Transcript 3. STRUKTURNA SISTEM ANALIZA

INFORMACIONI SISTEMI
4/13/2015
1
3. STRUKTURNA SISTEM ANALIZA
(SSA)
4/13/2015
2
3. STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
3.1. Definisanje zahtjeva korisnika
Precizna definicija zahtjeva korisnika, zahtjeva koje budući
informacioni sistem (IS) treba da zadovolji, predstavlja bitan
preduslov za uspješno projektovanje i implementaciju sistema.
Osnovni cilj sistem analize, kao prve faze u projektovanju IS, je
upravo definisanje zahtjeva korisnika.
4/13/2015
3
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Definisanje zahtjeva korisnika
Za ostvarenje potrebne specifikacije zahtjeva korisnika, pored
mnogo truda koji treba uložiti, sistem analitičari treba da imaju na
raspolaganju i:
 odgovarajuća sredstva za opis sistema i specifikaciju
zahtjeva,
 tehnike za primjenu tih sredstava na sistematizovan I
doslijedan način,
 metode ze izbor strategije specifikacije,
 efikasnu organizaciju postupka sistem analize.
4/13/2015
4
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Razumljivost sredstava SSA
 Sredstva sistem analize predstavljaju osnovni alat sistem
analitičara.
 Precizno definisanje zahtjeva korisnika je zadatak za čije su
izvršenje podjednako odgovorni sistem analitičar i korisnik.
Sredstva za opis sistema moraju biti takva:
 da ih korisnik može u potpunosti razumjeti,
 da predstavljaju “jezik” za komunikaciju između korisnika i
analitičara.
4/13/2015
5
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Razumljivost sredstava SSA
 Osim toga, opis sistema i specifikacija zahtjeva korisnika
predstavljaju ulaz u slijedeću fazu rada, a to je projektovanje
sistema.
 Iz tog razloga sredstva analize treba da omoguće preciznu i
formalizovanu specifikaciju zahtjeva, tako da ih je moguće
automatizovati, sa krajnjim ciljem da se omogući automatsko
generisanje aplikacija.
4/13/2015
6
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Sredstvo koje zadovoljava prvi od navedenih
zahtjeva je dijagram toka podataka (DTP)
DTP predstavlja grafički opis sistema na kome su sistem i
njegove komponente prikazane kao mreža, sastavljene od:
 spoljnjih objekata (institucija, organizacija, pojedinaca) van
sistema ili dijela sistema koji se analizira,
 ulaznih i izlaznih tokova podataka (najčešće dokumenata,
formulara, obrazaca) koje sistem dobija, odnosno šalje,
objektima okruženja,
 skladišta podataka (kartoteka, evidencija, datoteka) u kojima
se čuvaju podaci neophodni za obavljanje poslova, procesa, koji
transformišu ulazne tokove u izlazne, pristupaju skladištima
podataka radi čitanja njihovog sadržaja i/ili upisa novog sadržaja.
4/13/2015
7
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Sredstvo koje zadovoljava …
 U jednom poslovnom sistemu broj ulaznih / izlaznih tokova,
skladišta podataka i procesa može biti veliki.
 Pri tome ne postoji nikakva garancija da će se sistem analiza
obaviti u potpunosti doslijedno.
 Uobičajen pristup u sistem analizi je da se koristi tehnika
dekompozicije sistema svrha – nadolje.
4/13/2015
8
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Raznolikost poslovnih sistema
Po obimu poslovni sistem može biti: mali, srednji i veliki.
Po organizovanosti može biti:
 dobro uređen sa standardnim dokumentima i uhodanim
protokom takvih dokumenata ili
 neuređen sa improvizovanim dokumentima i procedurama.
4/13/2015
9
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Raznolikost poslovnih sistema
Sa stanovišta tehnologije može biti:
 manuelan,
 djelimično ili potpuno automatizivan.
Osim naprijed navedenog, sistem analizu može sprovoditi jedan
čovjek (izuzetno) ili tim analitičara, sa manje ili više iskustva,
naročito u pogledu poznavanja sličnih poslovnih sistema.
Svi navedeni faktori utiču na izbor i definisanje plana, kao i
strategije sprovođenja sistem analize u određenom konkretnom
slučaju.
4/13/2015
10
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Raznolikost poslovnih sistema
Metoda sistem analize ima za cilj da pomogne analitičarima da:
 izdvoje bitno od nebitnog,
 uoče tokove i skladišta podataka i procese koji su
posljedica postojeće tehnologije i/ili organizacije i
 uoče one tokove, skladišta i procese koji su suštinski
neophodni da bi IS funkcionisao (biće opisani u narednim
odjeljcima i na adekvatan način ilustrovani).
