Transcript ppt
UYGULAMALI ÇALIŞMA
KAN FİZYOLOJİSİ -1
2014 2015 KAN LENFOİD DİLİMİ
DENEYLER
VENÖZ KAN
1. PIHTILAŞMA VE (ANTİ-)KOAGÜLANLARIN ETKİSİ PIHTILAŞMA ZAMANININ TAYİNİ 2. KANDAN FİBRİN ELDESİ
KAPİLER KAN
1. KANAMA ZAMANININ SAPTANMASI: DUKE YÖNTEMİ 2.
KAN GRUPLARI 3. HEMATOKRİT SAPTANMASI 4.
HEMOGLOBİN MİKTARININ SAPTANMASI (2X) 5. HESAPLANAN PARAMETRELER
GENEL ÖNLEMLER •
KENDİNİZİ VE ÇEVRENİZİ KORUYUN!!!
•
KANA “İNFEKSİYÖZ” MATERYAL OLARAK YAKLAŞIN (HIV-HBV ??)!!!
VENÖZ KAN ALMA
2 STERİL İĞNE 1.
2.
İNJEKTÖR
VAKUMLU TÜP
1 ADAPTÖR
VAKUMLU KAN ALMA TÜPLERİ
KAPAK RENGİ ANTİKOAGÜLAN KIRMIZI TURUNCU YOK JELLİ (SST) MOR MAVİ YEŞİL GRİ SİYAH EDTA (Na,K) Na HEPARİN K-OKSALAT Na SİTRAT SİTRAT
TURNİKE İLE VENÖZ KAN ALMA
GEREKENLER: 1.
2.
3.
4.
5.
TURNİKE PAMUK (ALKOLLÜ) VAKUMLU TÜP İĞNE ADAPTÖR 6. PAMUK (KURU) 7. YARA BANDI
KAPİLER KAN ALMA
GEREKENLER: 1. LANSET 2.
PAMUK (ALKOLLÜ) 3. PAMUK (KURU)
KAPİLER TÜPE KAN ALMA
“KAPİLERİTE” İLE DOLAR HEPARİNLİ KAPİLER TÜP
PIHTILAŞMA VE (ANTİ-)KOAGÜLANLARIN ETKİSİ Tüplere maddeler (0,2 ml = 5 damla) konulur ve kan (1 ml) eklenir: 1.
2.
3.
4.
+ Kan Sodyum (Na)-sitrat + Kan Heparin + Kan Sodyum (Na)-sitrat + Kan + Kalsiyum (Ca) klorür
• •
Pıhtılaşma gözlenerek değerlendirilir.
Yalnız kan olan tüpe göre pıhtılaşma süresindeki farklar gözlenir.
PIHTILAŞMA ZAMANI (GENEL TEST)
KOAGÜLASYON REAKSİYONU (KASKADI) İntrensek yol aPTZ Aktive parsiyel tromboplastin zamanı HMWK Kallikrein
XII XI IX VIII
Doku faktörü
VII
Ekstrensek yol PZ Protrombin zamanı
V+X Trombin
Fibrinojen Fibrin
KANDAN FİBRİN ELDESİ
Venöz kan örneği porselen yüzeyde “pıhtılaştırılırken” oluşan fibrin yapısı lifler halinde süpürge çöpünde gözlenir!!
Fibrinin
beyaz, şeffaf yapısı
eritrositler ve pıhtı yorumlanır.
ve arasında sıkışan
SARI FİBRİN LİFLERİ
KANAMA ZAMANININ TAYİNİ
– Parmak ucundan lanset kesisi ile uygulanır.
– Düzenli aralıkla (10 saniye) filtre kağıdı ile kan uzaklaştırılarak kanamanın durma süresi saptanır.
• Duke Metodu (Normal değeri: 1 – 3 dakika)
Kan grubu tayini
Hematokrit (Hct)
• • • Şekilli elemanların tam kan hacmine oranı ♂ %46 (40-54) ♀ %42 (37-47) Kanın santrifüjü ile tayin edilir • Hct anemi, kan kaybı polisitemi NORMAL vs. DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ
HEMATOKRİT ÖLÇÜMÜ
•2/3 – 3/4 oranında kan doldurulur •Tüpün kansız kısmındaki ucu ısıtılarak eritilerek kapatılır •Santrfüj edilerek şekilli elemanlar çöktürülür •Şekilli elemanların kan hacmine oranı ölçülür/hesaplanır
HEMATOKRİT SANTRFÜJÜ
Bir ucu kapatılan tüpler: 12000 g hızla 5 ‘ santrfüj edilir
HEMATOKRİT CETVELİ
HEMOGLOBİN ÖLÇÜMÜ: SAHLİ YÖNTEMİ
Sahli tüpü 2 eksenli: 1- %gr
(Sarı)
2- %
(Kırmızı-kahverengi)
Basamaklar: •Tüpün % ekseninde 10 çizgisine kadar 0.1 N HCl •
20 mikrolitre kapiler
kan Karıştırılır (
Hemin klorür
oluşumu gözlenir) •
Sahli
kolonu rengi ile kan karışımının rengi saf suyla eşitlenir
Normal değer: Erkek Kadın 14-16 % gr 12-14 % gr
“Sahli” cihazı
Hemoglobin pipeti Tek çizgili (20 mikrolitre)
20 m l KAN
HEMOGLOBİN ÖLÇÜMÜ: KOLORİMETRİK YÖNTEM
DRABKIN ERİYİĞİ (5 ml) Oluşan “
CYANMETHEMOGLOBIN
” absorbansı 540 nm de ölçülür.
