼P + 250
Qa = ½P – 100
Q’a = 5/14P – 100 (incl. heffing)
Qv
Q’a
800
Qa
600
576,47
466,67
Basis = heffing = 164,71
Hoogte = ?
die kunnen we uitrekenen met de
evenwichtshoeveelheden
400
411,76
200
Hoogte = 27(.448)
50
½ x 164,71 X 27.448 = 2,26 mln.
105,89
100
133,33
150
200
250
hoeveelheid × 1.000