Transcript PERS LEIDERSCHAPdruk..

PERSOONLIJK LEIDERSCHAP
in de
BASISSCHOOL
leiderschap
management
actie
administratie
regelgeving
financieel beheer
communicatie
reflectie
maatschappelijke,
pedagogische
onderwijskundige
ontwikkelingen
Kennismaken
- Voor jezelf :in één woord: hoe zit je er nu bij in deze groep?
• Vorm groepjes op basis van –
•
Verjaardagcirkel:
•
Ik ben uniek in: groep zit, iedereen die dit uniek kenmerk herkent staat mee
recht
•
Groepjes per drie, vier, tien, twintig: op zoek naar iets gemeenschappelijk
•
Groepjes per twee:- elkaar voorstellen/1 minuut/onderwerp/wie begint/van rol
verwisselen/afscheid nemen
•
Jezelf voorstellen in de grote groep aan de hand van vb. naam, woonplaats,
werkterein, leuke gebeurtenis (verleden/toekomst).
Volgende persoon wordt aangeduid door de bal door te geven.
•
Wat wens je jezelf toe het komende werkjaar?
Loop rond en ontmoet zoveel mogelijk groepsleden, stel jezelf voor en deel je
wens, motiveer kort
Tips bij Kennismaken
 gebruiken bij nieuwe groep, maar ook bij een
bestaande groep; nodig in veel teams :
nieuwelingen/vestigingsplaatsen/ks-ls
 onderlinge communicatie bevorderen
 langzaam proces: regelmatig oppakken en
verdiepen.
 gebruik je eigen creativiteit maar steeds in
functie van
- de groep
- het risiconiveau: progressief opbouwen
afspraken
• Praktisch
• Communicatief
samenhang
Taakproces---------------groepsproces
•Oriëntatie
•Erbij horen
•Afspraken
•Invloed (controle)
•Productiviteit
•Persoonlijk contact
(integratie)
(affectiviteit)
Afronden
organisatie
Zicht krijgen op mezelf
als dynamisch produkt van mijn
ontwikkelingsgeschiedenis en contextfactoren
in interactie met mijn ‘lerende organisatie’
als dynamisch produkt van
de ontwikkelinggeschiedenis en contextfactoren van
de organisatie en haar samenstellende delen
in het licht van mijn taak als leider.
Lerende organisatie
leiderschapsstijl
PERSOONLIJK
LEIDERSCHAP
Een blik op mezelf als leider in mijn School
-individueel: associeer vrij en maak een webschema
-in groep: maak samen een nieuw webschema
doe dit zonder te praten
neem de tijd om van gedachten te wisselen over wat
je leest
-In plenum: wat viel op, welke gemeenschappelijke punten, verschillen?
-Individueel: wat neem je mee voor jezelf?
Een blik op mezelf als leider in
mijn School
Ontwikkelingsgeschiedenis
Context
-factoren
Ontwikkelingsgeschiedenis
Context
-factoren
Ontwikkelingsgeschiedenis
school
- Hoelang bestaat de school al ?
- Wie heeft de school opgericht?
- Waarom?
- Welke hoogtepunten, dieptepunten, crisissen
- Netwerken die historisch zijn gegroeid
(gemeente, parochie, families,…..)
- Welke cultuurinvloeden spelen mee?
- Welke machtsinvloeden zijn er gegroeid?
- Hoe werden taken ingevuld ? (directie, leerkrachten,….)
Contextfactoren school
•
•
•
•
•
•
Inplanting,
gebouwen
Net
breed maatschappelijke context
Overheid
betrokkenen:
directe: kinderen, ouders, personeel
indirecte: begeleiding
politie, gemeentebestuur
•
•
School als organisatie
• Primaire processen: onderwijsleerproces
• Secundaire processen: beheersmatige
• structuur:regelingen, bevoegdheden,
procedures
• cultuur: geheel van waarden, normen,
communicatiewijzen, ‘zo doen wij het
hier’
og x cf
jouw school nu
als dynamisch produkt
Omgeving
onderwijsbeleid
schoolleiding
Organisatie
Organisatie
structuur
cultuur
team
Veranderings
capaciteiten
Schoolwerk
plan
leerlingen
Innovatiebeleid
onderwijsbegeleiders
randvoorwaarde
Een blik op mezelf als leider in
mijn School
Ontwikkelingsgeschiedenis
Context
-factoren
Ontwikkelingsgeschiedenis
Context
-factoren
Contextfactoren Leider
•School: kinderen, collegae, ouders,schoolbestuur, net…..
