NGHIÊN CỨU HÌNH THÁI , CẤU TRÚC GAN

Download Report

Transcript NGHIÊN CỨU HÌNH THÁI , CẤU TRÚC GAN

NGHIÊN CỨU HÌNH THÁI , CẤU TRÚC GAN ,
ĐƯỜNG KÍNH VÀ PHỔ DOPPLER TĨNH MẠCH CỬA
QUA SIÊU ÂM Ở BỆNH NHÂN XƠ GAN
(ĐỀ CƯƠNG CKII NỘI TIÊU HÓA)
NGƯỜI THỰC HIỆN : BS.TRẦN CÔNG NGÃI
NGƯỜI HƯỚNG DẪN : PGS.TS.HOÀNG TRỌNG THẢNG
ĐẶT VẤN ĐỀ
-
-
Xơ gan là bệnh lý tương đối phổ biến ở
Việt Nam và trên thế giới
Cần phát hiện sớm và điều trị kịp thời để
kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân .
ĐẶT VẤN ĐỀ (tt)
- Siêu âm là một kỹ thuật không xâm lấn an
toàn , giá thành rẻ , có thể lặp lại nhiều
lần , có hiệu quả cao trong việc theo dõi
hình thái cấu trúc của xơ gan cũng như
đường kính , phổ Doppler tĩnh mạch cửa ,
rất có giá trị trong chẩn đoán và tiên
lượng bệnh gan mật .
ĐẶT VẤN ĐỀ (tt)
-
Mục tiêu đề tài chúng tôi :
1. Khảo sát hình thái , cấu trúc gan , đường kính
và phổ tĩnh mạch cửa qua siêu âm ở bệnh nhân
xơ gan .
2. Đánh giá mối tương quan giữa kích thước
gan , đường kính , phổ Doppler tĩnh mạch cửa
với độ nặng của thang điểm Child-Pugh qua
siêu âm ở bệnh nhân xơ gan .
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
-
Giải phẩu gan :
Vị trí : Nằm ở hạ sườn ( P )
Hình dạng : Gan có hình chêm , hình dạng và
kích thước gan thay đổi ít nhiều theo thể tạng
Các thành phần ống mạch của gan :
Tĩnh mạch cửa
Động mạch gan
Ống mật
TỔNG QUAN TÀI LIỆU (tt)
-
Phân chia thùy gan :
+ Phân chia theo giải phẩu : Thùy ( P ) , thùy ( T
) , thùy đuôi và thùy vuông .
+ Phân chia theo phân thùy chức năng : Dựa vào
phân bố của TMC và tĩnh mạch trên gan chia
gan thành 8 hạ phân thùy .
TỔNG QUAN TÀI LIỆU (tt)
Phân chia thùy gan theo giải phẩu
TỔNG QUAN TÀI LIỆU (tt)
Phân chia thùy gan trên siêu âm
TỔNG QUAN TÀI LIỆU (tt)
-
Hình ảnh siêu âm gan bình thường :
+ Đường bờ : Là đường hồi âm tương đối
“ sáng “ , mảnh , trơn láng uốn lượn theo
hình dạng của gan .
+ Nhu mô gan : Cấu trúc âm đồng nhất ,
mịn , hạt đều nhau , mặt gan nhẵn phẳng .
TỔNG QUAN TÀI LIỆU ( tt )
Hình ảnh siêu âm gan bình thường ( tt )
+ Cấu trúc ống- mạch :
TMC : đường kính # 11 mm , phổ
Doppler điều biến theo nhịp thở
Ống gan chung
Động mạch gan riêng
TỔNG QUAN TÀI LIỆU ( tt )
-
Chia phân thùy gan trên siêu âm :
Gan ( T ) : TMC ( T ) cùng với các nhánh tạo
chữ H nằm ngang ( theo hạ phân thùy 2,3,4 )
Gan ( P ) : TMC ( P ) cùng với các nhánh tạo
chữ H ngang P ( theo hạ phân thùy 5, 6,7,8 )
Hạ phân thùy 1 ( hạ phân thùy đuôi ) : được bộc
lộ trên mặt cắt ngang qua rốn gan .
TỔNG QUAN TÀI LIỆU (tt)
-
Hình ảnh siêu âm gan xơ :
Hình ảnh diễn tiến theo sự diễn tiến bệnh
Bệnh diễn tiến dần tạo hình ảnh siêu âm đặc
hiệu dần
+ Đường bờ gan : Không đều do các nốt và dải
xơ
+ Nhu mô gan : Nhu mô gan thô ráp không đều
, đôi khi có dạng hạt
TỔNG QUAN TÀI LIỆU (tt)
Hình ảnh siêu âm gan xơ ( tt )
- Hình thái gan : Phì đại thùy đuôi
Xơ gan rượu , gan thường lớn
Xơ gan virus ( B,C ) gan thường teo nhỏ
Giai đoạn muộn gan thường teo nhỏ không phụ thuộc
nguyên nhân
