Transcript pobierz prezentację

POMORSKI BAROMETR ZAWODOWY
Możliwości dostosowania popytu i podaży
na regionalnym rynku pracy województwa
pomorskiego
Gabriela Grotkowska
Tomasz Gajderowicz
Autorzy prezentacji
• PSDB Sp. z o.o. specjalizuje się w realizacji usług skierowanych do
sektora publicznego, dotyczących funkcjonowania administracji i
sfery usług publicznych oraz polityki rozwoju, w tym wykorzystania
środków unijnych
• Współpraca ze środowiskami naukowymi i akademickimi
• Autorzy raportu:
– Dr Gabriela Grotkowska – adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych
Uniwersytetu Warszawskiego, pracownik Ośrodka Badań Rynku Pracy UW
– Irena Wolińska – ekspert PSDB, politolog, polityk społeczny, były dyrektor
Departamentu Programów Rynku Pracy w KUP i dyrektor Departamentu Polityki
Rynku Pracy w MPiPS, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Rynku Pracy STO-S, zrzeszającego osoby związane z publicznymi służbami zatrudnienia.
• Prezentacja
– Dr Gabriela Grotkowska, WNE UW
– Tomasz Gajderowicz , WNE UW
Agenda
• Wprowadzenie
– Problem dopasowania popytu i podaży pracy: tło teoretyczne
– Współczesna specyfika problemu dopasowania na rynku pracy
• Cele i metodologia badań
• Obecna sytuacja na pomorskim rynku pracy
– Specyfika pomorskiego rynku pomorskiego
– Strukturalne (nie)dopasowanie popytu i podaży
• Wnioski i rekomendacje
– Perspektywy zmian popytu na pracę
– Możliwości dopasowania podaży
4
WPROWADZENIE
Dynamiczna równowaga
na rynku pracy
6
Specyfika współczesnego rynku pracy
• Niejednorodny popyt i podaż
• Wysokie koszty dostosowawcze
(kosztowna mobilność kwalifikacyjna i przestrzenna)
• Niepełna informacja
• Związki zawodowe i umowy zbiorowe
• Bariery w mechanizmie płacowym
7
Specyfika współczesnego rynku pracy
• Niejednorodny popyt i podaż
• Wysokie koszty dostosowawcze
(kosztowna mobilność kwalifikacyjna i przestrzenna)
• Niepełna informacja
• Związki zawodowe i umowy zbiorowe
• Bariery w mechanizmie płacowym
8
Dynamika popytu na pracę
• Permanentność stanu restrukturyzacji gospodarki
• Dynamika i zmienność współczesnego procesu
gospodarowania:
– postęp technologiczny (SBTC)
– handel międzynarodowy (miejsce Polski w światowym podziale
pracy)
– przepływy czynników produkcji: migracje i inwestycje
bezpośrednie
– dynamiczne zmiany preferencji konsumentów: globalne wzorce
konsumpcyjne
• Czy możliwe jest przewidywanie struktury popytu na pracę?
– Wielkość popytu
– Struktura zawodowa (kwalifikacyjna)
9
Specyfika współczesnej podaży pracy
• Wymiar jakościowy, a nie ilościowy
• Wielowymiarowy charakter współczesnych kompetencji:
– cechy osobowe
– kompetencje kluczowe
– kwalifikacje zawodowe
• Uwarunkowanie przez system edukacji szkolnej i pozaszkolnej
• Koszty i opóźnienia w czasie w zakresie dostosowań podaży
• Sztywność tradycyjnego systemu edukacji (opartego w dużej
mierze o mechanizmy pozarynkowe)
• Ograniczone możliwości oddziaływania poprzez szkolenia i
kształcenie ustawiczne
10
Niedopasowanie stanem permanentnym
• Permanentne różnice w położeniu na rynku pracy osób o
różnych kwalifikacjach
• We współczesnej gospodarce niedopasowanie
