Transcript Σύστημα Ακτινοπροστασίας

Νομοθεσία, Δεδομένα δοσιμετρίας
εργαζομένων με ιοντίζουσα
ακτινοβολία
Σωτήριος Οικονομίδης
Τμήμα Αδειών και Ελέγχων, ΕΕΑΕ
www.eeae.gr
www.eeae.gr
14.02.2014
Η ακτινοβολία παντού γύρω μας
2
Εφαρμογές ιοντιζουσών ακτινοβολιών:
ιατρική, έρευνα, βιομηχανία

Ακτινοθεραπεία (γραμμικοί επιταχυντές, 60Co συστήματα,
συστήματα βραχυθεραπείας):

Πυρηνική ιατρική (συστήματα γ-camera, PET/CT,
θάλαμοι για θεραπευτική χρήση)

Διαγνωστική/επεμβατική ακτινολογία (αξονικοί
τομογράφοι, X-ray συστήματα, επεμβατικά ακτινολογικά
συστήματα)

Οδοντιατρικά εργαστήρια

Κτηνιατρικά

Ερευνητικές και εκπαιδευτικές εφαρμογές

Βιομηχανικές εφαρμογές
3
Σύστημα Ακτινοπροστασίας
Με σκοπό τη μελέτη των βλαπτικών επιπτώσεων των ακτινοβολιών
στον άνθρωπο και παράλληλα την αναζήτηση εφαρμογής μέτρων και
κανόνων ασφάλειας για την ελαχιστοποίησή τους, ιδρύθηκε το 1928 η
Διεθνής Επιτροπή Ραδιολογικής Προστασίας ή Ακτινοπροστασίας
(International Committee on Radiological Protection – ICRP).
Έκτοτε και μέχρι σήμερα, με συστάσεις που εκδίδει κατά καιρούς, η
ICRP καθορίζει την ακολουθητέα διεθνώς πολιτική σε θέματα
ακτινοπροστασίας.
Η ακτινοπροστασία είναι επιστήμη που έχει ως αντικείμενο την
προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος από τις
ακτινοβολίες, με παράλληλη διατήρηση του οφέλους που προκύπτει
από την ορθολογική χρήση τους.
Σύστημα Ακτινοπροστασίας (Επιστημονική βάση)
103
The 2007 Recommendations of the International Commission
on Radiological Protection
Αποτελέσματα
ακτινοβολίας
Συστάσεις
ακτινοπροστασίας
Σύστημα Ακτινοπροστασίας (Ρυθμιστικό πλαίσιο)
Το 1996 ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA)
υιοθετεί το προτεινόμενο από την ICRP σύστημα
ακτινοπροστασίας και εκδίδει τα Διεθνή Βασικά Πρότυπα
Ασφάλειας για την Προστασία έναντι των Ιοντιζουσών
Ακτινοβολιών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση με βάση τα διεθνή BSS, εξέδωσε το
1996 και 1997, δύο οδηγίες, (96/29 και 97/43 της
Euratom), αναφορικά με την ακτινοπροστασία του
κοινού, των εργαζομένων και των ασθενών αντίστοιχα, οι
οποίες σύμφωνα με τη συνθήκη της Euratom όφειλαν να
ενσωματωθούν στη νομοθεσία των κρατών - μελών της
Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύστημα Ακτινοπροστασίας (Ρυθμιστικό πλαίσιο)
Το 2001 εξεδόθησαν νέοι Κανονισμοί Ακτινοπροστασίας οι
οποίοι εναρμονίζουν την ελληνική νομοθεσία με τις οδηγίες της
Euratom.
ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υ.Α. 1014 / ΦΕΚ 216 (Β’) / 6.3.2001
Κανονισμοί Ακτινοπροστασίας
ΜΕΡΟΣ 1: ΑΡΧΕΣ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
ΜΕΡΟΣ 2: ΑΔΕΙΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΙΟΝΤΙΖΟΥΣΩΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ
ΜΕΡΟΣ 3: ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ
ΜΕΡΟΣ 4: ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
ΜΕΡΟΣ 5: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
ΜΕΡΟΣ 6: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΚΑTΑΛΟΙΠΩΝ
ΜΕΡΟΣ 7: ΕΡΓΑΣTΗΡΙΑ ΑΚTΙΝΟΒΟΛΙΩΝ ΓΙΑ ΕΡΕYΝΑ, ΕΚΠΑΙΔΕYΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
ΜΕΡΟΣ 8: ΕΡΓΑΣTΗΡΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΡΑΔΙΟΓΡΑΦΗΣΕΩΝ
ΜΕΡΟΣ 9: ΕΓΚΑTΑΣTΑΣΕΙΣ ΑΚTΙΝΟΒΟΛΗTΩΝ ΚΛΕΙΣTΩΝ ΠΗΓΩΝ
ΜΕΡΟΣ 10: ΕΓΚΑTΑΣTΑΣΕΙΣ ΕΠΙTΑΧYΝTΩΝ ΣΩΜΑTΙΔΙΩΝ
ΜΕΡΟΣ 11. ΜΕTΑΦΟΡΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ YΛΙΚΩΝ
ΜΕΡΟΣ 12. ΠΑΡΑΡTΗΜΑTΑ
8
Κανονισμοί Ακτινοπροστασίας
ΜΕΡΟΣ 1: ΑΡΧΕΣ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
ΜΕΡΟΣ 2: ΑΔΕΙΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΙΟΝΤΙΖΟΥΣΩΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ
ΜΕΡΟΣ 3: ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ
ΜΕΡΟΣ 4: ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
ΜΕΡΟΣ 5: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
ΜΕΡΟΣ 6: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΚΑTΑΛΟΙΠΩΝ
ΜΕΡΟΣ 7: ΕΡΓΑΣTΗΡΙΑ ΑΚTΙΝΟΒΟΛΙΩΝ ΓΙΑ ΕΡΕYΝΑ, ΕΚΠΑΙΔΕYΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
ΜΕΡΟΣ 8: ΕΡΓΑΣTΗΡΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΡΑΔΙΟΓΡΑΦΗΣΕΩΝ
ΜΕΡΟΣ 9: ΕΓΚΑTΑΣTΑΣΕΙΣ ΑΚTΙΝΟΒΟΛΗTΩΝ ΚΛΕΙΣTΩΝ ΠΗΓΩΝ
ΜΕΡΟΣ 10: ΕΓΚΑTΑΣTΑΣΕΙΣ ΕΠΙTΑΧYΝTΩΝ ΣΩΜΑTΙΔΙΩΝ
ΜΕΡΟΣ 11. ΜΕTΑΦΟΡΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ YΛΙΚΩΝ
ΜΕΡΟΣ 12. ΠΑΡΑΡTΗΜΑTΑ
9
Αρχές Ακτινοπροστασίας
Αιτιολόγηση
• Κάθε εφαρμογή που ενέχει έκθεση σε ιοντίζουσα
ακτινοβολία πρέπει να αποφέρει ικανοποιητικό όφελος
στα εκτιθέμενα άτομα ή στο κοινωνικό σύνολο, έτσι ώστε
να αντισταθμίζεται η πιθανή βλάβη την οποία αυτή
μπορεί να προκαλέσει.
Βελτιστοποίηση
• Όλες οι πηγές και τα μηχανήματα παραγωγής
ακτινοβολιών πρέπει να προσφέρουν την καλύτερη
δυνατή προστασία και ασφάλεια
Όρια Δόσης
• Οι εκθέσεις σε ακτινοβολία πρέπει να υπόκεινται σε
όρια δόσεων, η υπέρβαση των οποίων θεωρείται μη
αποδεκτή.
10
Αρχές Ακτινοπροστασίας
Αρχή της Αιτιολόγησης
Κάθε εφαρμογή, πρέπει να αποφέρει ικανοποιητικό όφελος
στα εκτιθέμενα άτομα ή στο κοινωνικό σύνολο, ώστε να
αντισταθμίζεται η πιθανή βλάβη την οποία αυτή μπορεί να
προκαλέσει.
Αρχές Ακτινοπροστασίας
Αιτιολόγηση
• Κάθε εφαρμογή που ενέχει έκθεση σε ιοντίζουσα
ακτινοβολία πρέπει να αποφέρει ικανοποιητικό όφελος
στα εκτιθέμενα άτομα ή στο κοινωνικό σύνολο, έτσι ώστε
να αντισταθμίζεται η πιθανή βλάβη την οποία αυτή
μπορεί να προκαλέσει.
