Transcript Wszystko jest wychowywaniem . Rola dyrektora we wspomaganiu

Wykład 2.
Wszystko jest wychowywaniem
Rola dyrektora we wspomaganiu funkcji
wychowawczych środowiska szkolnego
dr Karolina Appelt, dr Sławomir Jabłoński,
dr Joanna Matejczuk, dr Julita Wojciechowska
Konsultacja: prof. dr hab. Anna I. Brzezińska
Zakład Psychologii Socjalizacji i Wspomagania Rozwoju
Instytut Psychologii
Program szkolenia
 Wykłady 
•
Cykl 3 wykładów
•
Prezentacje na stronie Kuratorium Oświaty
•
Prezentacje i ciekawe artykuły pomocne w pracy oraz „zadaniu
domowym” na stronie: www.psychologia.amu.edu.pl
zakładka: IP w działaniu  Akcja WYCHOWAWCA
 Zadania domowe 
www.psychologia.amu.edu.pl 
OFERTA Zakładu Psychologii Socjalizacji
i Wspomagania Rozwoju IP UAM
- specj. Psychologia edukacji i Koła Naukowego
studentów kognitywistyki
 Informacje o AMUL
 Formularz zgłoszenia
 Skąd są szkoły?
 AMUL w mediach
 Pomysły na zajęcia
 Akcja WYCHOWAWCA
 6-latek w szkole
 Po co przedszkole?
SKUTEK
 Tutoring






E-learning
TIK - nowe technologie
Ewaluacja
Konstrukcja projektów
Aktywizacja społeczności
O edukacji
 Małe dziecko
 Przedszkole
 Nauczanie początkowe
 Szkoła
 Dorastanie
 Starość
Plan wykładu
1. Jak rozpoznać wychowywanie pośrednie
i bezpośrednie, jawne i ukryte?
2. Jakie obszary „wychowują” w mojej szkole zgodnie z moimi intencjami?
3. W jaki sposób dyrektor może wspomagać
funkcje wychowawcze środowiska szkolnego?
– analiza zadania domowego nr 2
1.
Jak rozpoznać wychowywanie
pośrednie i bezpośrednie,
jawne i ukryte?
Analiza zadania domowego nr 1
Kategorie
•
•
•
•
•
TYP DZIAŁANIA: akcja – proces
ADRESAT: jednostka – grupa
INICJATOR: zewnętrzny – wewnętrzny
ROZWIJANE ZASOBY: wiedza – umiejętności
STOSUNEK OPISANEJ PRAKTYKI
DO PROGRAMU EDUKACYJNEGO:
zintegrowane – dedykowane
• EWALUACJA: adekwatna - nieadekwatna
Analiza zadania domowego nr 1
Wyniki
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
akcja - proces
TYP
DZIAŁANIA
jednostka - grupa
ADRESAT
zewnętrzny-wewnętrzny wiedza - umiejętności
INICJATOR
ROZWIJANE
ZASOBY
zintegrowane dedykowane
adekwatna nieadekwatna
PROGRAM
EDUKACYJNY
EWALUACJA
Wychowywanie jawne i ukryte
• Wszystko to,
czego uczy
mimowolnie
nauczyciel
oficjalny
program
nauczania
oficjalne
cele
nauczania
UKRYTE
UKRYTE
• Wszystko to, czego
uczy przebywanie
w szkole
JAWNE
• Wszystko to,
czego uczy
mimowolnie
przestrzeń +
struktura
cele
świadomie
realizowane
przez
nauczyciela
działania
zaprojektowane
• Nieświadome
oczekiwania
nauczyciela/szkoły
wobec dziecka
Rodzaje wpływów wychowawczych
Intencjonalne
Nieintencjonalne
Wychowanie
Pośrednie
Bezpośrednie
Strefy procesu wychowawczego
Cele bliskie i
dalekie
Standardy
komunikacji
Osobiste
koncepcje
interakcji
edukacyjnej
Przestrzeń
fizyczna
Uwarunkowania i wyznaczniki wychowania
związki przyczynowo skutkowe
wyznaczniki
związki
statystyczne
wychowanie
uwarunkowania
= tło
Jawne i ukryte efekty działań edukacyjnych
Dydaktyka
+
Wychowanie
działalność edukacyjna
bezpośrednie efekty działań edukacyjnych
ukryte przemiany doświadczenia indywidualnego
zmiany w sposobie funkcjonowania ucznia
2.
Jakie obszary „wychowują”
w mojej szkole
zgodnie z moimi intencjami?
Dlaczego wychowujemy tak, jak wychowujemy?
Aspekty wychowujące środowiska
Wytwory :
Wytwory uzewnętrznione działania,
obejmują
Wartości – pożądane stany rzeczy
 RYTUAŁY: harmonogram zajęć, sposoby
zwracania się do siebie uczniów
i nauczycieli, zwyczaje celebrowania
świąt, sukcesów i uroczystości
 ROLE: prawa i obowiązki uczniów
i nauczycieli, rodziców, administracji
szkoły
 NORMY: uwewnętrznione nakazy moralne
Wartości:
Założenia –
- odnoszą się do idei i przekonań leżących u podstaw
programu i organizacji szkoły (fundament ideologiczny):
- bazują na uznanych i potocznych koncepcjach
kształcenia i oświaty, jak i na wiedzy płynącej z historii
szkoły
KONTEKST
 ukierunkowują działania nauczycieli
i uczniów
 stanowią uporządkowaną hierarchię
ważności
 wartości deklarowane i ukryte – koegzystują
obok siebie, tworząc ukryty program szkoły
Założenia o:
związkach szkoły z otoczeniem
związkach między ludźmi
naturze uczniów i ich aktywności
wiedzy
Statut szkoły jako wytwór ukrytych założeń
Statut szkoły:
 podstawy prawne (szkoły
publiczne, prywatne,
społeczne)
 rozwiązania organizacyjne
(struktura zarządzania, sposób
podejmowania decyzji)
 podstawy światopoglądowe
(szkoły wyznaniowe, laickie,
konserwatywne, liberalne)
 zadania szkoły
„Duchy nawiedzające” szkołę
(wg R. Meighan’a)
Duch architektów
Duch rozkładu zajęć
Duch autorów książek
Duch języka i tradycji
Duch dzielnicy
Duch absolwenta
Duch promocji
Duch rynku
Duch ???