strukturalne jest nie do uniknięcia
• Choć działają pewne mechanizmy mające ją niwelować,
jest to stan będący udziałem wszystkich rynków pracy w
krajach o gospodarce rynkowej
• Powstaje tylko pytanie o skalę tego niedopasowania
11
Rola państwa w ograniczaniu niedopasowań
• Celem działania władz na szczeblu lokalnym, regionalnym czy
krajowym powinno być podjęcie działań zmierzających do redukcji
niedopasowań:
– bieżące reagowanie na niedopasowanie już zgłaszanej podaży i popytu
na pracę
– działania mające na celu ograniczenie niedopasowań w przyszłości
– konieczność podjęcia próby określenia przyszłego kształtowania się
podaży i popytu na pracę
• Realizacja tych zadań wymaga wiedzy o obecnym i oczekiwanym
kształtowaniu się popytu i podaży pracy
12
CELE I METODOLOGIA BADAŃ
Cele badania
Cel główny:
• zdiagnozowanie zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności na
regionalnym rynku pracy województwa pomorskiego oraz
określenie możliwych kierunków działań redukujących
niedopasowanie popytu i podaży pracy
Cele szczegółowe:
• uzyskanie pogłębionych informacji na temat zapotrzebowania na
zawody w województwie pomorskim oraz ustalenie profilu
kompetencyjnego w branżach strategicznych dla rynku pracy
• rozpoznanie zakresu oraz przyczyn niedostosowania popytu i
podaży pracy oraz określenie możliwych sposobów ich eliminacji
14
Metodologia badania
• Metody gromadzenia danych
– Analiza danych zastanych
– Badania ilościowe przedsiębiorstw, agencji zatrudnienia i instytucji
szkoleniowych
– Badania jakościowe: wywiady z przedstawicielami PUP, szkół
ponadgimnazjalnych i agencji zatrudnienia, zogniskowane wywiady
grupowe
• Metody analizy zgromadzonych danych
–
–
–
–
Standardowa analiza jakościowa zgromadzonych informacji
Standardowa analiza ilościowa (statystyczna) zgromadzonych danych
Analiza SWOT, PEST oraz foresight
Panel ekspertów
15
OBECNA SYTUACJA NA POMORSKIM
RYNKU PRACY
16
Gospodarka województwa pomorskiego:
wnioski dla struktury popytu na pracę
• Względnie wysoki poziom rozwoju (PKB per capita)
• Względnie wysokie nasycenie kapitałem fizycznym
• Struktura gospodarki w zasadzie zbieżna z przeciętną dla Polski:
ponad przeciętny udział przemysłu, a z usług - transportu i
magazynowania, hoteli i restauracji oraz obsługi nieruchomości
(PKD-2004)
• Struktura populacji pracujących: ponadprzeciętny udział usług
publicznych (edukacja, ochrona zdrowia, administracja) oraz
niektórych usługi rynkowych: handel, doradztwo prawne,
finansowe i gospodarcze, obsługa nieruchomości, transport oraz
pośrednictwo finansowe; mniejszy udział przemysłu i rolnictwa
2015-04-13
Gospodarka województwa pomorskiego:
wnioski dla struktury popytu na pracę
• Względnie dobra pozycja jeśli chodzi o innowacyjność,
zastosowania nowoczesnych technologii i nakłady na B+R
• Względnie duże wykorzystanie komputerów w firmach
• Względnie duży udział nowoczesnych produktów i nowoczesnych
technologii
• Względnie duża otwartość na handel międzynarodowy
2015-04-13
Popyt na pracę na Pomorzu
• Rosnące znaczenie usług (zwłaszcza handlu, hotelarstwa,
gastronomii, obsługi nieruchomości) oraz malejące
znaczenie przetwórstwa przemysłowego.