Βελτιστοποίηση
• Όλες οι πηγές και τα μηχανήματα παραγωγής
ακτινοβολιών πρέπει να προσφέρουν την καλύτερη
δυνατή προστασία και ασφάλεια
Όρια Δόσης
• Οι εκθέσεις σε ακτινοβολία πρέπει να υπόκεινται σε
όρια δόσεων, η υπέρβαση των οποίων θεωρείται μη
αποδεκτή.
12
Αρχές Ακτινοπροστασίας
Αρχή της βελτιστοποιήσης
Κάθε έκθεση που οφείλεται σε μια αιτιολογημένη πρακτική πρέπει
να προγραμματίζεται ώστε:
(α) το μέγεθος των δόσεων που συνεπάγεται
(β) ο αριθμός των εκτιθέμενων ατόμων και
(γ) η πιθανότητα να προκύψουν μη αναμενόμενες εκθέσεις
να διατηρούνται τόσο χαμηλά όσο είναι λογικά εφικτό ( αρχή της
ALARA “ As Low As Reasonably Achievable” ) λαμβάνοντας υπόψη
κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες
Αρχές Ακτινοπροστασίας
Αιτιολόγηση
• Κάθε εφαρμογή που ενέχει έκθεση σε ιοντίζουσα
ακτινοβολία πρέπει να αποφέρει ικανοποιητικό όφελος
στα εκτιθέμενα άτομα ή στο κοινωνικό σύνολο, έτσι ώστε
να αντισταθμίζεται η πιθανή βλάβη την οποία αυτή
μπορεί να προκαλέσει.
Βελτιστοποίηση
• Όλες οι πηγές και τα μηχανήματα παραγωγής
ακτινοβολιών πρέπει να προσφέρουν την καλύτερη
δυνατή προστασία και ασφάλεια
Όρια Δόσης
• Οι εκθέσεις σε ακτινοβολία πρέπει να υπόκεινται σε
όρια δόσεων, η υπέρβαση των οποίων θεωρείται μη
αποδεκτή.
14
Αρχές Ακτινοπροστασίας
Αρχή των ορίων δόσεων
Οι ατομικές εκθέσεις σε ακτινοβολία, οι οφειλόμενες στο
σύνολο των πηγών στα πλαίσια των εγκεκριμένων
πρακτικών, πρέπει να υπόκεινται σε όρια δόσεων ή όρια
κινδύνων, η υπέρβαση των οποίων θεωρείται μη αποδεκτή.
Αρχές Ακτινοπροστασίας
Είδος ορίου
Εργαζόμενοι
Κοινός πληθ.
Ετήσια ενεργός
δόση
20 mSv
1 mSv
Φακός οφθαλμού
150 mSv
50 mSv
Δέρμα
500 mSv
150 mSv
Άκρα
500 mSv
150 mSv
Στα όρια αυτά δεν περιλαμβάνονται οι δόσεις που
οφείλονται στην ακτινοβολία του υποστρώματος και στις
ιατρικές εκθέσεις για διαγνωστικούς και θεραπευτικούς
σκοπούς.
Άδεια λειτουργίας εργαστηρίου
Εργαστήρια ακτινοβολιών κατηγορίας Χ-1, Χ-2, Χ-3
 Έκδοση άδειας σκοπιμότητας
 Χορήγηση προέγκρισης κατασκευής
 Έκδοση πιστοποιητικού καταλληλότητας
 Έκδοση άδειας λειτουργίας
Άδεια λειτουργίας εργαστηρίου (Προέγκριση κατασκευής)
• Άδεια Σκοπιμότητας
• Πλήρη
μελέτη
ακτινοπροστασίας
εκπονημένη από ακτινοφυσικό ιατρικής
• Σχέδια υπό κλίμακα 1:50
• Άδεια Πολεοδομίας.
και
θωρακίσεων
Άδεια λειτουργίας εργαστηρίου
Υποβολή απαιτούμενων δικαιολογητικών στην αρμόδια
Περιφέρεια μεταξύ των οποίων…
•Δήλωση περάτωσης της κατασκευής του εργαστηρίου
•Δικαιολογητικά Υπεύθυνου Ιατρού
•Δικαιολογητικά Υπεύθυνου Ακτινοπροστασίας
•Ονομαστική Κατάσταση προσωπικού
•Κατάσταση εξοπλισμού
•Έκθεση Πυρασφάλειας
•Έκθεση Ακτινοπροστασίας και Ασφαλούς Λειτουργίας
•Πιστοποιητικό συμμόρφωσης CE mark.
