Transcript Regeneracja lamp- prezentacja PWL w formacie ppt

Regeneracja lamp elektronowych
Aleksander Zawada
3 października 2010 r.
• Regeneracja nie wymagająca
rozhermetyzowania lampy
• Regeneracja wymagająca
rozhermetyzowania lampy
Uszkodzenia nie wymagające
rozhermetyzowania lampy
•
•
•
•
•
•
•
Poluzowanie cokołu
Odpadnięcie metalizacji
Odlutowanie doprowadzenia na bańce
Niektóre przypadki zwarć międzyelektrodowych
Niektóre przypadki urwania doprowadzeń
Częściowa utrata luminacji oka magicznego
Niektóre przypadki częściowej utraty emisji
i/lub częściowej utraty próżni
• Emisja elektronów z siatki sterującej
Uszkodzenia wymagające
rozhermetyzowania lampy
• Przepalenie grzejnika w lampie pośrednio
żarzonej
• Przepalenie katody w lampie bezpośrednio
żarzonej
• Utrata emisji, wymagająca wymiany katody
• „Zatrucie” luminoforu w oku magicznym,
nie dające się usunąć innymi sposobami
• Niektóre przypadki utraty próżni
Część pierwsza
USZKODZENIA NIE WYMAGAJĄCE
ROZHERMETYZOWANIA LAMPY
Poluzowanie cokołu
• Naprawa doraźna: przez usztywnienie taśmą izolacyjną
• Naprawa docelowa: Poprzez odlutowanie i demontaż
cokołu (niekiedy konieczne odmoczenie w wodzie lub
mieszaninie rozpuszczalników: aceton, alkohol etylowy,
estry, węglowodory), wykonanie przedłużeń doprowadzeń,
przyklejenie cokołu i przylutowanie doprowadzeń. Do
cokołowania zalecany jest kit gliptalowy.
Kit gliptalowy
Składniki:
• żywica gliptalowa (produkt kondensacji bezwodnika kwasu ftalowego
i gliceryny)
• Tlenek cynku
• Mączka marmurowa
• Rozpuszczalnik- aceton. Sporządza się papkę, którą cokołuje się lampy
na zimno.
!!!Nie zaleca się stosować klejów epoksydowych, jak np. distal, gdyż
może powodować pęknięcia lamp.
Odpadnięcie metalizacji
• Naprawa przy użyciu sprayów
przewodzących, głównie na bazie grafitu
• W przypadku całkowicie zdartej metalizacji
można spróbować srebrzenia chemicznego.
Srebrzenie chemiczne
• Przedmiot musi być starannie oczyszczony i odtłuszczony (woda z
detergentem, potem stężony kwas siarkowy z dwuchromianem potasu,
potem woda destylowana dwukrotnie).
• Przedmiot musi być uczulony przez natarcie chlorkiem cyny (po
natarciu spłukać).
• Dwa roztwory srebrzące: A: tlenek srebra rozpuszczony w amoniaku
(tlenek srebra otrzymuje się przez strącenie z azotanu srebra
roztworem wodorotlenku sodu) B: wodny roztwór glukozy.
Skuteczne srebrzenie wymaga podwyższenia temperatury do co
najmniej 40 stopni Celsjusza.
Uwaga: roztwory można sporządzać jedynie z wody destylowanej.
Odlutowanie doprowadzenia na
bańce
• Wymaga oczyszczenia doprowadzenia, pobielenia,
przyklejenia (jak przy cokołowaniu) i przylutowania.
Niektóre przypadki zwarć
międzyelektrodowych
• udaje się usunąć poprzez przepuszczenie
dużego prądu między zwartymi
elektrodami. Metoda ta może jednak
spowodować przepalenie doprowadzeń.
Urwanie doprowadzenia
• Można usunąć przez ostrożne podpiłowanie
szkła i dolutowanie do doprowadzenia
przewodu. Dalej postępuje się jak w
poprzednio opisanym uszkodzeniu.
Utrata luminancji oka magicznego
• Może być spowodowana utratą emisji przez
katodę
• Może być spowodowana „zatruciem”
luminoforu
• Może być spowodowana obiema
przyczynami
Utrata luminancji oka magicznego
• Czasami bywa doraźnie usuwana przez
podwyższenie napięcia żarzenia lub
napięcia anodowego. Takie postępowanie
prowadzi jednak nieuchronnie do zużycia
lampy.
Utrata luminancji oka magicznego
• Spowodowana utratą emisji katody
Może być niekiedy usunięta przez
przeżarzenie katody w czasie kilku minut
przez podwyższenie napięcia żarzenia
nawet do 2x Uż.
Taki zabieg może jednak popsuć próżnię.
