Zajęcia seminaryjne nr 4

Tkanki zwierzęce, Układ ruchu, Układ pokarmowy i Układ krwionośny

Zadanie 1 (4 pkt)

mięśniowa np. mięśnie człowieka, 1 …………………………………………….…………………………………….………… nerwowa np. mózg 2 ………………………………….……………………………………………………..…… kostna np. kości człowieka 3 ……………………………………………………………………………………………… tłuszczowa np. warstwa podskórna 4 ……………………………………………………………………………………………… nabłonkowa np. wyścieła przewód pokarmowy, drogi oddechowe, jamę gębową 5 ………………………………………………………………………………………………

Zadanie 2 (3 pkt)

A) Główną masę tej tkanki tworzy chondryna B) Komórki tej tkanki są duże i silnie zawakuolizowane.

C) Składa się z gwieździstych komórek połączonych ze sobą.

D) Chondroblasty otaczając się chondryną tworzą chondrocyty. włóknista II ………………..…….……..

Zadanie 3 (2 pkt)

skóra właściwa naskórek gruczoł łojowy mieszek włosowy tkanka podskórna

Zadanie 4 (3 pkt)

Proces dzielenia się komórek macierzystych i różnicowania ich w kierunku Limfocyty T są odpowiedzialne za wywołanie odpowiedzi immunologicznej

Zadanie 5 (3 pkt) Uzupełnij schemat krzepnięcia krwi.

trombokinaza protrombina fibrynogen

Zadanie 6 ( pkt)

Transport CO 2 w organizmie człowieka w około 70% odbywa się przez Dominująca forma, w jakiej przenoszone jest CO 2 karbaminohemoglobina w mniejszym stopniu jest to ……………………………………….. lub rozpuszczony CO 2 .

Zadanie 7 (3 pkt)

Zadanie 8 (2 pkt)

Organizmy o numerach 2, 3 i 4 płyn: hemolimfa ……………………………………………………………………………………………….......

Zadanie 9 (2 pkt) Podpisz kości kończyny górnej człowieka.

obojczyk łopatka kość ramienna kość łokciowa kość promieniowa

Zadanie 10 (2 pkt) Uzupełnij zdania.

1.

Kości pneumatyczne występujące w czaszce człowieka to klinowa, sitowa i 4. Czerwone zabarwienie mięśni szkieletowych i mięśnia sercowego

Zadanie 11 (2 pkt)

1.

Do chorób układu kostnego zaliczamy krzywicę, która spowodowana jest niedoborem 2. Stan chorobowy występujący najczęściej u osób starszych, w którym ubywa masy kostnej, i jest zwiększona podatność na złamania nazywamy 3. Zniekształcenie stopy polegające na obniżeniu jej wysklepienia

Zadanie 12 (3 pkt)

Mięsień

A

mięsień

B

Pod względem czynności jakie wykonują zaliczamy je do mięśni …………………………………...

antagonistycznych

Zadanie 13 (3 pkt)

1.

Żołądek składa się z 4 części.

2. Jelito końcowe tworzy kloakę.

Żołądek ptaków składa się z dwóch części: gruczołowej i mięśniowej.

3. Na dnie jamy gębowej znajduje się język.

4. W jelicie znajdują się kamyki rozcierające resztki pokarmu Kamyki rozcierające pokarm znajdują się w żołądku.

Zadanie 14 (3 pkt)

żyła wrotna B …………………………………….

Zadanie15 (3 pkt)

Połykanie jest czynnością kontrolowaną przez ośrodek nerwowy znajdujący się W czasie połykania pokarmu następuje odruchowe uniesienie krtani i zamknięcie je który ma działanie bakteriobójcze.

Zadanie 16 (2 pkt)

maltaza 2 cząsteczki glukozy sacharaza laktaza glukoza glukoza fruktoza galaktoza

Pytania z arkuszy maturalnych

Matura

2011 poziom rozszerzony

Zadanie 19. (2 pkt)

W funkcjonowaniu układu krwionośnego ważną rolę odgrywają wątroba i śledziona.

Zaznacz poniżej funkcje śledziony.

A. Magazynowanie krwi i uwalnianie jej w momentach większego zapotrzebowania.

B. Wytwarzanie hormonu przyspieszającego produkcję czerwonych krwinek.

C. Synteza cholesterolu.

D. Namnażanie limfocytów.

E. Wytwarzanie fibrynogenu osocza krwi. Poprawna odpowiedź: A, D

Zadanie 20. (1 pkt)

Proces krzepnięcia krwi składa się z wielu etapów prowadzących do wytworzenia skrzepu. Głównym składnikiem skrzepu są włókna nierozpuszczalnego białka fibryny powstające z rozpuszczonego w osoczu fibrynogenu. Innymi składnikami osocza, biorącymi udział w procesach krzepnięcia krwi, są protrombina oraz jony wapnia.

