Transcript Biogaz
Biogaz gaz palny , powstający samoczynnie w wyniku fermentacji beztlenowej materii organicznej, np. biomasy, odchodów zwierzęcych, osadów ściekowych, biodegradowalnych stałych odpadów komunalnych Skład biogazu Składniki Metan Dwutlenek węgla Azot % 55 - 75 25 - 45 0 - 0,3 Wodór 1 - 5 Siarkowodór 0 - 3 Tlen 0,1 - 0,5 Produkcja biogazu może odbywać się samorzutnie w procesach rozkładu substancji organicznych lub może się odbywać celowo. • Na torfowiska (gaz • • • błotny, gaz gnilny) Na wysypiskach (gaz wysypiskowy) Z osadów ściekowych w oczyszczalniach ścieków Z odpadów zwierzęcych w gospodarstwach rolnych • Biogazownie rolnicze • Komory fermentacyjne • osadów ściekowych w komunalnych oczyszczalniach ścieków Instalacje odgazowania składowisk odpadów komunalnych Źródła biogazu w biogazowniach rolniczych Zwierzęce (z produkcji rolniczej) Odchody zwierząt Z produkcji roślinnej Uprawy energetyczne ,rośliny zielone Obornik , gnojowica Komunalne Odpady organiczne ,osad ściekowy Trawy , żyto Osad ściekowy Bydło , trzoda hodowlana Kukurydza Odpady z terenów zielonych Drób , kozy , owce Słonecznik Odpady organiczne , kuchenne Buraki , rzepak Serwatka Możliwości pozyskiwania i wykorzystywania biogazu w biogazowni Wydajność produkcji biogazu Substraty [1 tona] Gnojowica bydlęca Gnojowica świńska Serwatka Krajanka buraczana Wywar gorzelniany Odpady zielone Odpady biologiczne Kiszonka kukurydzy Tłuszcz Ilość biogazu [m3] 25 36 55 75 80 110 120 200 800 Sposoby zagospodarowania biogazu • Otrzymywanie energii cieplnej w wyniku • • • - spalania bezpośredniego (dostarczanie gazu do sieci) - ogrzewania wody Otrzymywanie energii elektrycznej - z odzyskiem ciepła - bez odzysku ciepła Otrzymywanie energii mechanicznej - w silnikach spalinowych - do napędu pojazdów Wykorzystanie gazu w procesach technologicznych, np. w produkcji metanolu , chemikaliów. Na instalacje biogazowni składa się zazwyczaj: • układ podawania biomasy • zbiornik surowca • komora fermentacyjnej (z układem dozowania, • • • • • podgrzewania i mieszania mechanicznego) zbiornik magazynowy przefermentowanego substratu (szlam) zbiornik biogazu agregat kogeneracyjny układu kontrolno – sterującego instalacji gazowej Schemat ideowy systemu do produkcji biogazu w biogazowni rolniczej 1.Zbiornik surowca 2.Komora fermentacyjna 3.Zbiornik produktu przefermentowanego 4.Zbirnik biogazu 5.System do produkcji ciepła lub ciepła i energii elektrycznej w skojarzeniu Komora fermentacyjna To kluczowy elementem instalacji w której zachodzi proces fermentacji beztlenowej. Jest to proces biologiczny rozkładu substancji organicznych przeprowadzany w warunkach bez dostępu powietrza przez bakterie anaerobowe (beztlenowe). Produktem tego rozkładu są związki proste – głównie metan i dwutlenek węgla oraz niewielkie ilości wodoru, siarkowodoru, amoniaku i innych gazów śladowych. Skład biogazu i tempo jego wytwarzania zależy od składu surowca i temperatury w komorze. Zbiornik jest ogrzewany – optymalna temperatura to 35-40 ºC (fermentacja mezofilowa). W celu przyspieszenia procesu, komory posiadają urządzenia mieszające. Pozostałość pofermentacyjna może być wykorzystywana jako nawóz. Proces powstawania biogazufermentacja anaerobowa Temperatura i czas fermentacji podstawowych beztlenowych mikroorganizmów Mikroorganizmy Temperatura [oC] Czas fermentacji [dni] Psychrofilowe Mezofilowe Termofilowe 12 - 16 32 - 37 51 - 60 90 - 120 25 - 30 10 Biogaz jest najczęściej wykorzystywany na miejscu do skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Dokonuje się tego w systemie konegeracyjnym na który składa się silnik tłokowy spalający biogaz sprzęgnięty z prądnicą synchroniczną produkującą energię elektryczną. Na skutek spalania gazu w silniku powstaje ciepło, które jest odprowadzane i wykorzystywane jako ciepło użytkowe. Kogeneracja - jednostki skojarzone Proces jednoczesnej produkcji energii elektrycznej i cieplnej , przy maxymalnynm ograniczeniu strat przesyłu i transformacji. Wykorzystywana z dużą wydajnością energia chemiczna paliwa wpływa na obniżenie kosztów energii przy jednoczesnym zredukowaniu emisji CO2 i in. zanieczyszczeń