Transcript EPID4A
Vormen van studie (ontwerp) Doel van studie ontwerp Experiment is het paradigma Cohort type populatie: cohort studie Dynamische populatie: case-referent studie Experimenteel, quasi-experimenteel en meta-experimenteel onderzoek Prognostisch en etiognostisch onderzoek Vormen van studie (ontwerp) Paradigma voor methoden ontwerp: experiment Vb. We willen iets leren over het effect van een blootstelling E op de staarten van het ‘losse staart konijn’. Daarom stellen we de helft van dit zeer specifieke ras hieraan bloot gedurende een tijdsperiode T0-T1 Op tijdstip T1, observeren we het verschil in voorkomen van afvallende staart bij de blootgestelde t.o.v. de nietblootgestelde konijnen. Vormen van studie (ontwerp) experiment: in een homogene populatie Vormen van studie (ontwerp) experiment: (randomisatie ?) in twee groepen Vormen van studie (ontwerp) experiment: Op T0, wordt één groep blootgesteld aan E Vormen van studie (ontwerp) experiment: Op T1, meten we het effect van de blootstelling (CIR = 2.0) Vormen van studie (ontwerp) experiment: Geen interesse voor heterogene populatie Vormen van studie (ontwerp) experiment: liever beperken we ons experiment tot de homogene (sub-) populatie Vormen van studie (ontwerp) experiment: Waarom geen interesse voor heterogene populaties? Verschillende kenmerken van de konijnen zouden de uitkomst kunnen voorspellen vb. Bij de grotere zit de staart beter vast Bij de bruine komt de staart nooit los In die situatie kan de vergelijkbaarheid van de blootgestelden en de nietblootgestelden problematisch worden. Daarom kan voor de toewijzing van de blootstelling een randomisatie uitgevoerd worden. Het controleren van het succes van de randomisatie is vaak zeer moeilijk. Vormen van studie (ontwerp) Beperkingen van het experiment: Als het experiment beperkt wordt tot een zeer homogene populatie, kan niets geleerd worden m.b.t. andere determinanten van het optreden van de gebeurtenis Als het toewijzingsschema niet kan gerealiseerd worden (bvb. ten gevolge van non-compliance), neemt het contrast tussen de blootgestelden en de niet-blootgestelden af, wat resulteert in een vertekende maat voor het effect (gedaalde validiteit!) Vormen van studie (ontwerp) voorbeeld experiment: Vroege behandeling versus selectieve late behandeling met indometacine van open ductus arteriosus bij prematuren met een respiratoir distress syndroom. Op de afdeling neonatologie wordt een onderzoek uitgevoerd naar de vervangbaarheid van vroege behandeling met indometacine als standaard behandeling bij open ductus arteriosus. Het gebruik van indometacine is immers niet vrij van soms ernstige neveneffecten, zoals een verminderde diurese met belangrijke repercussie op de waterhuishouding van het te vroeg geboren kind en meer ernstige zoals necrotiserende enterocolitis. Het sluiten van de ductus arteriosus wordt bij deze kinderen onder meer bepaald door de mate van prematuriteit (zwangerschapsduur en geboortegewicht) het al dan niet toedienen van indometacine of steroïeden bij de moeder voor de geboorte en het toedienen van hoog frequente oscillatoire ventilatie. In een onderzoek worden 127 vroeggeboren kinderen (zwangerschapsduur < 32 weken) met open ductus arteriosus en met een respiratoir distress syndroom gerandomiseerd over een groep (n=64) waarbij vanaf de derde levensdag indometacine wordt toegediend en een groep (n=63) die aanvankelijk geen behandeling krijgen en waarbij indometacine pas wordt toegediend indien na de zevende levensdag de ductus arteriosus nog steeds niet gesloten bleek. Uiteindelijk werd op het einde van de tweede week nagegaan bij hoeveel kinderen in beide groepen de ductus arteriosus nog open stond en bij hoeveel kinderen dit een heelkundige correctie vergde. In volgende tabel worden enkele van de resultaten van deze studie weergegeven. Vormen van studie (ontwerp) voorbeeld experiment: Vroege behandeling versus selectieve late behandeling met indometacine van open ductus arteriosus bij prematuren met een respiratoir distress syndroom. Vroege behandeling n=64 Late behandeling n= 63 geboortegewicht 1210 (+/- 370) 1270 (+/- 365) zwangerschapsduur 28.9 (+/- 2.0) 29.2 (+/- 2.1) prenataal indometacine 9 9 prenataal steroïeden 22 17 High frequency oscillatoire ventilatie * 21 11 aantal open ductus na behandeling * 6 14 aantal nodige heelkundige sluitingen 3 4 aantal sterfgevallen 4 3 aantal necrotiserende 4 enterocolitis Tabel 2. Kenmerken van de studiepopulatie (+/- sd) * p<0.05 1