Transcript Wat vond de Inspectie ervan…

Kwaliteitszorg onderwijs Arcus College
Wilt u ook een ‘goed’
van de inspectie?
3-10-2013
Even voorstellen
Math Hirsch:
• Onderwijskundig adviseur Arcus College
Ronald Rondas:
• Onderwijskundig adviseur Arcus College
Dymphy Kees:
• Hoofd Onderwijs Arcus College
• en 5 medewerkers kwaliteitszorg op de beroepsunits
Er was eens …
… in het verre (maar mooie) Zuid Limburg
…een middelgroot ROC
“…concluderen wij
dat de kwaliteitsborging
bij het Arcus College
goed is.”
… dat in juli 2012 ‘opeens’ een ‘goed’
van de inspectie kreeg voor kwaliteitszorg
Wat vond de Inspectie ervan…
“De bevindingen bij de opleidingen waar de kwaliteit van het onderwijsproces te kort
schiet en waar aangepast toezicht plaats zal vinden, zijn door het Arcus College zelf
ook onderkend en vormen in die zin een bewijs van een effectieve
kwaliteitsborging. De betreffende constateringen doen dus geen afbreuk aan het
oordeel dat de kwaliteitsborging goed functioneert.”
Hoe?
Door
visie, verbinding en voorbereiding
Het kostte tijd: we komen van ver…
‘Verklaar de dood aan de papieren tijger !’
Eén gezamenlijke, gedragen visie op onderwijs
Expertmeetings – Diners pensant - Pitstopmeetings – Managementbijeenkomsten
Als je niet weet waar je naar toe wilt…
…maakt het niet uit welke weg je neemt
Cheshire Kat, vroeg Alice.
Wil jij mij alsjeblieft vertellen welke kant ik op moet vanaf hier?
-Dat ligt er voornamelijk aan waar jij naartoe wil, zei de Kat.
-Dat kan mij niets schelen, zei Alice.
-Dan doet het er niet toe welke kant je opgaat, zei de Kat.
Charles "Lewis Carroll" Dodgson 1832-1898,
Engels schrijver en wiskundige, Alice in Wonderland 1865
Kwaliteit van onderwijs:
Onderwijs dat voldoet aan de criteria die eraan gesteld worden.
Dit houdt natuurlijk in dat er expliciete criteria zijn waaraan het onderwijs moet voldoen.
Als je niet weet waar je naartoe wilt, dan kun je ook niet zeggen of je de goede route neemt, laat
staan of je uiteindelijk je doel bereikt hebt…
(Brouwer, Kwaliteitszorg: wanneer (on)voldoende.)
Wat vond de Inspectie ervan…
“De kwaliteitsborging is goed en heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld tot een
robuust systeem waarmee het Arcus College in staat is op alle niveaus van de
organisatie zicht te houden op de kwaliteit van het onderwijs.
Daarbij zijn een centrale aansturing, een duidelijke visie en een incrementele
beleidsvoering belangrijke pijlers die gebruikt worden om doelen te realiseren.”
De kwaliteit van ons onderwijs…
…staat als een huis
•
Doel 2015: elke onderwijsafdeling geeft onderwijs binnen de
kaders van het Arcus-onderwijsmodel.
•
Het format zelfevaluatie en het teamjaarplan bieden een
gemeenschappelijk houvast voor alle teams.
•
Indicatoren uit het strategisch beleid dienen handzaam
en meetbaar te zijn.
TOEZICHTKADER BVE 2012
•
Elke onderwijsafdeling heeft een zelfevaluatie (0-meting)
over het schooljaar en een verbeterplan voor het volgende
schooljaar.
Strategisch beleid en jaarplannen
Gezamenlijke onderwijsvisie, vastgelegd in de kapstok
BGO
3
Het CvB doet mee
Wat vond de Inspectie ervan…
“Op dialogische wijze houdt het College van Bestuur contact met alle geledingen.
Op formele maar ook op informele wijze zijn de leden actief en laten zij hun gezicht
zien in de organisatie. Tijdens zogenaamde Pit Stops wordt op thematische wijze
gesproken met alle (externe) belanghebbenden van het onderwijs. Ook worden
panelgesprekken gevoerd met studenten. Het College van Bestuur ziet het
eveneens als haar taak om zichtbaar te zijn in de regio en participeert in diverse
overlegorganen. Dit laatste gebeurt ook door de unitdirecteuren.”
