Overzicht van de stofwisseling

Wat hebben jullie gisteren gegeten?

Opname van stoffen uit de buitenwereld Verandering Opgenomen stoffen

= stofwisseling

Afgegeven stoffen

Opname van stoffen uit de buitenwereld O 2 Zuurstof CO 2 en H 2 O Koolstofdioxide en water Verandering Opgenomen stoffen

= stofwisseling

Afgegeven stoffen

Wat kan men onder stofwisseling rekenen?

• Voedselopname • Haaruitval • Voedselvertering • Bloedsomloop • Nagelbijten • Ademhaling • Neuspeuteren • Afscheiding • Ontlasting • tandenpoetsen

Opmerking Al het voedsel dat we eten is eigenlijk ongeschikt om opgenomen te worden in ons lichaam Voedingsstoffen Omgevormd = vertering

Bespreking van 2 soorten stofwisseling

• Verteren • Ademhaling

Verteren

Afbraak splitsing of zodat ze door de darmwand kunnen passeren

Hoe gebeurt dit?

• Kijk eens • Het gebeurt door … Enzymen

Waar zitten de enzymen?

• Speeksel • Maagsap • Alvleessap • darmsap

Ademhaling O 2 Zuurstof Verandering Opgenomen stoffen

= ademhaling

CO 2 en H 2 O Koolstofdioxide en water Afgegeven stoffen

2 soorten ademhaling • Longademhaling • Weefselademhaling : verbrandingsproces in levende cellen .

Weten jullie het nog?

• Hoe noemt men de verandering die opgenomen stoffen ondergaan in ons lichaam?

• Stofwisseling

Weten jullie het nog?

• Welke soorten stofwisseling kennen jullie?

• Voedselopname • Voedselvertering • Bloedsomloop • Ademhaling • Afscheiding • Ontlasting

Weten jullie het nog?

• Hoe noemt men de omvorming van voedsel tot voedingsstoffen?

• De vertering

Weten jullie het nog?

• Wat doen enzymen?

• Zij helpen bij de afbraak en splitsing van voedingstoffen

Weten jullie het nog?

• Geef enkele voorbeelden waar enzymen in voorkomen?

• Speeksel • Maagsap • Alvleessap • Darmsap

Weten jullie het nog?

• Wat is ademhaling?

• Opname van zuurstof en afgifte van koolstofdioxide en water.

Weten jullie het nog?

• Noem twee soorten ademhaling – Longademhaling – weefselademhaling

Vervoer van stoffen • Voorbeeld van de vertering van koolhydraten.

• Na vertering gebeurt er een opname door de darmwand in het bloed van – Zuurstof – Koolzuurgas (CO 2 ) – Voedingsstoffen

Vervoer van stoffen Soorten vervoer: • Vervoer van energie leverende stoffen : O 2 • Vervoer van bouwstoffen • Vervoer van afvalstoffen • Lymfe

Vervoer van energie leverende stoffen: O 2 Grote bloedsom loop: • Zorgt voor vervoer door heel het lichaam • Naar alle organen en weefsels

Kleine bloedsomloop: • Door longen naar het hart en terug.

Vervoer van bouwstoffen • Voedingstoffen worden opgenomen in de dunne darm.

• Veel vertakte adertjes komen samen in de poortader.

• Deze komt uit in de lever.

• Alle schadelijke stoffen worden omgezet • Suiker wordt eruit gehaald.

• Hoe werkt dat?

Vervoer van afvalstoffen • Welke afvalstoffen ken je?

– CO 2 – H 2 O – Verbrandingsproducten • Hoe wordt dit vervoerd? – Door bloedvloeistof.

Vervoer van afvalstoffen • Naar waar wordt dit vervoerd?

– Nieren – Lever – Longen – huid

Lymfe • Wat is Lymfe?

= Een deel van het bloedvloeistof dat door de wand van de haarvaten geperst wordt en het weefsel doordrenkt.

• Het bevat geen rode bloedcellen maar wel witte bloedcellen

Lymfe • Hoe stroomt het?

– Door een eigen vatensystemen – Stroomt in naar het 1 richting hart – Heeft geen pomp – Vaten: lymfevaten en lymfeknopen

Lymfe • Het lymfestelsel bevat veel

lymfocyten

speelt een belangrijke rol bij de en afweerreactie (= immuunreactie) van het lichaam tegen infecties met micro organismen, zoals bacteriën en virussen. •

lymfocyten

worden continu aangemaakt in het beenmerg

Vervoer van stoffen • Vervoer van energie leverende stoffen : O2 – Grote bloedsomloop – Kleine bloedsomloop • Vervoer van bouwstoffen – Via dunne darm naar lever • Vervoer van afvalstoffen – CO 2 , H 2 O, verbrandingsproducten door bloedvloeistof naar nieren, lever, longen en huid • Lymfestelsel – Eigen vatensysteem met bloedvloeistof met witte bloedcellen dat naar het hart stroomt.

– Belangrijk tegen infecties.

Verbruik van stoffen Stofwisseling = opbouwstofwisseling + afbraakstofwisseling Of Metabolisme = Anabolisme + katabolisme

Anabolisme • Alle processen die nodig zijn voor de opbouw (kweken van ) en herstel (herstel van )

Welke voedingsstoffen zijn voor anabolisme nodig?

• Eiwitten en • mineralen

Eiwitstofwisseling • Er is een verschil met de suikerstofwisseling • Er zijn geen eiwitreserves • Na de maaltijd : – Eiwitten  aminozuren – Aminozuren  bloedeiwitten Overtollige worden afgebroken

Katabolisme • = Alle processen waarbij door afbraak arbeidsvermogen wordt vrijgemaakt.

• Nodige voedingsstoffen: – Vetten – Koolhydraten of suikers • Suiker + zuurstof geeft koolstofdioxide CO 2 + H 2 O+ energie

Suikerstofwisseling • • Na een maaltijd  bloed is rijk aan suiker Glucose wordt omgezet naar glycogeen lever in de • 2 hormonen zorgen hiervoor – Insuline – Adrenaline • Bij problemen: diabetes

Suikerstofwisseling Wat als de suiker op is?

• Appelflauwte • Vetten en eiwitten uit het lichaam worden suiker.

Quiz

Wat is de functie van de grote bloedsomloop?

• Zorgt voor het vervoer door heel het lichaam.

• Vervoert de stoffen naar alle organen en weefsels

Wat is de kleine bloedsomloop?

• De kleine bloedsomloop loopt door de longen naar het hart en terug.

Welke organen verbindt de poortader?

• De dunne darm en de lever.

Welke afvalstoffen ken je?

• CO 2 • H 2 O • Verbrandingsproducten

Hoe worden de afvalstoffen vervoerd?

• Door bloedvloeistof

Naar waar worden de afvalstoffen vervoerd?

• Nieren • Lever • Longen • Huid

Hoe stroomt lymfe?

• Door een eigen vatensysteem • Het stroomt in de richting van het hart.

• Het heeft geen pomp

Waarvoor dient het lymfestelsel?

• Het speelt een belangrijke rol bij de afweerreactie.

Hoe noemt men anabolisme + katabolisme • Metabolisme

Wat is anabolisme?

• Opbouwstofwisseling • Alle processen die nodig zijn voor het kweken van spieren en herstel van beenbreuken

Welke voedingsstoffen zijn nodig voor anabolisme?

• Eiwitten en mineralen

Wat is katabolisme?

• Alle processen waarbij door afbraak energie wordt vrijgemaakt.

Welke voedingsstoffen zijn er nodig voor katabolisme • Vetten en koolhydraten.