Utrata luminancji oka magicznego
• Może być częściowo usunięta poprzez
wygrzanie luminoforu w piecu
indukcyjnym. Zanieczyszczenia
odparowują, zaś powierzchnia ekranu
oczyszcza się. Zabieg bywa skuteczny dla
wskaźników z ekranem okrągłym. Zabieg
prowadzi z reguły do częściowego zatrucia
katody. Katodę trzeba odtruwać przez
przeżarzenie.
Utrata luminancji oka magicznego
Niektóre przypadki częściowej
utraty emisji
Dają się usunąć przez:
-Przeżarzenie katody (aktywacja termiczna)
-Przeżarzenie połączone z obciążeniem lampy
(aktywacja prądowa i termiczna)
Szczegóły w artykule R. Dobrodzieja –
Radioamator i Krótkofalowiec
Niektóre przypadki częściowej
utraty próżni
• Można usunąć przez rozpylenie getteru
(jeśli był to getter AlNiBa lub BaAl)
• Można usunąć przez odpowiednio długą
pracę lampy w określonych warunkach
zasilania (praca zbliżona do pracy pompy
jonowo-sorpcyjnej)
Część druga
• Uszkodzenia wymagające
rozhermetyzowania lampy – uszkodzenia
grzejnika i katody. Tego typu naprawy nie
są zawsze możliwe, wymagają zaplecza
sprzętowego i pochłaniają dużo czasu.
Minimum sprzętowe
•
•
•
•
•
•
•
•
Palniki: ręczny i stołowy gaz-powietrze
Zatapiarka pionowa
Piec do odprężania szkła, piec indukcyjny
Łopatki grafitowe i inne drobne narzędzia
szklarskie
Stanowisko pompowe, pozwalające na uzyskanie
próżni 10-6 Tr
Zgrzewarka punktowa
Pilarka z tarczką diamentową
Minimalne zaplecze chemiczne
Minimum sprzętowe-palniki
Minimum sprzętowe-układ
pompowy
Układ zawiera pompę
obrotową, dyfuzyjną,
próżniomierze i pozwala
na dołączenie
pompowanych lamp.
Minimum sprzętowe- zgrzewarka
punktowa
Sprzęt pożądany
• Piec próżniowy
• Piec wodorowy
Piec próżniowy
Rozhermetyzowanie
Zdjęcie cokołu i rozcięcie lampy wzdłuż kryzy spłaszcza
Usunięcie uszkodzonych katod i
getteru
Usunięcie soli baru z nóżki
Płukanie w rozcieńczonym HNO3, potem wodą
destylowaną
Usunięcie soli baru z nóżki
Wykonanie nowych katod
…z odpowiedniego stopu niklu (tzw. nikiel katodowy)
Odtłuszczenie katod
…w myjce ultradźwiękowej. 2x PER, 2x
alkohol etylowy
Usunięcie pozostałości chloru
…Przez wygotowywanie w czasie 5 minut w
wodzie destylowanej
Suszenie katod
Nakładanie pasty emisyjnej
Składniki pasty emisyjnej:
-lepik nitrocelulozowy (nitroceluloza+ octan butylu)
-węglany Ba-Sr-Ca
-octan butylu jako rozcieńczalnik
-pożądane dodatki: węglan dwuetylu, szczawian dwuetylu
Dygresja- sporządzanie składników pasty
-Octan butylu-poprzez destylację handlowego octanu butylu
-Węglany Ba, Sr, Ca w reakcji azotanów Ba, Sr, Ca z
węglanem sodu lub węglanem amonu:
Ba(NO3)2 +Na2CO3BaCO3 + 2 NaNO3
Warunki reakcji: szybkie mieszanie, temperatura 92 stopnie
Celsjusza.
Węglany barowo-strontowe lub
barowo- strontowo-wapniowe
Nakładanie pasty emisyjnej
…Odbywa się przez malowanie
Montaż katod
…przy użyciu zgrzewarki punktowej
Montaż getteru
Zatapianie lampy
…odbywa się na zatapiarce pionowej
Zatapianie…
Odprężanie połączenia nóżki z
balonem
…jest konieczne, aby uniknąć
katastroficznych naprężeń
Pompowanie lampy
…odbywa się na stanowisku pompowym. Może trwać 2-3
godziny, niekiedy dłużej.
Odgazowanie detali lampy na
pompie
Odtapianie lampy od pompy i
rozpylenie getteru
BaAl4 +Ni NiAl4 +Ba
Cokołowanie i sprawdzenie lampy
Co jeszcze można zrobić w
laboratorium?
Dziękuję za uwagę- koniec
Literatura:
-W. Barwicz –Podstawy konstrukcji i technologii
lamp elektronowych PWT 1957r.
-T. Niemyski- Technologia lamp elektronowych
1957r.
-Prace Przemysłowego Instytutu Elektroniki (19561970)
-Prace Ośrodka badawczo-Rozwojowego
Elektroniki Próżniowej