School en praktijk
Leerlijn
Integrale beroepsopdrachten
praktijkopdrachten
Leerlijn
leer- en loopbaanontwikkeling
Leerproces
deelnemer
Beginner
Gevorderd
Deelexamen
Geïntegreerd
examen
Bekwaam
ELO en deelnemerbegeleidingsysteem
Rollen
begeleiders
Intaker
Docent-instructeur-bpv begeleider
Uitstroom: Vervolg leerroute
Instroom
Examinering
Diploma
Intake
Leerlijn
kennis en vaardigheden
Beoordelaar
Mentor
Trajectbegeleider
Het Arcus onderwijsmodel
Het onderwijsmodel en de IBO’s
• De kwalificatiedossiers zijn expliciet het uitgangspunt
• Het curriculum wordt opgebouwd volgens het onderwijsmodel van
Arcus
• De integrale beroepsopdracht vormt daarbij de rode draad
De IBO als
verbindende factor
Zorg voor samenhang in beleid (integraliteit):
verbinding van de niveaus
Afspraken met CvB
Strategisch beleid (4 jaar)
Verantwoording over kalenderjaar in geïntegreerd jaarverslag
Periodieke verantwoording over voortgang strategisch
beleidsplan, bestuurlijk jaarplan en doelen uit
managementafspraken
Jaarplan (kalenderjaar)
Managementcontracten met UD’s
Unit jaarplan / jaarkalender (schooljaar)
Einde schooljaar (mei) interne zelfevaluatie en review
unitjaarplan
Tussentijdse verantwoording over voortgang unitjaarplan en
doelen uit managementafspraken
Managementafspraken met OC’s
Einde schooljaar (april) interne zelfevaluatie en review
teamjaarplan
Afdelingsjaarplan (schooljaar)
Individuele afspraken met docenten
(gesprekscyclus)
Tussentijdse verantwoording over voortgang afdelingsjaarplan
en doelen uit managementafspraken
Verbind centraal en decentraal
CvB
Netwerk kwaliteitszorg
Geeft opdracht aan…
Legt
UD als
verantwoording hoofduitvoerder
af aan …
KWZ voor unit
Kwaliteitszorg
medewerker per
unit
OC als
hoofduitvoerder
KWZ voor
afdeling
Onderwijsteam
Onderwijsteam
Maakt afspraken met…
Centraal belegde
kwaliteitszorg bij EOS
OR
EOS als
‘steunpunt’
Het land…
Onderwijsteam
Onderwijsteam
Wat vond de Inspectie ervan…
“Alle plannen op de verschillende organisatieniveaus vertonen een duidelijke
samenhang. Deze samenhang wordt geregisseerd door een stafdienst (EOS =
Expertise en onderwijs services) en gerealiseerd door aansturing vanuit het
unitdirecteurenoverleg en op teamniveau door opleidingscoördinatoren en
kwaliteitszorgfunctionarissen.”
“De systematiek van kwaliteitsborging bewerkstelligt en bevordert dat team-, dan
wel unitoverstijgende problemen vroegtijdig gesignaleerd worden en dat zo nodig
een opschaling kan plaatsvinden tot op het Arcusbrede niveau.”
zet het team ‘in the lead’…
…naar resultaatverantwoordelijke teams
… onderwijskundig leiderschap bij de onderwijsmanager
voor link tussen strategie en praktijk
...platform kwaliteitszorg
Wat vond de Inspectie ervan…
“Verantwoordelijk voor de uitvoering van de verbetermaatregelen op de werkvloer zijn de
resultaatverantwoordelijke teams, die aangestuurd worden door een onderwijskundige
manager, de opleidingscoördinator, geruggensteund door de kwaliteitszorgfunctionaris. De
wijze van verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden bevordert een
systematische kwaliteitszorgcyclus en effectieve aanpak van verbeteringen. Ook het
creëren van een gezamenlijk besef van urgentie, en draagvlak voor kwaliteitsverbetering
wordt hierdoor gestimuleerd.”
