Transcript Actualisering anderstalige nieuwkomers

ONDERWIJS AAN
ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS
ACTUALISERING
Luc Driesmans en Marleen Van den Mooter
27 januari 2012
INLEIDING
• Vooraf
• Diversiteit in de doelgroep
• Belang van school voor AN
• Aandachtspunten regelgeving
DIVERSITEIT IN DOELGROEP
•
•
•
•
•
•
•
Verscheidenheid achtergrond bemoeilijkt aanpak
Centrale regelgeving  regionale verschillen
Onrealistische verwachtingen externen tav ond
Lange termijn aanpak noodzakelijk
Gewone kinderen in buitengewone omstandigheden
Thuishorend in gewone leeromgevingen
Geen OKAN uren in buitengewoon onderwijs
BELANG VAN SCHOOL
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gewone omgeving, structuur en geordend
Kind en jongere kunnen zijn
Veiligheid en rust ervaren
Omgang leeftijdsgenoten
Inzicht in omgangsvormen, waarden, normen
Nederlands leren
Houvast krijgen
Vaardigheden en kennis opbouwen om toekomst te bepalen
Ervaren dat anderen interesse betonen en mee zorg dragen
AANDACHTSPUNTEN REGELGEVING
• Steeds teruggrijpen naar omzendbrieven
• Brochures moeilijk actueel te houden, regelgeving wijzigt snel
• Regelgeving onvoldoende gekend => missen van kansen (onthaaluren)
• CLB: geen parate kennis wel aandacht geven aan, mogelijkheden
signaleren in scholen en weg vinden naar info
BASISONDERWIJS
Onthaalonderwijs in het basisonderwijs
• Onthaaljaar
• Vervolgjaar
• asielcentra
Doelstelling
• Instroom voorbereiden en doorstroming bevorderen in de reguliere klaspraktijk
= taalvaardigheid Nederlands
• Sociale integratie in het schoolleven bevorderen = omgaan met sociale en
culturele verscheidenheid in de relatie met klasleerkracht én leeftijdsgenoten
BASISONDERWIJS
Omzendbrief BaO/2006/03 – publicatiedatum 30/06/2006 – laatste wijziging 21/09/2011
•
•
•
•
•
•
•
Onthaalonderwijs in het basisonderwijs
Doelstelling
Definitie “anderstalige nieuwkomers”
Gewezen “anderstalige nieuwkomers”
Organisatie van het onthaaljaar
financiering
Begeleidende diensten
• Meest recente regelgeving via
http://www.ond.vlaanderen.be/wetwijs/thema.asp?id=92
BASISONDERWIJS
Definitie “anderstalige nieuwkomers”
• 5 jaar of ouder (of 5 jaar worden ten laatste op 31 december van het lopende
lopende schooljaar
• Niet het Nederlands als thuistaal of moedertaal hebben (op eer van ouders)
ouders)
• Onvoldoende de onderwijstaal beheersen om met goed gevolg de lessen te
te kunnen volgen
• Max. 9 maanden ingeschreven zijn in een school met het Nederlands als
onderwijstaal (zonder de vakantiemaanden juli en augustus) (op eer van ouders)
ouders)
• Nieuwkomer zijn (= max. één jaar ononderbroken in België verblijven)
Uitz.: voor kinderen, officieel in een asielcentrum, geldt enkel de leeftijdsvoorwaarde
BASISONDERWIJS
Gewezen anderstalige nieuwkomers
• Voorafgaande schooljaar anderstalige nieuwkomer +voorafgaande schooljaar
schooljaar onthaalonderwijs genoten
• Bij schoolverandering vraagt de nieuwe school een verklaring aan de vorige
vorige school betreffende beide voorwaarden
• Teldag voor gewezen anderstalige nieuwkomers = eerste schooldag van oktober
BASISONDERWIJS
Organisatie van het onthaaljaar
1. Voldoende anderstalige nieuwkomers ingeschreven hebben
• Op niveau van de school (2 aanvullende lestijden per school + 1,5/AN)
- Autonome KS of autonome LS met 1 vestigingsplaats = 4 AN (= 8lt)
- Andere scholen = 6 AN (= 11 lestijden)
- Extra lesuren bij toename met 4 AN (= totaal van 8/10 AN)
- Stopzetting indien daling onder 2 AN
• Op niveau van de scholengemeenschap (1,5 aanvullende lestijden/AN)
- In alle scholen van de SG samen 12 AN (= 18 lestijden)
- Extra lesuren bij toename met 4 AN (= totaal van 16 AN)
- Stopzetting indien daling onder 4 AN
• De school kiest voor een gans schooljaar op welk niveau de telling gebeurt
gebeurt
BASISONDERWIJS
Organisatie van het onthaaljaar
Zowel een school als de scholengemeenschap kunnen ook apart onthaalonderwijs
organiseren. Indien de school beslist om haar nieuwkomers niet te laten meetellen in
de SG en beiden komen toch aan hun aantal nieuwkomers kunnen ze los van elkaar
onthaaluren verwerven!