Na podstawie schematu wyjaśnij, w jaki sposób na proces krzepnięcia krwi wpływa zbyt niski poziom wapnia w organizmie.

Przykład poprawnej odpowiedzi Zbyt niski poziom wapnia we krwi może spowodować zmniejszenie ilości wytwarzanej trombiny, a co za tym idzie, mniej wytwarzanej fibryny biorącej udział w tworzeniu skrzepu.

Zadanie 21. (1 pkt) Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących odporności organizmu człowieka. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli literę P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli stwierdzenie jest fałszywe.

1. Mechanizmy obronne uruchamiane są w zetknięciu organizmu z antygenami.

2. Odporność komórkowa organizmu polega na reakcji antygenu z limfocytami T.

3. Odporność swoista organizmu ma charakter wrodzony.

Poprawna odpowiedź: 1 – P, 2 – P, 3 – F

Zadanie 22. (2 pkt)

Znajomość mechanizmów obronnych organizmu pozwala na ich wykorzystywanie do wzmocnienia jego odporności, np. przez stosowanie szczepień ochronnych. W niektórych sytuacjach zachodzi jednak konieczność osłabienia układu immunologicznego organizmu.

Podaj przykład sytuacji, w której istnieje konieczność osłabienia układu odpornościowego człowieka, oraz powód takiego postępowania.

Przykłady poprawnej odpowiedzi • Celowe obniżanie odporności stosuje się przy przeszczepach (transplantacjach). Jest to konieczne, aby organizm nie odrzucił przeszczepu lub żeby zmniejszyć ryzyko odrzucenia przeszczepu.

• Celowe obniżanie odporności stosuje się przy leczeniu niektórych chorób autoimmunizacyjnych. Jest to konieczne, aby obniżyć nadwrażliwość układu odpornościowego.

Matura 2011 poziom podstawowy

Zadanie 1. (3 pkt) Spośród niżej wymienionych zdań wybierz wszystkie, które charakteryzują poszczególne grupy związków organicznych, i zapisz ich numery w wyznaczonych miejscach.

1. Stanowią główne źródło energii dla komórek organizmu.

2. Są magazynowane w tkance podskórnej.

3. Budują filamenty mięśniowe.

4. Są magazynowane w wątrobie.

5. Budują błony komórkowe.

3, 5 1, 4 2, 5 Białka ................. Węglowodany ................. Lipidy .................

Zadanie 2. (1 pkt) Przyporządkuj poniższym elementom morfotycznym krwi ich funkcje.

A. Erytrocyty 1. Udział w procesach krzepnięcia krwi B. Trombocyty 2. Udział w procesach odpornościowych C. Leukocyty 3. Transport tlenu 4. Transport hormonów A. ............... B. .............. C. .............

Poprawna odpowiedź: A – 3, B – 1, C – 2

Zadanie 3. (2 pkt) Spośród niżej wymienionych zdań zaznacz wszystkie, które charakteryzują tkankę chrzęstną.

A. Komórki są owalne lub okrągłe i leżą w jamkach, zwykle ułożone po dwie.

B. Komórki są na ogół płaskie i łączą się ze sobą licznymi wypustkami.

C. W istocie międzykomórkowej występuje duża ilość włókien kolagenowych.

D. W istocie międzykomórkowej występują kanały, którymi przebiegają naczynia krwionośne oraz nerwy.

E. Substancja międzykomórkowa tworzy koncentrycznie ułożone blaszki.

Poprawna odpowiedź: A, C

Zadanie 4. (1 pkt) Skóra jest narządem spełniającym różne funkcje. Spośród niżej wymienionych zaznacz tę funkcję skóry, która u człowieka nie pełni istotnej roli.

A. Termoregulacja organizmu.

B. Udział w gospodarce wodno-elektrolitowej organizmu.

C. Udział w wymianie gazowej organizmu.

D. Odbiór bodźców ze środowiska zewnętrznego

.

Poprawna odpowiedź: C

Zadanie 5. (1 pkt)

Trzustka jest gruczołem wydzielania zewnętrznego oraz gruczołem wydzielania wewnętrznego (dokrewnego).

Wyjaśnij, na czym polega rola trzustki jako gruczołu wydzielania zewnętrznego.