- TMC : Tăng áp cửa :Tăng đường kính thân TMC ,
phổ Doppler TMC bị ép dẹp (giảm vận tốc ) , mất
điều biến theo nhịp thở , kèm báng , lách to
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU :
2.1.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh :
Bệnh nhân xơ gan có hai hội chứng : Tăng áp TMC và
suy tế bào gan .
2.1.2. Tiêu chuẩn xác định nguyên nhân gây xơ gan
Xơ gan rượu :Bệnh nhân dùng rượu trên 80g/ngày ở
nam , 60g/ngày ở nữ , liên tục > 10 năm
Xơ gan có HbsAg (+) , Anti-HCV(+)
-
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU (tt)
Tiêu chuẩn loại trừ :
Bệnh nhân có báng không do xơ gan : thận hư ,
suy tim , suy dinh dưỡng
Bệnh nhân xơ gan có ung thư hóa
Bệnh nhân có đợt cấp của viêm gan mạn
Bệnh nhân có dùng β blockers
Tắt tĩnh mạch ngoài gan do u chèn
-
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU ( tt )
-
Thiết kế nghiên cứu : nghiên cứu tiền cứu
, mô tả cắt ngang
Thu thập dữ liệu :
Công cụ thu thập số liệu : Máy siêu âm
có đầu dò phù hợp ( Convex 3,5 MHz ,
Linear 7,5 MHz và có chức năng Doppler
mạch )
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU (tt)
Kỹ thuật thăm dò :
Bệnh nhân nằm ngửa hoặc nghiêng .
Tiến hành các mặt cắt để khảo sát các thông số
+ Kích thước gan
+ Cấu trúc gan
+ Bờ gan
+ Đường kính tĩnh mạch cửa
-
+ Phổ Doppler tĩnh mạch cửa
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU (tt)
Một số mặt cắt khảo sát :
Đo chiều cao gan (P) , chiều cao gan (T)
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU (tt)
Mặt cắt khảo sát TMC:
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU (tt)
Mặt cắt liên sườn vùng cuống gan khảo sát Doppler TMC
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU (tt)
- Thiết
lập các biến số trong nghiên
cứu :
+ Kích thước gan
+ Cấu trúc gan
+ Bờ gan
+ Đường kính tĩnh mạch cửa
+ Phổ Doppler tĩnh mạch cửa
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU (tt)
-
-
-
-
Hình thái và cấu trúc gan được đánh giá trực
quan so với nhóm chứng
Lập các bảng tính giá trị trung bình kích thước
gan của các nhóm xơ gan
Lập các bảng tính giá trị trung bình của TMC
ở bệnh nhân xơ gan
Lập các bảng tính giá trị trung bình phổ
Doppler ( vận tốc dòng chảy ) TMC
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU (tt)
-
-
-
Lập đồ thị , tính sự tương quan giữa kích thước
gan với độ nặng của xơ gan ( Child – Pugh )
Lập đồ thị , tính sự tương quan giữa đường
kính TMC với độ nặng xơ gan
Lập đồ thị , tính sự tương quan giữa phổ
Doppler TMC ( vận tốc dòng chảy ) với độ
nặng xơ gan .
KẾT LUẬN
Qua đề tài nhằm đưa ra kiến nghị :
Siêu âm là một kỹ thuật khá thông dụng ,giá thành rẻ ,
hữu ích , giá trị trong việc khảo sát bệnh lý gan mật
Sử dụng siêu âm gan trong việc theo dõi và chẩn đoán
bệnh xơ gan qua :
+ Hình thái gan
+ Cấu trúc gan
+ Đường kính TMC
+ Phổ Doppler TMC
Có giá trị thực tiễn , dễ thực hiện trong lâm sàng
-
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
SỰ THEO DÕI CỦA QUÝ THẦY VÀ
QUÝ ĐỒNG NGHIỆP