Cfr voorbeeld in de omzendbrief.
BASISONDERWIJS
Organisatie van het onthaaljaar
Ook al wordt het onthaalonderwijs op niveau SG georganiseerd toch mogen de
kinderen in hun eigen school blijven zitten.
De uren worden berekend op niveau SG maar verdeeld tussen de scholen met
nieuwkomers en kunnen doorheen het schooljaar overgedragen worden.
BASISONDERWIJS
2. Individueel werkplan = beschrijven en opvolgen van de onthaalstrategie
• beginsituatie
• Leerelementen en leerevolutie
• evaluatie
3. Verbintenis van de school om leerkrachten te laten deelnemen aan vorming
Financiering
• Toekenning van de uren is steeds per school, maar overdracht is mogelijk in
mogelijk in geval van verloop van de leerling
• Extra toelage per AN = euro 12,50 per volledige maand
BASISONDERWIJS
Begeleidende diensten
• Steunpunt diversiteit en leren
• Steunpunt Nederlands 2de taal = centrum voor taal en onderwijs (CTO)
(CTO)
• Pedagogische begeleiding
• Niet vermeld: CLB, maar voor de opdrachten vanuit ons decreet en vanuit
vanuit BVR operationele doelstellingen wordt expliciet verwezen naar
naar begeleiding van anderstalige nieuwkomers
Aandacht:
• Indruk dat er nog uren onbenut worden in het basisonderwijs!!
SECUNDAIR ONDERWIJS
Onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers in het gewoon voltijds secundair
onderwijs SO 75 – publicatiedatum 30/06/2006 – datum laatste wijziging 11/10/2011
• Doelstelling
• Voorwaarden
- organisatorisch
- Toelatingsvoorwaarden voor de AN
- Inhoudelijke voorwaarden
- Verdere oriëntering en integratie in het SO
• Begeleiding door CLB
SECUNDAIR ONDERWIJS
Doelstelling
• Nederlands leren
• Integreren in de onderwijsvorm en studierichting die aansluit bij de individuele
individuele capaciteiten van de AN
Praktisch
- Onthaaljaar gericht op het verwerven van het Nederlands
- Ontwikkelingsdoelen “Nederlands voor nieuwkomers in de onthaalklas voor
anderstalige nieuwkomers”
http://www.anderstaligenieuwkomers.be/doelen
- Overstap naar het regulier onderwijs, gecoacht door de onthaalleerkracht
(vervolgcoach)
SECUNDAIR ONDERWIJS
Ontwikkelingsdoelen ‘ Nederlands voor nieuwkomers in de onthaalklas voor
anderstalige nieuwkomers’
Vroeger de ROTAN doelen genoemd (referentiekader ontwikkelingsdoelen
taalvaardigheid anderstalige nieuwkomers)
ROTAN werd nu aangevuld met doelen uit vakoverschrijdende eindtermen:
‐ Leren leren
‐ Gecijferdheid
‐ Techniek
‐ Gezondheid
‐ Sociale vaardigheden
‐ Informatie en communicatietechnologie
SECUNDAIR ONDERWIJS
Voorwaarden (organisatorisch)
•
•
•
•
•
•
Specifieke afspraken voor tijdstip van aanvraag onthaalklas
Op 1 oktober of daarna minstens 25 AN ingeschreven in de school/SG
Onthaalonderwijs blijft, ook al daalt het aantal AN tijdens het schooljaar