• Większość popytu na pracę pochodzi z przemysłu i usług i
obejmuje miejsca pracy wymagające wykształcenia na
poziomie zasadniczym i średnim
• Waga kształcenia na poziomie ponadgimnazjalnym,
zwłaszcza zawodowym
2015-04-13
Pracujący według wykonywanego zawodu: województwo pomorskie (POM) na tle
całego kraju (PL) (BAEL 2009, przy zastosowaniu KZiS 2005)
Nazwa grupy zawodów
Sprzedawcy i demonstratorzy
Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej
Kierowcy samochodów ciężarowych
Pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej
niesklasyfikowani
Księgowi
Kod grupy
POM (%)
zawodów
PL (%)
POM/PL
5221
6131
8323
8.0
4.4
3.0
7.4
8.1
2.9
1.08
0.54
1.03
4191
2.6
2.5
1.04
3432
2.6
1.9
1.37
Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne
9132
2.5
2.3
1.09
Murarze i pokrewni
Nauczyciele gimnazjów i szkół
ponadgimnazjalnych
Nauczyciele szkół podstawowych
Stolarze i pokrewni
Ślusarze i pokrewni
Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle
Specjaliści do spraw finansowych
Magazynierzy i pokrewni
Mechanicy pojazdów samochodowych
Pracownicy administracyjni, sekretarze i
pokrewni
Pielęgniarki
Agenci do spraw sprzedaży (handlowcy)
Spawacze i pokrewni
Pracownicy usług ochrony gdzie indziej
niesklasyfikowani
Żołnierze zawodowi
Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania
gdzie indziej niesklasyfikowani
Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i
pokrewni
Rolnicy produkcji roślinnej
Kierownicy małych przedsiębiorstw w handlu
hurtowym i detalicznym
Mechanicy-monterzy maszyn i urządzeń
Kucharze
7121
2.0
1.3
1.54
2321
2.0
1.7
1.18
2331
7422
7222
9321
2412
4131
7231
1.8
1.7
1.5
1.5
1.4
1.4
1.3
1.6
1.0
1.1
1.6
1.3
1.5
1.0
1.13
1.70
1.36
0.94
1.08
0.93
1.30
3431
1.3
0.9
1.44
2241
3415
7212
1.3
1.3
1.2
1.4
1.4
0.9
0.93
0.93
1.33
5159
1.2
1.1
1.09
111
1.1
0.5
2.20
2419
1.1
1.1
1.00
7411
1.0
0.5
2.00
6111
1.0
1.2
0.83
1314
0.9
0.8
1.13
7233
5122
0.9
0.9
0.5
0.8
1.80
1.13
20
Wnioski z analizy struktury osób zwalnianych i dobrowolnie
odchodzących oraz nowozatrudnionych w okresie od początku
2011 roku przez firmy biorące udział w badaniu CATI
Kategoria
Sekcje nadreprezentowane w
stosunku do struktury
zatrudnienia
Sekcje niedoreprezentowane
w stosunku do struktury
zatrudnienia
Populacja
zwalnianych
Populacja
zwalnianych i
dobrowolnie
odchodzących z
pracy
Popyt netto
(różnica udziału
w populacji
Populacja
zatrudnianych i
zatrudnianych
udziału w
populacji
zwalnianych)
Q, L, O, M, I, N
K, N, I, F, G, H, C
K, I, N, M, S, F
M, S, J, K, P
H, D, A, C, J
O, P, L, Q
D, Q, O, P, L, R, E
Q, D, N, G, H, F
21
Odsetek firm deklarujących zwalnianie pracowników, ich dobrowolne odejścia
oraz zatrudniania pracowników w okresie od początku 2011
22
Przyczyny zwalniania pracowników w firmach województwa pomorskiego w
okresie od początku 2011 roku w badaniu CATI sektora własności i wielkości
firmy (bez braków odpowiedzi) [%]
Podmiot prywatny
Wyszczególnienie
Konieczność wprowadzenia
oszczędności (cięcie kosztów)
w zakładzie pracy
Korzystanie z outsourcingu
Pracownik nie sprawdził się
na danym stanowisku
(Umiejętności pracownika nie
odpowiadały potrzebom
firmy)
Wdrożenie usprawnień
