Transcript Een visie op J.F.W. Kok

Een visie op J.F.W. Kok
Door
Nathalie Bekaert, Hélène De Clerck, Griet Delhaye, Sofie Demeyere,
Charlotte Devliegere, Katrien Maesen, Noëmi Vandenhoven, Elke
Van Imp, Eline Willems
Onder begeleiding van
Veerle Soyez
INHOUDSTAFEL
1. Inleiding
2. Kok in het kort
3. Casus
4. Theorie van Kok
4.1 Centrale Categorie
4.2 Vraagstellings- en behandelingstypes
4.3 Begeleiding van specifiek opvoeden
5. Slot
6. Referenties
1. INLEIDING
J.F.W. Kok
Specifiek opvoeden
Orthopedagogische theorie en praktijk
2. KOK IN HET KORT


Jacobus Fredericus Wilhelmus KOK,
26/01/1929, Amsterdam
Schoolloopbaan
- Interne onderwijsopleiding
- Pedagogisch instituut
- in 1962 afgestudeerd als pedagoog
 Carrière
- ‘72 hoogleraar Rijksuniversiteit Utrecht
- Publicaties (structopathische kinderen,
opvoeden en hulpverlening in
behandelingstehuizen)
 Invloeden
- Kok en holisme
- Integratieve handelingswetenschap
*cyclisch handelen
*hypothetisch - deductief vs
ervaringsinductief model
(fenomenologie)
3. CASUS
“ Zit stil!”
een reportage uit Koppen over ADHD
4. THEORIE VAN KOK
4.1 Centrale categorie
Orthopedagogische theorie:
“ een systeem van begrippen waarmee men de
waargenomen realiteit van het specifiek opvoeden
kan verklaren”
De concepten die samen dit theoretisch
systeem vormen zijn in onderlinge relaties
gegroepeerd, rond een kern, een centraal
begrip: de centrale categorie.
SYSTEMATISCH GEHEEL VAN BEGRIPPEN
I
THEORIE
I
I
I
I
I
V
REALITEIT
PROCES VAN OPVOEDEN EN ONTWIKKELEN
De centrale categorie vervult 2 functies:
• de visiofore functie:
de visie, het uitgangspunt van de auteur.
 intersubjectief karakter theorie
• de influent-integratieve functie:
dit wil zeggen dat rond de centrale categorie
verschillende begrippen, al dan niet afgeleid, worden
gegroepeerd.
 specifieke kleur t.o.v. andere theorieën
SYSTEMATISCH GEHEEL VAN BEGRIPPEN
I
THEORIE
I
I
I
I
I
V
REALITEIT
PROCES VAN OPVOEDEN EN ONTWIKKELEN
In Kok zijn orthopedagogische theorie is de centrale
categorie: de orthopedagogische vraagstelling.
Belangrijke begrippen als procesoptimalisering,
opvoedersperspectief, kindperspectief en
opvoederspresentatie vloeien eruit voort.
SYSTEMATISCH GEHEEL VAN BEGRIPPEN
Procesoptimalisering
Kindperspectief
I
THEORIE
Opvoedersperspectief
I
I
Orthopedagogische
I
vraagstelling
I
I
Opvoederspresentatie
V
REALITEIT
PROCES VAN OPVOEDEN EN ONTWIKKELEN
4. THEORIE VAN KOK
4.2 Vraagstellings- en behandelingstypes
4.2.1 Vraagstelling