Im większa
świadomość, tym
wyższy poziom
profesjonalizmu,
kontrola nad tym
co się robi
Albo my tym
zarządzamy
świadomie, albo
to samo działa
sposób
spostrzegania
rzeczywistości
Czynniki
uwarunkowany
potrzebami i
zadaniami
(kontekst
wewnętrzny)
efekt
pryzmatu
kulturowego
kontekst
wg Halla
Efekty
pozwala na
zintegrowanie
informacji
uzupełnia
braki w
informacjach
pozwala
rozpoznawać
wzorce będące
wskazówką do
działania
(kontekst
zewnętrzny)
Elementy i oddziaływanie
kontekstu fizycznego
Cechy przestrzeni
kształt pomieszczenia
wysokość pomieszczenia
oświetlenie pomieszczenia
kolor ścian
elementy powieszone na
ścianach
informacje dla
użytkowników
pomieszczenia
rozmieszczenie sprzętów
(mebli)
Ludzie w przestrzeni
rozmieszczenie osób
możliwość stania lub
siedzenia
możliwość regulowania
dystansu od osób ,
przedmiotów (źródeł
informacji)
nadmierna izolacja
przekraczanie
prywatności
Korzystanie z
przestrzeni
dostępnośćniedostępność,
środek - peryferia
możliwość
przyswajania
informacji (obecność
informacji w
przestrzeni)
Obecne procesy
możliwość
kompensowania braku
informacji
możliwość adaptacji
utrata pobudzenia
utrzymanie pobudzenia
wzrost pobudzenia
Zmiany kontekstu fizycznego usprawniające
funkcjonowanie ucznia
Negatywne aspekty
oddziaływania kontekstu
Deprywacja  nuda
Przeciążenie  wycofanie
Możliwe formy oddziaływania
na kontekst fizyczny
•  WZBOGACANIE
•  ZUBOŻENIE
Zagubienie  dezorganizacja
zachowania
•  OGRANICZENIE
Frustracja potrzeb  agresja
•  POSZERZENIE
Dysfunkcjonalność  konflikty
•  PRZEBUDOWA
Nieadekwatność 
niesamodzielność
•  DOSTOSOWANIE
Pomieszanie  konflikty
•  UREGULOWANIE
Koncepcja „rozbitego okna”
George’a L. Kellinga i Catherine Coles
• G. Kelling i James Q. Wilson (1982)
• Eksperyment Ph. Zimbardo w Palo Alto i Chicago
By normy i zasady działały,
muszą znajdować potwierdzenia
w kontekście fizycznym
Wnioski:
• zachowania przestępcze dokonywane są w określonych przestrzeniach,
które przez uprzednie, widoczne akty wandalizmu prowokują do dalszych
działań niezgodnych z regułami
Koncepcja „(nie)rozbitego okna”
 przestrzeń wyraża jasne oczekiwania względem zachowań
 informacje dotyczące zachowań są osiągalne i czytelne
 przestrzeń jest areną negocjacji i uzgodnień
 pokazuje wartości, które stoją za organizacją przestrzeni
 tłumaczy wartość stosowanych zasad
 stosuje prewencję - identyfikacja miejsc = źródeł „rozbitych
okien
 naprawa pojawiających się „rozbitych okien”
3.
W jaki sposób dyrektor
może wspomagać
funkcje wychowawcze
środowiska szkolnego?
Forma listów
z zadaniami
domowymi
Analiza
zadania
domowego
nr 1
Forma listu, w jakiej dostaliśmy odpowiedzi na zadanie domowe
nie do
przyjęcia
34%
taka sobie
27%
optymalna
39%
Analiza zadania domowego nr 1
Kategorie
•
•
•
•
•
TYP DZIAŁANIA: akcja – proces
ADRESAT: jednostka – grupa
INICJATOR: zewnętrzny – wewnętrzny
ROZWIJANE ZASOBY: wiedza – umiejętności
STOSUNEK OPISANEJ PRAKTYKI
DO PROGRAMU EDUKACYJNEGO:
zintegrowane – dedykowane
• EWALUACJA: adekwatna - nieadekwatna
Analiza zadania domowego nr 1
Wyniki
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
akcja - proces
TYP
DZIAŁANIA
jednostka - grupa
ADRESAT
zewnętrzny-wewnętrzny wiedza - umiejętności
INICJATOR
ROZWIJANE
ZASOBY
zintegrowane dedykowane
adekwatna nieadekwatna
PROGRAM
EDUKACYJNY
EWALUACJA
Zadanie domowe nr 2
Zadaniem każdego Dyrektora jest wypełnienie ankiety internetowej nt.
Poczucia wpływu na zasoby szkoły do dnia 5 listopada 2013 roku.
 ankieta będzie dostępna na stronie pod tym linkiem
https://docs.google.com/forms/d/1GSz7LiJQrnW_9xJN9fnkQta_n520GNulyOSf1hOynw/viewform
 informacje i link również w załączniku „ZADANIE DOMOWE 2” na stronie
Kuratorium Oświaty
Przykładowy fragment
ankiety