Άδεια λειτουργίας εργαστηρίου
• Η ΕΕΑΕ ελέγχει τα διαβιβασθέντα δικαιολογητικά και προβαίνει
σε επιτόπιο έλεγχο.
•Αν το εργαστήριο πληροί τις προϋποθέσεις των κανονισμών
ακτινοπροστασίας, εκδίδει Πιστοποιητικό Καταλληλότητας
• Σε αντίθετη περίπτωση Μέτρα Ακτινοπροστασίας.
•Η αρμόδια Περιφέρεια χορηγεί την Άδεια Λειτουργίας μετά από
σύμφωνη γνώμη της Ειδικής Επιτροπής του Υπουργείου Υγείας.
•Η άδεια λειτουργίας έχει ισχύ πέντε (5) χρόνια.
Εθνικό σύστημα ακτινοπροστασίας
Πολιτική
ηγεσία,
Υπουργεία,
Περιφέρειες,
επιτροπές
Υπεύθυνοι
ακτινοπροστασίας,
εργαζόμενοι
ΕΕΑΕ
Αδειοδοτημένες
εγκαταστάσεις
Επαγγελματικές
ενώσεις,
Επιστημονικές
εταιρείες
Εκπαιδευτικοί
φορείς
21
ΕΕΑΕ: Ρυθμιστική αρχή
 Αρμόδια για θέματα ακτινοπροστασίας
και πυρηνικής ασφάλειας
 Αποκεντρωμένη
υπηρεσία
(αυτόνομη)
δημόσια
22
Αρμοδιότητες - Δράσεις











Κανονιστικό - ρυθμιστικό έργο
Έλεγχοι και αδειοδοτήσεις
εγκαταστάσεων/εφαρμογών
Δοσιμέτρηση εργαζομένων με ακτινοβολίες
Βαθμονομήσεις οργάνων μέτρησης ακτινοβολιών
Παρακολούθηση επιπέδων ραδιενέργειας
περιβάλλοντος
Καταστάσεις έκτακτης ανάγκης
Καταπολέμηση παράνομης διακίνησης ραδιενεργών
υλικών
Εκπαίδευση
Έρευνα και ανάπτυξη
Διεθνείς συνεργασίες και εκπροσωπήσεις
Ενημέρωση του κοινού
Ραδιολογική
ασφάλεια
Πυρηνική
ασφάλεια
Ακτινοπροστασία
23
Πεδία συνεργασίας
Σύστημα δημόσιας υγείας
Καθορισμός πολιτικής και στρατηγικής σε θέματα χρήσης
ακτινοβολιών στην ιατρική μέσω:
 ελέγχου για τη μη άσκοπη διασπορά του ακτινολογικού
εξοπλισμού
 εφαρμογής της αρχής της αιτιολόγησης – έγκριση νέων πρακτικών
 αδειοδότησης και ελέγχου εργαστηρίων ακτινοβολιών
 παροχής στοιχείων για τα εργαστήρια και τον εξοπλισμό τους
Περιβάλλον
Αντιμετώπιση ραδιολογικών/πυρηνικών
περιστατικών
Εκπαίδευση – κατάρτιση
24
Νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία
Αλλαγές:








νέα κατηγοριοποίηση των καταστάσεων έκθεσης σε ακτινοβολία:
σχεδιασμένη (planned), υπάρχουσα (existing) και έκτακτη (emergency),
εφαρμογή κλιμακούμενης προσέγγισης κατά το ρυθμιστικό έλεγχο (graded
approach),
έμφαση σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος,
καθορισμός ρυθμιστικών απαιτήσεων για φυσικές πηγές ραδιενέργειας
(οικοδομικά υλικά, κοσμική ακτινοβολία),
επιδίωξη εναρμόνισης στην εκπαίδευση και ενημέρωση: διευκρινίζονται
κριτήρια και προσόντα επαγγελματικών ομάδων που εμπλέκονται στο
σύστημα ραδιολογικής προστασίας – κοινό πλαίσιο αναγνώρισης εντός ΕΕ,
μείωση του ορίου δόσης στον φακό του οφθαλμού για τους επαγγελματικά
εκτιθέμενους σε ακτινοβολίες,
έμφαση στην εκπαίδευση και κατάρτιση
ενίσχυση συνεργασίας σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
25
Βάση για την αναθεώρηση του εθνικού
νομοθετικού πλαισίου
• Διεθνή Basic Safety Standards (ΙΑΕΑ GSR 1-
4, 7)
• Νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία (recast of 5
Directives)
• Συστάσεις από την ΙRRS Mission
(αξιολόγηση ομοτίμων)
• Λειτουργική εμπειρία
• Πολιτική, Στρατηγική, Στόχοι ΕΕΑΕ
Επεμβατική ακτινολογία
Η επεμβατική ακτινολογία περιλαμβάνει ακτινοσκοπικά καθοδηγούμενες
θεραπευτικές και διαγνωστικές τεχνικές.