organizacyjnych
Wprowadzenie nowych
technologii
Zakończenie zatrudnienia
subsydiowanego
Zmiana profilu działalności
Zmniejszenie skali
działalności firmy (spadek
popytu)
Inne
Ogółem
Liczba odpowiedzi
10-49
osób
50-249
osób
21.3
21.1
30.0
0.0
0.0
20.2
Podmiot publiczny
250 osób
Ogółem
i powyżej
250 osób
Ogółem
i powyżej
Ogółem
10-49
osób
50-249
osób
22.0
17.4
10.6
17.1
15.2
17.0
5.0
0.5
0.0
0.0
4.3
0.5
0.5
26.3
30.0
23.9
46.0
54.4
45.7
48.6
42.0
4.3
3.2
0.0
3.3
2.5
1.1
2.9
2.1
2.4
0.0
0.0
0.0
0.0
1.6
0.0
2.9
1.2
0.9
5.3
3.2
0.0
3.8
2.2
0.0
0.0
1.2
1.9
3.2
0.0
0.0
1.4
0.9
0.6
0.0
0.7
0.9
9.6
13.7
5.0
11.0
19.3
12.2
11.4
16.1
14.7
36.2
100.0
94
32.6
100.0
95
30.0
100.0
20
34.0
100.0
209
10.2
100.0
322
21.1
100.0
180
15.7
100.0
70
14.3
100.0
572
19.6
100.0
781
23
Przyczyny zwalniania pracowników w firmach województwa
pomorskiego w okresie od początku 2011 roku w badaniu CATI
sektora własności i wielkości firmy (bez braków odpowiedzi) [%]
Podmiot prywatny
Wyszczególnienie
Konieczność wprowadzenia
oszczędności (cięcie kosztów)
w zakładzie pracy
Korzystanie z outsourcingu
Pracownik nie sprawdził się
na danym stanowisku
(Umiejętności pracownika nie
odpowiadały potrzebom
firmy)
Wdrożenie usprawnień
organizacyjnych
Wprowadzenie nowych
technologii
Zakończenie zatrudnienia
subsydiowanego
Zmiana profilu działalności
Zmniejszenie skali
działalności firmy (spadek
popytu)
Inne
Ogółem
Liczba odpowiedzi
10-49
osób
50-249
osób
21.3
21.1
30.0
0.0
0.0
20.2
Podmiot publiczny
250 osób
Ogółem
i powyżej
250 osób
Ogółem
i powyżej
Ogółem
10-49
osób
50-249
osób
22.0
17.4
10.6
17.1
15.2
17.0
5.0
0.5
0.0
0.0
4.3
0.5
0.5
26.3
30.0
23.9
46.0
54.4
45.7
48.6
42.0
4.3
3.2
0.0
3.3
2.5
1.1
2.9
2.1
2.4
0.0
0.0
0.0
0.0
1.6
0.0
2.9
1.2
0.9
5.3
3.2
0.0
3.8
2.2
0.0
0.0
1.2
1.9
3.2
0.0
0.0
1.4
0.9
0.6
0.0
0.7
0.9
9.6
13.7
5.0
11.0
19.3
12.2
11.4
16.1
14.7
36.2
100.0
94
32.6
100.0
95
30.0
100.0
20
34.0
100.0
209
10.2
100.0
322
21.1
100.0
180
15.7
100.0
70
14.3
100.0
572
19.6
100.0
781
24
Podaż pracy
• Względnie młode zasoby ludności, relatywnie wysoki przyrost
naturalny, atrakcyjność z punktu widzenia przepływów
migracyjnych
• Niższe współczynniki aktywności (aktywność kobiet)
• Struktura wykształcenia ludności województwa nie odbiega
zasadniczo od średniej w Polsce, ale nieznacznie wyższy jest
udział osób z wykształceniem średnim ogólnym
• Względnie skoncentrowana struktura kształcenia zawodowego:
wyraźnie silniejsza koncentracja niż w strukturze popytu na
pracę, najwięcej młodzieży kształci się w trzech zawodach
(technik ekonomista, sprzedawca oraz technik informatyk)
• Problem jakości kształcenia
• Aż 28 uczelni wyższych i prawie 100 kierunków studiów; duży
udział kierunków ekonomicznych i pedagogicznych
25
Relacja udziału danej grupy wykształcenia w populacji
ogółem w województwie pomorskim do analogicznego
udziału dla Polski ogółem (2009)
1,3
1,25
1,2
1,15
1,1
1,05
1
0,95
0,9
0,85
0,8
wyższe
policealne
średnie
zawodowe
25-34 lata, POM/PL
średnie
ogólne
zasadnicze podstawowe
zawodowe
i niższe
45-54 lata, POM/PL
26
Szkolnictwo zawodowe
• Problemy w dopasowaniu oferty edukacyjnej szkół zawodowych