ANEMİ (KANSIZLIK) NEDENLERİ
•DÜŞÜK SAYIDA ERİTROSİT •AZ HEMOGLOBİN •HEMOGLOBİN ya da ERİTROSİTLERİN ETKİN OKSİJEN TAŞIYAMAMASI
ORTALAMA ERİTROSİT HACMİ MEAN CORPUSCULAR VOLUME
MCV
Hct * 10 Eritrosit (milyon)
femtoliter s (fL)
Normal değerler:
78-94
(
m
m 3 = fL) Mikrositik = Normalden küçük Normositik = Normal Makrositik = Normalden büyük
ORTALAMA ERİTROSİT HEMOGLOBİNİ MEAN CORPUSCULAR HEMOGLOBIN
MCH
Hgb * 10 Eritrosit (milyon)
picogram (pg)
Normal değer:
29 ± 2 picogram (pg) Normokromik
Normalden az: Hipokrom Normalden fazla: Hiperkrom
ORTALAMA ERİTROSİT HEMOGLOBİN KONSANTRASYONU MEAN CORPUSCULAR HEMOGLOBIN CONCENTRATION
MCHC
Hgb * 100 Hct (%)
Normal değer: Normokromik: Hipokromik : 34 ± 2% Normal Normalden az hemoglobin
HACİM BİRİMLERİ
Litre
kl (kilolitre)
l (litre) ml (mililitre) µl (mikrolitre)
nl (nanolitre) pl (pikolitre)
fl (femtolitre)
m 3
dm 3 cm 3 mm 3
10 6 10 3
µm 3
µm 3 µm 3
Metrik
(metreküp)
(desimetreküp) (santimetreküp) (milimetreküp)
(milyon mikrometreküp) (bin mikrometreküp)
(mikrometreküp - mikronküp)
OTOMATİK CİHAZ RAPOR/ÇIKTI ÖRNEKLERİ (2 ayrı cihazdan)
ANEMİ VAKA ÖRNEK 1
ERİTROSİT SAYISI HEMOGLOBİN HEMATOKRİT ORTALAMA ERİTROSİT HACMİ ORTALAMA ERİTROSİT HEMOGLOBİNİ ORTALAMA ERİTROSİT HEMOGLOBİN KONSANTRASYONU ERİTROSİT DAĞILIM GENİŞLİĞİ KISALTMA BİRİMİ ÖLÇÜLEN DEĞER RBC HGB HCT MCV MCH MCHC RDW 10 6 /mm 3 g/dL %
m
m 3 pg g/dL %
4 9.81
30 75.00
24.53
32.7
Mikrositer hipokrom anemi Örnek: Talasemi, demir eksikliği anemisi NORMAL DEĞER
4,5-5,5 11,5-16 38-45 78-94 27-32 32 ±3 11-16
ANEMİ VAKA ÖRNEK 2
KISALTMA ERİTROSİT SAYISI HEMOGLOBİN HEMATOKRİT RBC HGB HCT ORTALAMA ERİTROSİT HACMİ MCV ORTALAMA ERİTROSİT HEMOGLOBİNİ MCH ORTALAMA ERİTROSİT HEMOGLOBİN KONSANTRASYONUMCHC ERİTROSİT DAĞILIM GENİŞLİĞİ RDW BİRİMİ 10 6 /mm 3 g/dL % ÖLÇÜLEN DEĞER
4.1
12 35 m
m 3 pg g/dL %
100.00
29.27
34.3
Makrositer normokrom anemi Örnek: Folik asit, B12 eksikliği NORMAL DEĞER
4,5-5,5 11,5-16 38-45 78-94 27-32 32 ±3 11-16
ANEMİ VAKA ÖRNEK 3
ERİTROSİT SAYISI HEMOGLOBİN HEMATOKRİT ORTALAMA ERİTROSİT HACMİ ORTALAMA ERİTROSİT HEMOGLOBİNİ ERİTROSİT DAĞILIM GENİŞLİĞİ KISALTMA RBC HGB HCT MCV MCH RDW BİRİMİ 10 6 /mm 3 g/dL %
m
m 3 pg g/dL % ÖLÇÜLEN DEĞER
4,1 12,5 36 85,00 30,49 34,7
Normositer normokrom anemi Örnek: Kronik hastalık anemisi, akut kanama NORMAL DEĞER
4,5-5,5 11,5-16 38-45 78-94 27-32 32 ±3 11-16