Αγγειολόγοι
Καρδιολόγοι
Νευροχειρουργοί
Ορθοπεδικοί
Ουρολόγοι, κλπ
Επεμβατική ακτινολογία
ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Εμπλοκή προσωπικού διαφόρων ειδικοτήτων
Κατάλληλη εκπαίδευση, ικανότητες
Χρήση συστημάτων ακτίνων Χ, υψηλής τεχνολογίας
(τα οποία διαρκώς εξελίσσονται)
Σύνθετες και χρονοβόρες διαδικασίες
Συνθήκες αυξημένου στρες
Έκθεση στη ακτινοβολία
Επεμβατική ακτινολογία
ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Ακτινοπροστασία
προσωπικού
Ακτινοπροστασία
ασθενών
Επεμβατική ακτινολογία
ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Ακτινοπροστασία
προσωπικού
Ακτινοπροστασία
ασθενών
Ακτινοπροστασία προσωπικού
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, μέλη του προσωπικού
βρίσκονται σε περιοχές όπου οι ρυθμοί δόσης μπορεί να είναι της
τάξης των mSv/hr.
(σε χειριστήρια ακτινοδιαγνωστικών συστημάτων οι ρυθμοί
δόσης σπάνια ξεπερνούν τα 0,02 mSv/hr).
Βασικές αρχές για την προστασία των
εργαζομένων
Προκειμένου να διασφαλίζεται η προστασία
εργαζομένων κατά την εργασία τους πρέπει να:
των
• αξιολογείται η φύση και το μέγεθος του κινδύνου και
εφαρμόζεται
η
αρχή
της
βελτιστοποίησης
της
ακτινοπροστασίας σε όλες τις συνθήκες εργασίας
• ταξινομούνται οι χώροι εργασίας σε διάφορες ζώνες και οι
εργαζόμενοι σε διάφορες κατηγορίες, με βάση τις
προβλεπόμενες ετήσιες δόσεις
• εφαρμόζονται κατάλληλα μέτρα ελέγχου και παρακολούθησης
των συνθηκών εργασίας και όπου απαιτείται, ατομική
δοσιμετρική και ιατρική παρακολούθηση των εκτιθεμένων
εργαζομένων
Προστασία εργαζομένων – Ταξινόμηση Ζωνών
Ελεγχόμενη ζώνη: κάθε περιοχή μέσα στην οποία
ενδέχεται να γίνει υπέρβαση των 6mSv ετησίως (π.χ.
ακτινολογικοί θάλαμοι, θάλαμος παρασκευής
ραδιοφαρμάκων, θάλαμοι ακτινοθεραπείας κτλ).
Η πρόσβαση σε αυτή επιτρέπεται μόνο στο
εξουσιοδοτημένο προσωπικό.
Επιβλεπόμενη ζώνη: θεωρείται κάθε περιοχή στην
οποία ενδέχεται να γίνει υπέρβαση του 1mSv ετησίως
και η οποία δεν θεωρείται ελεγχόμενη ζώνη (π.χ.
χειριστήρια θαλάμων).
Τοποθετείται κατάλληλη σήμανση όπου απαιτείται.
Προστασία εργαζομένων – Κατηγορίες
εργαζομένων
Κατηγορία Α: οι εκτιθέμενοι εργαζόμενοι που ενδέχεται να
δεχτούν ενεργό δόση μεγαλύτερη από 6mSv ανά έτος.