do oczekiwań pracodawców wynikają m.in. z faktu, iż:
• długotrwałość procesu kształcenia i trudność w bezpośrednim podążaniem
za zmianami w popycie
• ograniczona wiedza władz szkolnych dot. potrzeb rynku pracy (rola
oczekiwań gimnazjalistów),
• powierzchowność bieżącej (często deklaratywnej) współpracy z
pracodawcami
• organizacja szkolnictwa zawodowego w Polsce (w szczególności zasady jego
finansowania)
• wysokie koszty szkolnictwa zawodowego,
• trudności w pozyskaniu i zapewnieniu trwałej podaży pracy nauczycieli
zawodu
2015-04-13
Zmiany liczby absolwentów w pomorskich szkołach
zawodowych (ZSZ, technika, technika uzupełniające)
1200
Technik ekonomista
Sprzedawca
1000
Technik informatyk
Technik hotelarstwa
Kucharz małej gastronomii
800
Mechanik pojazdów samochodowych
Technik mechanik
600
Fryzjer
Technik handlowiec
400
Technik organizacji usług gastronomicznych
Technik budownictwa
200
Technik żywienia i gospodarstwa domowego
Stolarz
0
Technik elektronik
2015-04-13
2008
2009
2010
2011
DOPASOWANIE POPYTU I PODAŻY PRACY
29
Metody oceny niedopasowania
• Porównanie struktury poziomu wykształcenia osób pracujących i
bezrobotnych – ogółem i w wieku do 30 lat na podstawie
informacji GUS,
• Porównanie struktury wg dziedziny kształcenia osób
kontynuujących naukę (w wieku 15-24 lata) oraz struktury
dziedziny wykształcenia osób pracujących w wieku do 30 roku
życia na podstawie informacji GUS,
• Wyniki analiz dotyczących zawodów deficytowych i
nadwyżkowych,
• Wyniki analiz dotyczących struktury zawodowej bezrobotnych
absolwentów zarejestrowanych w PUP województwa
pomorskiego,
• Analiza opinii pracodawców i przedstawicieli agencji zatrudnienia
o trudnościach w znalezieniu pracowników
30
Zakres niedopasowania
Niedopasowanie w zakresie poziomu wykształcenia:
– Nadreprezentacja osób z wykształceniem średnim ogólnym
nie kontynuujących kształcenia
– Niewystarczająca liczba uczniów i absolwentów kształcenia
zawodowego (spadek o przeszło 50% w ciągu 10 lat)
– Największe szanse na zatrudnienie daje wykształcenie
wyższe oraz zawodowe (zasadnicze i średnie)
31
Struktura wykształcenia populacji osób pracujących i
bezrobotnych w województwie pomorskim (bez
kontynuujących naukę), 2009
Poziom
wykształcenia
Wyższe
Policealne
Średnie zawodowe
Średnie ogólne
Zasadnicze zawodowe
Gimnazjalne
Podstawowe
Poniżej podstawowego
Ogółem
Ogółem (%)
Pracujący Bezrobotni Relacja P/B
25.2
10.3
2.4
3.5
3.7
1.0
23.4
18.1
1.3
8.5
14.2
0.6
31.0
33.3
0.9
0.4
4.5
0.1
7.5
16.0
0.5
0.1
0.0
100.0
100.0
1.0
Do 30. roku życia (%)
Pracujący Bezrobotni Relacja P/B
27.5
9.9
2.8
4.1
0.9
4.4
21.3
26.3
0.8
14.0
27.0
0.5
27.5
19.8
1.4
2.2
12.8
0.2
3.5
3.3
1.0
0.0
0.0
100.0
100.0
1.0
32
Struktura wykształcenia populacji osób pracujących i
bezrobotnych w województwie pomorskim
(bez kontynuujących naukę), 2009
Poziom
wykształcenia
Wyższe
Policealne
Średnie zawodowe
Średnie ogólne
Zasadnicze zawodowe
Gimnazjalne
Podstawowe
Poniżej podstawowego
Ogółem
Ogółem (%)
Pracujący Bezrobotni Relacja P/B
25.2
10.3
2.4
3.5
3.7
1.0
23.4
18.1
1.3
8.5
14.2
0.6
31.0
33.3
0.9
0.4
4.5
0.1
7.5
16.0
0.5
0.1
0.0
100.0
100.0
1.0
Do 30. roku życia (%)