Breng kwaliteitszorg naar de teams
Kies voor een kwaliteitszorgmodel dat aansluit bij de
werkelijkheid van het onderwijsteam…
…het onderwijs
Kader / model voor kwaliteitsbeleid
• In het kwaliteitsplan is het systeem (het geheel van processen en procedures op het
gebied van kwaliteitszorg) vastgelegd. Om dit geheel in een kader te plaatsen wordt
veelal gebruik gemaakt van een model. Voorbeelden van dit soort modellen zijn het
INK-model, ISO, de Balanced Scorecard, en ook het waarderingskader van de
Inspectie. Deze modellen zijn dan geen doel op zich, maar worden gebruikt als een
ordeningskader. Ook kunnen ze dienen als basis voor het systeem van
kwaliteitszorg dat de school hanteert.
TOEZICHTKADER BVE 2012
Kader voor kwaliteitsbeleid
Het Arcus College kiest als belangrijkste kader voor het kwaliteitsbeleid het Waarderingskader van de inspectie. Dat leent zich uitstekend als ordeningskader voor kwaliteitszorgactiviteiten binnen een onderwijsomgeving.
In het waarderingskader van de inspectie (2012) worden de volgende domeinen
onderscheiden:
 Onderwijskwaliteit: kwaliteit van het onderwijsproces, examinering en opbrengsten
 Financiële continuïteit, doelmatigheid en rechtmatigheid
 Kwaliteitsborging
TOEZICHTKADER BVE 2012
 Kwaliteit leraarschap
Maak het waarom van kwaliteitszorg duidelijk
Kwaliteit
Doelgericht
Cyclisch
Systematisch
Integraal
Waarom?
Kwaliteitszorg
Kwaliteitsbeleid
Kwaliteitssysteem
•
Overtuiging: kwaliteit is vrijwel altijd het gevolg van zorgvuldige en nauwkeurige analyse en
daarop gebaseerde planning. De kwaliteit van een product of proces moet niet meer een
toevallige uitkomst zijn, maar iets wat een logisch gevolg is van de beheersing van het proces.
•
Meer en meer wordt gevraagd om verantwoording af te leggen voor besteding van publieke
middelen.
•
Leerlingen, ouders worden steeds meer gezien als consumenten, die recht hebben om te weten
waarvoor ze kiezen als ze kiezen voor een school of opleiding.
•
Omdat concurrentie tussen scholen groter wordt wil men zich laten voorstaan op kwaliteit.
Zet de PDCA cyclus op alle niveaus in
PDCA
Plan
Act
•
•
•
Plan: actieplan, schoolbeleidsplan, teamjaarplan
•
Act (Adapt): op basis van uitkomsten evaluatie bepalen of het uitgevoerde
beleid aanleiding geeft tot borging of verbetering (verbeterplan…)
Do: uitvoering van het plan; monitoren, bijsturen
Do
Check
Check: nagaan of in plan gestelde doelen gerealiseerd zijn
(dmv uitvoeren evaluaties)
… zelfs in het leerproces van studenten
Informatie
verzamelen
Informatie
interpreteren
Ambitie
ontwikkelen
COLLECTIEF
LEREN
Consequenties
verbinden
Product
en proces
evalueren
Actie
uitvoeren
… Methodiek voor
collectief leren
Volgens de methodiek ‘Kantelende Kennis’
(Castelijns, Koster en Vermeulen, 2009)
verloopt het proces van succesvol veranderen
via collectief informatie verzamelen, betekenis
verlenen en uiteindelijk collectief leren in
verschillende fasen
Maak de PDCA cyclus af !
PDCA
Plan
Act
Do
Check
Wat vond de Inspectie ervan…
“De resultaten van de monitoring en evaluaties worden gebruikt om de kwaliteit van het
onderwijs te analyseren op risico’s en te beoordelen op tekortkomingen.”
“De afgelopen jaren heeft het Arcus College hard gewerkt aan het helder beleggen
van de kwaliteitszorg. De unitdirecteuren hebben een belangrijke rol en in hun
overleg worden frequent de resultaten van de kwalitatieve en kwantitatieve
analyses in relatie tot de doelen van het jaarplan besproken. Verbetermaatregelen
worden geprioriteerd en geïmplementeerd”
Wat vond de Inspectie ervan…
“Zowel door de unitdirecteur als de onderwijsmanager (om) worden jaarlijks
panelgesprekken met studenten gevoerd. De om bezoekt ook lessen.