towarzyszących spalaniu. Układ kogeneracyjny składa się z: Wymienniki ciepła służą do wykorzystania energii cieplnej z: Silnika (lub turbiny), Zespołu generatora, Wymienników ciepła. -chłodnicy turbosprężarki, -wody z płaszcza chłodzącego, -olejów smarowniczych, -gazów wylotowych. Projekt biogazowni Zalety wynikające ze stosowania rolniczych instalacji biogazowych: • produkowanie „zielonej energii” • ograniczanie emisji gazów cieplarnianych poprzez • • • • • wykorzystanie metanu obniżanie kosztów składowania odpadów zapobieganie zanieczyszczeniu gleb oraz wód gruntowych, zbiorników powierzchniowych i rzek uzyskiwanie wydajnego i łatwo przyswajalnego przez rośliny nawozu naturalnego eliminacja odoru eliminacja patogenów w procesie higienizacji (bakterie Salmonelli , Escherichia Coli , wirusy pryszczycy) Zagrożenia i oddziaływanie biogazu na środowisko • eksplozje • pożary • niebezpieczeństwo uduszenia ludzi i zwierząt w • • • zagłębieniach terenu, studzienkach lub innych miejscach gromadzenia się gazu grozi zatruciem ludzi i zwierząt poprzez działanie zawartego w nim siarkowodoru i innych trujących związków chemicznych migrując przez warstwy gleby blokuje dostęp tlenu do korzeni roślin, powodując ich obumieranie emisja metanu i dwutlenku węgla pogłębia efekt cieplarniany • Obecnie funkcjonuje około 20 biogazowni o • mocy ok. 40 MW (większa część obejmuje gazowe kotły służące do spalania biogazu) pierwsza biogazownia rolnicza w Polsce wybudowana została między innymi w mieście zwanym Duchownem, gdzie wykonywała pracę cięgiem od 1993 roku do 1995 roku lecz uległa ona zamknięciu z materialnych powodów • Znaczna ilość biogazowni działa w Danii, gdzie jest ich około dwadzieścia. Są one scentralizowane i duże oraz odbierają nieczystości z wielu zwierzęcych farm oraz dwadzieścia instalacji na indywidualnych farmach • W sąsiednich Niemczech znajduje się ponad 600 rolniczych biogazowni Biogazownie rolnicze POWSTAWANIE GAZU WYSYPISKOWEGO I - FAZĘ TLENOWĄ (hydroliza) II - FAZĘ ACIDOGENEZY III - FAZĘ OCTANOGENEZY IV - FAZĘ METANOGENEZY (niestabilną , stabilną , zanikającą) Teoretyczny skład gazu wysypiskowego w funkcji czasu. METODY PRZECIWDZIAŁANIA NIEKONTROLOWANEJ MIGRACJI, WYDOBYWANIA, I WYKORZYSTANIA GAZU WYSYPISKOWEGO - Odgazowanie bierne. - Odgazowanie aktywne (zasysanie). - Systemy mieszane. Studnia odgazowująca Schemat wykorzystania gazu wysypiskowego Zalety odgazowania składowisk • Zapogieganie niekontrolowanej ucieczce gazu ze składowiska • Zmniejszenie groźby wybuchów • Zmniejszenie rozprzestrzeniania się odorów • Ograniczenie niekontrolowanej emisji gazów cieplarnianych ZAGROŻENIA POWODOWANE PRZEZ GAZ WYSYPISKOWY Gaz wysypiskowy może powodować liczne zagrożenia należące do 5 kategorii: 1. Zagrożenie dla roślin - degradacja strefy ukorzeniania. 2. Zagrożenia dla budowli - osiadanie, wybuchy, pożary. 3. Zagrożenia dla ludzi - nieprzyjemny zapach, niedotlenienie, działanie toksyczne, wybuchy, pożary. 4. Zagrożenie wód - degradacja wód gruntowych. 5. Zagrożenie dla atmosfery - zanieczyszczenie powietrza " gazami cieplarnianymi" • Jedna z pierwszych w Polsce instalacja energetycznego • • wykorzystania gazu ściekowego w oczyszczalni ścieków powstała w 1998 r. w Inowrocławiu W Polsce działa prawie 40 instalacji bazujących na gazie wysypiskowym Szacuje się, że w chwili obecnej na świecie działa co najmniej 800 instalacji do energetycznego wykorzystania gazu wysypiskowego. W Europie najbardziej zaawansowana jest pod tym względem Wielka Brytania Instalacje odgazowania składowisk odpadów komunalnych Skutki środowiskowe ujmowania biogazu • produkcja energii odnawialnej • zmniejszenie zużycia kopalnych surowców • • energetycznych zmniejszenie emisji związków powstających podczas spalania kopalnych surowców energetycznych wytwarzanie biogazu zachodzi w sposób ciągły i nie jest uzależnione od warunków pogodowych (wiatr , słońce) Schemat instalacji biogazu w oczyszczalni ścieków w Tychach Produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w Polsce w 2004 r. Narodowa strategia rozwoju EO 2001 przewiduje 7,5% udział OZE w bilansie energii pierwotnej w 2010 roku i 14% w 2020 roku.