Slechts 1 contactschool binnen een SG
Samenwerking met CLB = expliciet benoemd
Nascholing taalvaardigheid en intercultureel onderwijs voorzien
SECUNDAIR ONDERWIJS
• Scholengemeenschappen die nu reeds onthaalscholen hebben, mogen blijven
uitbreiden in scholen en uren
• Scholengemeenschappen zonder onthaalschool, die toch een aanvraag willen
doen = in afwachting van veranderingen secundair onderwijs is er een
programmastop d.w.z.:
‐ Aanvragen OKAN uiterlijk 30 november voorafgaand indienen
vb. aanvraag voor 2013-2014 moet uiterlijk 30 november 2012 ingediend
‐ Aanvraag gaat dan voor advies naar de Vlor
‐ En nadien beslist minister over toestemming oprichting OKAN
SECUNDAIR ONDERWIJS
Toelatingsvoorwaarden:
• Op 31/12 volgend op de aanvang van het schooljaar 12 jaar zijn en geen
18 jaar geworden zijn
• Een nieuwkomer zijn
• Niet het Nederlands als moedertaal of thuistaal hebben
• Onvoldoende de onderwijstaal beheersen…
• Max. 9 maanden ingeschreven zijn in een school met het Nederlands als
onderwijstaal (zonder de vakantiemaanden juli en augustus)
Uitz.: afwijking kan aangevraagd voor 1, 2 en 5 mits vergezeld van een
ondersteunende motivering door CLB. Elk jaar bezorgt het agentschap een
dienstschrijven aan scholen met uitleg over de afwijkingen.
SECUNDAIR ONDERWIJS
Inhoudelijke voorwaarden
• Ontwikkelingsdoelen “Nederlands voor …
• Uitwerken van een individueel leertraject + opvolging en bijsturing =
samenwerking met CLB
• Bijhouden van alle informatie over de AN tijdens en na de onthaalklas
• Relevante informatie laten doorstromen naar het reguliere onderwijs vanuit
de vervolgschoolcoördinatie
• Initiatieven ter ondersteuning van AN tijdens en na het onthaaljaar (vroegere
snuffelstages,…)
• Optioneel: 4 u wekelijks vrij te besteden vb. Frans, wiskunde, LO
==) duidelijk ondersteuningsopdracht zowel voor de school als voor het CLB
SECUNDAIR ONDERWIJS
Verdere oriëntering en integratie in het secundair onderwijs
• Belang van de extra uren-leraar onthaalonderwijs
• Einde schooljaar = attest onthaaljaar
• Integratie in het regulier onderwijs vnl. op basis van de beslissing
van de toelatingsklassenraad en op basis van leeftijd
• Overschakeling in de loop van het onthaaljaar = regularisatie door
de school zelf (gewettigde afwezigheid in het bewuste
structuuronderdeel)
• Reglementaire toelatings- en overgangsvoorwaarden
Expliciete opdracht CLB vanuit dit decreet, vanuit het eigen decreet en
BVR operationele doelstellingen
Omzendbrief SO 64 – voltijds SO en SO/2008/08 – deeltijds SO en
SO/2005/04 rubr. 2.2 – gewettigde afwezigheden
SECUNDAIR ONDERWIJS
• Vroegere gelijkwaardigheidsprocedure getuigschriften vervalt
• Belang van de toelatingsklassenraad!