4/13/2015
11
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
3.2. Sredstva i tehnike Strukturne sistem analize
Osnovni koncepti za specifikaciju IS u SSA su:




funkcije, odnosno procesi obrade podataka,
tokovi podataka,
skladišta podataka, i
interfejsi.
Njihov međusobni odnos se prikazuje preko dijagrama toka
podataka koji:
 prikazuje vezu interfejsa, odnosno skladišta kao izvora,
odnosno ponora podataka, sa odgovarajućim procesima, kao i
međusobnu vezu procesa.
4/13/2015
12
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Sredstva i tehnike Strukturne sistem analize
Na slici 3.1. je prikazan jedan opšti primjer dijagrama toka
podataka čija je namjena da uvede slijedeće grafičke simbole:
1. Krug ili elipsa pretstavlja funkciju ili proces obrade
podataka;
2. Pravougaonik predstavlja interfejs;
3. Usmerena linija predstavlja tok podataka;
4. Dvije paralelne linije ("otvoreni" pravougaonik) predstavlja
skladište podataka.
4/13/2015
13
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Sredstva i tehnike Strukturne sistem analize
Slika 3.1. Osnovni koncepti DTP.
4/13/2015
14
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
3.3. Dijagrami tokova podataka
Dijagrami tokova podatka (DTP) predstavljaju model sistema
koji sadrži četiri osnovne komponente:
 procese obrade podataka (aktivne komponente sistema),
 objekte okruženja (interfejse) sa kojima sistem komunicira,
 skladišta podataka koje procesi koriste i/ili ažuriraju,
 tokove podataka koji povezuju ostale komponente sistema
u cjelinu.
4/13/2015
15
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Dijagrami tokova podataka
Osnovne karakteristike DTP-a sačinjavaju:
 jasna grafička specifikacija, pogodna za komunikaciju sa
korisnikom,
 istovremeno jasan i detaljan opis sistema, primjenom
metode apstrakcije, tako da se sistem na višim nivoima
apstrakcije opisuje uopšteno, a na nižim detaljno.
4/13/2015
16
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Dijagrami tokova podataka
Slika 3.7. Primjer dijagrama toka podataka.
4/13/2015
17
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
3.3.2. Hijerarhijska dekompozicija DTP
NIVO I
S P OL J NI _
OB J E K A T _ 1
T OK P _ 1
P ROC_ A
1.
T OK P _ 2
P ROC_ B
2.
T OK P _ 6
P ROC_ D
4.
S K L A DP _ 1
T OK P _ 3
S P OL J NI _
OB J E K A T _ 2
T OK P _ 4
S P OL J NI _
OB J E K A T _ 3
S K L A DP _ 2
T OK P _ 5
P ROC_ C
3.
NIVO II
T OK P _ 3
P ROC_ B A
2 .1
T OK P _ 2 a
S P OL J NI _
OB J E K A T _ 2
S K L A DP _ 3
T OK P _ 5
T OK P _ 2 b
T OK P _ 7
P ROC_ B C
2 .3
P ROC_ B B
2 .2
Slika 3.8. Dekompozicija DTP.
4/13/2015
18
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
Opšti primer dijagrama dekompozicije prikazan je na slici 3.14, a
za IS studentske službe na slici 3.15.
Slika 3.9. Dijagram konteksta IS studentske službe.
4/13/2015
19
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
IS studentske službe
SPISAK_ZA_PRIJEMNI_ISPIT
DOK_ZA_PRIJEMNI_ISPIT
EVIDENTIRANJE_
KANDIDATA
1.1
STUDENT
OBRADA_
SPISKOVA_ZA
ISPIT
1.2
NASTAVNIK
IZVEŠTAJ_O_PRIJEMNOM_ISPITU
OBRADA_
REZULTATA_
PRIJEMNOG
1.3
KANDIDATI_ZA_UPIS
IZVEŠTAVANJE_
KANDIDATA
1.4
DOKUMENT_ZA_UPIS
REZULTATI_
PRIJEMNOG_
ISPITA
UPIS_GODINE
1.5
NASTAVNI_PLAN
DOSIJE_STUDENTA
NASTAVNE_GRUPE
RASPOREĐIVANJE
1.6
KADROVSKA_EVIDENCIJA
Slika 3.11. Dekompozicija procesa Upis (1).