Definitie
Een vraagstelling is het geheel van aanwijzingen dat
gelezen wordt in het gedrag van het kind als
participant in stremmend opvoedproces, waarmee
aangeduid wordt welke overaccentueringen in dit
proces worden gebracht om het betreffende kind
weer optimale ontwikkelingskansen te schenken.
 Vraagstellingstype
In een vraagstelling zijn er verschillende types aan
behoeftes aan specifiek opvoeden te onderscheiden,
wat Kok definieert als vraagstellingstypes.
 Assen
De vraagstelling kent drie aspecten die in een
assenstelsel worden weergegeven.
- relationeel-affectief (R-r as)
- het cognitieve (s-v as)
- het conatieve (z-h as)
Deze worden in volgorde van belangrijkheid in een
formule gegoten.
Het orthopedagogisch assenstelsel
R
h
v
s
r1
…………...
z
r2
r
Toepassing op de casus:
Vraagstellingsformule van Tim: s-z-R
s: meer structureren, analyseren van zijn omgeving
z: zelfontplooiing
R: geen problemen op relationeel vlak
4.2.2 Behandelingsstrategieën
 Eerstegraadsstrategie
- definitie
Kent alle aspecten die in normale opvoedingssituatie
voorkomen. Er wordt ingewerkt op de relatie, klimaat
en situatie.
- toepassing op casus
Tweedegraadsstrategie
- definitie
Het voorzien van therapie in persoonlijkheidsontwikkeling
- Casus
Logopedie, therapie voor fijne motoriek
Derdegraadsstrategie
- Definitie
Gaat uit van de ontplooiing van de eigenheid. In de
leefgroep/gezin zijn de hulpverleningsplannen gericht
op de behoefte van het kind
- Casus
Kind aan het woord over zichzelf.
4. THEORIE VAN KOK
4.3 Begeleiding van specifiek opvoeden
Algemene stappen tot het formuleren van de vraagstelling
 Klacht of hulpvraag van ouders of adolescent
 Medische voorgeschiedenis van het kind (anamnese)
 Voorlopige onderzoekshypothese
 Onderzoek - observatie - verzamelen van gegevens
 Juiste hypothese bepalen
 Formuleren van de vraagstelling
Specifiek opvoeden naargelang de vraagstelling
1. Ambulante begeleiding
Kinderen en ouders worden thuis begeleid en kunnen af
en toe langsgaan in een centrum of aan de
vakantiewerking deelnemen.
Kind-in-gezin begeleiding:
 Waslijst door ouders met werkpunten
voor kind en gezin
 Planning opmaken
 Evaluatiegesprekken tijdens de behandeling
 Nazorg
2. Residentiële orthopedagogische hulpverlening
Twee vormen van orthopedagogische residenties:
 orthopedagogische dagcentra
 orthopedagogische internaten
Orthopedagogische organisaties organiseren antwoord
op de vraagstelling om specifiek opvoeden.
Het doel is door specifiek opvoeden de individuen van de
opgenomen groep optimale ontwikkelingskansen te
bieden.
Bij beslissing tot plaatsing in dagcentrum of internaat:
 Aanvullend onderzoek om exacte vraagstelling te
formuleren
 Planning
 Evaluatie - bijsturing planning
 Evaluatie en herziening van de plaatsing met
eventuele terugkeer naar het gezin
In alle gevallen is er ook begeleiding van de ouders
3. Specifiek opvoeden op school
Opvoeden vindt allereerst in het gezin plaats, de school
zet aanvullend voort
Als in het opvoedproces in scholen problemen ontstaan,
moet onderwijs en opvoeden specifiek worden.
Leraar en ouders worden door dezelfde orthopedagoog
begeleid.
5. SLOT



Bruikbare theorie
Ruimte voor eigen invullingen
Praktijkgericht
6. REFERENTIES




Broekaert E. (red.), Handboek bijzondere
orthopedagogiek. Leuven/Apeldoorn, Garant, 2000.
Schoorl P.M., van den Bergh P.M. & Ruijssenaars
A.J.J.M., Inleiding in de theoretische
orthopedagogiek: hulpverlenen bij opvoeden.
Leuven/Apeldoorn, Garant, 2000.
Broekaert E., De Fever F., Schoorl P., Van Hove G. &
Wuyts B., Orthopedagogiek en maatschappij.
Leuven/Apeldoorn, Garant, 1997.
Http://www.uu.nl/uupublish/defaculteit/organisatie/cap
aciteitsgroep/algemenepedagogi/ges…/14745169.htm