•familie
•vrienden
•andere engagementen
•situationele crisissen
•breder maatschappelijke context
•………
Ontwikkelingsgeschiedenis leider
Basismodussen van omgang (ccrt)
Kernconflicten
krijgen-geven
vertrouwen-wantrouwen
vasthouden-loslaten
autonomie-twijfel/schaamte
zich (waar) maken
initiatief-schuldgevoelens
omgaan met autoriteit: overdracht, tegenoverdracht
onze kijk op leren
de invloed van de volksaard, cultuur, maatschappij
bewust- onbewust (johari)
ontwikkelingscrisissen
Johari-venster
anderen
gekend
gekend
Gekend dr mezelf
En de anderen
ongekend
Gekend dr mezelf
Ongekend vr anderen
mezelf
Gekend dr anderen Ongekend dr mezelf
ongekend Ongekend vr mezelf Ongekend vr anderen
Ontwikkelingsgeschiedenis leider: CCRT
(Luborsky:core conflictual relationship theme)
-Innerlijk script voor het theater van ons innerlijk leven
-Het kleurt alles wat we op het werk doen
-Voor leiders zijn de effecten verstrekkend: het bepaalt
in belangrijke mate de cultuur en het besluitvormingsproces
in de organisatie
- Drie componenten:
1. De wens in verband met een relatie
2. Onze anticipatie op hoe anderen in de context van deze
wens op ons zullen reageren.
3. Onze reactie daarop, of die zich nu uit in gedrag of
in gevoelens.
ONTWIKKELINGSGESCHIEDENIS LEIDER
ER ZIJN
IEMAND
ZIJN
JONGEN/MEISJE
ZIJN
0verdracht-tegenoverdracht
(Manfred Kets Devries)
-Alle relaties worden gekleurd door voorgaande relaties/
De krachtigste hiervan zijn die met onze vroegste verzorgers
-Het gaat om een onbewust proces
-We identificeren,idealiseren en internaliseren met de
emotioneel belangrijke mensen in ons leven
-Dit proces wordt gespiegeld door die mensen
-hoe we in het gezin met macht en autoriteit omgingen
bepaalt onze latere relaties met mensen die macht en
autoriteit hebben
Identiteitsontwikkeling : E. Erikson
zone
oraal
anaal
modus
krijgen
nemen
kernconflict
Vertrouwen-wantrouwen
kernthema
Er zijn
Vasthouden Autonomie--Iemand
loslaten
twijfel-schaamte zijn
Zich maken
genitaal indringend
innemend
Initiatief --schuldgevoel
Symbiose-separatie
Lichamelijk zelf
Spec. Angsten
Grenzen/ambivalentie/
van almachtig naar
realistisch zelfbeeld/
eigen producten/
bezit/ Spec. Angsten/
beginnend geweten
Zich laten zien
Jongen/ wedijveren/
meisje zijn geweten/
normen/
verbeelding-realiteit/
sexualiteit/oedipalitei
jaloersheid/
spec. angsten/
intergenerationele
Communicatie is het
belangrijkste instrument
Ontwikkelings
geschiedenis
eigenlijk
Context
factoren
schoolleider
actief luisteren
empathie
Ontwikkelings
geschiedenis
feitelijk
eigenlijk
feitelijk
echtheid
zelfexpressie
Context
factoren
Personeelslid
leerling
ouders
schoolbestuur
Op zoek naar een balans
tussen
WAT VIND IK ALS
DIRECTEUR
• BELANGRIJK
• NODIG
WAT VINDEN
DE LEERKRACHTEN
LEERLINGEN
OUDERS
ANDEREN….