De unitdirecteuren participeren in diverse overlegorganen en het lokale bedrijfsleven in de
regio en vervullen de rol van voorzitter van de examencommissie. Dit betekent dat de
verantwoordelijke leidinggevenden in en buiten de instelling zichtbaar zijn en dat zij goed op
de hoogte zijn van wat zich afspeelt.”
Zorg voor duidelijke normen / criteria om te
meten je het goed doet
Duidelijke normen / criteria
om te meten of we het goed doen
Hebben we die?
Zelfevaluatie
Volgens waarderingskader inspectie:
interne kwaliteitszorg = externe kwaliteitszorg
•
TOEZICHTKADER BVE 2012
Dashboard en rapporten met kengetallen
‘Gestroomlijnde’ enquêtes
Stroomlijning inhoud en afname
De enquêtes
Enquête
Job monitor
Instroommonitor
BPV monitor
Landelijk
Arcus breed
Landelijk
BPV monitor Arcus
Arcus breed
Uitstroommonitor
Veiligheidsmonitor
Onderwijskwaliteit-monitor
(= CGO monitor + teammonitor)
Arcus breed
Arcus breed
Arcus breed
Doelgroep
Studenten
Studenten (1e jrs)
Bedrijven
Onderwijsgevenden
Studenten
Bedrijven
Studenten (2-4e jrs)
Alumni
Studenten
Onderwijsgevenden
Afnamefrequentie
1 x per 2 jaar
1 x per 2 jaar
1 x per 3 jaar
1 x per 3 jaar
1 x per 3 jaar
1 x per 3 jaar
1 x per 2 jaar
?
incidenteel
1 x per jaar ?
2010
x
2011
2012
x
x
x
x
x
2013
2014
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Wat vond de Inspectie ervan…
“Zelfevaluaties geënt op het waarderingskader van de inspectie zorgen ervoor dat
de kwaliteit van het onderwijs en examinering wordt gemonitord en wordt
geëvalueerd.”
“Er is veel managementinformatie met kwantitatieve en kwalitatieve
data beschikbaar. Dit betekent dat op de verschillende organisatieniveaus periodiek
een actueel beeld van de ‘state of the art’ is, in casu de kwaliteit van het onderwijs
en de opbrengsten, waardoor problemen vroegtijdig gesignaleerd worden.”
Format teamjaarplan
Speerpunten / verbetertrajecten
GEBIED 1: ONDERWIJSPROCES
ASPECT/THEMA
AANLEIDING
DOELSTELLING /
RESULTAAT (‘SMART’)
EIGENAAR
EINDDATUM
Onderwijsprogramma
Leren in de onderwijsinstelling
Begeleiding
Leren in de beroepspraktijk
STATUS
Periode 1
(aug-dec)
STATUS
Periode 2
(jan-mei)
REDEN STATUS
Wat vond de Inspectie ervan…
“EOS voert conform een jaarplanning interne audits uit, die risicogericht worden
ingezet met betrokkenheid van onafhankelijke deskundigen.
Op basis van de uitkomsten worden verbetermaatregelen opgenomen in het
verbeterplan. Het verbeterplan wordt in unitoverleg respectievelijk afdelingsoverleg
besproken met de opleidingscoördinatoren.”
“De opleidingscoördinator benoemt in samenspraak met het team drie speerpunten.
Deze actiepunten zijn verbeterpunten die gerelateerd zijn aan tekortkomingen die
opleidingsspecifiek zijn. Deze aanpak is Arcusbreed (Arcusbrede systematiek) en
wordt in de instelling als geheel, oftewel bij alle teams aangetroffen.”
...en last but not least:
Bereid
een inspectiebezoek goed voor!
•
Voorbereiding
• Stuur beleidsplan en ondersteunende materialen aan inspectie
• Presenteer (integraal) aan de inspecteurs wat de afgelopen
periode is gedaan aan onderwijs en kwaliteitszorgontwikkeling
• Presenteer het onderwijsmodel en kwaliteitszorgsysteem en de
taken van de verschillende medewerkers (CvB, UD, OM, KWZmedewerker, docenten en ondersteunende diensten)
• Presenteer wat de docenten zien/merken van kwaliteitszorg in
de vorm van de PDCA-cyclus (zelfevaluatie, teamjaarplan,
kwaliteitszorgactiviteiten, voortgangsbewaking en rapportage)
• Informeer over het verschil in taalgebruik
Afsluiting