Transcript Turcja

Turcja
Informacje
Turcja (Türkiye) – państwo położone w Azji na półwyspie Azja Mniejsza, częściowo również w
Europie, ze stolicą w Ankarze. Część europejska – Tracja – stanowi 3% powierzchni i oddzielona
jest od części azjatyckiej morzem Marmara oraz cieśninami Bosfor i Dardanele. Turcję od
północy otacza Morze Czarne, od zachodu Morze Egejskie i morze Marmara, a od południa Morze
Śródziemne (nazywane w języku tureckim Morzem Białym).
Największe miasta: Stambuł, Ankara, Izmir, Bursa, Adana, Gaziantep, Konya
Najwyższy punkt: Ararat 5165 m n.p.m.
Podział administracyjny: 81 prowincji
Turcja graniczy z 8 państwami. Całkowita długość granic wynosi 2627 km z czego na
poszczególne kraje przypada:
Armenia – 268 km
Azerbejdżan (Nachiczewan) – 9 km
Bułgaria – 240 km
Gruzja – 252 km
Grecja – 206 km
Iran – 499 km
Irak – 331 km
Syria – 822 km
Prezydent Turcji: Abdullah Gul
Co Warto Zobaczyć ?
ANKARA
Ankara – stolica i drugie co do
wielkości miasto Turcji,
kojarzone głównie z pięknymi
zabytkami oraz pamiątkami po
wybitnym tureckim polityku,
Mustafie Kemalu Atatürku.
Ponieważ Ankara leży w
środkowej części Anatolii,
występuje tu specyficzna
odmiana klimatu z upalnym,
suchym latem i chłodną zimą.
ISTAMBUŁ
Stambuł jest największym
miastem Turcji, czasem
błędnie branym za stolicę
kraju. Dziś Stambuł jest
głównym ośrodkiem
kulturalnym Turcji i całego
świata orientu.
Stambuł wyróżnia przede
wszystkim jego nietypowa
lokalizacja na dwóch
kontynentach,
przedzielonych Cieśniną
Bosfor.
Antalya
Antalya to kurort wybrzeża
Morza Śródziemnego Turcji.
W Antalyi znajdziemy
wszystko, czego tylko
zapragnie nasza turystyczna
dusza: malownicze zakątki
starówki, rozległe, spalone
słońcem plaże, bulwary
pełne sklepów i klimatyczne
restauracyjki ze specjałami
tureckiej kuchni.
Co Warto Zobaczyć ?
PAMUKKALE
Samą nazwę „Pamukkale”
tłumaczy się jako:
„Bawełniany Zamek”.
W rzeczywistości za
niesamowity wygląd tarasów
odpowiedzialny jest węglan
wapnia. Niegdyś znajdowało
się tu starożytne miasto
i słynne kąpielisko cesarzy –
Hierapolis, z którego
pamiątki gromadzi lokalne
muzeum.
KAPADOCJA
Kapadocja to fantastyczna
skalna kraina w środkowowschodniej Anatolii.
Niesamowite wytwory natury
sąsiadują tu z wzniesionymi
ludzka ręką skalnymi
miastami i świątyniami.
Wulkaniczne formacje skalne
Kapadocji przybierają
przeróżne kształty: grzybów,
stożków czy głów ubranych
w kapelusze.
BURSA
Bursa słynie między innymi
z obecności leczniczych
źródeł, których wodą zasilane
są miejskie łaźnie i fontanny.
Nad miejskimi zabudowaniami
górują dwa zabytkowe
meczety: Wielki Meczet
i Zielony Meczet, a pośród
malowniczych ulic starówki,
kryją się osmańskie zabytki.
HISTORIA TURCJI W PIGUŁCE
Kolebką ludów tureckich są okolice gór Ałtaj w Azji Środkowej. Na przestrzeni
dziejów niektóre spośród tych ludów, w tym słynni Hunowie, ruszyły na zachód. Lud Oguzów
to dalecy przodkowie dzisiejszych Turków. Osiedlili się na terenach dzisiejszego Uzbekistanu i
tam przyjęli islam. Pochodzący od nich Seldżukowie objęli wkrótce władzę w kalifacie
arabskim, a w 1071 r. wkroczyli po raz pierwszy do Anatolii, pokonując Bizancjum. Zajęli także
Ziemię Świętą, co stało się pretekstem do ogłoszenia w Europie pierwszej krucjaty. Państwo
Seldżuków osłabło po najeździe mongolskim w XIII w., a upadło na początku XIV w., kiedy to
plemię Karaman zajęło jego stolicę, Konyę. Wówczas jednak rodziła się już potęga Osmanów.
Protoplastą sułtanów, którzy rządzili Turcją przez ponad 600 lat, był Osman, syn lokalnego
wojownika. Osman zbuntował się przeciwko Seldżukom i ok. 1300 r. utworzył własne państwo.
Jeszcze za życia Osmana jego syn Orhan zdobył Bursę (pierwszą stolicę Imperium
Osmańskiego), a wkrótce potem także pierwszą fortecę w Europie. Za rządów Murada I
państwo powiększyło się o Trację i Serbię. Politykę podbojów kontynuował jego syn, Bajazyt I,
który zdobył Bułgarię i część wschodniej Anatolii, a następnie przygotowywał się do oblężenia
Konstantynopola.Plany te pokrzyżował mi jednak w 1402 r. Tamerlan, który rozbił wojska
tureckie i wziął sułtana do niewoli. Po tym ciosie państwo osmańskie potrzebowało kilkunastu
lat na odrodzenie. Odbudowę państwa rozpoczął Mehmet I, a kontynuował ją jego syn, Murat.
