Transcript HU powerpoint

Vakdidactische kennis van leraren
en
hun vakdidactisch handelen in de
leesles
Henk van den Hurk (HU)
Thoni Houtveen (HU)
Wim van de Grift (RUG)
1
Inhoud





Onderzoeksvraag
Hypothese
Methode
Resultaten
Conclusies en aanbeveling
2
Onderzoeksvraag

Is er een verband tussen de vakdidactische
kennis van leraren over lezen en de door hun
geboden leesinstructie?
Vakdidactische
Kennis van
Lezen
Kwaliteit
van de
leesinstructie
3
Hypothese
Vakdidactische
kennis
Instructie
gedrag
Leesprestaties
van leerlingen
Gedegen kennis van vakdidactiek leidt tot
beter vakdidactisch handelen, en
beter vakdidactisch handelen leidt tot
betere leesprestaties
4
Evidentie

Beperkte hoeveelheid onderzoek
(Lyon & Weiser, 2009)

Conflicterende uitkomsten:

Uitbreiding van vakdidactische kennis leidt tot
verbetering van leesresultaten (e.g. Spear-Swirling &
Bucker, 2004; Bos, Mather, Narr & Babur 1999; Lane et.al.
2009;

Vakdidactische kennis vormt geen significante
verklaring van verbetering van leesresultaten (e.g.
Carlisle, Correnti & Phelps, 2009; Carlisle, Kelcey, Rowan &
Phelps, 2011)
5
Methode
Respondenten:
 109 leraren (groep 4 t/m 8)
 17 scholen (PO)
Vakdidactische kennis van lezen
Gemeten met behulp van een kennistoets

(Van den Hurk, Houtveen & van de Grift, 2012)
Kwaliteit van de leesdidactiek
Geobserveerd met observatie instrumenten

(Houtveen, Brokamp & Smits, 2012)
6
Vakdidactische Kennis

Pedagogical Content Knowledge
(Shulman, 1986, 1987; Phelps & Schilling, 2004)
Toets vakdidactische kennis van lezen
38 dichotome items, gepresenteerd in de vorm
van stellingen (Van den Hurk, Houtveen & Van de Grift, 2012)

7
Voorbeelditems vakdidactische
kennis
Bent u het eens met de volgende stelling?
• Het herhaald lezen van eenvoudige teksten (op
beheersingsniveau) leidt tot verhoging van het
leestempo
• Lezen in een niveaugroepje (Round Robin
Practice) stimuleert vloeiend leesgedrag
• Oefenen met eenvoudige flitswoorden
stimuleert vloeiend leesgedrag
Nee
Ja






8
Voorbeelditems leesdidactiek
De leerkracht:
 modelleert geëngageerd leesgedrag
 biedt ondersteuning aan de leerlingen
 bevordert zelfvertrouwen en gevoelens van
competentie bij de leerlingen
(cf. Elsäcker & Verhoeven, 2001; Houtveen, Brokamp & Smits,
2012; Morgan, Mraz, Padak & Rasinski, 2009)
9
Leesdidactiek
n = 109
Modelleren van geëngageerd
leesgedrag
Bieden van ondersteuning aan
leerlingen
Bevorderen van zelfvertrouwen en
competentiegevoelens
Items
M (sd)
α
6
.75 (.26)
.78
3
.63 (.34)
.80
9
.83 (.16)
.70
10
Items en antwoordmodaliteiten
Modelleren van geëngageerd leesgedrag
• De leerkracht introduceert een boek
• Het voorgelezen fragment vormt een afgerond, begrijpelijk
geheel
• De leerkracht denkt hardop na over een leesbelevingsonderwerp (gebruikt ‘think-alouds’)
Antwoordmodaliteiten
Nooit
Meer niet dan wel
Meer wel dan niet
Altijd




11
Lineair structureel model
Modelleren
Kennistoets
Vakdidactische
kennis
Geboden
leesdidactiek
Ondersteuning
Zelfvertrouwen &
Competentiegevoelens
12
Resultaten
.92
Modelleren
.26
1.00
.42
Kennistoets
Vakdidactische
kennis
Geboden
leesdidactiek
Ondersteuning
.53
Zelfvertrouwen &
Competentiegevoelens
Χ2 = .77; df = 2; p = .680; RMSEA =.000; GFI = 1.00; AGFI = .98
13
Conclusie en aanbeveling

Een gamma van .26 betekent dat de variantie in
vakdidactisch handelen voor 8% wordt verklaard door de
vakdidactische kennis.

Er lijkt een duidelijke kloof tussen vakdidactische kennis
en vakdidactisch handelen

Vakdidactisch handelen van leraren wordt voor een deel
bepaald door andere factoren dan vakdidactische kennis
Meer onderzoek is nodig

Misschien moet het theorie aanbod bij vakdidactiek
gevolgd worden door observaties gecombineerd met
feedback en coaching
(e.g. Joyce & Showers, 2002; Kuijpers, Houtveen & Wubbels, 2010; Van den Hurk,
Houtveen, Van de Grift & Cras, 2013)
14