•BELANGRIJK
•NODIG
GRENZEN, AFSPRAKEN, CONFLICT
kernkwaliteit
valkuil
Te veel van het
goede
Wat anderen in mij waarderen.
Wat ik bij anderen vanzelfsprekend
verwacht
Wat ik in mezelf heel gewoon vind.
Negatief
tegenovergestelde
allergie
+
-
-
+
Wat anderen mij verwijten.
Wat ik mezelf geneigd ben
te rechtvaardigen.
Wat ik in anderen bereid ben
door de vingers te zien.
uitdaging
Te veel van het
goede
Wat ik in mijzelf zou verafschuwen.
Wat ik in anderen minacht.
Wat anderen mij aanraden te relativeren.
Wat ik in mijzelf mis.
Wat anderen mij toewensen.
Wat ik in anderen bewonder.
Positief
tegenovergestelde
Een blik op mezelf als leider in
mijn School
Ontwikkelingsgeschiedenis
Context
-factoren
Ontwikkelingsgeschiedenis
Context
-factoren
Kwaliteiten als leider
kernkwaliteit
valkuil
Te veel van het
goede
Wat anderen in mij waarderen.
Wat ik bij anderen vanzelfsprekend
verwacht
Wat ik in mezelf heel gewoon vind.
Negatief
tegenovergestelde
allergie
+
-
-
+
Wat anderen mij verwijten.
Wat ik mezelf geneigd ben
te rechtvaardigen.
Wat ik in anderen bereid ben
door de vingers te zien.
uitdaging
Te veel van het
goede
Wat ik in mijzelf zou verafschuwen.
Wat ik in anderen minacht.
Wat anderen mij aanraden te relativeren.
Wat ik in mijzelf mis.
Wat anderen mij toewensen.
Wat ik in anderen bewonder.
Positief
tegenovergestelde
Leiderschapsstijl-competentieniveau team
leiderschapstijl
competentieniveau
3
Participerende
stijl
2
Overtuigende
stijl
4
Delegerende
stijl
1
Directieve
stijl
4
hoog
3
ruim
2
matig
1
laag
Differentiëren i.f.v.
houding t.o.v. veranderingen
•
•
•
•
•
De vernieuwers
De leiders
Vroege volgers
Late volgers
Afwijzers
8%
17%
29%
29%
17%
Differentiëren i.f.v. groeifasen
FASEN VAN BETROKKENHEID
1. Bewustwording
2. Persoonlijke
betrokkenheid/informa
tie
3. Consequenties voor de
leerlingen
4. Beheersing
5. Samenwerking
6. Herziening op basis van
ervaringen met
leerlingen
7. Herziening
GEBRUIKSNIVEAUS VAN INNOVATIE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
STADIA IN BEKOMMERNISSEN
Geen gebruik
1. Zelfbekommernissen
Oriëntatie
2. Taakbekommernissen
Voorbereiding
3. Impactbekommernissen
Mechanisch gebruik
Routine
Verfijning
Integratie
Herziening
de smalle zone waarin zich de
‘state of flow’ kan voordoen
( vrij naar Csiksentmihaily)
MOEILIJKHEIDGRAAD
ACTIVITEIT
ONRUST &
FAALANGST
VERVELING &
DEPRESSIE
COMPETENTIENIVEAU PERSOON
Leider van een lerende organisatie (Senge)
•
Het volstaat niet langer om één iemand te hebben die leert
voor de organisatie. Iemand aan de top die het allemaal
uitdenkt en de rest die de bevelen van de grote strateeg
opvolgt, dat werkt gewoon niet meer.