To on pokonał pod Warną Władysława Jagiellończyka i jego węgierską armię oraz odzyskał
posiadłości na Bałkanach. W historii najgłośniej zapisał się jednak jego syn, Mehmet II,
zdobywca Konstantynopola.Turcja była imperium wielokulturowym. W Stambule i zachodniej
Anatolii żyli m.in. liczni Grecy.
HISTORIA TURCJI W PIGUŁCE
Wiek XVI to okres rozrostu państwa. Turcy zdobywają Egipt i Palestynę, kontrolują
Algier i Tunis, roztaczają opiekę nad Mekką i Medyną.Jest to też czas rozkwitu
kultury. Działa Sinan, twórca takich pereł architektury, jak meczet Selima w Edirne
czy meczet Sulejmana w Stambule.Sam Sulejman, wielki zdobywca i mecenas
kultury, zapisał się w historii tureckiej jako Prawodawca, w europejskiej jako
Sulejman Wspaniały, a w polskiej – jako małżonek Roksolany, porwanej przez
Tatarów w Lehistanie.Od końca XVI wieku państwo tureckie przeżywa trudności.
Ostatni wielki wysiłek to oblężenie Wiednia w 1683 r., zakończone Odsieczą i
klęską wojsk wezyra Kara Mustafy. Po Sulejmanie Wspaniałym rządy w państwie
często sprawują raczej wielcy wezyrowie i sułtanki-matki niż sami władcy.
Wybuchają bunty janczarów, a kraje Europy Zachodniej coraz częściej traktują
Stambuł jak własne podwórko.
Polacy wspominają XVIII-wieczną Turcję jako kraj, który udzielił schronienia
emigrantom popowstaniowym. Niektórzy wiązali z nią plany niepodległościowe,
powtarzając sobie, iż państwo osmańskie nie uznało rozbiorów i wciąż czeka na
posła z Lehistanu.Turcja osmańska, która tak bała się podzielić los Polski, sama
stała się ofiarą rozbioru po I wojnie światowej. Swój obecny kształt zawdzięcza
zwycięskiej wojnie o niepodległość, z której po obaleniu sułtanatu i przeniesieniu
stolicy do Ankary wyszła już jako republika.
OKO
PROROKA
Oko Proroka, spotykane w Turcji na każdym kroku, stało się jednym z najbardziej
charakterystycznych symboli tego kraju. Występuje w ilościach nieprzebranych na różnego rodzaju
pamiątkach dla turystów. Na potrzeby turystyki wykonuje się oczy w przeróżnych kolorach, jednak
oryginalny nazar boncuğu powinien być niebieski. Muzułmanie w różnych krajach wierzą w nazar,
czyli „złe oko”. Jest to urok, rzucany świadomie lub nieświadomie poprzez spojrzenie. Można rzucić
urok na człowieka, zwierzę, przedmiot, dom itd. Szczególnie silne uroki potrafią rzucać osoby o
niebieskich oczach. Specyfiką turecką jest ochrona przed złym okiem za pomocą Oka Proroka,
którego zadaniem jest „przechwycenie” złego spojrzenia zanim wyrządzi ono krzywdę. Oko nie
powinno być ukryte – należy je nosić lub zawieszać w widocznym miejscu, wówczas działa
skutecznie..
Turcy nazywają ten amulet nazar boncuğu (czyli koralik na nazar). Jest on okrągły lub kulisty,
wykonany z niebieskiego szkła, z namalowanymi w środku koncentrycznymi kręgami, białym i
jasnoniebieskim, oraz czarną „źrenicą” w centrum.
WIRUJĄCY
DERWISZE
Chociaż byli tylko jednym z wielu bractw, to właśnie oni stali
się najbardziej znanym w świecie muzułmańskim zakonem
mistycznym. Wszystko dzięki sposobowi, w jaki mewlewici (znani
potocznie jako tańczący bądź wirujący derwisze) oddają cześć Bogu.
Ich słynny taniec jest dzisiaj wykonywany podczas specjalnych
pokazów w różnych miastach Turcji.
KUCHNIA TURECKA
Kuchnia turecka jest niezwykle bogata i oferuje rozmaite rodzaje dań.
Jej korzenie leżą w kuchni osmańskiej, która czerpała z kuchni różnych regionów
Imperium i połączyła wpływy tradycyjnej, środowo-azjatyckiej kuchni dawnych Turków
oraz kuchnie bliskowschodnie i bałkańskie. Współczesna kuchnia turecka jest bogata w
różnego rodzaju potrawy warzywne, pilawy (potrawy z ryżem lub kaszą), nabiał (przede
wszystkim jogurt) oraz dania przygotowywane na bazie ciasta. Turcy do większości dań
jedzą chleb. Jednak w krajach Europy najczęściej spożywanym daniem tureckim jest
„kebab”.Choć zwykle kojarzymy słowo „kebab” z döner kebabem podawanym w bułce, w
języku tureckim wyraz ten określa różne rodzaje grillowanego lub mielonego mięsa,
podawanego z różnymi dodatkami. W Turcji znajdziemy bardzo wiele typów kebabu, ale
niektóre z nich są bardziej popularne niż inne.