(π.χ. ακτινολόγοι, πυρηνικοί ιατροί, ακτινοφυσικοί, τεχνολόγοιακτινολόγοι, επεμβατιστές ιατροί, παρασκευαστές ραδιοφαρμάκων
ραδιογράφοι, εξωτερικοί εργαζόμενοι κ.λπ)
Κατηγορία Β: οι εκτιθέμενοι εργαζόμενοι που ενδέχεται να
δεχτούν ενεργό δόση από 1mSv έως 6mSv ανά έτος. (π.χ. τεχνικό
και νοσηλευτικό προσωπικό που απασχολείται συστηματικά στις
ελεγχόμενες ζώνες)
Προστασία εργαζομένων – Δοσιμετρία
Σύμφωνα με τον Κανονισμό Ακτινοπροστασίας είναι υποχρεωτική η
ατομική δοσιμέτρηση των επαγγελματικά εκτιθέμενων κατηγορίας Α
(ενδέχεται να υπερβούν τα 3/10 των ορίων δόσεων), ενώ συστήνεται
για αυτούς της κατηγορίας Β (δεν ενδέχεται να υπερβούν τα 3/10 των
ορίων δόσεων).
Τμήμα Δοσιμετρίας
Το Τμήμα Δοσιμετρίας της ΕΕΑΕ είναι το μοναδικό εργαστήριο στη
χώρα που:
• Εξασφαλίζει την ατομική δοσιμέτρηση των
εκτιθέμενων
εργαζομένων και τηρεί το Eθνικό Aρχείο Δόσεων
• Έχει Διαπιστευτεί κατά ISO 17025 από το Εθνικό Συμβούλιο
Διαπίστευσης για μετρήσεις δοσιμέτρων
–σώματος,
–καρπού και
–δακτύλων
36
Ατομική Δοσιμέτρηση
Επειδή:
ICRP 35: ο σημαντικός λόγος για την ατομική δοσιμέτρηση
είναι η εκτίμηση της μέσης ισοδύναμης δόσης και της ενεργού
ισοδύναμης δόσης σε σημαντικά εκτιθέμενους ιστούς.
37
Ατομική Δοσιμέτρηση
Ωφέλη:
• επιβεβαίωση της σωστής μεθοδολογίας και τακτικής στην
εργασία
• μέσο για εξεύρεση νέων μεθοδολογιών εργασίας για
μεμονωμένους εργαζόμενους, αλλά και ομάδες εργαζομένων
• μέσο πληροφόρησης σε περίπτωση ατυχήματος
• παροχή στοιχείων για ιατρικούς και νομικούς λόγους
• παροχή στοιχείων για επιδημιολογικές μελέτες.
Ατομικό Δοσίμετρο
Τα δοσίμετρα που χρησιμοποιούνται για την ατομική
δοσιμέτρηση από την ΕΕΑΕ είναι δοσίμετρα
θερμοφωταύγειας (TLD)
Φίλτρα
Ανοικτό
παράθυρο
Tl παστίλιες
Κωδικοί
Υποδοχέας
Κάλυμμα
Θερμοφωταύγεια
• Το φαινόμενο της θερμοφωταύγειας είναι πολύπλοκο και
για κάθε οικογένεια φωσφόρων υπάρχει διαφορετικός
μηχανισμός.
• Μετά την έκθεση σε ακτινοβολία υπάρχει ένας αριθμός
ηλεκτρονίων που παραμένουν παγιδευμένα σε διάφορα
ενεργειακά επίπεδα.
• TLD μέτρηση αποτελείται από θέρμανση, συλλογή φωτός
και αποθήκευση των δεδομένων.
Θερμοφωταύγεια
Η.V.
Φ/Π
εκτυπωτής
φίλτρο
Ένταση φωτός
ενισχυτής
θερμοζεύγος
χρόνος
Μηνιαίος κύκλος
Παραλαβή – αποστολή δοσιμέτρων
Παραλαβή δοσιμέτρων
Άνοιγμα
Αλληλογραφίας
Εισαγωγές νέων
ατόμων
Μεταβολές στοιχείων
Συλλογή δοσιμέτρων
Άνοιγμα από
διαφανείς θήκες
Συσκευασία
Τοποθέτηση σε
κασέτες
μέτρηση
Έλεγχος καμπύλων
Αποστολή δοσιμέτρων
και καταστάσεων
Έλεγχος των
δοσιμέτρων
στη σωστή σειρά
Βαθμονόμηση
Υπολογισμός Δόσης
Καταστάσεις αποστολής
•
Τα αποτελέσματα των μετρήσεων
καθώς και οι αριθμοί των δοσιμέτρων
που θα φορεθούν τον επόμενο μήνα
αναγράφονται στις καταστάσεις
αποστολής.