Przykłady poprawnej odpowiedzi: Trzustka wydziela enzymy trawienne do dwunastnicy lub do jelita cienkiego, lub do przewodu pokarmowego.

Trzustka wydziela do dwunastnicy enzymy trawiące węglowodany, białka i tłuszcze

Zadanie 8. (2 pkt)

Regularne ćwiczenia fizyczne są jednym ze sposobów zapobiegania i leczenia choroby niedokrwiennej serca (choroby wieńcowej). Ludzie prowadzący aktywny tryb życia i regularnie uprawiający ćwiczenia fizyczne wykazują o połowę mniejsze ryzyko zachorowania na choroby serca. Również otyli, którzy są bardziej aktywni, znajdują się w grupie osób mniej zagrożonych chorobami układu krążenia.

Podaj dwa argumenty uzasadniające korzystny wpływ aktywności fizycznej na układ krążenia.

Przykłady poprawnych odpowiedzi Ćwiczenia fizyczne poprawiają przepływ krwi przez naczynia krwionośne, co zwiększa ich elastyczność.

Ćwiczenia fizyczne poprawiają przepływ krwi przez naczynia wieńcowe serca, co powoduje lepsze dotlenienie mięśnia sercowego i zapobiega chorobie wieńcowej.

Zadanie 7. (1 pkt) Podaj nazwę kości oznaczonej na powyższym schemacie literą X.

Poprawna odpowiedź: X – mostek

Zadanie 9. (2 pkt)

Na schemacie przedstawiono krążenie krwi w organizmie człowieka.

Literami A –D oznaczono części serca.

odtlenowana utlenowana utlenowana odtlenowana

a) Do niżej podanych nazw części serca przyporządkuj litery, którymi oznaczono je na schemacie.

Prawy przedsionek .....Prawa komora ......Lewy przedsionek …...Lewa komora…. A B C

b) Uzupełnij schemat, tak aby odzwierciedlał kierunek transportu i zawartość we krwi gazów oddechowych (O2 i CO2). Wpisz w wyznaczone miejsca określenia krążącej krwi utlenowana lub odtlenowana.

Zadanie 10. (3 pkt)

W tabeli przedstawiono objętość krwi przepływającej w ciągu minuty przez niektóre narządy człowieka w czasie odpoczynku oraz w czasie wysiłku fizycznego.

Objętość krwi przepływającej w czasie minuty [cm3 Narząd /min] w czasie odpoczynku w czasie wysiłku fizycznego

Mózg 700 750 Serce 200 750 Płuca 100 200 Mięśnie szkieletowe 750 12 500 Wątroba 1 350 600 Skóra 300 1 900 Na podstawie: T. Greenwood, R. Allan, L. Sheperd, A. Janta, B. Sągin, M. Skodowska, tłum. M. Starczewska,

Biologia 1, Seria z tangramem – teoria i ćwiczenia,

Gdańsk 2006

a ) Wymień nazwy dwóch narządów, w których podczas wysiłku najsilniej wzrasta przepływ krwi, i wskaż po jednej przyczynie tego zjawiska.

b) Uwzględniając informacje zawarte w tabeli, wyjaśnij, dlaczego nie zaleca się spożywania obfitych posiłków przed intensywnym wysiłkiem fizycznym.

Przykłady poprawnych odpowiedzi 1. Mięśnie szkieletowe, ponieważ podczas wysiłku intensywnie się kurczą i wzrasta zapotrzebowanie na tlen oraz substancje odżywcze.

2. Skóra, ponieważ podczas wysiłku przez rozszerzone naczynia krwionośne następuje utrata nadmiaru ciepła.

Przykłady poprawnej odpowiedzi Spożycie posiłku przed intensywnym wysiłkiem fizycznym zmniejsza wydolność organizmu, ponieważ duża objętość krwi odpływa do wątroby.

Ponieważ krew potrzebna narządom układu pokarmowego zostaje podczas wysiłku fizycznego skierowana do narządów intensywnie pracujących i trawienie zachodzi wolniej.

Zadanie 11. (1 pkt)

Podczas epidemii wirusowego zapalenia wątroby typu A, rozprzestrzeniającego się przez zakażone pożywienie lub wodę, stosuje się podawanie odpowiednich przeciwciał.

Podkreśl w każdej parze określenie charakteryzujące rodzaj nabytej odporności.

1. swoista / nieswoista 2. bierna / czynna 3. naturalna / sztuczna Poprawna odpowiedź: 1. swoista 2. bierna 3. sztuczna

Zadanie 17. (1 pkt) Uporządkuj we właściwej kolejności etapy obróbki pokarmu w przewodzie pokarmowym człowieka. Numery kolejnych etapów (1 –5) wpisz w odpowiednie miejsca tabeli.

