Transcript Cijfers Burn out

BURN OUT PREVENTIE
Hoe geraak je nooit of te nimmer in een Burn Out
‘Binnen tien jaar kan
Burnout verdwenen zijn’
(Hoogduin, 1999)
‘Uit een groot onderzoek in 2006 komt
naar voren dat zelfs één op de vijf
Nederlandse artsen in opleiding (aios)
voldoet aan de criteria voor een Burn out’
Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, febr 2009
‘Dit zijn geen onbelangrijke gegevens,
aangezien stress bij aios
kan leiden tot
medische fouten’
Tijdschrift voor medisch onderwijs, febr. 2009
’Weinig animo
bij overwerkte aios
om stress aan te pakken’
Medisch Contact, 2008 (2009?)
ENQUETE MOVIR – Dec 2012
(arbeidsongeschiktheidsverzekeraar)
• Overspannen geweest
Huisartsen:
Een op de zeven
Jonger dan 40
Een op de 10
• Mannen = vrouwen
• De helft daarvan gaat niet naar huisarts
• Een kwart gaat niet naar een hulpverlener
• Eén achtste doet niets (doorwerken)
Net als …
• Andere artsen
• Advocaten
• Notarissen
• (Buschauffeurs ….????)
Cijfers Burn out
• End jaren 90:
25 %
• 2002 - 2004:
11,3 %
• 2005:
14 %
• Nu:
14 %
NEURASTHENIE (ook wel: Surmenage)
• Vermoeidheid na geestelijke of (normale) lichamelijke
inspanning
• Twee of meer van de volgende klachten







Spierspanning of –pijn
Duizeligheid
Spanningshoofdpijn
Slaapstoornissen
Niet in staat om te ontspannen
Prikkelbaarheid
Maag / darmklachten
• Geen angst- of depressieve klachten
BURN OUT
Neurasthenie / Surmenage, maar dan
• Werkgerelateerd
• Proces
• Afgenomen professionaliteit
WAT ZIE JE ZOAL
• Emotionele uitputting
• Distantie – Cynisme
• Verminderde persoonlijke bekwaamheid
Trekken versus Duwen
Niet meer worden (aan)getrokken tot
de uitdagingen van morgen,
maar (voort)geduwd door
de vanzelfsprekendheden van gisteren
Ideale werksituatie
In de meest gunstige situatie worden zieke mensen beter
als gevolg van zeer complexe handelingen
die jij na lange inspanning
met grote deskundigheid
met veel succes hebt verricht
waarna de voldoening
goed doet
MAAR …….
Vragen
• Welke factoren in jouw werksituatie (dus niet die in je
persoonlijkheid) zijn voor jou stressgevoelig? En
kunnen op termijn misschien wel tot een Burn Out
leiden)
• En welke factoren zie je bij je aios?
Risico Factoren in de werksituatie
Werkdruk
- Geen tijd om te genieten van de dagelijkse successen
- Soms moeilijk te verenigen met privé situatie
Veel standaard, routine
Wat snel gaat, prikkelt niet meer
Beperkte wederkerigheid
Ondankbaarheid, eenrichtingsverkeer
Eisende patienten
Irreele verwachtingen, agressie
Machteloosheid
- Mensen die (toch) ziek blijven, sterven
- Weinig tijd
- Maatschappelijke factoren (zorgverzekeraars)
Weinig doorgroei
- Veel hetzelfde doen, zonder verbreding
- Geen promotie
Vragen
• Welke factoren in jouw persoonlijkheid kunnen leiden
tot stress en (op termijn misschien wel) tot een Burn
Out?
• En welke factoren zie je bij je aios?
Persoonlijke risicofactoren
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Perfectionisme
Hard werken
Plichtsgetrouwheid
Toegewijd idealisme
Ambitieus
Behoefte zichzelf te bewijzen
Doelgerichtheid
Moeite om ‘Nee’ te zeggen
Eigen grenzen niet goed kennen
Meer doen dan mogelijk is
Moeite met delegeren, zichzelf te veel opofferen
(oneerlijk…)
Waarom doet 1 van de 8 niets?
• Verantwoordelijkheidsgevoel naar collega’s en
patiënten
• Gevoel van falen, zwakte
• Gezichtsverlies (1/3)
• Inkomensverlies (1/2)
Tips om Burn out vóór te zijn
of om het te hanteren
• Kun je enkele tips geven die je wel eens aan
patienten geeft (en die goed uitpakten?) Wat is je
meest succesvolle casus?
• Kun je enkele tips geven die jou in jouw persoonlijk
leven goed hebben geholpen?
• Kun je enkele tips geven die je jouw aios zou willen
geven? Doe je dat wel eens?
Zie je het bij je collega’s?
• 80 % ziet signalen bij collega’s
• >50 % kaart het aan
• Vrouwen iets meer dan mannen
• Jongeren doen het minder bij ouderen
RISICO FACTOREN
•