•
Το αναγραφόμενο μέγεθος είναι
Ηp(10) για τα δοσίμετρα σώματος και
Hp(0.07) για τα δοσίμετρα άκρων
•
Το όριο ανακοίνωσης είναι 0.1 mSv
για τα δοσίμετρα σώματος και 1 mSv
για τα δοσίμετρα άκρων
(αντίστοιχα όρια: 20 mSv και 500
mSv)
Όρια Δόσεων
• Εργαζόμενοι:
• 20mSv/έτος για 5 έτη, και όριο έτους 50mSv
• φακοί οφθαλμών: 150mSv/έτος (20 mSv!!!)
• δέρμα: 500mSv/έτος
• Κοινό:
• 1mSv/έτος
• φακοί οφθαλμών: 15mSv/έτος
• δέρμα: 50mSv/έτος
Νέα δεδομένα οδήγησαν στην αναθεώρηση του
ορίου για το φακό του ματιού από την ICRP
20 mSv.
Ατομικό ισοδύναμο δόσης
• Hp(d) ορίζεται για διεισδυτικές και μη ακτινοβολίες
• Hp(d) είναι η ισοδύναμη δόση (dose equivalent) σε
μαλακό ιστό κάτω από συγκεκριμένο σημείο του
σώματος σε βάθος d (10 mm, 0,07 mm, 3 mm)
Ηp(d)
πραγματικό πεδίο
διευρυμένο και
ευθυγραμμισμένο πεδίο
Όριο διερεύνησης
6 mSv
Μέτρα ακτινοπροστασίας
Φόρτο εργασίας του εργαζομένου
Υπολογισμός ενεργού δόσης
Αριθμός επαγγελματικά εκτιθέμενων
όλοι οι δοσιμετρούμενοι
δοσιμετρούμενοι με Ηp(10)>=0.1 mSv
12233
12458
12418
11802
11139
9942
10248
10661
9329
8562
8666
3269
1956
2001
2268
2002
2158
2003
2277
2004
2477
2005
2373
2006
2621
2007
3311
3140
2520
2008
2009
2010
2011
48
Μέση Ετήσια Δόση (mSv)
όλοι οι δοσιμετρούμενοι
δοσιμετρούμενοι με Ηp(10)>=0.1 mSv
2.58
2.11
2.02
2.17
2.11
2.07
2.15
1.95
1.93
1.78
1.72
0.69
0.48
2001
0.53
2002
0.58
0.45
2003
0.39
2004
0.43
2005
0.46
2006
0.46
2007
0.45
2008
2009
0.54
2010
2011
49
Ακτινοπροστασία προσωπικού
Όριο ανακοίνωσης 0,1mSv
Ακτινοπροστασία προσωπικού
Επαγγελματικός κίνδυνος
θάνατοι / έτος
Βιομηχανία πετρελαίου-αερίου
1/ 600
Λατομεία
1/ 3,000
Ανθρακορυχεία
1/ 5,000
Σιδηρόδρομοι
1/ 6,000
Οικοδομή
1/ 7,000
Γεωργία
1/ 9,000
Χημική Βιομηχανία
1/12,000
Αυτοκινητοβιομηχανία
1/ 70,000
Βιομηχανία ρούχων
1/ 200,000
1/1000
Ακτινοπροστασία προσωπικού
Επαγγελματικός κίνδυνος
θάνατοι / έτος
Βιομηχανία πετρελαίου-αερίου
1/ 600
Λατομεία
1/ 3,000
Ανθρακορυχεία
1/ 5,000
Σιδηρόδρομοι
1/ 6,000
Οικοδομή
1/ 7,000
Γεωργία
1/ 9,000
Χημική Βιομηχανία
1/12,000
Αυτοκινητοβιομηχανία
1/ 70,000
Βιομηχανία ρούχων
1/ 200,000
1/1000
1/4000
ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ
Ανύπαντρος άντρας
Καπνιστής άντρας
Ανύπαντρη γυναίκα
Καπνίστρια
Τροχαία ατυχήματα
Κατανάλωση οινοπνεύματος
Εργαζόμενοι με ακτινοβολίες
Ακτίνες Χ, ιατρική
Απώλεια ζωής
ημέρες
3.500
2.250
1.600
800
207
130
40
6
Σας ευχαριστώ πολύ!
Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας
Τ. Θ. 60092
Αγία Παρασκευή 15310
T: 210 650 6700, F: 210 650 6748
E: [email protected]
www.eeae.gr
facebook.com/eeaegr
twitter.com/#eeaegr
54