Pracujący Bezrobotni Relacja P/B
27.5
9.9
2.8
4.1
0.9
4.4
21.3
26.3
0.8
14.0
27.0
0.5
27.5
19.8
1.4
2.2
12.8
0.2
3.5
3.3
1.0
0.0
0.0
100.0
100.0
1.0
33
Struktura dziedzin wykształcenia populacji pracujących i bezrobotnych,
nie kontynuujących nauki w województwie pomorskim
Dziedzina kształcenia
Kształcenie nauczycieli, pedagogika
Nauki humanistyczne, nauka o
językach, sztuka
Języki obce
Nauki społeczne, ekonomia, prawo
Nauki ścisłe, matematyka i informatyka
łącznie
Nauki biologiczne
Nauki fizyczne
Matematyka, statystyka
Informatyka
Zastosowanie komputerów
Inżynieria, procesy produkcyjne,
budownictwo
Rolnictwo, weterynaria
Zdrowie, opieka społeczna
Usługi
Nie umiem określić
Ogółem
(A)
Uczący się
w wieku
15-24
6.6
(B)
Pracujący
w wieku
15-30
5.6
(C)
(D)
(E)
Relacja (A)
do (B)
Pracujący
ogółem
Relacja (A)
do (D)
1.2
5.9
1.1
5.4
1.9
2.9
1.9
2.8
1.4
23.5
2.2
20.5
0.6
1.1
0.8
16.6
1.8
1.4
1.6
0.3
5.4
0.7
2.4
2.4
1.4
1.1
7.8
0.5
1.0
0.3
0.3
5.4
0.4
2.4
4.4
3.2
1.4
1.4
1.0
1.9
0.4
2.0
0.1
2.4
0.8
2.6
3.8
4.5
19.2
22.6
0.9
30.2
0.6
2.1
3.7
22.9
3.8
2.8
32.8
0.6
1.3
0.7
6.3
4.7
27.0
0.3
0.8
0.9
0.5
0.2
3.2
0.5
1.0
100.0
100.0
1.0
100.0
1.0
34
Zawody nadwyżkowe i deficytowe
• Analiza danych o zawodach nadwyżkowych wskazuje, iż:
– w dużej mierze są to zawody wykonywane przez osoby
z wykształceniem na poziomie wyższym (politolog, historyk, geograf,
socjolog, filolog – filologia polska, filozof, teolog, biolog), w
szczególności dotyczy to nauk społecznych i pedagogicznych,
– wysoko na liście zawodów nadwyżkowych pojawiają się zawody
związane z gospodarką morską (monter rurociągów okrętowych, rybak
rybołówstwa morskiego, marynarz statku morskiego), które
jednocześnie często znajdują się wśród zawodów poszukiwanych
poprzez agencje zatrudnienia,
– wśród zawodów nadwyżkowych występują też liczne zawody,
wymagające kształcenia w technikach (m. in. technik technologii
drewna, technik agrobiznesu, technik ogrodnik, technik rolnik, technik
hotelarstwa, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik
ekonomista),
– stosunkowo niewiele zawodów na liście wiąże się z uzyskaniem
wykształcenia na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej.
35
Zawody nadwyżkowe i deficytowe
• Analiza danych o zawodach deficytowych wskazuje, iż:
– struktura grupy zawodów deficytowych jest wyraźnie bardziej
rozproszona niż struktura zawodów nadwyżkowych,
– wśród zawodów deficytowych są m. in. zawody wymagające bardzo
niskich kwalifikacji (np. sprzedawca uliczny, opiekun dzieci na
przejściach dla pieszych, robotnik oczyszczania miasta, robotnik w
gospodarstwie sadowniczym czy patroszacz ryb) - w ich przypadku
barierą w zatrudnieniu jest najprawdopodobniej niska podaż pracy,
– liczną grupę stanowią też zawody wymagające wykształcenia na
poziomie zawodowym (zasadniczym i średnim) i konkretnych
umiejętności zawodowych, jak np. kierowca ciągnika siodłowego,
spawacz metodą MIG, spawacz metodą MAG, diagnosta uprawniony
do wykonywania badań technicznych pojazdów, kierowca lokomotywy
spalinowej
36
Ranking elementarnych grup zawodów, w których w końcu 2010 r. było zarejestrowanych w
PUP województwa pomorskiego najwięcej bezrobotnych:
absolwenci versus bezrobotni ogółem
Kod
elementarnej
grupy
zawodów
5223
3314
5120
7231
2422
7522
3512
5141
4224
3220
2351
3115
2631
7222
7112
3112
2330
Nazwa elementarnej grupy
zawodów
Sprzedawcy sklepowi
(ekspedienci)
Średni personel do spraw
statystyki i dziedzin pokrewnych
Kucharze
Mechanicy pojazdów
samochodowych
Specjaliści do spraw administracji
i rozwoju
Stolarze meblowi i pokrewni
Technicy wsparcia
informatycznego i technicznego
Fryzjerzy
Recepcjoniści hotelowi
Dietetycy i żywieniowcy
Wizytatorzy i specjaliści metod
nauczania
Technicy mechanicy
Ekonomiści
Ślusarze i pokrewni
Murarze i pokrewni
Technicy budownictwa
Nauczyciele gimnazjów i szkół
ponadgimnazjalnych
Ranking
Bezrobotni
wśród
absolwenci
bezrobotnych
(liczba
absolwentów
osób)
Ranking
Bezrobotni
wśród
ogółem
bezrobotnych
(liczba
ogółem
osób)
1
629
1
11 056
2
262
4
2 519
3
236
3
2 626
4
171
7
2 122
5
154
19
961
6
121
5
2 470
7
113
48
460
8
9
10
107
95
94
26
57
27
745
370
730
11
87
43
494
12
13
14
15
16
79
76
69
65
63
14
31
2
9
49
1 206
671
2 974
1 853
441
17
60
38
522
2633
Filozofowie, historycy i politolodzy
18
56
56
386
3142
7512
Technicy rolnictwa i pokrewni
Piekarze, cukiernicy i pokrewni
Łącznie
19
20
-
56
55
2 648
18
13
-
976
1 434
35 016
-
6 591
-
104 694
% z ogółem
Ogółem
-
40.2
-
33.4
37
Deklarowane przez pracodawców najczęstsze
problemy z rekrutacją
W sektorze prywatnym:
• operatorzy maszyn i urządzeń, robotnicy obróbki metali,
mechanicy,
• pracownicy działów finansowych, marketingu lub sprzedaży,
• monterzy, instalatorzy, kierowcy,
• informatycy,
• inżynierowie, specjaliści ds. technicznych,
• pracownicy produkcji,
• pracownicy budowlani,
W sektorze publicznym:
• lekarze i pokrewni,
• instruktorzy, trenerzy, nauczyciele, pedagodzy.
38
Elementy oczekiwań pracodawców, które trudno jest spełnić
kandydatom do pracy w opinii przedstawicieli agencji zatrudnienia
Odsetek wskazań
przedstawicieli
agencji zatrudnienia
KOMPETENCJE KLUCZOWE
Znajomość języków obcych
61.4
Kompetencje matematyczne i naukowo33.0
techniczne
Kultura ogólna
26.1
Kompetencje interpersonalne
25.0
Umiejętność uczenia się
14.8
Posługiwanie się technologiami komunikacyjnymi
12.5
i komunikacyjnymi
Przedsiębiorczość
12.5
Obszar braków kandydatów
do pracy
Trudno powiedzieć
14.8
CECHY OSOBOWE
Uczciwość/prawość
Pracowitość
Samokontrola
Wytrwałość
Konsekwencja
Przedsiębiorczość
Komunikatywność
Uporządkowanie
Asertywność
Ciekawość poznawcza
21.6
20.5
20.5
19.3
12.5
11.4
11.4
8.0
6.8
6.8
Trudno powiedzieć
15.9
39
KLUCZOWE WNIOSKI I REKOMENDACJE
40
Problemy i szanse pomorskiego rynku pracy
• Niedopasowanie systemu kształcenia na wszystkich poziomach
do potrzeb pracodawców  niedoinformowanie uczniów i
nauczycieli
• Brak informacji o jakości i efektywności szkoleń zawodowych
• Znaczny potencjał rozwojowy związany z Morzem Bałtyckim
(gospodarka morska i portowa, a także w rozwój turystki)
• Niski rozwój infrastruktury drogowej, niwelowany jednak przez
duże inwestycje częściowo związane z EURO2012
• Egzogeniczność zagrożeń i szans w przypadku pomorskiego
rynku pracy; Integracja i zależność od gospodarki reszty kraju,
współliniowość prognoz.