Let op signalen: in de persoon en in de werksituatie
Laat je ‘signaleren’, ook op de voorlopers (haasten, ongeduld, chronische irritatie, competitie, minder plezier)
PRIMAIRE PREVENTIE



Hou het vak leuk en afwisselend: probeer meerdere facetten van het vak uit (HAO, beleid, organisatie, onderzoek)
Hou het vak op veilige afstand: de paradox van de afstand
Formuleer in welke richting je je wilt ontwikkelen
SECUNDAIRE PREVENTIE



Ruim tijd en plaats in voor ontspanning
Denk en handel rationeel, constructief
Laat mensen zijn wie ze zijn
(omdat ze zo zijn)
Laat wensen zijn wie ze zijn
(omdat ze geen 'moeten' zijn)
Laat tegenvallers zijn wie ze zijn
(omdat ze geen rampen zijn)
Laat rampen zijn wie ze zijn
(omdat ze het waard zijn)
Durf te verliezen
(nl. alles waar je niet voor kiest)
Gun het leven meerdere opties
(waaronder onrechtvaardige)
Ga in dialoog met je assumpties en je impliciete vooronderstellingen
BEGELEIDING / BEHANDELING
 Intervisie
 Supervisie ('Burnout is een leerprobleem')
 Coaching
 Therapie (‘Binnen 10 jaar kan Burnout uit de wereld zijn’)
Ondanks alles …
…. is het natuurlijk best een leuk vak.
Toch?
Maar… ehhh….. hoe leuk dan,
op een schaal van 0 tot 10?
Ondanks alles ….
• Meeste huisartsen zijn tevreden met hun werk,
ondanks de werkdruk
• Bijna 60 % geeft een 8 of 9
• 20 % geeft een 7
Denkfouten



DWINGENDE MOETEN’S

Het moet zo, het kan niet anders

Het is onvermijdelijk

Dat hoort nu eenmaal zo



OVERDRIJVINGEN

Als dat gebeurt, is dat een ramp

Dat is verschrikkelijk

Daar kan ik absoluut niet tegen



GENERALISATIES

Zo gaat het nu altijd

Iedereen zal wel weer tegenwerken

Dat is ook overal zo



GEDACHTEN LEZEN

Ze zullen wel weer denken

Die zal me wel stom vinden

dat ziet ze zeker niet zitten



TOEKOMST VOORSPELLEN

Het zal wel altijd zo blijven

Dat zal nooit veranderen

Dat zal ik nooit leren
DICHTOOM DENKEN (ZWART / WIT)


Het is het een of het ander




Je doet iets goed, of helemaal niet
Wie niet vóór mij is, is tegen mij



ZELFBESCHULDIGINGEN

Wat ben ik toch een stommeling

Ik kan ook niets

Ik heb het weer helemaal verkeerd gedaan
CRITERIA VOOR RATIONEEL DENKEN
De gedachte is objectief, zo waar mogelijk
Laat je alleen leiden door gedachten waarvan je zelf vindt dat ze juist zijn of (voldoende) geloofwaardig, niet
door alle andere.
Schets (probleem)situaties zo veel mogelijk in beschrijvende, neutrale termen, en laat al je subjectieve
interpretaties en associaties achterwege.
De gedachte is doelgericht
Sta zinloze, contra-productieve gedachten niet toe invloed op je uit te oefenen.
De gedachte is niet absoluut
Plaats je ervaringen in reële proporties, zonder te overdrijven of te dramatiseren.
Eventueel: De gedachts is creatief
Wat is er nog meer over te zeggen ….