4/13/2015
20
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
ISPITNA_PRIJAVA
STUDENT
IS studentske službe
EVIDENTIRANJE_
ISPITNIH_
PRIJAVA
2.1
ISPITNI_SPISAK
NASTAVNIK
NASTAVNI_PLAN
DOSIJE_STUDENTA
KADROVSKA_EVIDENCIJA
SK_ISPITNA_PRIJAVA
REZULTATI_
ISPITA
ZAVOĐENJE_
REZULTATA_
ISPITA
2.2
Slika 3.12. Dekompozicija procesa Obrada ispita (2)
4/13/2015
21
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
ZAHTJEV_ZA STATUS
IS studentske službe
3.1
IZDAVANJE_UVJER_
O_STATUSU
NASTAVNI_PLAN
STUDENT
UVJERENJE_O_UPISU
ZAHTJEV_ZA_
POL_ISPIT
UVJERENJE_O_POL_ISPIT
DOSIJE_STUDENTA
3.2
IZDAVANJE_UVJER_
O_POL_ISPIT
Slika 3.13. Dekomozicija procesa Izdavanje uvjerenja (3)
4/13/2015
22
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
IS studentske službe
Zahtjevi studenata i studentska uvjerenja, prikazana kao jedinstveni
tokovi na dijagramu konteksta i dijagramu prvog nivoa (slika 3.9.),
razlažu se na odgovarajuće komponente na tri dijagrama, s tim što
se u Rječnik podataka unose stavke:
STUD_ZAHTJEV:[ZAHTJEV_ZA_STATUS,ZAHTJEV_ZA_POL_ISPITE]
STUD_UVJERENJE:[UVJERENJE_O_UPISU,UVJERENJE_O_POL_ISPIT]
(Srednje zagrade označavaju "eksluzivnu uniju".
4/13/2015
23
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
IS studentske službe
STUD_ZAHTJEV sačinjava ZAHTJEV_ZA_STATUS ili
ZAHTJEV_ZA_POL_ISPITE, a
STUD_UVERJENJE sačinjava UVJERENJE_O_UPISU ili
UVJERENJE_O_ POL _ISPITIMA.
 Međutim, tokovi: Dokumenti za upis i Dokumenti za
prijemni ispit, koji su prikazani na dijagramu konteksta i
dijagramu prvog nivoa kao cjeline, ne mogu se dalje
dekomponovati na odgovarajućim dijagramima tokova nižih
nivoa, jer predstavljaju nedjeljivu cjelinu u smislu da se ni
jedan od njih ne može samostalno pojaviti ni obrađivati.
4/13/2015
24
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
0
1
1.1
1.1.1
2
1.2
1.1.2
2.1
2.2
3
2.3
4
3.1
3.2
3.2.1
3.2.2
4.1
4.2
3.2.3
Slika 3.14. Dijagram dekompozicije.
4/13/2015
25
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
IS studentske službe
IS_STUDENTSKE SLUŽBE
0
UPIS
1
OBRADA_ISPITA
EVIDENTIRANJE_ISPITNIH_
PRIJAVA
EVIDENTIRANJE_KANDIDATA
1.1
OBRADA_SPISKOVA_ZA_ISPIT
1.2
OBRADA_REZULTATA_
PRIJEMNOG
ZAVOĐENJE_REZULTATA_
ISPITA
2
IZDAVANJE_UVJERENJA
3
IZDAVANJE_UVJER_O_STATUSU
2.1
3.1
IZDAVANJE_UVJERENJA_O_
POL_ISPITU
3.2
2.2
1.3
IZVJEŠTAVANJE_KANDIDATA
1.4
UPIS_GODINE
1.5
RASPOREĐIVANJE
1.6
Slika 3.15. Dijagram dekompozicije za IS studentske službe.
4/13/2015
26
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
IS studentske službe
3.3.3. Primjer dijagrama toka podataka
Na slikama 3.9. - 3.13. je predstavljen primjer dijagrama toka
podataka za obradu podataka u studentskoj službi jednog fakulteta.
Na dijagramu konteksta definisana su dva interfejsa, objekta van
sistema, sa kojima IS studentske službe komunicira:
 STUDENT, i
 NASTAVNIK.
4/13/2015
27
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
IS studentske službe
Svaki proces sa dijagrama prvog nivoa dekompozicije:
 UPIS (slika 3.11),
 OBRADA_ISPITA (slika 3.12),
 IZDAVANJE_UVJERANJA (slika 3.13),
je predstavljen posebnim dijagramom toka podataka.
4/13/2015
28
STRUKTURNA SISTEM ANALIZA (SSA)
IS studentske službe
Primitivni procesu u ovoj hijerarhijskoj strukturi su:
EVIDENTIRANJE_KANDIDATA,
OBRADA_REZULTATA_PRIJEMNOG,
UPIS_GODINE, RASPOREĐIVANJE STUDENATA,
IZVJEŠT_KANDIDATA,
EVIDENTIRANJE_ISPITNIH_PRIJAVA,
ZAVOĐENJE_REZULTATA_ISPITA,
IZDAVANJE_UVJERENJA_O_POL_ISPIT, i
IZDAVANJE_UVJERENJA_O_STATUSU.
Za ove primitivne procese treba dati mini specifikaciju.
4/13/2015
29