• Gunstige beslissing, uiterlijk 25 lesdagen na aanvang regelmatige
lesbijwoning
• Vroegere gelijkswaardigheidsbeslissingen vervallen tenzij gunstiger dan de
toelatingsklassenraad beslist
• Achtergrondinformatie over buitenlands onderwijssysteem via het
Agentschap voor Kwaliteitszorg in Onderwijs en Vorming, NARICVlaanderen – tel. 02/553.89.58
LEREN EN WERKEN
Stelsel van leren werken SO/2008/08 – publicatiedatum 08/08/2008 – laatste wijziging
15/09/2011
Doelstelling = taalvaardigheid, inburgering en zelfredzaamheid
=) betere doorstroming naar arbeidsdeelname – individuele aanpak (Vanaf 1 lln
krijgt men 1,2 lestijd)
•
•
•
•
•
Nieuwkomer
Nederlands niet als thuistaal of moedertaal
Max. 9 maanden ingeschreven
Onvoldoende Nederlands voor het deeltijds beroepssecundair onderwijs
Op 31 december de leeftijd van 18 jaar niet bereikt
Uitz. Afwijking aanvragen voor 1, 3 en 5 met begeleidend schrijven CLB
RECHT OP ONDERWIJS EN AN
Recht op onderwijs voor kinderen zonder wettig verblijfsstatuut. GD/2003/03 –
Publicatiedatum 24/02/2003 – laatste wijziging 07/12/2009
• Ieder kind dat hier verblijft heeft recht op onderwijs
• Onderworpen aan de leerplicht
• Afdwingbaar vanaf 60ste dag na inschrijving
Het gelijke kansenbeleid voor het basisonderwijs BaO/2006/01 – publicatiedatum
13/06/2006 – datum laatste wijziging 11/10/2011
• Uitzonderingsmaatregel voor inschrijving van AN na volverklaring, enkel in
het basisonderwijs
• Scholen mogen AN inschrijven na volverklaring maar moeten niet
RECHT OP ONDERWIJS EN AN
Het nieuwe inschrijvingsrecht vanaf 01/09/2012 en van toepassing op inschrijvingen
schooljaar 2013-2014
Capaciteitsbepaling voor anderstalige nieuwkomers (basisonderwijs)
• Voorwaarde: een school op redelijke afstand, die rekening houdt met de vrije
schoolkeuze van de ouders
• Indien capaciteitsbepaling AN: nooit minder dan 8 leerlingen
• Afspraken binnen het LOP of tussen scholen in dezelfde gemeente indien geen
LOP
• School kan afwijken van de weigeringsgrond capaciteit om AN in te schrijven
LOP EN AN
Decreet betreffende gelijke onderwijskansen I – B.S. 14/09/2002 –
laatste publicatiedatum 01/09/2011
LOP maakt afspraken over
• de opvang, het aanbod en de toeleiding van leerlingen naar het
onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers
• de opvolging van gewezen anderstalige nieuwkomers in het
gefinancierd of gesubsidieerd onderwijs
CLB EN AN
Decreet betreffende de CLB – publicatiedatum B.S.10/04/1999 – laatste wijziging
01/09/2011
•
•
•
•
AN = benoemd als preferentiegroep
AN = kunnen ondergebracht worden bij de prioritaire doelgroepen
AN worden prioritair begeleid om doorstroming te optimaliseren
Omkadering = coëfficiënt 4 voor BaO en voor SO
CLB EN AN
BVR tot vaststelling van de operationele doelstellingen van de CLB – publicatiedatum
B.S. 03/09/2009 – datum laatste wijziging 21/04/2011
• Kernactiviteiten actief aanbieden aan AN bij de aanpak van zorgvragen binnen
binnen het begeleidingsdomein onderwijsloopbaan (onthaal,
vraagverheldering, informatie en advies
• Vaccinaties aanbieden wanneer de vaccinatiestatus niet voldoet aan het
het vaccinatieschema
TALENCONCEPTNOTA EN AN
Conceptnota “Samen taalgrenzen verleggen”
• Inzetten op taalontwikkeling van het standaardnederlands van jonge kinderen
TALENCONCEPTNOTA EN AN
Conceptnota “Samen taalgrenzen verleggen”
• Onthaalonderwijs SO : flexibele opleidingstrajecten
• Proefprojecten in Antwerpen, Brussel en Gent = samenwerking tussen
inburgering en onderwijs
• Communicatie met de ouders
= vrijheid tot gebruik van andere talen
= beperkt in tijd
= ouders stimuleren tot het gebruik van het Nederlands
= verfijning en implementatie van instrumenten van Huizen van het
Nederlands
INFORMATIE EN DOCUMENTATIE
•
•
•
•
•
•
•
•
Wetwijs: www.ond.vlaanderen.be/wetwijs/thema.asp?id=92
www.anderstaligenieuwkomers.be/
www.cteno.be
www.kruispuntmi.be
www.kruispuntmi.be/toolbox/thema.aspx?id=624
www.steunpuntdiversiteitenleren.be
www.meertaligheid.be
VCLB-koepel: wordt vernieuwd