Charakterystyka etapu Numer etapu

Trawienie białek, tłuszczy i węglowodanów w środowisku zasadowym …………..

Intensywnie wchłanianie produktów trawienia do krwi …………… Odzyskiwanie wody z resztek pokarmowych Rozdrabnianie, miażdżenie, nawilżanie pokarmu Trawienie białek w środowisku kwasowym …………… …………… …………… Poprawna odpowiedź: kolejność: 3, 4, 5, 1, 2

Zadanie 18. (2 pkt)

Naturalna mikroflora przewodu pokarmowego ma istotne znaczenie dla stanu zdrowia człowieka. Najmniej drobnoustrojów znajduje się w żołądku, a najwięcej w jelicie grubym.

Drobnoustroje dostające się do przewodu pokarmowego w większości nie pokonują bariery, jaką jest żołądek. Te bakterie, które ją pokonają, mogą osiedlać się i rozwijać w jelitach. Podstawową mikroflorę jelitową tworzą bakterie kwasu mlekowego.

a) Wyjaśnij, dlaczego żołądek jest barierą dla większości drobnoustrojów.

b) Podaj przykład korzyści, jaką czerpie organizm człowieka z obecności mikroflory jelitowej.

Przykłady poprawnej odpowiedzi: • Żołądek pełni rolę bariery dla większości drobnoustrojów, ponieważ w żołądku jest zbyt niskie pH, aby bakterie mogły przeżyć.

• Żołądek pełni rolę bariery dla większości drobnoustrojów, ponieważ wydziela kwas solny, który niszczy drobnoustroje lub je zabija.

Poprawna odpowiedź: Bakterie symbiotyczne tworzące mikroflorę jelitową: • produkują witaminę K lub witaminy z grupy B.

• hamują rozwój szkodliwych bakterii lub grzybów.

Zadanie 19. (2 pkt)

U młodej osoby występują zaburzenia odżywiania, które charakteryzują się okresami silnego, niekontrolowanego i impulsywnego objadania się. Jednocześnie osoba ta stosuje drastyczne metody zapobiegające przybraniu na wadze, np. prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających, przyjmowanie specyfików wspomagających odchudzanie albo wykonywanie forsownych ćwiczeń fizycznych lub stosowanie okresowej głodówki.

a) Podaj nazwę choroby, której objawy opisano w zadaniu.

.............................................................................................................................

b) Do którego lekarza specjalisty powinna zostać skierowana ta osoba w pierwszej kolejności?

A. Gastrologa B. Endokrynologa C. Dietetyka D. Psychiatry Poprawna odpowiedź: bulimia D. psychiatra

Zadanie 20. (1 pkt)

Kwas foliowy pełni wiele ważnych funkcji w organizmie człowieka. W pierwszych tygodniach ciąży jego rola związana jest z rozwojem i kształtowaniem się płodu. Kobiety powinny przyjmować 0,4 mg kwasu foliowego dziennie przez okres począwszy od trzech miesięcy przed planowaną ciążą aż do 12 tygodnia ciąży. Zaleca się, aby jednak wszystkie kobiety w wieku rozrodczym przyjmowały kwas foliowy w dawce 0,4 mg/dzień. W wielu krajach witamina ta dodawana jest do pieczywa.

Wyjaśnij, jaki wpływ na rozwój płodu ma kwas foliowy.

Przykłady odpowiedzi: Kwas foliowy wpływa na prawidłowe kształtowanie się układu nerwowego płodu.

Kwas foliowy chroni przed wadami cewy nerwowej.

arkusz podstawowy egzamin próbny listopad 2010 1 pkt – porównanie zmian w składzie płynu mózgowo -rdzeniowego (zmniejszenie ilości glukozy i zwiększenie ilości białka u chorego)

Arkusz rozszerzony - Matura 2010

Arkusz podstawowy - Matura 2010

Arkusz rozszerzony – matura 2009

Arkusz podstawowy – matura 2009

Arkusz rozszerzony – matura 2008

Arkusz podstawowy – matura 2008

Arkusz rozszerzony – matura próbna 2008

Arkusz podstawowy – matura próbna 2008 A poprzecznie prążkowane serca B – poprzecznie prążkowane szkieletowe

Pytania przykładowe – arkusz podstawowy gazeta wyborcza 2008

Arkusz rozszerzony - matura 2007

Arkusz podstawowy - matura 2007