Voordracht Maarten Larmuseau
Download
Report
Transcript Voordracht Maarten Larmuseau
Laboratory of Forensic Genetics
and Molecular Archaeology
Vader, vanwaar komen wij?
- Nieuwe inzichten over onze herkomst via genetische
genealogie
Salvador Dalí –
De volharding der herinnering (1931)
Metaforum KULeuven
21 februari 2013
dr. Maarten Larmuseau
[email protected]
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Genetica: een verhaal van genen en chromosomen
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Wat zit er in mijn genen?
- het leggen van vele puzzelstukjes DNA
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Genetisch profiel of hoe we allemaal van elkaar verschillen
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Genetische verschillen tussen individuen en populaties
PCA van 500.000 SNPs van 1.300 Europeanen (Novembre et al. 2008, Nature)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Hoe waren de genetische verschillen in het verleden?
Het gebruik van genealogieën
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Hoe waren de genetische verschillen in het verleden?
Het gebruik van de maternale lijn
Vereenvoudigde fylogenetische mtDNA boom
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Hoe waren de genetische verschillen in het verleden?
Het gebruik van de maternale lijn
Geografische verspreiding van mtDNA lijnen
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Hoe waren de genetische verschillen in het verleden?
Het gebruik van de paternale lijn
Vereenvoudigde fylogenetische Y-chromosoom boom
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Hoe waren de genetische verschillen in het verleden?
Het gebruik van de paternale lijn
Geografische verspreiding van Y-chromosoom lijnen
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Historische vraagstukken met genetische bril
Overleefde Lodewijk XVII de revolutie?
Jehaes et al. (1998, EJHG)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Historische vraagstukken met genetische bril
Laatste rustplaats Richard III gevonden?
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Historische vraagstukken met genetische bril
Hoe groot was invloed Dzjengis Khan?
Zerjal et al. (2003, Am J Hum Genet)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Historische vraagstukken met genetische bril
Wat zijn de wortels van de Libische
Toearegs?
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Historische vraagstukken met genetische bril
Waren er Vikingen in N-O-Engeland?
Bowden et al. (2008 Mol Phyl Evol)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Historische vraagstukken met genetische bril
Waar waren de Fenicische kolonies?
Zalloua et al. (2008 Am J Hum Genet)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
Stand 21 Februari 2013: >1300 families
Larmuseau et al. (2011, FSI:genetics)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
Van Geystelen, Decorte & Larmuseau (2013, BMC Genomics)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
= <0.1%
• Individuele
= 4,2%
genealogische resultaten
Y-haplogroep lijnen
= 3,0%
= 9 haplogroepen met R (66,3%) & I (20,0%)
(andere <5%)
= 20,0%
= 4,8%
= >40 sub-haplogroepen met R1b1b2a1 (R-U106) (27,3%)
R1b1b2a2* (R-P312*) (21,8%)
I1* (I-M253*) (12,0%)
R1b1b2a2g (R-U152) (10,3%)
(andere <5%)
Y-haplotypes
= Families zijn perfect van elkaar te onderscheiden via 38 Y-STRs
= 0,5%
= 0,4%
= 66,3%
= 0,8%
Larmuseau et al. (2012, EJHG)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
• Individuele
genealogische resultaten
Bevestiging/uitsluiting van recente voorouder & schatting tMRCA
- Juridische stamboom versus biologische stamboom
- Vb. ‘Moorkens’, ‘De Wachter’, …
Bevesting van relaties tussen spellingvarianten van familienamen
- Vb. ‘Cleiren’ & ‘Cleeren’ (oudste voorouder beide van Putte):
beide R1b1b2a2g en mutatie bij 1 STR (zeer recente MRCA)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
• Individuele
genealogische resultaten
Nieuwe aanknopingspunten voor genealogisch onderzoek
- Vb. ‘Goetelen’ & ‘Cornelis’: aanwijzing voor ‘biologische’ voorvader
Vaak voorkomende familienamen hebben meer ‘stichters’ dan zeldzame namen
- Vb. ‘Janssens’/Jacobs’/’Maes’ vs. ‘Goegebuer’/’Scheys’
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
• Resultaten op populatieniveau
Larmuseau et al. (2012, EJGH)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
• Resultaten op populatieniveau
Larmuseau et al. (2012, EJHG)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
• Resultaten op populatieniveau
Constantin Meunier (1831-1905)
Larmuseau et al. (2012, EJGH)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
• Resultaten op populatieniveau
Gradiënt van West-Vlaanderen
naar Limburg tot op vandaag:
- voor R-L48
van 15.5% (W) naar 7.1% (L)
- én voor R-M529
van 9% (W) naar 5% (L)
Overeenkomstig met gradiënten
op Europese schaal
Wijst op isolatie tussen Vlaamse regio’s
(R-M529; Busby et al. 2012; PRSB)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
• Resultaten op populatieniveau
Met dank aan onze familienaam
Larmuseau et al. (2012, Heredity)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
• Resultaten op populatieniveau
Larmuseau et al. (2012, Heredity)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
• Resultaten op populatieniveau
Larmuseau et al. (2012, Heredity)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
• Resultaten op populatieniveau
Na 1575: immigratie vanuit Noord-Frankrijk
(Nord-pas-de-Calais, Picardië, …)
Begin 16de eeuw: 10% van de Vlamingen
van Noord-Franse afkomst
Eerst wantrouwen daarna immigratie
=> enige overblijfsel zijn familienamen
- Ghesquires
- Seynaeve
- Delanote
- Marchal
Larmuseau et al. (2012, Heredity)
Vader, vanwaar komen wij? – Inzichten vanuit de genetische genealogie
Ons genetisch onderzoek in Vlaanderen
• Resultaten op populatieniveau
Larmuseau et al. (2012, Heredity)
Genetic genealogy comes to age
--
Research in Imaging & Pathology
Acknowledgments
• Many
thanks to:
Research group Prof. dr. Ronny Decorte (KUL/UZ Leuven)
Research group Prof. dr. Luc De Meester (KUL)
Research group Prof. dr. Tom Wenseleers (KUL)
Research group Prof. dr. Koen Matthys (KUL)
Research group Prof. dr. Filip Volckaert (KUL)
Familiekunde Vlaanderen, DNA donors &
president Marc Van den Cloot