2015-04-13
Prognoza zmiany liczby pracujących w
wybranych branżach w województwie
pomorskim (rok 2009 = 100)
125
Obsługa nieruchomości
120
Budownictwo
115
Hotele i restauracje
110
Handel i naprawy
Transport
105
Przemysł
100
Ogółem
95
2009
2010
2011
2012
2013
2014
42
Branże strategiczne
Jako branże strategiczne uznano branże, których:
• Bieżąca zdolność do generowania popytu na pracę jest największa
• Udział w strukturze popytu na pracę wzrasta
• C: przetwórstwo przemysłowe,
• M: działalność profesjonalna, naukowa i techniczna,
• S: pozostała działalność usługowa,
• J: informacja i komunikacja,
• K: działalność finansową i ubezpieczeniową,
• F: budownictwo
43
Profile kompetencyjne w branżach
strategicznych
• Najczęściej wymienianym wymogiem było posiadanie doświadczenia
• W przeważającej większości przypadków płeć kandydatów jest
czynnikiem bez znaczenia (wyjątek stanowi sekcja S, czyli pozostałe
usługi, gdzie częściej poszukiwane są kobiety)
• Pracodawcy najczęściej poszukują pracowników w wieku 26 – 45 lat,
• Z cech osobowych najważniejsze dla pracodawców są pracowitość,
uczciwość, samodzielność i odpowiedzialność
• wymagania te nie różnią się między sekcjami; w niektórych sekcjach
(działalność finansowa i ubezpieczeniowa oraz pozostałe usługi)
ważna jest także komunikatywność
44
Kluczowe zawody
W perspektywie krótkookresowej (najczęściej wskazywane w
różnych źródłach):
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
doradcy finansowi i inwestycyjni (2412),
oficerowie pokładowi, piloci żeglugi i pokrewni (3152),
technicy fizjoterapii i masażyści (3254),
Księgowi (3313),
pracownicy obsługi biurowej (4110),
kasjerzy bankowi i pokrewni (4211),
pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy callcenter) (4222),
sprzedawcy sklepowi (5223),
kasjerzy i sprzedawcy biletów (5230),
pracownicy domowej opieki osobistej (5322),
hydraulicy i monterzy instalacji sanitarnych (7126),
robotnicy budowlani robót wykończeniowych i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani (7129),
stolarze i pokrewni (7422),
masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i pokrewni (7511).
45
Jak poprawić dopasowanie podaży do popytu?
• Rekomendacje podzielić można na trzy części:
– dotyczące osób, które już są na rynku pracy,
– dotyczące osób, które obecnie podejmują decyzje dotyczące
swojej przyszłej ścieżki edukacyjnej,
– dotyczące osób, które kształcą się obecnie na poziomie
podstawowym (ogólnym).
46
Rekomendacje
Dotyczące osób, które już są na rynku pracy:
• Podniesienie efektywności (jakości) szkoleń (odejście od cenowego
kryterium oceny)
• Wzmocnienie strony praktycznej szkoleń i zdobywania doświadczenia
przez uczestników
• Oferowanie szkoleń umożliwiających zdobycie konkretnych
certyfikatów i uprawnień
• Oferowanie szkoleń w zakresie zawodów kluczowych, w odniesieniu do
których oferta szkoleniowa jest niewystarczająca
• Prowadzenie szkoleń rozwijających umiejętności miękkie (przede
wszystkim motywację do pracy, zaangażowanie, zdolność uczenia się)
47
Rekomendacje
Dotyczące osób wybierających ścieżkę edukacyjną:
• Wzmocnienie poradnictwa zawodowego
• Podniesienie jakości kształcenia zawodowego poprzez:
•
Podnoszenie jakości nauczania przez nauczycieli zawodu
•
Zwiększenie zakresu zajęć praktycznych
•
Zwiększenie zakresu odbywania praktyk u pracodawców
•
Większą współpracę szkół z pracodawcami (program, wyposażenie, praktyki)
•
Większą współpracę szkół z samorządem gospodarczym
•
Motywowanie uczniów i studentów do zdobywania doświadczenia
zawodowego we własnym zakresie, w tym poprzez wolontariat i pracę na rzecz
organizacji pozarządowych
•
Rozwijanie cech osobowych uczniów/studentów związanych ze zdolnością do
absorbowania nowej wiedzy i dostosowywania się realnych wymogów
48
Rekomendacje
Dotyczące uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych:
• działania nakierowane na rozwój cech osobowych: praca w grupie,
zdolności interpersonalne, odpowiedzialność, pracowitość,
uczciwość oraz samodzielność
• działania nakierowane na rozwój kompetencji kluczowych:
umiejętności analityczne, rysunek techniczny, języki obce, obsługa
komputera itd.
49
PSDB Sp. z o.o.
ul. Sienna 64
00-825 Warszawa
tel.: 022 492 71 04
fax: 022 492 71 39
www.psdb.com.pl
e-mail: [email protected]
50