•
Hij of zij is de onderzoeker, de ontwerper, de beheerder,
de leermeester. Hij of zij is verantwoordelijk voor het
opbouwen van een organisatie, waar de mensen steeds
beter in slagen om dat tot stand te brengen wat ze echt
willen. Mensen kunnen continu hun vermogen vergroten om
complexe zaken te bevatten en duidelijke visies te
ontwikkelen. De organisatie is een voedingsbodem voor
nieuwe steeds meeromvattende ideëen-kortom, waar de
mensen voortdurend leren hoe ze samen kunnen leren.
dysfunctionele patronen in
leiderschap
-
Conflicten vermijden
Ondergeschikten tiranniseren
Micromanagement (details)
Manisch gedrag
Ontoegankelijkheid
Spelletjes spelen
Wantrouwen
Malaise
Inspirerend leiderschap
Wat is je missie/visie?
Ontwerp je wapenschild/spreuk:
2 fundamentele & tegengestelde
organisatievoorwaarden
• Arbeidsverdeling: verdeling van het
werk in verschillende taken
• De coördinatie van deze taken
5 coördinatiemechanismen
• Onderlinge aanpassing via informele communicatie
• Direct toezicht door 1 persoon
• Standaardiseren van werkprocessen via
procedures, geprogrammeerde instructie
• Standaardiseren van output via specificatie van
resultaten
• Standaardiseren van vaardigheden en kennis door
training
5 coördinatiemechanismen
• Naarmate het werk van organisaties
complexer wordt krijgt men een
verschuiving van :
Onderlinge
aanpassing
vaardigheden
output
werkprocessen
Standaardisatie
Direct
toezicht
Alle mechanismen blijven belangrijk!
 Vinden van een goede balans tussen
taakproces---groepsproces
- operationeel
maken
- hulpbronnen
-procedures,
regels
-coördinatie
-gespreksleiding
-besluitvorming
-compromis
-taakverdeling
-structuur
-ordenen
-bijsturen
-bewaken
•Oriëntatie
•Erbij horen
•Afspraken
•Invloed
(integratie)
(controle)
•Persoonlijk
•Productiviteit contact
(affectiviteit)
Afronden
- behoeften peilen
- waardering
-aanvaarding
-vertrouwen/respect
-ingrijpen bij
dominantie
- opvangen
-kwetsbaarheid
-bespreekbaar maken
van groepsklimaat
-communicatie
afspraken maken
Andere functies:
- public relations-functie: image/contacten buiten
- monitor-functie:evalueren/ feedback
-innovatie-functie
Met verschillende betrokkenen individueel of in groep:
collega’s , leerlingen, ouders, schoolbestuur en externen.
In verschillende functies:
Taakgericht: operationaliseren, hulpbronnen verstrekken,
regels en procedures bewaken, coördineren, gesprek leiden,
compromissen sluiten, onderhandelen.
Sociaal-emotioneel: ontwikkelingsbevorderend klimaat creëren,
kennismaking en groepsintegratie, aandacht voor normen en waarden,
conflicthantering, aandacht voor de kwaliteit van de communicatie…
Public-relations: image, contacten buiten
Monitor: evalueren, feedback geven
Innovatie: aanbrengen, invoeren, ankeren
In verschillende rollen: voorzitter, deelnemer, chef, begeleider.
Leiderschapsfacetten vanuit EFQM
Visie op kwaliteit
Onderwijskundig leiderschap
Team leiderschap
Beheer
Ondernemerschap
Extern optreden
Reflectie op eigen handelen
1ste jaar
Persoonlijk
leiderschap
Communicatie
Tijdbeheer
Diocesaan aanbod
2de jaar
Leiden van een
lerende organisatie
Communicatie
Diocesaan aanbod
3de jaar
Leiden van
innovatieprocessen
Communicatie:
conflicthantering
Zorgbeleid
Diocesaan aanbod
Didactische principes
1ste jaar
Rgroep
Ontwikkelings- Contextfactoren
geschiedenis
praktijk
info
lectuur
dialoog
presentatie
reflectie
Uitwisseling
training
Accent op
•het eigen leerproces
•interne sturing
•Reflectie
als basis voor het
handelen in de praktijk
2de jaar
Rgroep
3de jaar
Rgroep